Sunnudagsblaðið - 07.06.1964, Blaðsíða 12

Tallberg. Sjálfur kaupstaðurinn,
sem stendur á sendinni strönd
Siljunnar, er orðinn allstór. í
Itáttvík er frjósemi mikil, og
fundir frá steinaldartímum og
frá víkingaöld sýna, að þar hefur
verið byggð aftur í gráa forn-
cskju. í suðaustur af kaupstaðn-
um cr Lcirdalshæðin (Lerdals-
höjden). Þar eru mörg bændabýli
vcl byggð og reisuleg og vandað,
stórt gistihús, sem ber nafn af
hæðinni. Það er 265 m. yfir sjáv-
arfleti og 100 m. yfir Siljunni.
Ef gengið cr þaöan nokkra kíló-
metra í suðaustur verður á vegi
manns útsýnisturninn Víðablik,
cn þaðan er útsýni mjög fagurt.
Það cr skemmtilegt að ganga
þessa leið. Skógurinn cr mikill og
tígulegur, cn öðru hvcrju opnast
útsýni yfir Siljuna og ýmiss
bændaborp í fjarska. Mosinn er
líka svo mjúkur, að hann minnir
á Þingvclli og nóg cr þar af
berjunum, bláum og rauðum. Á
stöku slað rísa klcttaborgir upp
ur skóglendinu, sem minna á ís-
ienzka hamra að myrku seiðmagni
og löngun vaknar eftir ísjenzkum
klettabcltum mcð rauðum og grá-
svörtum skriðum.
Nokkru fyrir austan Lcirdals-
Jiæðina ganga háir ásar og fara
heldur hækkandi eftir því sem
lcngra dregur. Þangað lagði ég
oft Jeið mína. Þar uppi rísa berir
hamrar á stöku stað og manns-
höndin Jicfur bersýnilega ajdrci
liróflað við þeim skógi, scm þar
ÞETTA ER ÞRIÐJI OG SÍ0-
ASTI ÞÁTTUR EINARS M.
JÓNSSONAR FRÁ DÖLUM
MIÐ-SVÍÞJÓÐAR.
uð gisið vegna jarðlagsins og láta
í té heillandi útsýni. Þaðan sést
vangasvipur Siljunnar, og hann
er fagur. Þarna uppi rikir friður
og kyrrð. Á slíkum stað verður
skynjuð dularfull návist góðra
afla. Það er einhver mikill virðu-
leiki, sem hvílir yfir þeim barr-
trjám, sem þarna standa, og þeim
grandar heldur ekki neitt, ncma
stormarnir stöku sinnum. Blind
Jiending hafði valið þeim stað
þarna uppi á hæðarhryggnum. En
jarðvegur var grunnur, sums-
slaðar lítið annað en klöppin. —
Þrátt fyrir litla fótfestu höfðu
þau vaxið hátt, ckki síður en hin
trén, sem uxu neðar í hlíðinni.
En myrkar vetrarnætur lröfðu
komið með æðandi stórviðri. Þcir
stormar höfðu rifið mörg þeirra
upp mcð rótum og skellt þcim
flötum. Eg settist oft lijá þessum
föllnu trjám. Sum þcirra höfðu
vafalaust legið þarna í fjölda mörg
ár. En samt báru þau cnnþá laufg-
að lim. Það var eins og þau gætu
ekki dáið eða vildu ekki deyja.
Grannir rótarstrengir héldu ennþá
sambandi við móður jörð og veittu
næringu. Annars minntu ræturnar
vcðraðar og sóllmenndar á hönd
þcss marins, scm cr að farast og
grípur dauðahaldi. Eins og hold-
tærðar og hnúaberar hendur
spcnntu þær ennþá heljargrcip-
um utan um mold, möl og grjót,
sem þær Jröfðu rifið upp með sér
í fallinu, scm sýnilegt tálcn kaldr-
ar þrjózku gcgn ofurvaldi örlag-
anna og vísbendingu um, að þær
höfðu, þrátt fyrir allt, gcrt það,
sem í þeirra vaidi stóð. — Það
eru minningar frá þessum stað,
sem vitja mín í kvæðinu Fallið
tré i kvæðabók minni, Þöllum.
Það var cinn sólbjartan dag
sncnnna á hausti, að mér varð
ég á hljóðið. Eg gægðist gegnum
trén og komst að þeirri niður-
stöðu, að þarna var selbú. Sunnu-
dagur selstúlkunnar kom allt 1
einu fram í hugann og sjónleik'
urinn „"Upp, upp til selja“. Ein-
livcr ævintýraljómi hafði alla t*®
verið yfir seljalífinu í huga rner.
Eg varð að sjá selstúlkurnar og
geldc því nær. En þær vöktu ekki
hrifningu mína. Þarna voru þrjar
aldraðar konur, líkastar blóðmörs
keppi og mjög stórskornar. ?ær
voru að cltast við nokkrar geit'
ur. Útgangurinn á þeim og öH
framkoma, gaf helzt til kynna, að
þær hefðu orðið innlyksa í hest'
hú.sum og lambhúskofum mein
part ævinnar. Þær brugðu fyrjr
sig einhverri mállýzku, scm mci
gekk crfiðlcga að skilja. Nokkru
síðar las ég grein, scm Carl FricS
hafði ritað 1926 og segir hann
þar, að það sé í almæli í Sarna.
að nú á dögum sé tæplcga hætí1
að finna seljastúlkur yngri en
áttræðar. Hann bætir því við,
nokkur sannleikur sé í þcssu, Þvr
ungu stúlkunum nú á tímum hkl
Jifið betur niðri í bæjununi cn
í fásinninu úti í skógum, og Þvl
fari þangað lielzt aldrað fólk. -"
Eftir fyrri Jicimsstyrjöldina lögð'
ust ‘sel mjög niður, cn jukust
hcldur að sögn eftir liina siðari-
Eg ætla að leyfa mér að skrá hér
kafia úr sendibréfi, sem sænsk
Dalastúlka skrifaði mér sumari®
eftir að ég var í Dölunum. Þar
minnist hún nokkrum orðum a
scljalífið.
„Eg fór um síðustu helgi a'
samt vinstúlku minni upp í LjpS'
búðasel, og áttum við þar nokkra
ánægjuJega daga. Selin cru orði»
fátið, cn þó finnast þau cn» íl
stöku stað. Annars liafa mcnn hci
um slóðir Iiætt því að rcka búfé
sitt til selja að sumarlagi, ,Þal"
sem beitiland heima við bæina er
ckki orðiö cins takmarkað uú
gengið lengra en endranær aust-
ur þcssa ása. Hcyrði ég þá baul
i kúm og maunamál í fjarska.
444 SUNNUDAGSBI4Ö T <UÞý©UBLA£)ZÐ