Morgunblaðið - 21.04.2005, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 21. APRÍL 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNSTAÐUR
Seyðisfjörður | Tækniminjasafnið á Seyðisfirði
og Seyðisfjarðarkaupstaður stóðu nýlega fyrir
málþingi um stöðu gamalla húsa í skipulagi
samtímans. Var það liður í yfirstandandi vinnu
vegna gerð nýs aðalskipulags fyrir Seyðis-
fjarðarkaupstað.
Mikil áhersla er lögð á að finna gömlum hús-
um á Seyðisfirði hlutverk þannig að þau megi
varðveitast og nýtast á lifandi og skapandi hátt.
Helstu dæmin um yfirgripsmikil verkefni eru
áætlanir um nýja umhverfisvæna rafvirkjun Ís-
lenskrar Orkuvirkjunar í Fjarðaránni og verk-
efnið „Aldamótabærinn Seyðisfjörður“ sem er
nokkurs konar hvataverkefni og hefur ungað út
verkefnum á borð við endurskipulagningu
Tækniminjasafnsins, Húsahótelsverkefninu
„Hótel Alda“ og verkefni um bryggjuhúsin á
Wathnetorfunni.
Mannlíf gefur húsum gildi
Jón Sigurpálsson, safnstjóri í Byggðasafni
Vestfjarða á Ísafirði, lagði í upphafi heimspeki-
legan grunn að umræðunni og sagði m.a. að á
sama tíma og Mozart hrærðist í sínu evrópska
umhverfi ásamt öðrum vel klæddum mikil-
mennum í stórum höllum voru Vestfirðingar úr
torfbæjum að fást við verkefni sem lutu að
endurbættu æðarvarpi og gerð lokræsa svo
gangfært yrði um mýrlendi sem annars voru
erfið yfirferðar. Það eru því ekki húsin ein og
sér sem eru verðmæt, heldur mannlífið sem
gefur gildin og stærsta mannvirkið er í raun
menningararfurinn eins og hann leggur sig.
Gunnlaugur B. Jónsson arkitekt sagði hús
ekki aðeins vera hús sem heimili eða aðsetur
manna, heldur ættu þau einnig heima einhvers
staðar. Þau eltust og í afstöðu samtímans til
þeirra hverju sinni birtist gildi þeirra. Gunn-
laugur spurði hvenær hús verða gömul og benti
á að í húsum væru oft í raun margir tímar til
staðar. Til þess að geta skilið hús þarf að bera
virðingu fyrir þeim og sjá til þess að þau þrífist í
umhverfi sínu.
Grundvallaratriði í skipulagi er að menn hafi
vönduð gögn til þess að vinna með. Magnús
Skúlason, framkvæmdarstjóri húsafriðunar-
nefndar, fjallaði um hverfisvernd og skýrði að-
ferðafræði við mat á gildi húsa sem kallað er
SAFE. Aðferðin veitir samhæfðar upplýsingar
um hús þannig að mun betra er að vinna heild-
rænt með mannvirki í skipulagi og ná þannig
árangri.
Eitt af því sem mikið hefur verið fjallað um í
húsaverndunarumræðu er mikilvægi þess að
hús hafi hlutverk. Hlutverkin eru oft bundin
skilyrðum yfirvalda t.d. með tilliti til heilbrigð-
is, vinnuverndar og brunavarna. Fram kom hjá
Birni Karlssyni brunamálastjóra að Bruna-
málastofnun slakar aldrei á kröfum með tilliti
til öryggis manna, en hins vegar eru margar
leiðir til þess að gera mönnum kleift að nýta
gömul hús. Þar getur t.d. almenn sem og sér-
hæfð skynsemi og sérfræðivinna brunahönn-
uða leyst mörg mál sem ströngustu staðlar
samtímans geta ekki leyst án þess að skemma
varðveislugildi húsanna og afbaka hugmyndir
um nýtingu þeirra að öðru leyti.
Uppbygging Síldarminjasafnsins á Siglufirði
er dæmi um stórfellt átak í varðveislu minja,
sem jafnframt hefur mótandi áhrif á skipulag
og mannlíf staðarins. Örlygur Kristfinnsson,
safnstjóri, rakti auk sögu safnsins hvernig útlit
og skipulag safnahverfisins hefur mótast og
breyst meðan á uppbyggingunni stóð.
Íbúar og gestir staða sjá byggðina frá ýms-
um sjónarhornum. Þessu þurfa skipuleggjend-
ur byggða að gera sér grein fyrir þegar skipu-
lag er unnið sagði Kolbjörn Nesje Nybö
arkitekt og „emanuensis“ við Arkitekt og
Designhögskolen í Ósló og benti á að sjónar-
hornin væru ekki eingöngu rúmfræðilegs eðlis,
heldur einnig menningarlegs og mynduð í hug-
um manna þar sem heildarmyndin er skipulögð
eftir hughrifum þar sem huglægt mat ræður
ríkjum.
Þorsteinn Bergsson, framkvæmdastjóri
Minjaverndar ehf., rakti sögu fyrirtækisins og
sagði frá mörgum verkefnum Minjaverndar um
land allt, m.a. á Seyðisfirði. Fyrirtækið hefur
komið mörgum góðum verkefnum í höfn, t.d.
nýja hótelinu við Aðalstræti í Reykjavík.
Seyðfirðingar leggja mikla áherslu á að nýta gömul hús á lifandi og skapandi hátt
Stærsta mannvirkið
er menningararfurinn
Eftir Pétur Kristjánsson
tekmus@sfk.is
Morgunblaðið/Pétur Kristjánsson
Hlúa að menningararfi Seyðfirðingar ganga
djarflega til verks í varðveislu eldri húsa.
„MENN eru virkilega að vakna til með-
vitundar um að það eru mörg hús á
Seyðisfirði sem búa yfir mjög merki-
legum menningar- og byggingarsögu-
legum arfi,“ segir Sigurður Einarsson
arkitekt, einn málflytjenda á Seyðis-
firði. „Sumir á málþinginu töluðu þó um
að byggja í gömlum stíl. Fyrir mér er
það algjör firra. Árið 2005 eigum við að
byggja í nútímastíl með þá tækni og
stíla sem við erum að vinna með í dag.
Það má gera í réttum hlutföllum og með
tilfinningu fyrir því sem er gamalt.“
Sigurður segir hafa komið fram vinkla í
umræðunni á Seyðisfirði sem hafi gert
að verkum að menn urðu jákvæðari og
bjartsýnni og ekki eins hræddir við
gömlu húsin.
„Núna er farin að verða meiri skyn-
semi í hlutunum. Hér áður fyrr voru
öfgarnar; að varðveita allt og ekkert
mátti gera, eða rífa allt. Ef hús eru met-
in einskis virði á ekki að hika við að rífa
þau. Þeim húsum, sem við viljum hins
vegar vernda og eru merkileg, á að gefa
líf með því að innrétta þau, byggja við
þau eða hvað sem er, til þess að þau
virkilega lifi. Mér fannst það gerast á
þessu málþingi að menn voru tilbúnir að
berja sér á brjóst og vera ekki alltof
hræddir við þetta; halda bara áfram og
reisa Seyðisfjörð aðeins við.“
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Glæsileg endurnýjun Oddagata 6, ann-
að af tveimur húsum Hótels Öldunnar.
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
AUSTURLAND
Álftanes | Fulltrúar Álftaneshreyfingarinnar í
skipulagsnefnd Álftaness eru ósáttir við hug-
myndir sem kynntar hafa verið varðandi svo-
nefnt miðsvæði á Álftanesi, norðan hringtorgs-
ins við Bessastaði.
Kristinn Guðmundsson, varafulltrúi í skipu-
lagsnefnd Álftaness, segir að um sé að ræða há-
reistar byggingar, allt að 3 hæða, auk þess sem
fjöldi íbúða sem rætt sé um að byggja hafi þre-
faldast á einu ári, úr 70 í 250 íbúðir.
Kristinn segir að þótt fordæmi séu fyrir 3
hæða húsum á Álftanesi verði að hafa í huga að
svæðið er andlit sveitarfélagsins út á við. „Það
má segja að þetta verði svolítið yfirþyrmandi
þegar maður keyrir út á Nesið,“ segir Kristinn,
miðað við þær hugmyndir sem nú liggja fyrir.
Hann vill að kallað verði eftir fleiri sjónarmið-
um og tillögum varðandi skipulag svæðisins.
Viðræður við kaupanda
Gunnar Valur Gíslason, bæjarstjóri Álftaness,
segir að meiningarmunur hafi ávallt verið um
hæðir bygginga og hvar skuli byggja. Góð sam-
staða hafi hins vegar verið í bæjarstjórn um
þéttingu byggðar á þessu svæði, án þess að
ákvarðanir liggi fyrir um endanlegt skipulag.
Gunnar Valur segir að viðræður standi yfir við
verktaka, sem eru að kaupa umrætt land, um
uppbyggingu á svæðinu. Stefnt sé að því að
hægt verði að hefjast handa við framkvæmdir
vegna byggingar öryggisíbúða fyrir aldraða og
þjónustumiðstöðvar fyrir hjúkrunarheimilið Eir
á þessu ári og það verði tekið í notkun á næsta
ári.
Skipulagsvinna við svæðið í heild verði hins
vegar unnin í áföngum.
Fulltrúar Álftaneshreyfingarinnarinnar ósáttir við skipulag miðsvæðisins
Eru ósáttir við hugmyndir um
byggingarmagn og hæð húsa
Kópavogur | Framkvæmdum við Gjána í Kópa-
vogi miðar vel, að sögn Sigurfinns Sigurjóns-
sonar, verkstjóra hjá Risi ehf. sem sér um bygg-
ingarframkvæmdir á staðnum.. Stefnt er að því að
ljúka yfirbyggingu að Digranesbrú í haust og í
framhaldinu verður ráðist í yfirborðsfrágang og
byggingu annars húss ofan á Gjánni . Að sögn
Sigurjóns eru áætluð verklok um áramót 2006/7.
Einhverjar tafir og lokanir
Lokið er við stoðvegg á vesturbakka Gjárinnar í
tengslum við yfirbyggingu hennar og fram-
kvæmdir standa yfir við austurvegginn. Í júlí er
áformað að vinna við þriðja stoðvegginn þegar
umferð verður með minnsta móti. Þó má reikna
með töfum í umferð undir Gjána meðan á þessum
framkvæmdum stendur og lokunum einhver
kvöld og nætur í júlí. Í haust verður holplötum
komið fyrir ofan á og loks steypt yfir og þá má
reikna með að Gjáin verði lokuð fyrir umferð ein-
hverjar nætur meðan á því stendur.
Framkvæmdum við Gjána miðar vel
Lokið við að byggja
yfir hana í haust
Morgunblaðið/RAX
Tafir Ökumenn mega eiga von á einhverjum töfum og lokunum á umferð undir Gjána í sumar.
Höfuðborgarsvæðið | Hátíðin
Ferðalangur á heimaslóð verður
haldin í annað sinn á höfuðborgar-
svæðinu og víðsvegar um landið í
dag, sumardaginn fyrsta. Ríflega
100 aðilar í ferðaþjónustu taka þátt
í Ferðalangnum að þessu sinni og
bjóða almenningi að kynna sér
starfsemi sína.
Dagskráin er fjölbreytt, á höfuð-
borgarsvæðinu verður m.a. boðið
upp á þrjár stuttar kynnisferðir
með hópbílum og leiðsögn út fyrir
borgina. Þrettán söfn og menning-
arstofnanir eru opin gestum. Boðið
er upp á útsýnisflug, hestaferðir,
kajaksiglingu, sjóstangveiði og
hvalaskoðun og klifur upp póst-
húsið í Pósthússtræti í umsjón
Klifurhússins,svo fátt eitt sé nefnt.
Gönguferðir af öllum toga
Fjölbreyttar gönguferðir eru í
boði, m.a. Laugavegsganga úr
þvottalaugunum og niður Lauga-
veginn undir leiðsögn Péturs Ár-
mannssonar arkitekts og Guðnýjar
Gerðar Gunnarsdóttur borgar-
minjavarðar. Þá eru skipulagðar
Esjugöngur í boði og miðborgar-
ganga undir leiðsögn Guðjóns Frið-
rikssonar og sumarganga undir
leiðsögn Birnu Þórðardóttur. Á
landsbyggðinni verður sömuleiðis
fjölbreytt dagskrá.
Ferðalangur er skipulagður af
Höfuðborgarstofu í samvinnu við
Ferðamálasamtök höfuðborgar-
svæðisins, Samtök ferðaþjónust-
unnar og Ferðamálaráð og ferða-
málafulltrúa um land allt. Ítarlega
dagskrá Ferðalangs 2005 má nálg-
ast á slóðinni www.ferdalangur.is.
Ferðalangur 2005
haldinn í annað sinn
Fjölbreytt
dagskrá í boði
í allan dag