Tíminn - 03.05.1973, Blaðsíða 17

Fimmtudagur 3. mai 1973
TÍMINN
17

■■■■■■■■■I
■■■■■■■■■■
■■■■■■■■■■■■■I
::
Ályktun aðalfundar
miðstjórnar Framsóknar-
Aðalfundur miðstjórnar Fram-
sóknarflokksins 1973, lýsir
ánægju með störf núverandi
rikisstjórnar. Verulegur hluti
málefnasamningsins hefur þegar
verið framkvæmdur. I þvi sam-
bandi vill miðstjórnin benda á
eftirfarandi meginatriði:
1. 1 landhelgismálinu var þegar
snúið við blaðinu. 1 samræmi
við stefnuyfirlýsingu núverandi
stjórnarflokka fyrir kosningar,
hefur nauðungarsamningnum
frá 1961 verið sagt upp og fisk-
veiðilögsagan færð út i 50 sjó-
milur. Hin nýja fiskveiðilög-
saga hefur i reynd verið viður-
kennd af öllum nema Bretum
og V-Þjóðverjum. Dyrum hefur
verið haldið opnum fyrir
bráðabirgðasamkomulagi við
þá.
2. Siðustu skýrslur sýna, að kaup-
máttur launa hefur aukizt um
rúmlega það, sem heitið var i
málefnasamningnum. Rikis-
stjórnin hefur jafnframt lagt á
það áherzlu aö viðhalda þeim
kaupmætti, sem áunnizt hefur.
Tryggingabætur voru þegar
auknar, m.a. ellilifeyrir tvö-
faldaður.
3. Hafin er sókn i byggðamálum.
Fjármagn Byggðasjóðs hefur
verið margfaldað.'Nýir togarar
hafa verið keyptir til allra
landshluta. Stórfelldar endur-
bætur eru hafnar á frystihúsum
og framkvæmdir i landbúnaði
auknar. Hafnar hafa verið
framkvæmdir samkvæmt sam-
gönguáætlunum á Austurlandi,
Norðurlandi og við lagningu
hringvegar með vegagerð á
Skeiðarársandi. Svipað má
segja um rafvæðingu og
virkjanir og raunar flest önnur
svið opinberra framkvæmda
um allt land. Rafvæðing dreif-
býlisins hefur verið hafin að
nýju.
4. Lagður hefur verið grundvöllur
að skipulagðri stjórn efnahags-
mála og uppbyggingar at-
vinnulifsins, með Fram-
kvæmdastofnun rikisins.
5. Akveðið hefur verið að gera
sveitarfélögum landsbyggðar-
innar kleift að reisa allt að 1000
leiguibúðir á næstu 5 árum,
með þvi að lána 80% af
byggingakostnaði.
6. A alþjóðavettvangi hafa Is-
lendingar fylgtsjálfstæðri utan-
rikisstefnu. Má i þvi sambandi
benda á stuðning tslendinga við
inngöngu Kina i Sameinuðu
þjóðirnar, viðurkenning nýrra
rikja, frumkvæði i mikilvægum
málum, m.a. á vettvangi Sam-
einuðu þjóðanna og könnun
vegna endurskoðunar varnar-
samningsins.
Aðalfundurinn leggur áherzlu á
að rikisstjórnin haldi áfram að
vinna að framgangi þessara og
annarra stefnumála og nefnir
sérstaklega eftirgreind atriði:
1. Að fullum sigri i landhelgis-
málinu ber að vinna af festu og
ábyrgð. Lögð er áherzla á að
úrskurður Haagdómstólsins
um lögsögu i málinu er ekki
bindandi fyrir tslendinga, þar
sem samningnum við Breta og
V-bjóðverja var sagt upp i
samræmi við samhljóða
ákvörðun Alþingis.
Málflutningur fyrir Haag-dóm-
stólnum kemur ekki til greina.
Aðeins bráðabirgðasamningur
við Breta og V-bjóðverja geta
komið til mála, enda séu þeir
okkur hagkvæmir og takmarki
á engan hátt rétt okkar til út-
færslu fiskveiðilögsögunnar.
Efla ber landhelgisgæzluna
m.a. með þvi að kaupa eöa láta
byggja tvö ný varðskip. Verði
þvi hraðað svo sem unnt er.
Meðan þau skip eru ófengin ber
að gera allar ráðstafanir sem
flokksins 1973
unnt er til öflunar leiguskipa til
gæzlu fiskveiðilögsögunnar.
Leggja skal áherzlu á sem
mesta nýtingu vörzluskipanna,
m.a. með þjálfun viðbótar-
skipshafna.
Reynslan sannar okkur, að
vinstri stjórn einni er treyst-
andi til þess að halda þannig á
málum, að fullur sigur vinnist i
landhelgismálinu.
2. Byggðamálin ber að taka enn
fastari tökum enda er jafnvægi
i byggð landsins eitt mikilvæg-
asta verkefnið i islenzku þjóð-
félagi. Miðstjórnin samþykkir
þvi sérstaka ályktun um nýja
sókn i byggðamálum, þar sem
m.a. er kveðiö á um gerð
heildaráætlunar um æskilega
þróun byggðar á tslandi, sér-
staka stöðu landshlutasamtaka
i stjórnkerfi landsins, aukna
fjölbreytni i atvinnulifi lands-
byggðar, jöfnun kostnaðar á
margvislegri þjónustu, út-
rýmingar á misrétti i menntun
og menningarlifi, dreifingu
opinberra stofnana, eflingu
byggðasjóðs og stóraukið fjár-
magn til skipulegrar byggða-
þróunar á næstu árum.
3. Stefnt verði að þvi að beita
félagslegum úrræðum til
lausnar æ fleiri vandamála i
þjóðfélaginu m.a. með aukinni
þátttöku rikisins i atvinnu-
framkvæmdum og hækkandi
framlögum til þjónustufram-
kvæmda. Ennfremur verði
haldið áfram að bæta
félagslega þjónustu og félags-
legt öryggi á sem flestum svið-
um.
Til fjáröflunar i þessu skyni
skal stefnt að þvi að auka
skatta á eyðslu, enda verki þeir
skattar, sem þannig er varið til
bættrar þjónustu við almenn-
ing, ekki einnig til almennra
kauphækkana sbr. seinasta
málslið 4. töluliðs.
4. t efnahagsaðgerðum sinum
beri rikisstjórninni að hafa sem
nánust samráð við aðila vinnu-
markaðarins. Tryggja ber að
sú hækkun kaupmáttar, sem
náðist i kjölfar kjarasamning-
anna i desember 1971 verði ekki
rýrð. Rikisstjórnin stuðli að
þvi, að i næstu kjarasamning-
um verði kjör þeirra lægst
launuðu bætt og tekjumisréttið
i landinu minnkað. Miðstjórnin
telur einnig að i tengslum við
kjarasamningana i haust eigi
að endurskoða visitölugrund-
völlinn og hið sjálfvirka sam-
tengda launakerfi.
5. Sem fyrst verði endanlega lok-
ið endurskoðun löggjafa um
skólakerfi og barna- og ung-
lingafræðslu. 1 sambandi við
væntanlega löggjöf verði jafn-
framt gerð áætlun um nauðsyn-
legar byggingar skólamann-
virkja, þannig að unnLyerði af
þeim sökum að framkvæma
hina væntanlegu löggjöf. Skóla-
rannsóknir verði auknar og
áherzla lögð á hagnýta
kennsluhætti i skólum landsins.
Við endurskoðun löggjafar um
skólakerfi verði áherzla lögð á
tengsl skólanna við atvinnuvegi
þjóðarinnar, bæði á framhalds-
og háskólastigi. Fræðsla full-
orðinna verði aukin og um hana
sett sérstök löggjöf, svo og um
frjálsa félagsmála- og lýðskóla.
6. Framsóknarflokkurinn telur, að
endurskoðun varnarsamnings-
ins eigi að hefjast innan
skamms i samræmi við ákvæði
málefnasamningsins.
Viðurkenna ber, aö rikisstjórn-
inni hefur ekki tekizt að hægja
á verðbólgunni eins og aö er
stefnt, m.a. vegna verðhækk-
ana erlendis og óstööugs geng-
is. Efnahagsmálin hljóta þvi að
verða eitt höfuöverkefni rikis-
stjórnarinnar i náinni framtið.
1 þvi sambandi lýsir aðal-
fundurinn sérstakri ánægju yfir
gengishækkuninni, sem nýlega
hefur verið ákveðin og telur
hana spor i rétta átt.
Aðalfundurinn vekur athygli á
þvi, að meginmunur er á að-
gerðum i efnahagsmálum eftir
þvi, hvaða rikisstjórn situr.
bað þekkir þjóðin af eigin
reynslu. Svo mun einnig verða i
framtiðinni.
Núverandi rikisstjórn mun við
lausn efnahagsmála leggja
höfuðáherzlu á, að hlutur al-
mennings verði ekki fyrir borð
borinn. Hún leggur jafnframt
áherzlu á að vinna að lausn
þessara mála i fullu samráði
við hinar öflugu félagsmála-
hreyfingar launafólks og sam-
vinnumanna. Launafólk og
félagshyggjumenn verða að
gera sér grein fyrir þessum
staðreyndum og slá skjaldborg
um núverandi rikisstjórn.
Vinstri viöræöur.
Miðstjórnin felur viðræðunefnd
að halda áfram viðræðum við
vinstri flokkana alla, en telur
skilyrði ekki fyrir hendi nú til
þátttöku i sameiningarviðræðum
Alþýðuflokksins og Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna.
Tillaga til ályktunar
um stjórnarkerfi landsins.
Miðstjórn Framsóknarflokksins
telur, að rikisstjórninni beri að
framfylgja dyggilega þeirri and-
stöðustefnu við stjórnkerfi Við-
reisnarinnar, sem var eitt af
aðalsmerkjum stjórnarandstöðu
Framsóknarflokksins á siðasta
áratug.
1 þessu skyni felur miðstjórnin
ráðherrum flokksins að beita sér
fyrir eftirfarandi:
1. Sett verði ný lög um Seðlabank-
ann og starfsemi hans verði
endurskipulögð i þvi skyni m.a.
að koma i veg fyrir of mikla
valdssöfnun i höndum hans.
2. Hagræðingarrannsóknir verði
framkvæmdar á öllum rikisstofn-
unum. bessar rannsóknir verði
framkvæmdar af utanaðkom-
andi og óháðum aðila og niður-
stöður þeirra birtar öllum al-
menningi.
3. Stefnumótandi starf ráðuneyt
anna og annarra lykilstofnana i
stjórnkerfinu verði i höndum póli-
tiskra embættismanna.
4. Settar verði reglur um ncfnda-
störf embættismanna utan sins
eiginlega verksviðs.
5. Sett verði lög, sem skyldi allar
opinberar stofnanir, ráðuneyti
jafnt og aðrar stofnanir, til að
gefa árlega opinbera skýrslu um
starfsemi sina, verkefni, útgjöld
og starfshætti. bessar skýrslur
verði kynntar á opnum fundum.
6. Jafnhliða flutningi opinberra
stofnana til hinna ýmsu lands-
hluta verði tryggt að ibúar lands-
byggðarinnar, sem koma til
höfuðborgarinnar til að reka er-
indi við opinbera aöila, fái
greiðari afgreiðslu.
7. Rannsóknarstofnun á vegum
rikisins verði gert skylt að birta
með hálfs árs fyrirvara stefnu-
mótandi drög um verkefni fyrir
næsta ár ásamt fjárhagsáætlun-
um.
Endurskoðun sveitarstjórnariaga
verði framkvæmd og hún miöuð
við tilkomu landshlutasamtak-
anna, hlutverk þeirra og verk-
efnaskiptingu milli rikis og
sveitarfélaga. Komið verði á fót
samstarfsnefndum héraða.
Byggðasjóði verði tryggt nægjan-
legt fjármagn til að standa
straum af áætlanagerð á vegum
og i samráði við landshlutasam-
tök sveitarfélaga. Með þessum
aðgerðum er mögulegt að auka
sjálfsforræði byggðarlaga, auka
þátttöku fólks i stjórnum eigin
mála og bæta staðbundna þjón-
ustu.
Aö aukin verði fjölbreytni at-
vinnulifs landsbyggðarinnar,
bæði með aukinni fullvinnslu og
fjölbreytni i undirstöðuatvinnu-
vegum þjóðarinnar og með stór-
eflingu iðnaðar og þjónustu um
allt land. Sú iðnþróunaráætlun,
sem nú er unnið að, verði m.a.
miðuð við að efla stórlega iðnað
landsbyggðarinnar, og þá einkum
nýjan iðnað, sem reka má i smá-
um einingum þar sem slikur
iðnaður hentar bezt flestum stöð-
um landsbyggðarinnar.
Að sköpuð verði betri starfsskil-
yrði fyrir atvinnufyrirtæki úti á
landi m.a. með þessum aðgerð-
um:
a) Jöfnuði kostnaðar vegna flutn-
ings.
b) Jafnaðarverði á rafmagni.
c) Breytingum á gjaldskrá lands-
simans til jöfnuðar.
d) Stofnun þjónustumiðstöðva
fyrir atvinnulifi hvers héraðs.
e) Forgangslánum til fyrirtækja i
dreifbýli.
Að húsnæðisvandræði lands-
byggðarinnar verði leyst m.a.
með hærri lánum til ibúðarbyggj
enda þar og með sérstöku fram-
lagi úr Byggðasjóði til húsnæðis-
mála dreifbýlisins.
Að útrýmt verði þvi alvarlega
misrétti, sem i dag rikir varðandi
aðstöðu til menntunar og menn-
ingarlifs eftir búsetu. bjóðleikhús
sinfóniuhljómsveit og opinber
listasöfn haldi á skipulegan hátt
uppi kynningu listar i hinum
ýmsu landshlutum.
Fjöldi leiðbeinenda i ýmiss konar
menningarlegu félagsstarfi verði
stóraukinn og stefnt að þvi, að
sérhvert byggðarlag eignist slika
starfskrafta.
Aðsamgöngukerfið um landið allt
verði tekið til ýtarlegrar skoðun-
ar, samgönguáætlanir gerðar i
öllum landshlutum, bæði hvaö
varðar vegakerfi, flutninga á sjó
og i lofti með það markmið að
gera samgöngur öruggari og
jafna flutningskostnað bæði milli
landshluta og innan þeirra.
Aðunnið verði skipulega að dreif-
ingu opinberra stofnana og starf-
semi þeirra um landið.
Ný sókn í byggðamálum.
Framsóknarflokkurinn telur, aö
eitt þýðingarmesta stjórnmála-
verkefni samtimans sé að snúa
vörn og undanhaldi i byggðamál-
um i sókn gegn þeirri geigvæn-
legu byggðaröskun, sem þegar
hefur gjörbreytt byggð á tslandi.
Ný sókn i byggöamálum er þeim
mun brýnni, þar sem útlit er fyrir
að byggðaröskun haldi áfram á
næstu áratugum ef ekki verður nú
þegar gripið til viðrækra sam-
verkandi gagnráðstafana. bótt
nokkuð hafi dregið úr hraöa
byggðaröskunarinnar, það sem af
er þessu kjörtimabili, hefur hún
haldið áfram þrátt fyrir margvis-
legar ráðstafanir, sem gerðar
hafa verið til að stuðla að byggða-
jafnvægi i landinu. bar eð lifvæn-
leg byggð og öflugt atvinnulif um
land allt er meginforsenda vel-
megunar landsmanna er ný og
skipuleg sókn i byggðamálunum
þjóðarnauðsyn og þjóðarskylda
við landið og framtiðina.
Kjarni hinnar nýju sóknar.
Margvislegar ráöstafanir hafa
verið gerðar á undanförnum ár-
um til aö hamla gegn byggða-
röskun, og með tilkomu núver-
andi rikisstjórnar hefur að ýmsu
leyti verði tekið mun kröftuglegar
á málefnum landsbyggðarinnar
en áður var. Reynsla siöasta ára-
tugs sýnir hins vegar, að mun
veigameiri og viðrækari ráö-
stafanir þurfa að koma til. ef
raunhæfur árangur á að nást.
Framsóknarflokkurinn telur, aö
þar beri að leggja áherzlu á eftir-
talin meginatriði:
Aðunnið verði að uppbyggingu og
eflingu hinna ýmsu byggðarlaga
á grundvelli heildaráætlunar um
æskilega þróun byggðar á tslandi
fram til ársins 1985. bessi áætlun
nái jafnt til byggðaþróunar i hin-
um einstöku landshlutum, sem og
nýtingar landsins og gæða þess i
heild. Hún verði tengd áætlana-
gerð landshlutasamtaka sveitar-
félaga og unnin i samráði við þau
undir yfirstjórn Framkvæmda-
stofnunar rikisins.
Aðaukin verði sjálfsstjórn lands-
byggðarinnar og stjórnkerfi
hennar eflt og einfaldað með þvi
að lögskipa landshlutasamtök
sveitarfélaga sem samstarfsvett-
vang sveitarfélaga i hverjum
landshluta og tengilið milli ein-
stakra sveitarfélaga og rikis-
valdsins. Landshlutasamtökin fái
aukna tekjustofna, vald og verk-
efni, m.a. við áætlanagerð, at-
vinnuuppbyggingu og margvis-
lega þjónustustarfsemi.
Ný sókn
krefst mikils átaks.
Framsóknarflokkurinn telur það
skyldu sina að berjast fyrir þeirri
sókn i byggðamálunum, sem get-
ur komið i veg fyrir áframhald-
andi byggðaröskun á næstu ára-
tugum og þar með skiptingu
þjóðarinnar i tvær lifskjara- og
menningarheildir.
Til þess að slik sókn verði meira
en orðin tóm þarf að veita miklu
fjármagni til þessa sameiginlega
verkefnis þjóðarinnar allrar á
næstu árum. Framsóknar-
flokkurinn mun þvi beita sér fyrir
þvi að Byggðasjóður veröi efldur
og stóraukið fjármagn til skipu-
lagðrar byggðaþróunar næstu
árin.
Mun fátt verða þjóöinni til meira
gagns og sóma en að minnast 1100
ára afmælis byggðar á Islandi
með þvi að hefja þá sókn, sem
tryggir komandi kynslóðum land-
ið allt i byggð.
Nefnd byggðamála.
Miðstjórnin samþykkir að kjdsa 5
manna milliþinganefnd innan
flokksins, er hafi það hlutverk aö
gera athuganir á fjármagnsþörf
Byggðasjóðs vegna byggða-
þróunaráætlana i samræmi við
yfirlýsingu miöstjórnarfundarins
i byggðamálum. Nefndin skili
áliti sinu á flokksþingi á næsta
ári.
Kveðja til
Vestmannaeyinga.
Aöalfundur miðstjórnar Fram-
sóknarflokksins, haldinn i
Reykjavik dagana 27.-29. april
1973 harmar hið mikla áfall er
eldgosið á Heimaey hefur leitt yf-
ir ibúa Vestmannaeyja.
Fundurinn sendir Vestmanna- j
eyingum hugheilar kveðjur með j
von um að sem fyrst og sem bezt i
rætist úr vanda þeirra.
::
■■■■■■■■■■■■