Morgunblaðið - 27.06.2005, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. JÚNÍ 2005 21
til dæm-
en það
d eiga að
og
breyttra
agerða.
Reykja-
ur verið
verið
úsagerð-
s í nýjum
ýli
ð að mál-
að það
m R-list-
það hent-
r fá meira
tar ekki
nanir sýna
a val
ði. Mikill
fur t.d.
lji búa í
garyf-
g sagt að
ganir,
mræmi við
ekki séð
ka mið af
málin
nganna
ryggja
ar er
na þess að
að hindra
mferðinni
ð það er
að kom-
í Reykja-
ra mála-
ð eldri
ótuð af
dum um
aldri á að
IÐIN
ki endi-
Af
r ekki
a þjónustu
sem hentar þeim á ólíku skeiði í sínu
lífi? Mér finnst rangt að hugsa þann-
ig að þegar þú nærð 67 ára aldri þá
farir þú leiðina sem hið opinbera
hefur skilgreint að hljóti að henta
öllum sem eru 67 ára. Það er ekki
þannig. Við eigum einfaldlega að
skilgreina stuðning okkar við þenn-
an mikilvæga hóp, en setja það svo í
miklu meira mæli í þeirra hendur að
velja sér þá þjónustu sem þeim
hentar, hvort sem um er að ræða
dvalarstað, heimahjúkrun, tóm-
stundir eða annað.“
En hafa ekki verið farnar ólíkar
leiðir í öldrunarþjónustu, m.a.
með heimahjúkrun, o.s.frv.?
„Að ákveðnu leyti höfum við gert
það en við eigum ennþá langt í land
og mér finnst að við eigum að
treysta eldri borgurum betur, eins
og mér finnst að við eigum að
treysta fólki almennt betur, til að
velja sjálft.
Þannig finnst mér að við eigum að
þróa umræðuna og hugmyndina um
aukið íbúalýðræði. Íbúalýðræði á
ekki bara að felast í því að leyfa fólki
að tala, að tjá skoðanir sínar, heldur
að leyfa fólki líka „að gera“. Ég vil
taka hugmyndina um íbúalýðræði
lengra en að segja bara, tökum upp
umræðustjórnmál, höldum fundi og
opnum spjallrásir á Netinu. Ég vil
treysta fólki til „að gera“ og það ger-
um við best með því að færa valdið
frá okkur sem störfum í stjórn-
málum til fólks og leyfa því að
velja.“
Hvernig sérðu fyrir þér að hægt
sé að útfæra hugmyndir um aukið
val fólks?
Fyrst þarf að ákveða hvaða þjón-
ustu eigi að veita og síðan eigum við
að gefa fólki kost á að velja þá þjón-
ustu. Við eigum ekki að segja fólki
að það eigi að sækja þjónustuna á
ákveðinn stað heldur gera líkt og ég
nefndi með skólana: Við ætlum að
greiða fyrir þjónustuna en þú sem
íbúi, sem skattgreiðandi, getur valið
hvert þú kýst að sækja hana. Það er
raunverulegt vald til fólks.
Hvað skipulagsmál varðar er t.d.
stöðugt rætt um aukið samráð við
fólk og að koma eigi til móts við það
með auknum áhrifum því til handa.
Mér finnst að við verðum að taka
þetta lengra og þess vegna segi ég;
tölum ekki bara um aukna samvinnu
við íbúa heldur úfærum það af al-
vöru. Það eru til dæmis ekki til skýr-
ar leiðbeiningar um það hvernig þú
getur nýtt áhrif þín. Í reglugerðum
og lögum eru tryggð tækifæri fyrir
alla til að hafa áhrif á skipulagsmál
en borgararnir geta illa vitað hvern-
ig þeir geta raunverulega haft áhrif,
á hvaða stigum ákvarðana o.s.frv.
Úr þessu þarf að bæta. Önnur leið
er að vera með hugmyndabanka á
vettvangi borgarinnar þar sem þú
getur varpað fram þínum hug-
myndum um skipulagsmál og komið
þeim í ákveðinn farveg. Þriðja leiðin
er að leyfa fólki að senda inn tillögur
sem síðan eru teknar fyrir til um-
ræðu í nefndum og ráðum borg-
arinnar. Allt þetta vil ég taka upp.“
Borgarstjóri hefur bent á að það
sé grundvallarmunur á hugmyndum
ykkar og R-listans um
skipulagsmál. Sjálfstæðismenn
vilji t.d. byggja í útjaðrinum, í eyj-
unum og landfyllingunum, en að þið
reynið á sama tíma að horfa fram
hjá því ónýtta landsvæði sem er í
Vatnsmýrinni.
„Hugmyndir okkar útiloka ekki
með neinum hætti byggð í Vatns-
mýrinni og sjálfri finnst mér ekki
ólíklegt að einhvern daginn rísi þar
íbúðabyggð. Miðað við þá samninga
sem gerðir hafa verið þá er hins veg-
ar útilokað að flugvöllurinn fari
næsta áratuginn. Sú staða má ekki
útiloka það að menn þrói önnur
svæði miðsvæðis í Reykjavík.
Ólík sýn á skipulagsmál
Það er alveg rétt hjá borgarstjóra
að okkar sýn á skipulagsmál er ólík.
Og hún er ólík vegna þess að þau
vilja segja fólki hvernig það á að
búa, en við viljum taka tillit til óska
þess og vilja. Hún er líka ólík vegna
þess að þau vilja fara til austurs upp
í hlíðar Úlfarsfells en við viljum
byggja meðfram ströndinni til vest-
urs. Einnig er hún ólík vegna þess
að viljum meira jafnvægi og fjöl-
breytni í byggð. Ef Vatnsmýrin
verður að íbúðasvæði í framtíðinni
þá gerir eyjabyggðin okkar ekkert
annað en styðja við hana. Ástæðan
fyrir því að við fjöllum ekki með af-
dráttarlausari hætti um þetta svæði
í okkar hugmyndum nú er sú að við
viljum bera virðingu fyrir þeim við-
ræðum sem eru í gangi milli ríkis og
borgar. Við höfum alltaf sagt að
borgaryfirvöld og samgönguyfirvöld
verði að setjast niður og koma sér
saman um hvernig á að halda á
þessu máli. Nú eru þær viðræður í
gangi og við teljum rétt og eðlilegt
að menn fái tækifæri til að klára það
ferli, enda ómögulegt að ná lendingu
í þessu mikilvæga máli án þess að
ákveða hvernig á að nýta núverandi
flugvallarsvæði. En ég hef sagt það
sem mína skoðun að ég vil að flug-
völlur sé í nágrenni höfuðborg-
arinnar. Mér finnst það vera skylda
höfuðborgarsvæðisins að hér sé
flugvöllur. Fyrir mér er það ekkert
aðalatriði að það sé í Vatnsmýrinni.
Aðalatriði er að leysa þetta mál í
sem bestri sátt og ef það kallar á
annan stað fyrir flugvöllinn hér á
höfuðborgarsvæðinu þá er það fínt.
Þessi umræða um Vatnsmýrina og
flugvöllinn má þó ekki verða til þess
að kæfa alla aðra nauðsynlega um-
ræðu um skipulagsmál í Reykjavík,
eins og mér finnst hún stundum
hafa gert.“
Nú hafa sjálfstæðismenn verið í
minnihluta í borgarstjórn í tæp 12
ár. Hvaða markmið setjið þið ykkur
fyrir næstu kosningar?
„Við ætlum að vinna kosning-
arnar og tryggja að tími aðgerða og
framkvæmda renni upp í Reykjavík.
Við viljum að Reykjavík verði enn
betri staður til að búa á og höfum
fjölmargar hugmyndir í þá veru.
Það er verulega brýnt fyrir Reykja-
vík og Reykvíkinga að hér verði
skipt um áherslur og blaðinu verði
snúið við. Athafnir taki við af orð-
unum.
Sterkur vilji til
að vera í forystu
Mig langar mikið að taka þátt í
því verki að búa til betri borg og ég
held að Sjálfstæðisflokkurinn sé
langbest til þess fallinn að gera
það.“
Nú hefur verið ákveðið að halda
prófkjör vegna uppstillingar á lista
flokksins fyrir næstu borgarstjórn-
arkosningar. Muntu sækjast eftir að
leiða listann?
„Ég mun taka þátt í prófkjörinu
af mikilli alvöru og leita eftir stuðn-
ingi í forystusæti fyrir Sjálfstæð-
isflokkinn í næstu kosningum og
vona að sjálfstæðisfólk í Reykjavík
treysti mér til þeirra starfa.“
Hvað felst í því?
„Í því felst sterkur vilji til að vera
í forystu þess hóps sem leiða mun
baráttuna fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Það er ótímabært að lýsa yfir ein-
hverju ákveðnu sæti, ég þarf að
meta þau mál betur næstu mánuði.
En svo sannarlega mun ég sækjast
eftir afgerandi sæti þar sem ég hef
tækifæri til að vinna með öflugum
hætti í þágu borgarbúa. Ég er hins
vegar þeirrar skoðunar að næstu
borgarstjórnarkosningar muni ekki
aðallega snúast um eiginleika eins
eða tveggja einstaklinga. Ég er
sannfærð um að þær kosningar
munu snúast um annað og meira,
þ.e. það hvort Reykvíkingar vilja
blása til nýrrar sóknar í Reykjavík
þar sem lífsgæði, val og lausnir fyrir
íbúa skipta mestu. Til að hrinda slík-
um draumum fyrir Reykjavík í
framkvæmd þarf meira en einn
mann eða eina konu – það þarf öfl-
ugan, stórhuga hóp fólks með vilja
til góðra verka. Slíkan hóp mun
Sjálfstæðisflokkurinn án efa bjóða
fram í næstu borgarstjórnarkosn-
ingum og þeim hópi langar mig að
tilheyra.“
a aukið val
trúi Sjálfstæðisflokks, mun sækjast eftir forystu-
orgarstjórnar Reykjavíkur, sem fram fara næsta vor.
nu Birnu um hugmyndir hennar um betri borg.
Morgunblaðið/Kristinn
ttir ætlar að sækjast eftir afgerandi sæti á lista sjálfstæðismanna í næstu kosningum.
kristjan@mbl.is
ÞAÐ ER ekki nóg að fólk fái að
kjósa sér fulltrúa á fjögurra ára
fresti ef fram-
kvæmdavaldið virðir
ekki ákvarðanir
þeirra sem kosnir
eru. Ef marka má
greinargerð ríkisend-
urskoðanda um fram-
kvæmd fjárlaga er
þetta raunin í rík-
isrekstrinum. Rík-
isendurskoðandi seg-
ir: „Samanburður á
útgjöldum ríkisstofn-
ana á árinu 2004 við
fjárheimildir bendir
til þess að alvarlegir
misbrestir séu við
framkvæmd fjárlaga.
Margir fjárlagaliðir
fara fram úr fjár-
heimildum, oft langt
fram úr, án þess að
forstöðumenn og
ráðuneyti bregðist
við með tilskildum
hætti.“
Umræðan síðustu
daga hefur snúist um
afsakanir handhafa
framkvæmdavaldsins,
forsvarsmanna ráðu-
neyta og ríkisstofn-
ana og borið hefur á
fullyrðingum um að
áætlanagerð sé snúin
og þar fram eftir göt-
unum.
Í apríllok skiluðu
ytri endurskoðendur
Reykjavíkurborgar, Grant-
Thornton, skýrslu um borg-
arreksturinn árið 2004. Taflan
sýnir frávik í rekstri Reykja-
víkurborgar og fyrirtækja hennar
og er tekin úr skýrslu endurskoð-
endanna.
Sjá töflu
„Þegar á þetta er litið verður
ekki annað sagt en að rekstr-
aráætlun fyrir A-hluta borgarinnar
hafi staðist vel,“ segja endurskoð-
endur borgarinnar og þar sem
engar aukafjárveitingar voru árið
2004 hjá Reykjavíkurborg sýnir
taflan mismuninn á þeirri áætlun
sem samþykkt var í borgarstjórn í
desember 2003 og þeim ársreikn-
ingi sem borgarstjórn samþykkti
núna í maí. 2004 er
ekki fyrsta árið sem
áætlanir ganga svo ná-
kvæmlega eftir í
rekstri Reykjavík-
urborgar. Þessi festa í
rekstrinum hefur ver-
ið staðfest í endur-
skoðunarskýrslum síð-
ustu ára en rekstur
málaflokka borg-
arinnar hefur frá
árinu 2001 verið með
frávik sem nemur -1%
til 3%.
Margir þættir skapa
slíkan árangur í fjár-
málastjórn, allt frá
faglegri ráðningu
stjórnenda til stefnu-
mótunar fjár-
máladeildar, allt frá
vandaðri áætlanagerð
til góðra upplýs-
ingakerfa í fjár-
málum og bókhaldi.
Það er þó eitt sem
mestu máli skiptir,
ætli þeir sem fara
með skattfé almenn-
ings að sýna slíka
ábyrgð í meðferð
skattfjár. Það er að
virðing sé borin fyrir
ákvörðunum þeirra
sem íbúar hafa valið
til að fara með al-
mannafé. Að borg-
arstjórn ákveði út-
gjöld borgarinnar og Alþingi
ríkisútgjöldin. Það er slíkt grund-
vallaratriði að þess er sérstaklega
getið í stjórnarskrá lýðveldisins að
„ekkert gjald má greiða af hendi,
nema heimild sé til þess í fjár-
lögum eða fjáraukalögum“. Veru-
legur misbrestur er á að þetta
stjórnarskrárákvæði sé haldið hjá
ríkinu en rekstur Reykjavíkur-
borgar sýnir að hægt er að gera
miklu betur.
Festa eða
lausatök
Eftir Steinunni Valdísi
Óskarsdóttur
Steinunn Valdís
Óskarsdóttir
’Þessi festa írekstrinum hef-
ur verið staðfest
í endurskoð-
unarskýrslum
síðustu ára en
rekstur mála-
flokka borg-
arinnar hefur
frá árinu 2001
verið með frávik
sem nemur -1%
til 3%.‘
Höfundur er borgarstjóri.
Morgunblaðið/Golli
Rekstur A- og B- hluta Reykjavíkurborgar –
Frávik frá áætlun 2004
(í m.kr.) Ársreikn. Áætlun Frávik Frávik %
Skatttekjur 30.524 30.505 19 0%
Aðrar tekjur 25.612 25.504 108 0%
Tekjur samtals 56.136 56.009 127 0%
Laun og tengd gjöld 23.951 23.226 725 3%
Annar rekstrarkostnaður
þ.m.t. innri leiga 21.866 22.712 -846 -4%
Rekstrarkostn. án br. á
líf. skuldb. og fjárm.liða 45.817 45.938 -121 0%
Rekstrarniðurstaða án br.
á líf. skuldb. og fjárm.liða 10.319 10.071 248 2%