Vikublaðið - 17.02.1994, Blaðsíða 8

8
Viðtalið
VIKUBLAÐID 17. FEBRUAR 1994
Nýlega gaf doktor Jón Ormur Halldórsson lektor við Háskóla íslands út bók sem
hann nefnir Átakasvæði. Þar rekur hann aðdraganda átaka á ófriðarsvæðum í
heiminum. Bókin fær ekki góðar viðtökur hjá Birni Bjarnasyni sérfræðingi Sjálf-
stæðisflokksins í utanríkismálum. Hann skrifar um bókina í Morgunblaðið og
finnur henni margt til forráttu, þó helst það að höfundur sé á móti Bandaríkjun-
um og ísrael og kallar Jón vinstrimann. Þetta er athyglisvert ef þess er gætt að
Jón Ormur gekk í Sjálfstæðisflokkinn aðeins tólf ára að aldri og varð aðstoðar-
maður Gunnars Thoroddsen forsætisráðherra mjög ungur að árum. Skoðanir
hans virðast ekki lengur falla í kramið í Sjálfstæðisflokknum enda hafa þær
breyst töluvert.
Þekki
samfélag
sem er jaf
upptekið
af sjálfu
Jfe -W:l
S
Eg sat heima í síðustu kosning-
um og skilaði auðu í kosning-
unum þar á tmdan. Ég hef hins
vegar alveg ákveðnar skoðanir á því
hvað ég myndi kjósa í Bretlandi. Þar
myndi ég kjósa Frjálslynda flokkinn.
Jón Ormur er að tala um þriðja
aflið í því tveggja flokka kerfi sem er
við lýði í Bretlandi. Kjördæmaskipun-
in þar byggir á einmenningskjördæm-
um og því verður flokkur að fá meira
en helming atkvæða til þess að koma
manni að. Eins og staðan er nú er því
ólíklegt að Frjálslyndi flokkurinn
komist til valda í Bretlandi.
Hvers vegna myndirðu kjósa þann
flokk?
Vegna þess að hann er samkvæmur
sjálfúm sér. Hann berst fyrir mann-
réttindum og lýðræði og gegn spill-
ingu í stjórnmálum. Frjálslyndi flokk-
urinn virðir markaðinn sem stýritæki í
efnahagsmálum en leggur líka áherslu
á jöfnun lífskjara.
Uppjyllir enginn af tslensku flokkun-
um þessi skilyrði?
Nei. Sjálfstæðisflokkurinn er
bandalag afla sem hafa ólíka hagsmuni
og ólíkar hugmyndir. Þetta eru öfl
sem eiga alls ekki saman hvað varðar
lífsskoðun og lífssýn. I flokknum er
fólk sem á ekkert sameiginlegt með
öflum sem orðið hafa mjög áberandi í
flokknum.
Alþýðuflokkurinn fellur á öllum
prófum hvað varðar spillingu í stjórn-
málum. Þeir sem aðhyllast eitthvað af
þeim skoðunum sem einkenna hægri-
sinnaðan jafnaðarmannaflokk myndu
margir stoppa við vegna starfshátta
hans sem sést m.a. á veitingum í trún-
aðarstöður nýlega. Flokkurinn er dap-
urlegt apparat hvað sem mönnum
sýnist um yfirlýst stefnumál hans.
Framsóknarflokkurinn er hins veg-
ar samkvæmur sjálfum sér hvað sem
mö/mum finnst um stefnu hans.
Alþýðubandalagið myndi fá bestu
einkunn íslenskra flokka fyrir að
ganga gegn spillingu í stjórnkerfinu.
AJþýðubandalagið er hins vegar ekki
öllum fysilegur kostur vegna ástands
innan flokksins. I flokknum eru öfl
sem eiga fátt sameiginlegt hvað varðar
lffsskoðun og lífssýn.
Kvennalistinn er mjög samkvæmur
sjálfum sér. Þeir sem kjósa hann vita
nákvæmlega hvers vegna þeir gera það
og þeir sem kjósa hann ekld vita líka
nákvæmlega hvers vegna. Kvennalist-
inn er auðvitað vænlegur kostur fyrir
þá sem vilja auka veg kvenna í stjórn-
málum. Ég er einn þeirra. Hins vegar
er ekki víst að allir þeir sömu séu sam-
mmála Kvennalistanum í efnahags-
málum.
Þróunaraðstoð í
eigin þágu
Hvaðfinnst þe'rujn utanríkisstefnu Is-
lands, heldurðu að við gætum á einhvern
hátt haft meiri áhrif á gang heimsmála,
á þami veg sem t.d. Noregur hefiir gert?
Þú verður að athuga að Noregur er
Sumir fyrstu taoistarnir töldu einveru og mein-
lætalifhað bestu leiðina til að komast hjá erfið-
leikum og áföllum í tilverunni. Þessi afstaða
birtist víða í Bókinni um veginn en er þó engan veg-
inn einhlít, enda eru þeir taoistar líka ófáir sem
sækja gleði og ánægju í tilveruna.
20. brot úr Bókinni um Veginn
Upprætið lærdóm og áhyggjumar hverfa.
Hvaða munur er á því að samsinna og snupra, hvað
er langt á milli góðs og ills? Það er ekki hægt annað en að
óttastþað semfólk óttast.
Þvílík cilífðar vídd sem. á sér engan endi.
Almenningur gleymir sér við glaum og gleði eins og
við veglega blótveislu eða vorfagnað í þakgarði. Eg einn
haggast ekki og sýni engin svipbrigði, eins og komabam
sem er ekki enn byrjað að hjala, aðframkominn eitis og ég
hafi engan samastað til að snúa aftur til.
Almenningur hefur allur yfrið nóg, eins og ég sé sá
eini sem líð skort. Eg er einfeldningur íhjarta. Almúga-
fólk er með allt á hreinu, ég einn er óskýr. Almúgafólk er
hvatvíst, ég einn er framtakslaus.
Þvílík víðátta setn er eins og haf. Þvílíkur stormsveip-
ur sem aldrei stöðvast.
Almcnningur hefur allur citthvað fyrir stafiii, en ég
einn er fávís eins ogfifl. Eg einn er öðruvísi en aðrir
menn og met móðumæringuna mest.
Skýring: Margir telja að fyrsta setningin eigi
heima í næsta kafla á undan vegna forms hennar og
innihalds.
Umritun þýðenda:
Fólk gæti lifað áhyggjulausu lífi ef það losnaði úr
viðjurn kennisetninga. Er nokkur grundvallarmunur
á að styðja eitthvað eða standa gegn því? Er nokkur
munur á góðu og illu?
Það er full ástæða til að vera hræddur við það sem
fólk óttast. Þannig hefur þetta verið ffá ómunatíð og
enn er ekki séð fyrir endann á því.
Flest fólk gleymir sér við veglegar átyeislur og
sumbl. Ég einn læt ekkert raska ró minni og sýni
engin svipbrigði ffemur en nýfætt kornabarn sem
kann ekki að brosa. Það mætti ætla að ég væri of
uppgefinn til að hreyfa mig enda sýni ég ekki á mér
fararsnið.
Flestir sanka að sér veraldlegum gæðum, en ég
einn læt mér nægja sem allra minnst. Ég tileinka
mér hugsunarhátt einfeldningsins. Flestir þykjast
allt vita og allt skilja en ég einn er ekki viss í minni
sök. Flestir vaða fyrirhyggjulaust áffam en ég einn
held að inér höndum. Víðsýni mín er slíh að hún
minnir á úthafið sjálft óg ég er óstöðvandi eins og
sterkur vindur. Flestir stefna að markmiðum sem
þeir hafa sjálfir sett sér, en ég einn ætla mér ekki
slíka visku. Ég er eini maðurinn sem met
forsjá móður náttúru (þ.e. tao) meira en allt
annað.
Þýðandi: Ragnar Baldursson
næst minnsta ríldð sem hefur komist á
blað hvað varðar gang heimsmála.
Hitt er Singapore. I Noregi búa tutt-
ugu sinnum fleiri en á Islandi og það
munar um minna. Þú værir heldur
ekki að minnast á þetta nema vegna
þess að nýlega komst Noregur í
heimsfféttirnar vegna samninga
Palestínuaraba og Israelsmanna. Það
er hugsanlegt að Islendingar geti vak-
ið athygli á einhverjum málum með
því að vera samkvæmir sjálfum sér, en
það eru litlar líkur á að við getum gert
eitthvað sem skiptir máli. Ég var t.d.
staddur erlendis þegar Islendingar
viðurkenndu sjálfstæði Eystrasalts-
ríkjanna og ég frétti um það í símtali
að heiman. Það datt engurn í heims-
pressunni í hug að fjalla um það.
Hins vegar getum við veitt þróun-
araðstoð, en það má ekld hugsa hana
út frá því að við högnumst á henni
sjálf. Fram til þessa hefur þróunarað-
stoð ffá Islandi miðast við það. Nýleg
skýrsla sýndi ffam á að aðstoð okkar
til fórnarlamba Persaflóastríðsins fór
að heita má öll í súginn. Þá var varn-
ingur eins og kindakjöt og teppi sent
flugleiðis um langan veg, sem var ó-
hentugt og óheppilegt þegar hægt var
að fá ódýrari og hentugri varning nær
þeim sem átti að hjálpa. Það verður að
hugsa þróunaraðstoðina sem aðstoð
manns við mann: Að þú sért að hjálpa
annarri manneskju með þínu ffam-
lagi. Þúsundkallinn ffá Islandi er alveg
jafnmikils virði og sá frá Bretlandi.
Myndi leggja Þróunar-
samvinnustofnun niður
Hvemig myndir þú haga þessum mál-
um?
Ég myndi skipta framlagi okkar tíl
þróunarmála milli samtaka sem hafa
sýnt að þau geta staðið vel að þróun-
ar- og neyðarhjálp. Ég myndi styðja
Rauða krossinn, Hjálparstofhun kirkj-
unnar, UNIFEM og önnur samtök
sem hafa sýnt árangur í þessu efni.
Þau vinna með fólki í þróunarlöndun-
um á þeirra forsendum.
Hvað um Þróunarsamvihrtústofiiun?
Ég myndi leggja hana niður, en
stofna í staðinn úthlutunarnefnd sem
úthlutaði styrkjum tíl áðurnefiidra
samtaka.
Islendingar virðast hafa staðið illa að
þróunaraðstoð, en satnt kom fram í skoð-
anakönnun að almenningi fmnst alveg