Eintak - 10.03.1994, Blaðsíða 10

Skoðanakönnun Skáls fyrir eintak
Mikill meirihluti krata og sjálfstæðismanna vill viðræður um inn-
göngu og meira að segja meirihluti framsóknarmanna. Fylgis-
menn Alþýðubandalagsins eru klofnir í tvennt en tveir þriðju
Kvennalistakvenna eru andvígir viðræðum.
Samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakönnunar sem Skáís gerði um
síðustu helgi fyrir EINTAK er
meirihluti þjóðarinnar þeirrar
skoðunar að íslensk stjórnvöld ættu
að óska eftir viðræðum við Evrópu-
sambandið með hugsanlega aðild í
huga. Af þeim sem tóku afstöðu
sögðust 56,6 prósent fylgjandi við-
ræðum um aðild en 43,4 prósent
voru þeim andvígir.
í könnuninni var fólk spurt
hvort það teldi rétt að íslendingar
færu að dæmi Austurríkismanna,
Finna, Norðmanna og Svía og
hefðu viðræður við Evrópusam-
bandið um hugsanlega inngöngu. í
úrtakinu voru sex hundruð manns
af landinu öllu, karlar og konur.
39,3 prósent sögðu já en 30,2 pró-
sent nei. 27,4 prósent voru
óákveðnir en 3,2 prósent neituðu
að svara.
Sú afstaða sem kemur fram í
þessari könnun gengur þvert á
stefnu allra stjórnmálaflokka á Is-
Þórarinn V. Þórarinsson,
FRAMKVÆMDASTJÓRI VlNNU-
VEITENDASAMBANDSINS
„Ég fagna þessari niðurstöðu
og finnst hún lýsa mjög raun-
sæju mati á aðstæðum okkar.
Það hefði verið skynsamlegt að
kanna til hlítarþá kosti sem
okkur hefðu staðið til boða með
aðild að Evrópusambandinu
ásamt hinum Norðurlandaþjóð-
unum. “
landi. Hún er líka mun róttækari
en fyrri kannanir hafa sýnt. Samn-
ingaumleitanir ríkjanna fjögurra
virðast því hafa haft umtalsverð
áhrif á afstöðu íslendinga til Evr-
ópusambandsins.
Mismunandi afstaða
fylgismanna flokkanna
Þegar niðurstaða könnunarinnar
eru bornar saman við svör þátttak-
enda við þvi hvaða flokka þeir
styðja kemur í ljós að afstaða fylgis-
manna flokkanna er mjög mis-
munandi.
Þannig segja 73 prósent stuðn-
ingsmanna Alþýðuflokksins, sem
tóku afstöðu, að þeir vildu viðræð-
ur. 72 prósent sjálfstæðismanna var
sama sinnis.
Það sem kemur sjálfsagt flestum
á óvart er að meirihluti framsókn-
armanna var fýlgjandi viðræðum,
eða 56 prósent. Og stuðningsmenn
Alþýðubandalagsins skiptust í tvo
hópa, 49 prósent sögðust fylgjandi
aðild en 51 prósent vildu engar við-
ræður.
Kvennalistinn skar sig nokkuð
úr. Af þeim fylgismönnum hans
sem tóku afstöðu sögðust 61 pró-
sent vera andvígt viðræðum.
Þeir sem ekki gerðu upp hug
sinn gagnvart flokkunum vildu
fremur viðræður. 55 prósent þeirra
voru fylgjandi viðræðum.
Eins og fram kemur í viðbrögð-
um stjórnmálamannanna hér á eft-
ir er þessi afstaða almennings al-
gjörlega á skjön við flokkana. Eða
öllu heldur; flokkarnir eru algjör-
lega á skjön við vilja almennings.
Minn flokkur framúr-
stefnuflokkur á undan
sinni samtíð
Jón Baldvin Hannibalsson, utan-
ríkisráðherra og formaður Alþýðu-
flokksins, dregur í efa að niður-
stöður þessarar könnunar endur-
spegli í raun vilja þjóðarinnar.
„Áreiðanleiki skoðanakannana
ræðst af ýmsu. Framsetningu
spurningar, hvernig svarendur
skilja spurninguna og hvernig
fréttaflutningur að undanförnu
hefur haft áhrif á svarendur. Af
fréttaflutningi síðustu daga hefði
JÓN BALDVIN
Hannibalsson,
UTANRÍKISRÁÐHERRA
„Ég held að andstaðan við inn-
göngu í Evrópubandalagið,
þegar spurt er konkret um
ákveðin mál, sé í raun miklu
djúpstæðari hér á landi en
þessar tölur gefa til kynna. “
PÁLL PÉTURSSON,
ÞINGFLOKKSFORMAÐUR
Framsóknar
„Það er að fara eins og köttur í
kringum heitan graut að sækja
um til að sjá.hvað kæmi út-úr
því. Menn biðja sér ekkert konu
nema þá langi íhana."
mátt skilja að við inngöngu fjög-
urra EFTA ríkja í EB, ef af verður,
sé EES samningurinn fyrir bí.
Margur hefur þess vegna skilið tal
um að taka upp tvíhliða samning
við Evrópubandalagið á þann veg
að nú þyrftum við að byrja upp á
nýtt.
Ég er ansi hræddur um að svip-
aður misskilningur hafi áhrif á
þetta og minni á að þegar spurt hef-
ur verið beint um afstöðu manna til
einstakra þátta sem upp koma við
aðildarumsókn, eins og til dæmis
hvort menn vilji samþykkja framsal
fiskimiðanna úr 200 í 12 mílur, fall-
ast á að hleypa erlendum skipum
inn í íslenska lögsögu, eða sam-
þykkja auðlinda-pólitík EB, þá
fjölgi nú þeim sem segja nei.
Mín fýrstu viðbrögð eru því efa-
semdir um að fólk geri sér grein
fyrir hvað hér er á ferðinni. Hins
vegar kemur það mér ekkert á óvart
ef þessar tölur endurspegluðu svör-
in hjá þeim sem vilja ná einhverjum
samningum við Evrópubandalagið.
Þannig að ég legg satt að segja ekki
mikið upp úr þessu. Ég held að
andstaðan við inngöngu í Evrópu-
bandalagið, þegar spurt er konkret
um ákveðin mál, .sé í raun miklu
djúpstæðari hér á landi en þessar
tölur gefa til kynna.“
Hvað fmnst þér um þú niðurstöðu
að I þínum flokki er mest fylgni við
að hefja viðrœður við Evrópusam-
handið?
„Hún kemur mér ekki á óvart. Ég
hef löngum vitað að Alþýðuflokk-
urinn er framúrstefnuflokkur á
undan sinni samtið."
Þetta eru ekki þeir
framsóknarmenn sem
. ég þekki
Páll Pétursson, formaður þing-
flokks Framsóknar, átti líka bágt
með að kyngja þessum niðurstöð-
um.
„Mér kemur niðurstaðan úr
þessari skoðanakönnun nokkuð á
óvart. Ég lít svo á að svörin hafi
ekki verið vel grunduð hjá öllum
sem svöruðu. Ég held að aðild okk-
ar að Evrópubandalaginu sé fjar-
stæða, og það sem við eigum að
gera ef EES-samningurinn verður
úr sögunni með inngöngu þessara
fjögurra þjóða í Evrópubandalagið,
ÓLAFUR RAGNAR GRÍMSSON,
FORMAÐUR
Alþýðubandalagsins
„Menn ÍBrussel hafa lýstyfir
þeirri skoðun við mig að þeir
telji ísland alltof litla einingu og
innganga þess gæfi fordæmi
fyrir að alls kyns smáríki fylgdu í
kjölfarið. “
er að fá þeim samningi breytt í við-
skiptasamning við EB. Það kann að
vera dálítil fyrirhöfn að breyta
stofnunarsamningnum, en ástæðu-
laust að vera að sækja um aðild
nema við höfum ákveðið að reyna
að komast inn. Það er að fara eins
og köttur í kringum heitan graut að
sækja um til að sjá hvað kæmi út úr
því. Menn biðja sér ekkert konu
nema þá langi í hana.
Ég er sammála niðurstöðu Al-
þingis frá því í fyrra að við eigum
að leita eftir tvíhliða samningi og
með þeirn samningi eigum við að
reyna að endurheimta eitthvað af
því fullveldi sem við afsöluðum
okkur með samningnum um evr-
ópskt efnahagssvæði. Ég held að
einhverjir af þeim sem svöruðu
skoðanakönnuninni jákvætt, hafi
verið með tvíhliða samning í huga
en ekki aðildarsamning. Ég vil ekki
trúa öðru.
Við getum með engu móti und-
irgengist fiskveiðistjórn Evrópu-
bandalagsins, með því afsölum við
okkur lífsbjargarmöguleikum hér á
landi og fullveldinu í leiðinni.
Þannig myndum við færa okkur
öld aftur í tímann. Reynslan hefur
kennt okkur að það ferst okkur best
að stjórna okkur sjálf úr stjórnar-
ráðinu, jafnvel þótt stundum sitji
þar vesælar stjórnir eins og núna.“
/ skoðanakönnuninni ketnur fram
að 56prósentflokksbrœðra þinna eru
fylgjatidi því að hefja viðrœður við
Efnahagsbandalagið um hugsanlega
inngöngu.
„Já, þeir hafa ekki verið í Norð-
urlandi vestra. Þetta eru ekki þeir
framsóknarmenn sem ég þekki.“
Menn í Brussel telja
ísland of litla einingu
Ólafur Ragnar Grímsson, for-
maður Alþýðubandalagsins, taldi
að ástæðan fyrir þessum niðurstöð-
um væri þríþætt.
„I fyrsta lagi er það almennt álit-
ið jákvætt á íslandi að leita við-
ræðna til að reyna að komast að
sameiginlegri niðurstöðu. I öðru
lagi hefur verið í gangi blekkingar-
leikur um að við getum ekki komist
að skilmálum Evrópusambandsins
fyrir inngöngu nema með því að
heíja viðræður. Þingmenn, ráð-
herrar og forystumenn vinnuveit-
enda hafa verið með yfirlýsingar
þess efnis. Það hefur hins vegar allt-
af legið ljóst fyrir hverjir þessir skil-
málar eru og þessir menn ættu að
svara því til hvort þeir séu reiðu-
búnir að fallast á að íslendingar af-
sali sér yfirráðum yfir landhelgi
sinni í skiptum fyrir aðild. í þriðja
lagi verður að skýra þessar niður-
stöður að hluta með því að vina-
þjóðir okkar eru þessa dagana að
ganga frá sinni inngöngu."
Hver eru rétt viðbrögð við þeirri
stöðu?
„Allir þingmenn samþykktu
samhljóma á síðasta þingi tillögu
utanríkismálanefndar að íslending-
ar skyldu leita tvíhliðaviðræðna við
Evrópusambandið ef aðrar þjóðir í
EFTA sæktu þar um inngöngu. Ég
hef ekki skipt um skoðun."
Telur þú að Evrópusatnbandið
kceri sig utn að ísland sceki um?
„Menn í Brussel hafa lýst yfir
Íæirri skoðun við mig að þeir telji
sland alltof litla einingu og inn-
ganga þess gæfi fordæmi fyrir að
alls kyns smáriki íýlgdu í kjölfarið."
10
FIMMTUDAGUR 10. MARS 1994