Morgunblaðið - 02.11.2005, Síða 49

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 2005 49
MENNING
MÁLIÐMOGGANUM Á
MORGUNMÁLI
Ð FYLGIR
MEÐ
ARI ALEX
ANDER
Í BORG EN
GLANNA
GARGAND
I SNILLD T
IL HOLLYW
OOD
ÞEIR Scriabin og Rachmaninoff
voru skólabræður í Tónlistarháskól-
anum í Moskvu og þótti sá fyrrnefndi
bera af. Ekki var að heyra það á tón-
leikum tveggja píanóleikara í Salnum
á laugardaginn; Rachmaninoff var
óneitanlega skemmtilegri en Scriab-
in. En það var ekkert skrýtið; Fant-
asía fyrir tvö píanó eftir Scriabin er
óþroskað æskuverk sem er eiginlega
aldrei flutt; seinni svítan og Sinfón-
ískir dansar eftir Rachmaninoff eru
hinsvegar tónsmíðar eftir fullmótað
tónskáld. Auk þess var Scriabin ekki
nærri því eins vel spilaður.
Píanóleikararnir tveir sem léku
Scriabin og Rachmaninoff – og líka
Stravinsky – voru þeir Vovka Stefán
Ashkenazy og Vassilis Tsabropoulos,
en þeir munu hafa starfað saman um
nokkurt skeið. Þeir hófu tónleikana á
Fantasíu Scriabins og einkenndist
flutningurinn af dálítilli ónákvæmni,
auk þess sem túlkunin var óþarflega
varfærnisleg.
Næsta atriði efnisskrárinnar, Sin-
fónískir dansar eftir Rachmaninoff,
sem einnig er til í hljómsveitarbún-
ingi, kom mun betur út; túlkunin var
full af dramatískum andstæðum og
tæknileg atriði voru á hreinu þó
ásláttur Vovka hafi verið heldur
hörkulegur á tímabili.
Sinfónísku dansarnir voru fluttir
af tónskáldinu og vini hans Vladimir
Horowitz í einkasamkvæmi í júlí
1942. Runólfur Þórðarson segir frá
því í ágætum texta í tónleikaskránni
og upplýsir að hann hefði viljað vera
fluga á vegg í því samkvæmi, enda
þeir Rachmaninoff og Horowitz tveir
af mestu píanóleikurum sögunnar.
Ég hefði gjarnan viljað vera önnur
fluga á sama vegg!
Eftir hlé var fyrst á dagskrá Svíta
nr. 2 eftir Rachmaninoff, sem var
samin um svipað leyti og annar
píanókonsertinn, eitt ástsælasta tón-
verk sögunnar. Nú kvað við annan
tón; leikur Vovka var mýkri og
hljómfegurri, Tsabropoulos var
öruggur á sínu og var útkoman fram-
úrskarandi góð.
Sömu sögu er að segja um Vorblót
Stravinskys, þó óneitanlega sé
hljómsveitarútgáfan miklu litríkari
og skemmtilegri; leikurinn var mark-
viss og greinilega úthugsaður og var
útkoman unaðsleg áheyrnar svo
langt sem hún náði.
Þess má geta að það var tónskáldið
sjálft sem gerði píanóútsetninguna,
en hún kom út átta árum á undan
hljómsveitarútgáfunni. Eins og
kunnugt er olli frumflutningur
verksins í París árið 1913 slags-
málum; sem betur fer varð ekkert
uppþot á tónleikunum á laugardag-
inn. Píanóleikurunum var þvert á
móti ákaflega vel fagnað; vonandi
koma þeir hingað aftur í nánustu
framtíð.
Vorblót
tveggja
píanóleikara
TÓNLIST
Salurinn í Kópavogi
Tónsmíðar fyrir tvö píanó eftir Scriabin,
Rachmaninoff og Stravinsky. Flytjendur
voru Vassilis Tsabropoulos og Vovka
Stefán Ashkenazy. Laugardagur 29.
október.
Píanótónleikar
Jónas Sen
Seltjarnarnesbær fagnar 125ára afmæli sínu á þessu ári,og verða tónleikar Sinfón-
íuhljómsveitar Íslands annað kvöld
helgaðir afmælinu. Fjöldi glæsi-
legra listamanna kemur fram á tón-
leikunum, Rúnar Vilbergsson leik-
ur fagottkonsert eftir Vivaldi, og
Selkórinn, Davíð Ólafsson bassi,
Eyjólfur Eyjólfsson tenór, Sesselja
Kristjánsdóttir mezzósópran og
Þóra Einarsdóttir sópran, syngja
Messu í D-dúr eftir Dvorák.
Jón Karl Einarsson er stjórnandi
Selkórsins, og segir hann kórinn
hafa æft upp Messu Dvoráks fyrir
tveimur árum. „Messan er samin
fyrir orgel og blandaðan kór, og því
var hún þægileg fyrir okkur – við
þurftum þá hvorki að kaupa okkur
einsöngvara né hljómsveit. Við
fluttum þetta upp á eigin spýtur þá.
En ég átti reyndar líka hljómsveit-
argerð verksins og datt í hug í
framhaldinu, að við gætum ef til vill
gert þetta skikkanlega líka með al-
vöru hljómsveit. Við biðluðum til
Sinfóníuhljómsveitarinnar og var
tekið afskaplega vel. Við höfðum þá
tvívegis sungið með hljómsveitinni í
samstarfi við Söngsveitina Fíl-
harmóníu, bæði í frumflutningi á
Immanúel eftir Þorkel Sigurbjörns-
son, og Sálumessu Mozarts, en í
bæði skiptin stjórnaði Bernharður
Wilkinson. Bernhaður þekkti því
kórinn okkar og var viss um að við
réðum við þetta ein með hljómsveit-
inni. Þar með var þetta ákveðið.
Þresti Ólafssyni, framkvæmda-
stjóra hljómsveitarinnar, fannst
kjörið að tengja flutninginn ein-
hverjum viðburði í sögu Seltjarn-
arness, enda styrkir bærinn starf
hljómsveitarinnar. Á laugardaginn
verða liðin 125 ár frá því fyrsti
hreppsnefndarfundur var haldinn á
Seltjarnarnesi, og því lá það beint
við að tengja tónleikana þeim tíma-
mótum.“
  
Það er nefnilega það …“ segirJón Karl og hlær, þegar hann
er spurður um þýðingu þess fyrir
lítinn kór í litlu sveitarfélagi að
syngja með Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands. „Það er alveg ótrúlegt að
þetta lítill kór skuli fá svona tæki-
færi. Það er auðvitað því að þakka
að Seltjarnarnes styrkir hljómsveit-
ina – alveg pottþétt.“
En Selkórinn verður ekki jafn
„lítill“ og endranær á tónleikunum
annað kvöld, því augljóst var að það
þyrfti að fjölga söngvurum til að
verkið kæmi sem best út með
hljómsveitinni. Til greina kom að fá
annan kór til samstarfs, eða að leita
eftir vönu kórfólki úr öðrum kór-
um. En Selkórinn kaus að reyna al-
veg nýja leið – einstaklega áhuga-
verða.
„Kórfólkið sjálft á margt krakka
sem hafa verið lengi í tónlistarnámi
á Nesinu, spilað í lúðrasveitinni og
ferðast um heiminn vítt og breitt
með hljómsveitinni í tónlistarskól-
anum okkar. Þetta eru krakkar
sem eru fluglæsir á nótur og með
fínar raddir. Við erum 84 núna, og
fjölguðum okkur að verulegu leyti
með afkomendum kórfélaganna
sjálfra, sem er ennþá skemmti-
legra. Það er alveg frábært að sjá
foreldra og börn hlið við hlið í
kórnum, og sjálfur ætla ég að
standa mitt á milli strákanna minna
og syngja með. Þeir hafa ekki sung-
ið áður í kór – jú reyndar einn
þeirra, en aldrei með sinfón-
íuhljómsveit. Fyrir þá er þetta stór
upplifun, eins og fyrir alla þá
krakka sem elta foreldra sína til
þessa áhugastarfs. Þetta hefur upp-
eldislegt gildi líka.“
Jón Karl segir tilhlökkunina í
kórnum mikla og að allar þessar
ungu björtu raddir í bland við hinar
þroskaðri gefi kórnum skemmti-
legan, nýjan hljóm.
  
Leiðandi fagottleikari Sinfón-íuhljómsveitar Íslands, Rúnar
Vilbergsson, er eldri en tvævetur í
sínu fagi, en hann leikur einleik í
fyrsta verkinu á efnisskrá hljóm-
sveitarinnar annað kvöld, Konsert í
a-moll RV 497 fyrir fagott og
hljómsveit eftir Vivaldi. Auk þess
að hafa blásið með Hinum íslenska
þursaflokki um árabil hefur hann
leikið í hljómsveit Íslensku óper-
unnar og Kammersveit Reykjavík-
ur svo eitthvað sé nefnt. Þriðja
verkið á efnisskránni eru Sinfón-
ískar umbreytingar eftir Paul
Hindemith á stefjum eftir Carl
Maria von Weber. Hljómsveitar-
stjóri á tónleikunum er sem fyrr
segir Bernharður Wilkinson.
Tónlistaruppeldi í lagi
Morgunblaðið/Þorkell
Jón Karl Einarsson, kórstjóri Selkórsins, bar höfuðið hátt á æfingu á Messu
eftir Dvorák með kór sínum og Sinfóníuhljómsveitinni í gær.
’„Það er alveg frábærtað sjá foreldra og börn
hlið við hlið í kórnum, og
sjálfur ætla ég að
standa mitt á milli
strákanna minna og
syngja með.“‘
AF LISTUM
Bergþóra Jónsdóttir
begga@mbl.is
Rakarastofan
Klapparstíg
S: 551 3010
Hair play frá
Rakarastofan
Klapparstíg