Vikublaðið - 17.02.1994, Blaðsíða 2

2
VIKUBLAÐIÐ 17. FEBRÚAR 1994
BLAÐ SEM V I T E R I
Útgefandi: Alþýðubandalagið
Ritstjóri og ábm.: Hildur Jónsdóttir
Blaðamenn: Páll Vilhjálmsson, Friðrik Fór Guðmundsson
og Ólafur Pórðarson
Auglýsingar: Grétar Steindórsson/Þjóðráð hf.
Auglýsingasími: (91)-813200 - Fax: (91)-678461
Ritstjórn og afgreiðsla:
Laugavegur 3 (4. hæð) 101 Reykjavík
Sími á ritstjórn: (91)-17500
Útlit og umbrot: Leturval
Prentvinnsla: Frjáls Ijölmiðlun hf.
Dulin atvinna
Fyrir nokkrum árum, áður en atvinnuleysið fór að
segja til sín íslensku samfélagi, upphófst margradda kór
atvinnurekenda um að hér á landi væri dulið atvinnu-
leysi. Atvinnustigið var of hátt að þeirra mati og heyrð-
ist því haldið fram fullum fetum að atvinnuleysi upp á
nokkur prósentustig væri æskilegt frá þjóðhagslegu sjón-
armiði. Með því var auðvitað vísað til þess að hægt væri
að auka framleiðni þeirra sem hafa vinnu með því að
henda þeim út af vinnumarkaðnum sem auðvelt væri að
hagræða burt. Þessi umræða miðaðist við að hæfdegt at-
vinnuleysi yki arðsemi fyrirtækjanna og arðsemin væri
sú eina biblía sem mark væri á takandi.
Nú hefur þessum öflum orðið að ósk sinni. Tíu þús-
und manns gengu atvinnulausir í lok janúar og þótt
bótakerfið sé götótt og lélegt og atvinnuleysisbætur ekki
til að lifa af getur þetta fólk örugglega glaðst yfir því að
hafa lagt sitt af mörkum til að auka arðsemi atvinnurek-
enda. Þegar beðið er eftir strætó eftir að íjölskyldubdl-
inn hefur verið seldur upp í skuldir er næsta víst að at-
vinnuleysingjarnir fagni þegar glæsijeppar fyrirtækja-
stjórnendanna bruna hjá. Og íbúar þeirra byggðarlaga
sem missa atvinnuna í einu vetfangi þegar smákóngar
kvótakerfisins sjá sér hag í að selja kvótann og hirða
gróðann sjálfir eru vafalaust yfir sig ánægðir yfir þeirri
hagræðingu sem kvótakerfinu er ætlað að skila.
Sú litla umræða sem á sér stað um atvinnuleysið og
þann óumræðilega mannlega harmleik sem það hefur í
för með sér fyrir tugþúsundir Islendinga á sér þá skýr-
ingu að atvinnuleysið er frá sjónarhóli gróðaaflanna bara
harla gott. Nýjar matarholur hafa opnast. Jafnvel „gull-
grafaraævintýri“ á borð við loðnufrystinguna er hægt að
láta hið opinbera niðurgreiða fyrir sig með því að sækja
sér fé í Atvinnuleysistryggingasjóð. Og atvinnuleysið
hefur fleira gott í för með sér. Hægt er að halda launum
niðri með því að beita hótunum um uppsögn, hægt er að
pína upp afköst með því að beita hótunum um uppsögn
og hægt er að pína upp vinnutíma þeirra sem vinnuna
hafa með því að beita hótunum um uppsögn.
Um leið er sköttum létt af fyrirtækjum með þeim af-
leiðingum að sá kostnaður sem hlýst af atvinnuleysinu
fyrir þjóðarbúið, 1,5 milljón á ári á hvern atvinnulausan
mann, lendir á einhverjum öðrum en hinum svokölluðu
„máttarstólpum“ þjóðfélagsins.
Atvinnuleysi á sér tvíburasystur sem heitir vinnu-
þrælkun. Um áratugaskeið hefur vinnutími á Islandi ver-
ið með þeim lengsta sem þekkist í hinum vestræna
heimi. Sú framleiðniaukning sem orðið hefur hefur ekki
verið notuð til að stytta vinnutímann. Þvert á móti hefur
vinnutími haldist alltof langur, jafirvel eftir að atvinnu-
leysið fór að segja til sín. I því efni ber sú stefna mesta á-
byrgð sem falist hefur í því að halda taxtalaunum niðri
með eilífum réttlætingum um að hægt sé að vega upp
lága taxta með yfirvinnu eða yfirborgunum. Það er óum-
deilanleg staðreynd að það er næg atvinna á Islandi. Það
er löngu orðið tímabært að atvinnuleysinu sé svarað með
kröfum um að deila vinnunni, stytta vinnutímann og um
mannsæmandi laun fyrir venjulegan vinnudag.
Það er tímabært að hin dulda atvinna sé dregin fram í
dagsljósið.
Sjónarhorn
Að loknu forvali
Alþýðubandalagsfélögin í Reykja-
vík hafa valið það fólk sem það
treystir best til að sDpa fram-
varðarsveit flokksins í hinu sanreigin-
lega framboði til borgarstjómar á vori
komanda. Er þar hvert sæti vel skipað
enda ekki við öðru að búast. Þegar
flokkarnir allir sem að R-listanum
standa hafa loDð við að velja fólk á
hann, er að taka ril óspilltra málanna
við undirbúning málefnavinnu og starf
fram að kosningum. Það er Ijóst að það
er spennandi og skemmtilegt kosninga-
vor í vændum. Ef vel tekst til getur ver-
ið að brorið verði blað í pólítískri sögu
iandsins með því að brjóta einokun
íhaidsins á höfuðborginni á bak aftur.
Það væra ekki lítil tíðindi.
Atök í Reykjavík!
Það er eðlilegur hlutur þegar verið er
að velja nýja forystusveit fyrir AB í
Reykjavík í borgarmálum að þá komist
færri að en vilja. Það er í hæsta máta
eðlilegur hlutur.
En það er eins og vanalega þegar fé-
lagar í Alþýðubandalagsfélögunum í
Reykjavík eru ekki sammála í einu og
öllu, þá er farið að hrópa „úlfur, úlfúr“,
„átök í Reykjavík“. Þegar viðlíka gerist í
öðrum flokkum, eins og alltaf er að ger-
ast, þá er taiað um „kosningu inilli
manna“, „ólíkar áherslur einstakra að-
ila“ eða „spennu í forvali og miDnn
áhuga flokksmanna". Manni dettur
helst í hug að einhverjir telji sér hag í
því að gera sem mest úr ímynduðum á-
tökum innan flokksins. Af hvaða hvöt-
um það er runnið get ég hins vegar ekki
ráðið í.
Deila um kjörskrá
Við ffamkvæmd kosninganna kom
upp deila um þann kjörskrárstofh sem
nota átti við kosninguna. Þar sem und-
irrituðum er málið skyit, þá langar mig
að skýra frá efhisatriðum máisins eins
og þau koma mér fyrir sjónir.
A fundi sínum þann 2. febr. sl. sam-
þykkti kjördæinisráð AB í Reykjavík að
kosningarétt í forvalinu skyldu þeir
hafa sem voru skráðir félagar í Alþýðu-
bandalagsfélögunum á landsfundi
flokksins í nóvember sl. Nú er það svo
að þessi regla er ekki óumdeilanleg, það
liggur í augum uppi. En í mínum huga
er það svo að ef menn setja sér vinnu-
reglu þá verður hún að gilda fyrir alla
en ekki bara fyrir suma.
ABR ogÆFR Iögðu ffam laugardag-
inn 5. febr. á fundi kjörnefndar það fé-
lagatal sem lagt var fyrir landsfund í
nóvember í haust. Birting lagði á sama
fundi ffam félagatal með um hundrað
nýjum félögum iniðað við þá skrá sem
þeir lögðu inn til flokksins fyrir lands-
fund og óska ég þeim til hamingju með
góðan árangur í þeim efhum. Þar sem
samþykkt kjördæmisráðsins hljóðaði
upp á félagatal ffá því ffá í nóvember,
þá var ekki hægt að fallast á það að eitt
félaganna fengi að safha inn nýjum fé-
lögum ffam undir kosninguna á meðan
hin kysu út ffá rúmlega tveggja mánaða
gamalli félagaskrá. Þar sem samkomu-
lag náðist ekki um niðurstöðu innan
kjörnefhdarinnar, þá var kjördæmisráð-
ið kallað saman á föstudagskvöldið 11.
febrúar s.l.
Efrir alllangar umræður lögðu Arth-
úr Mortens, Árni Þór Sigurðsson,
Ilelgi IJjörvar og Guðrún Agústsdóttir
ffam tillögu um að ABR hafi heimild til
að bæta 70 nýjum félögum við sitt fé-
lagatal og ÆFR 5 félögum á einum sól-
arhring, og Birting haldi þeim fjölda
fulltrúa sem kjömefnd hafði ákveðið.
Þessi tillaga var samþykkt athuga-
semdalaust og með öllum greiddum at-
kvæðum. Kjörnefnd vann síðan eftír
henni og lauk kosningunni með fullu
samkomulagi um hvert einstakt atriði.
Þessi niðurstaða var skynsamleg í
ljósi þeirrar stöðu sem málið var komið
í og með hliðsjón af hagsmunum hins
sameiginlega ffamboðs.
Undarleg rógsherferð
í aðdraganda forvalsins hefur vakið
athygli hin skipulagða og markvissa
rógsherferð sem hefur beinst gegn
Svavari Gestssjmi, fýrsta þingmanni AB
í Reykjavík. Ekki er um að ræða mál-
efhalega gagnrýni, heldur er ráðist
persónulega að honum í greinum -og
viðtölum og honum brigslað um eitt og
annað. Það gekk svo langt að það var
fullyrt að svokallaður „Svavarsannur“
innan Reykjavíkur væri andvígur sam-
fýlkingu flokkanna fýrir borgarstjórn-
arkosningarnar í vor.
Ef eitthvað er R-listanum hættulegt,
þá er það að almenningur fái það á til-
finninguna að þeir sem að honum
standa séu ekki heilir í samstarfinu. Svo
hart var gengið fram í persónulegum á-
rásum á Svavar að ritstjóri Pressunnar
þurftí að taka kafla út úr nafnlausri
grein sem kemid er við Odd þingvörð,
og láta þeir á Pressunni sér þó ekki allt
fýrir brjósti brenna. Þessi persónurógur
er kominn langt út yfir öll rnörk og er
þeim til skammar sem að honum
standa.
I ffétt íMorgunblaðinu þann 22. jan-
úar var það gefið í skyn að ef Birting fai
ekki 5. sætí R-listans geti það leitt ril á-
taka innan flokksins sem geti haft áhrif
á forval fýrir næstu alþingiskosningar.
A þessu er svo hnykkt enn betur í DV
þann 14. janúar þar sem sagt er beinum
orðum að ákveðinn hópur stefhi að því
að fella Svavar úr þingsæti fýrir næstu
kosningar þannig að hann uppskeri eins
og hann hafi til sáð. Eg er hræddur um
að einhver hefði orðið langleitur í
ffaman ef félagar í ABR hefðu lýst því
formlega yfir að stefnt skyldi að því að
fella Guðrúnu Helgadóttur úr þingsæti
um næsm alþingiskosningar, nær einu
og hálfu ári áður en þær eiga sér stað.
Það má vel vera að það sé af einstaka
aðilum innan flokksins stefitt að ein-
hverskonar uppgjöri fýrir næstu alþing-
iskosningar og er þá ekkert annað að
gera en að þakka pent fýrir að láta vita
af því í d'ma.
Með flokkskveðju
Höfundur er hagfræðingur og
stjómarmaður í kjördæmisráði
AB í Reykjavík og fýrrverandi
félagi í Birtingu.