Fréttablaðið - 19.10.2003, Qupperneq 20

„Sæl verið þið.
Einhver umræða virðist vera í
gangi um „vinstrislagsíðu“ á
Speglinum. Eins liberal og ég er í
hugsunum og verkum kemst ég
ekkert sérstaklega í uppnám við
að hlusta á þá pistla en geri mér
grein fyrir að þeir eru afskaplega
eins-litir, að ekki sé talað um
erlendu umfjöllunina, sem einken-
nist fyrst og fremst af krónískum
pirringi út í bandarísk stjórnvöld
eða antipati á Bandaríkjunum og
því sem amerískt er, almennt
talað.
Það getur verið huggulega
nostalgískt að heyra Gunnar
Gunnarsson mæra „El comman-
dante“, en það er annað mál hvort
fréttaskýrandi sé á réttu spori eða
með réttu ráði þegar farið er að
leggja að jöfnu aftökur Castros á
pólitískum andstæðingum sínum
og dauðarefsingar í sumum
ríkjum Bandaríkjanna eins og mér
heyrist Gunnar gera fyrir nokkru
í Speglinum. Mér vitanlega hefur
síðarnefnda fyrirbærinu verið
kröftuglega mótmælt í Evrópu
ekki síður en hinu fyrra, þó að
annað hefði mátt skilja á Gunnari,
sem mér finnst hins vegar
skemmtilegur fréttaskýrandi og
stílisti.
Eins var með Hjálmar
Sveinsson í umfjöllun um heim-
komu Laxness sem Nóbelsskálds
1955, þar sem hann lýsti því er
alþýða Íslands fagnaði skáldi sínu á
hafnarbakkanum, en hann tók
sérstaklega fram að ríkisstjórn
Framsóknarflokks og Sjálfstæðis-
flokks (eins og sú sem nú situr)
hefði ekki látið sjá sig. Á göngu-
ferð minni í Nauthólsvíkinni
hugsaði ég undir þessum orðum:
„So what? Mátti ekki alþýðan fá að
fagna skáldi sínu í friði án þess að
stjórnarherrarnir væru eitthvað að
abbast upp á hana og koma sér í
sviðsljósið?“ Í ljósi þess hvernig
pólitík var háttað í landinu á þes-
sum tíma, og liðsinnis Laxness sem
pólitísks aktivista við þau öfl sem
beittu sér mest gegn stjórnvöldum
þá og á árunum á undan, þóttu það
hins vegar nokkur tíðindi og marka
viss tímamót er menntamála-
ráðherra þessarar ríkisstjórnar
flutti Laxness sérstakar heillaóskir
á persónulegum fundi við annað
tækifæri sama dag eða daginn
eftir. En það þarf líklega Val
Ingimundarson til að kynna þá
sögu og aðra fyrir fólki sem ekki
var fætt á þessum tíma en situr nú
við hljóðnemann og flytur frétta-
skýringar við liðna tíð.
Fleiri dæmi úr Speglinum hafa
vakið athygli mína og umhugsun
út frá hinum almennu
viðmiðunum og reglum, sem hér á
að halda í heiðri. Ég kalla
Spegilinn gjarnan „Hljóðviljann“ í
samtölum við kunningja mína og
nána samstarfsmenn. Og nú er Jón
Ásgeir sennilega kominn með hel-
garútgáfu af „Hljóðviljanum“ með
Svan Kristjánsson sem „contribut-
ing“! En öllu gamni fylgir nokkur
alvara, og þó að mér sé ekki
tiltakanlega misboðið persónulega
er öðrum í hópi hlustenda ef til vill
ekki skemmt og fara þá að grúska
í lögum um RÚV, reglugerð,
fréttareglum o.s.frv. Þetta vekur
nefnilega upp spurninguna, hvort
þeir sem ritstjórnarlega ábyrgð
bera telji Spegilinn þróast rétt og
eðlilega, vera á þeirri braut sem
honum var ákvörðuð, og geri ekki
athugasemdir við innihald hans og
efnistök út frá þeim almennu
starfsreglum sem hér á að fara
eftir, og eru vitaskuld nokkuð
aðrar en væru í gildi á pólitískum
dagblöðum eða tímaritum. Eru
slík atriði yfirleitt nokkuð rædd
hjá dagskrárstjórninni? Fáir
fjölmiðlamenn hafa jafnmikið
frelsi til sjálfstæðra og eftirlit-
slausra vinnubragða og frétta-
menn og dagskrárstarfsmenn
Ríkisútvarpsins. Hér gilda hins
vegar skýrar starfsreglur, sem
virða ber.
Það er með ólíkindum að fylgj-
ast með umræðunum um Dan-
marks Radio, þar sem sú fleyta er
sögð hafa gjörsamlega lagzt á
vinstri hliðina og nái ekki að rétta
sig við. Blöðin rifja upp ummæli
starfsmanna, sem höfðu sagt það
berum orðum að þeir ætluðu að
hengja pólitíska andstæðinga sína í
hæsta ljósastaur (m.a. núverandi
utanríkisráðherra) þegar byltingin
hæfist. Annar hver toppmaðurinn í
stjórnkerfi (D)DR á að hafa verið
handbendi austur-þýsku stjórnar-
innar o.s.frv. Christian Nissen
útvarpsstjóri vísar því gjörsam-
lega á bug að DR sé vinstriorí-
enterað núna, en það hafi einu sinni
verið það!! Ja, hvenær hefði það
verið viðurkennt áður og forðum?
Yfirleitt er stutt í upphrópanirnar:
„Ritskoðun, ritskoðun“, ef stjórn-
endur fjölmiðla í almannaþágu
ætla að beita verkstjórn eða hafa
taumhald á óstýrilátum prédik-
urum, sem þurfa að koma einka-
skoðunum sínum og kreddum á
framfæri undir hinum margvís-
legu dagskrárformerkjum, hvað
sem tautar. Það er gamalkunn
aðferð úti í hinum stóra heimi. Ég
vona að slíkt gerist ekki í Spegl-
inum né annars staðar í dagskrá
okkar. Allir viðkomandi aðilar í
RÚV verða að hafa góða sann-
færingu fyrir að svo sé ekki. Er
það svo? Ef hér á að þróast
hljóðræn útgáfa á íslenzkum „New
Statesman“ legg ég til að við höfum
hér líka til mótvægis íslenzka út-
gáfu af „Spectator“. En í því tilfelli
verðum við reyndar að leita út
fyrir stofnunina eftir umsjónar-
mönnum.
Kveðja,
Markús.“
20 19. október 2003 SUNNUDAGUR
fiar sem allar fer›ir til Dublin í haust eru a›
seljast upp fljúgum vi› á B-747 júmbóflotu
helgina 13. - 16. nóvember.
Ekta kráarstemmning, frey›andi Guinness
og frábærar verslanir.
Dublin
Skemmtilegasta borgin - ekki spurning!
Örfá sæti laus í a›rar helgarfer›ir
32.020 kr.
Flugsæti me› sköttum
47.720 kr.*
Úrval-Úts‡n
Lágmúla 4: 585 4000 • Hlí›asmára: 585 4100
Keflavík: 420 6000 • Akureyri: 460 0600
Selfossi: 482 1666 og hjá umbo›smönnum
um land allt. www.urvalutsyn.is
*Innifali›: Flug, skattar, gisting m/morgunv.
og íslensk fararstjórn.
Ekki innifali›: Akstur til og frá flugvelli
erlendis.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
RV
2
24
51

10
/2
00
3
sta›greitt á mann í tvíb‡li í 3 nætur.
Tölvupóstur sem Markús Örn Antonsson útvarpsstjóri sendi nokkrum
lykilstarfsmönnum á Ríkisútvarpinu í liðinni viku hefur vakið mikla athygli.
Fréttablaðið birtir nú tölvupóstinn í heild sinni og leitar viðbragða þriggja
valinkunnra fjölmiðlaspekinga við hugleiðingum útvarpsstjórans um
vinstrislagsíðu á RÚV og fleira sem athygli hefur vakið.
Með kveðju
frá Markúsi
Ef hér á að þróast
hljóðræn útgáfa á
íslenzkum „New Statesman“
legg ég til að við höfum hér
líka til mótvægis íslenzka
útgáfu af „Spectator“.
,,
Nei, það er engin vinstri slagsíðaá RÚV,“ segir Friðrik Þór
Guðmundsson blaðamaður. Hann
segir einstaka fréttamann hafa vilja
og kjark til að taka fyrir mál og
kryfja þau með krítískum hætti.
„Ástand mála er þannig að þegar
horft er á samfélagsmálin með
krítískum augum og staðreyndir
dregnar upp á yfirborðið er það rík-
jandi stjórnvöldum yfirleitt and-
snúið. Þá er það kallað vinstri
slagsíða! Ef fjallað er um
niðurskurð í heilbrigðisþjónustu
telst það hjá sumum vinstri
slagsíða. Ef fjallað er um skerðingu
á félagslegum bótum er það afgreitt
sem vinstri áróður. Ef sagt er að
eitthvað í einkavæðingunni hafi
misfarist er það kommarugl. Ef ein-
hver dregur fram í sviðsljósið að
forstjórar og athafnamenn svíkja
og pretta og auðgast á því, þá er það
vinstri slagsíða.“
Friðriki Þór finnst þetta öfug-
snúið og hann gengur lengra: „En
það er engin vinstri slagsíða þegar
það gerist af og til að fréttamenn
kryfja einhver mál á krítískan hátt
til mergjar. Það er einmitt og öllu
fremur yfirgnæfandi „hægri“
slagsíða í gangi, hjá RÚV og í
fjölmiðlum á Íslandi almennt og
yfirleitt. „Hægri“-sinnuð frét-
tastjórnun felst í því að láta frét-
tastofurnar fyrst og fremst fjalla
um „meinlaus“ dægurmál. Nær
allir rit- og fréttastjórar landsins
vilja enga valdhafa styggja. Hinir
sem óttast ekki valdhafana eru gjar-
nan undir oki eigenda sinna og aug-
lýsenda. Þetta ástand er ekki bara
hægri slagsíða, heldur það eina sem
er sýnilegt af skipinu!“
Friðrik Þór telur kúrsinn sem
Markús Örn hefur tekið kolrangan.
„Uppnefni hans um „Hljóðviljann“
sýnir kaldastríðshugsunina vel. Ef
Markús rökstyður mál sitt með
dæmum skal ég hlusta á með
athygli. En fyrir hvert dæmi sem
hann dregur upp af meintri vinstri
slagsíðu má finna tíu dæmi af
hægri slagsíðu.“
Og Friðriki Þór þykir einkenni-
legt af útvarpsstjóra að fetta fingur
út í að Jón Ásgeir Sigurðsson hafi
fengið stjórnmálafræðinginn Svan
Kristjánsson til liðs við sig við
dagskrárgerð. „Markús Örn virðist
afskrifa Svan sem vinstrimann. Það
er Svanur sjálfsagt persónulega, en
hann kann að tjá sig faglega sem
stjórnmálafræðingur. Útvarps-
stjóra til upplýsingar er það Hannes
H. Gissurarson sem á afar bágt með
að greina í sundur hugsjónir sínar
og faglega stjórnmálafræði.“
Friðrik segir til viðmiðunar hið
ríkisrekna BBC í Bretlandi virtustu
og bestu fréttauppsprettu heimsins.
„Og hún hættir umsvi-
falaust að vera það
ef til einkavæðin-
gar verður grip-
ið. “ ■
Friðrik Þór Guðmundsson:
Öll gagnrýni kommarugl
MARKÚS ÖRN ANTONSSON
„Fáir fjölmiðlamenn hafa jafnmikið
frelsi til stjálfstæðra og eftirlitslausra
vinnubragða og fréttamenn og
dagskrárstarfsmenn Ríkisútvarpsins.
Hér gilda hins vegar skýrar starfs-
reglur, sem virða ber.“
FRIÐRIK ÞÓR
GUÐMUNDSSON
Segir mönnum yfirsjást
hið augljósa, að öll
gagnrýni á ástand
mála beinist með ein-
hverjum hætti að
valdhöfum. Þá sé
hrópað: Vinstri villa.
Nær sé hins vegar
að tala um hægri
slagsíðu í allri
umfjöllun hér á
landi.