Tíminn - 13.03.1974, Blaðsíða 15

Miðvikudagur 13. marz 1974.
TÍMINN
15
® SUF
fyrir aðalfund skulu vera
komnar til félagssstjórnar viku
fyrir aðalfund. Inntökubeiðnir
skulu bornar upp i lok
félagsfunda.”
Ákvæði hinnar tilvitnuðu
lagagreinar fela það ótvirætt i
sér, að enginn er atkvæðisbær á
aðalfundi nema inntökubeiðni
hans sé sannarnlega komin til
stjórnar félagsins viku fyrir
aðalfund og samþykkt á félags-
fundi, sem haldinn er fyrir
aðalfund.
t greinargerð Ómars
Kristjánssonar segir um þetta
atriði: ,,Sú regla er formregla
án skýrs tilgangs” — þ.e. 4.
grein félagslaganna.
Á þá skoðun verður ekki
fallizt. Umrædd inntökuregla
var sett í lög félagsins eftir itar-
legar umræður fyrir u.þ.b. niu
árum, en þá hafði það endur-
tekið sig hvað eftir annað, að
deiluaðilar höfðu smalað fjölda
fólks úr öðrum flokkum á aðal-
fundi, enda gátu þá allir, sem á
aðalfundinum mættu og voru á
félagsaldri og höfðu tilskilda
meðmælendur gengið i félagaið
og greitt atkvæði á aðalfundi.
Umrædd regla var lögtekin af
brýnni nauðsyn, og til hennar
liggja ljós rök. Á þá skoðun
verður ekki fallizt, að skýrum
ákvæðum 4. greinar um at-
kvæðisrétt á aðalfundi verði
vikið til hliðar sem tilgangs-
lausri formreglu. Nefndin litur
svo á, að þeir einir hafi verið at-
kvæðisbærir á aðalfundinum 24.
október s.l., sem voru lögmætir
félagsmenn i lok félags-
fundarins hinn 11. október s.l.,
enda, var enginn félagsfundur
haldinn frá þeim degi til aðal-
fundar.
Vottorðum Rögnvalds Óðins-
sonar, Hrafnkels Óðinssonar og
Péturs Jónssonar hefur ekki
verið hnekkt. Varnaraðila
Ómari Kristjánssyni hefur ekki
tekizt að skýra, hvers vegna
nöfn Onnu Margrétar og Hlifar
Guðmundsdætra voru á félags-
skrá þegar aðalfundurinn var
haldinn. Það telst þvi sannað, að
a spjaldskrá félagsins, sem var
kjörskrá á aðalfundi, voru nöfn
5 aðila, sem ekki voru félags-
menn.
Varnaraðili hefur gefið
fullnægjandi skýringu á nöfnum
þriggja af þeim 119, sem voru á
lista þeim, sem sóknaraðili
lagði fram. Á þeim 116 nöfnum,
sem þá eru eftir, hefur varnar-
aðili enga ..; skýringu gefið,
þótt hann eígi að hafa i sinni
vörzlu fundargerðarbækur
félagsins og sé þvi i aðstöðu til
þess að hnekkja staðhæfingu
sóknaraðila um að allir eða ein-
hverjir af þeim 116 mönnum,
sem um ræðir, hafi ekki verið
lögmætir félagsmenn á a aðal-
fundi.
Sóknaraðili hefur lýst þvi, að
hann hafi tölusett spjaldskrá
félagsins þrem dögum fyrir
aðalfund, þ.e. 10 dögum eftir að
nýrir félagsmenn gátu siðast
öðlast rétt fyrir aðalfund, þ.e.
Sóknaraðili hefur lýst þvi, '.
að hann hafi tölusett spjaldskrá
félagsins þrem dögum fyrir
aðalfund, þ.e 10 dögum eftir að
nýri félagsmen gátu siðast
öðlast rétt á aðalfundi. Þegar
innsigli það, sem sett var á
spjaldskrána eftir aðalfundinn,
var rofið, komu i ljós a.m.k. 6
ónúmeruð spjöld.
Merking sóknaraðila á spjald-
skránni þykir eigi hafa það
sönnunargildi, að sönnunar-
byrðinni af þvi, hvernig
umræddir sex menn hafi gengið
I félagið og nöfn þeirra komist i
spjaldskrána, verði lögð á
varnaraðila.
Eins og áður, fjallar annar
liðurinn i kæru sóknaraðila um
það, að nöfn um 100 félags-
manna hafi verið numin brott
af félagaskrá. 1 áður tilvitnuð-
um kafla úr greinargerð
varnaraðila felst viðurkenning
á þvi, að „nokkrar
leiðréttingar” hafi verið gerðar
á félagaskránni, og ennfremur,
að þeirri reglu hafi verið fylgt,
,,að menn gætu ekki verið félag-
ar i FUF með atkvæðisrétti, ef
þeir væru jafnframt félagar i
framsóknarfélögum annars
staðar”.
1 5. grein laga Sambands
ungra framsóknarmanna segir,
að enginn sé löglegur félags-
maur nema i einu Sambands-
félagi i senn. Hvorki i lögum
Framsóknarflokksins, lögum
SUF i Reykjavik er neitt ákvæði
um það, að maður geti ekki ver-
ið félagsmaður i FUF-félagi, ef
hann er einnig i félagi eldri
manna. Regla sú, sem stjórn
FUF. fylgdi samkvæmt ofan-
vitnaðri tilvitnun, var þvi að
þessu leyti ólögmæt, og ekki á
valdi stjórnar félagsins, að
setja slika reglu, og skiptir i þvi
tilviki ekki máli, þótt báðir
aðilar máls þessa hefðu sam-
þykkt það.
Ekki var það heldur á valdi
stjórnar FUF i Reykjavi, að
atkvæðisréttur á umræddum
aðalfundi skyldi bundinn við
lögheimili i Reykjavik.
Ákvæði 4. greinar félagslaga
um að félagsmaður geti orðið
„hver framsóknarmaður á
aldrinum 14-35 ára, sem
búsettur er i Reykjavik og ná-
grenni eða dvelur þar langdvöl-
um”,er skýrt, Þar erekkigerð
nein krafa um lögheimili. Þetta
lagaákvæði stangast ekki á við
lög flokksins eða lög SUF.
Samþykktir stjórnar FUF um
atkvæðisrétt, sem fara í bága
við skýr ákvæði félagslaga, eru
markleysa.
Samkvæmt þvi, sem að
framan er rakið, beitti stjórn
FUF ólögmætum aðferðum við
leiðréttingu á spjaldskrá. Það
leiðir til þess, að leggja verður
sönnunarbyrðina af þvi, að i
raun hafi ekki verið numin brott
af félagsskrá nöfn manna, sem
voru lögmætir félagsmenn, á
varnaraðila.
Þar sem sóknaraðili hefur
lagt fram lista með um 100
mönnum, sem hann álitur að
hafi verið teknir af félagsskrá,
og varnaraðili hefur enga
greingertfyrir þvi, hvers vegna
þessi nöfn vanti á skrána, þá
verður samkvæmt framansögðu
að byggja á því, að þessu
leyti hafi spjaldskráin verið
verulegum annmörkum háð.
Það athugast i þessu sambandi,
að niðurlagsákvæði 6. greinar
laga FUF i Reykjavik hljóðar
svo: „Stjórn félagsins skal færa
tilbókaralla þá, sem teknip eru
af félagaskrá.” Slika skrá hefur
varnaraðili ekki lagt fram,
enda mun hún ekki hafa verið
haldin.
Þriðji liðurinn i kæru sóknar-
aðila fjallar um það, að nokkr-
um hluta lögmætra félags-
manna hafi verið meinað að
greiða atkvæði á aðalfundinum
hinn 24. október, enda þótt þeir
hefðu ekki verið teknir brott af
félagaskrá. Sjö þessara manna
hafa undirritaö mótmælayfir-
lýsingu vegna þess, eins og áður
er greint
1 greinargerð várnaraðila eru
sérstaklega skýrðar ástæður
fyrir þvi, að einum þessara
manna, Ólafi R. Grlmssyni, var
meinaður atkvæðisréttur, en
þær voru skv. greinargerðinni
þær, að hann væri virkur félagi i
„Framsóknarfélagi i Reykja-
vlkurkjördæmi”, og ennfremur
i fulltruaráði framsóknarfélag-
anna á Suðurnesjum. Upplýst
er, að Ólafur gekk i FR fyrir 6
árum, en hefur ekki neytt
félagsréttar þar um 4 ára skeið.
Ennfremur er upplýst að Ólafur
er ekki meðlimur i neinu fram-
sóknarfélagi á Suðurnesjum
Viðurkennt er, að menn geta
verið félagsmenn I tveim
framsóknarfélögum I senn.
Kemur það ekki i veg fyrir að
þeir geti neytt félagsréttinda,
þar með talið atkvæðisréttar, i
öðru félaginu, og hlýtur viðkom-
andi aðili sjálfur að eiga val um
það, I hvoru félaginu hann
greiðir atkvæði. Aðalfundur
Framsóknarfélags Reykja-
víkur hafði ekki verið haldinn á
þessum tima, og þvl vitað, að
Ólafur hafði ekki neytt félags-
réttinda þar. Verður þvi að
telja algerlega ólögmætt að
meina Ólafi um að neyta at-
kvæðisréttar á aðalfundinum.
Upplýst er, að ástæðan fyrir
þvi, að nafn Björns Teitssonar
varnumiðaf félagaskrá var sú,
að hann var talinn eiga lög-
heimili utan Reykjavíkur.
Samkvæmt ibúaskrá Reykja-
vlkurhefur Börn átt lögheimili
I Reykjavik frá þvi 1971,
heimilisfang hans hefur verið
að Grundarstig 11 siðasta árið.
Það er óumdeilt, að Björn
gerðist félagi i FUF i Reykjavik
á fyrrihluta árs 1972. Nafn hans
hefur því verið numið af félaga-
skrá og honum synjað um at-
kvæðisrétt með ólöglegum
hætti.
Varðandi aðra þá, sem rituðu
nöfn sin á framangreindan
lista, er nafn Hallgríms
Guðmundssonar á listanum yfir
nöfn þeirra félagsmanna, sem
sóknaraðili segir hafa verið
tekna út af spjaldskrá félagsins
með ólögmætum hætti. Hvorki
er sannað af né á um það, hvort
nöfn mannanna hafi verið á
spjaldskrá félagsins eða ekki.
P'jórða atriðiði kæru sóknar-
aðila, það að meirihluti fráfar-
andi stjornar hafi dreift at-
kvæðaseðlum út um borgina
fyrir aðalfundinn, og að félags-
skírteini hafi verið afhent án
þess að félagsgjald væri greitt,
hefur varnaraðili viðurkennt,
eins og fram kemur I tilvitnuð-
um kafla úr greinargerð hans.
Fyrsta atriðið, um dreifingu at-
kvæðaseðla, er beint viður-
kennt af varnaraðila, en það
siðara óbeint, þ.e. i greinar-
gerðinni koma fram skýringar
eða afsaknir á siðara atriðinu en
ekki mótmæli gegn þvi.
Rannsóknarnefndin litur svo á,
að dreifing atkvæðaseðla fyrir
aðalfundinn sé brýnt brot á al-
mennum fundarsköpum, enda
augljóst, að slik dreifing at-
kvæðaseðla er til þess fallin að
bjoða heim hættunni a misferli i
kosningum á fundum. Þau rök,
að i slikri dreifingu atkvæða-
seðla felist hagræðisauki, eru
ekki haldbær. Dreifing at-
kvæðaseðla á slikum fundi,
sem hér var um að ræða, tekur
samkvæmt reynslu aðeins fáar
minútur. Afhending félagsskir-
teina, án þess að félagsgjöld
væru greidd var ekki I samræmi
við ákvæði félagslaga, en i
niðurlagsákvæði 5. gr. laga
FUF segir: „Afhenda skal skir-
teini þeim, er greitt hafa árstil-
lag, og gildir það sem aögöngu-
miði að fundum félagsins”. A
aðalfundum FUF i Reykjavik,
hefur um langt skeið verið fylgt
þeirri reglu, að krefja félags-
menn um árstillag, þegar þeim
hefur verið afhent félagsskir
teini, hvort sem þau hafa verið
afhent nokkru fyrir fund eða
við dyr fundarsalar. Þeir, sem
ekki hafa viljað greiða árstil-
laga hafa ekki fengið skirteini,
og þeir sem ekki hafa haft skir-
teini, hafa ekki fengið aðgang
að aðalfundinum, og þar með
ekki getað neytt atvæðisréttar.
Þannig hefur niðurlagsákvæði
5. greinar verið beitt sam-
kvæmt orðanna hljóðan og
aldrei verið véfengt, að rétt
væri að meina félagsmanni að-
gang að aðalfundi, sem ekki
hefur leyst út félagsskirteini. Sú
röksemd, að „ef I hinum miklu
önnum fyrir aðalfundinn hefur
farizt fyrir, að nýrri félagsmen
greiddu árstillag til félagsins i
einstökum tilvikum, ber
auðvitað að innheimta það hjá
þeim þegar i stað,” er ekki
haldbær.
Eins og áður segir telst það
viðurkennt, að félagsskirteini
hafi verið afhent án gjalds, og
þar sem álita verður að ein-
hverjir af þeim sem skirteinin
fengu. hafi mætt á aðalfundin-
um og þannig fengið atkvæðis-
rétt án þess að fullnægja skil-
yrðum félagalaga til þess, þá
verður að fallast á þetta ákæru-
atriði sóknaraðila.
úrskurður
Samkvæmt framasögðu telur
nefndin, að ekki verði hjá þvi
komiztað leggja eftirtalin atriði
til grundvallar niðurstöðu sinni:
1. Það telst sannað, að á spjald-
skrá félagsins voru færð nöfn
a.m.k. fimm manna, sem
ekki voru félagsmenn, og
likur eru að þvi leiddar, að
svo hafi og verið um allt að
116 menn aðra.
2. Það telst sannað, að á aðal-
fundinum, mættu 10 menn,
sem ekki voru á spjaldskrá
félagsins. Ekki er ennþá
v ita ð, h vorí sa ma m áli
gegnir um einhverja úr hópi
80 fundarmanna til viðbótar.
3. Það telst sannað, að lögmæt-
um félagsmönnum var
meinað að neyta félags-
réttinda sinna á aðalfundin-
um, ýmist með þvi að meina
þeim aögang að fundinum
eða með þvi að meina þeim
að neyta atkvæðisréttar.
4. Það cr viðurkeiint, að at-
kvæðaseðlum var dreift til
manna áður en þeir komu á
aðalfundinn, og mcð þvi
sköpuð stórfelld hætta á
kosningamisferli, enda með
þvi brotin þýðingarmikil
grundvallarregla fundar-
skapa.
5. Það telst viðurkennt, að
félagskirteini voru afhent án
þess að félagsgjöld væru
greidd. Með þvi var viðkom-
andi mönnum veittur at-
kvæðisréttur án þess að þeir
uppfylltu skilyrði félagslaga
til þess að taka þátt i
kosningum á fundinum.
Að framansögðu athuguðu
verður talið, að undirbúningur
og framkvæmd aðalfundar
FUF i Reykjavík 1973 hafi verið
haldinn þvilikum ágöllum, og að
lög félgsins og almennar félags-
venjur hafi ekki verið virtar, að
skoða verði hann ólögmætan. Af
þvi leiðir, að efna ber til nýs
aöalfundar þegar i stað.
I þessu sambandi er rétt að
minna á það, sem segir um
hliðstæð tilvik i stjórnarfars-
rétti Ólafs Jóhannessonar á bls.
182: „Sé vikið verulega frá regl-
um um fundarboðun, myndu
ákvarðanir teknar á þeim fundi
verða ógildanlegar. Gildir það
jafnvel, þótt ekki sé sýnilegt, að
annmarki þessi hefði skipt máli
um saþykkt ályktunar, t.d. ef 7
nefndarmenn af 9 mæta og
samþykkja ákvörðun. Hin
ófullnægjandi fundarboðun
kann að hafa valdið þvi, að
tveir fulltrúanna gátu ekki
mætt. Ef þeir hefðu komið á
fundinn, hefðu þeir getað túlkað
skoðanir sinar og flutt fram sin
rök, og er þá hugsanlegt, að
niðurstaðan hefði orðið önnur.”.
Ennfremur má minna á það,
að á bæjarþingi Reykjavikur
hinn 26. febrúar gekk dómur i
málinu nr. 5665/73 um áþekkt
efni.
Reykjavik, 3. marz 1974
f.h. Rannsóknarnefndar S.U.F.
Eggert Jóhannesson (sign)
Ingvar Björnsson (sign)
Pétur Einarsson (sign)
Guðmundur W. Stefáns-
son (sign)
Jóhann Antonsson (sign)
Friðrik Georgsson (sign)
© Hafnargerð
að undirbúa, og það leiddi náttúr-
lega til mikilla leiðinda, ef til þess
þyrfti að gripa að stöðva slíkar
framkvæmdir, eftir að af stað
væri farið.
Það hafa ekki verið um það
deilur hér á Alþingi að vilja leysa
málefni Vestmanneyja, og það
var nú t.d. á einum fundi i rikis-
stjórn, sem ég lagði fyrir bréf
hæstvirts þingmanns Sunn-
lendinga um ábyrgð vegna Vest-
manneyjaskipsins, og það var af-
greitt á þeim fundi samtimis af
þeirri einföldu ástæðu, að þar
sem fyrr vildu ráöherrarnir
leggja sig fram um að koma til
móts við óskir Vestmanneyinga.
Mönnum yfirsést, að það má vel
vera, að það hafi verið yfirsjón að
sjá það ekki fyrir, að gosið væri
að hætta og höfnin kæmist fyrr í
not heldur en reiknað er með I
þessu nefndaráliti, en öryggið,
sem var fólgið i þessu nefndar-
áliti var meira virði að dómi
þeirra, sem i nefndinni sátu, og
þess vegna var samþykktin gerð.
Hitt er svo jafnljóst, að það
skapar ekkert nema erfiðleika, ef
frá þvi ætti að hverfa nú, og ég
trúi þvi ekki, að hæstvirtir þing-
menn ætlist til þess. En eins og
annars staðar verða menn að
gera sér grein fyrir þeim af-
leiðingum, sem það hefur að
byggja hafnir eins og þessar, og
tvær hafnir, sem kosta nærri
milljarð, er meira heldur en við
tslendingar höfum gert áður. Ég
efast ekkert um, að fjárveitingar
til hafnarmála á yfirstandandi ári
voru langtum meiri heldur en
nokkru sinni fyrr, og þetta mál
hafði þar sitt að segja, þvi að auð-
vitað fór það eins og vitað var, að
á það var sótt úr öllum áttum að
fá fjárveitingar til annarra hafna,
þegar svo vel var gert við tvær
hafnir, eins og hér var lagt til.
Fari svo, að tekjur af Viðlaga-
sjóðshúsunum reynist meiri held-
ur er gert er ráðfyrir eða framlag
til þessara hafna þarf að vera, þá
ganga þeir peningar til Vest-
manneyja og ekkert annað, að þvi
leyti, sem ég kann um það að
ráða. Það er ekki hugur manna,
að þetta sé notað nema I tengslum
við Vestmanneyinga og Vest-
manneyjar, en það var hins vegar
skilningur rikisstjórnarinnar, að
hér væri verið að nota féð ein-
göngu I tengslum við Vestmann-
eyjar samkvæmt tillögu nefndar,
sem starfaði út frá Vestmann-
eyjagosinu, og 3 Vestmanneying-
ar áttu sæti I og skiluðu einróma
áliti.
Yfirumsjón með
byggðalínunni
IIINN 5. þ.m. skipaöi iðnaðarráð-
berra, Magnús Kjartansson, sér-
staka nefnd, er bafi i umboði
iðnaðarráðuneytisins yfirumsjón
með byggingu háspcnnulinu milli
Suður- og Norðurlands eftir svo-
nefndri byggðaleið.
1 nefndina voru skipaðir: Egill
Skúli Ingibergsson, verkfræðing-
ur, formaður nefndarinnar,
Guðjón Guðmundsson skrifstofu-
stjóri, Kristmundur Halldórsson
fulltrúi og Tryggvi Sigurbjarnar-
son verkfræðingur.
1 fjárlögum fyrir áriö 1974 hefur
Alþingi heimilað rikisstjórninni
lántökur til linubyggingarinnar
að upphæð samtals 300 milljónir
króna.
Skrifstofustarf
Karlmaður eða kona óskast til skrifstofu-
starfa.
Upplýsingar i skrifstofunni, Strandgötu
28, simi 50-200.
Kaupfélag Hafnfirðinga
Til sölu eru eftir-
taldar bifreiðar
Mercedes Benz, 6 tonn, yfirbyggður, ár-
gerð 1961.
Ford Ieader, 6 tonn, með sturtum og
krana, árgerð 1963.
Bedford með Leylandvél, sturtum og
krana 8 tonn, árgerð 1966.
Bedford, 6 tonn með palli, árgerð 1961.
Sæmundur Sigurbjörnsson,
Syðstu-Grund, Skagafirði,
simi um Stóru-Akra.