Tíminn - 29.05.1974, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 29. mai 1974.
TÍMINN
11
Ljósm. Róbert.
þeir ávörpuðu okkur, og yfirleitt
virtust þetta vera ósköp alúðlegir
menn, og ekki neitt stærilátir. Ég
var orðinn dálitið málkunnugur
sumum leiðandi mönnum þarna,
meðal annars aðstoðar-fram-
kvæmdastjóranum, sem alltaf
heilsaði okkur og ræddi gjarna
við okkur nokkur orð, þegar
fundum bar saman.
Margir fulltrúarnir voru
klæddir samkvæmt tizku sins
lands, þótt hinir væru fleiri, sem
klæddust samkvæmt vestrænum
sið.
— Hverjir voru það einkum,
sem fylgdu siðum sins heima-
lands í klæðaburði?
— Afrikubúar klæddust mjög
oft þjóðbúningum og báru þá
viðeigandi höfuðföt. Það var sér-
kennilegt, og i fyrstu varð manni
starsýnt á það, en svo varð þetta
eins og hver annar sjálfsagður
hlutur. Það er ekki nema eðlilegt,
að menn reki upp dálitið stór
augu, þegar þeir koma úr
fámenninu hér, og sjá allt i einu
siði og háttu fjarlægra þjóða. En
innan skamms lærist manni, að
það er ekki svo mjög mikill
munur á mönnum, þrátt fyrir
ólikan litarhátt, klæðaburð og
venjur. Mér fannst að minnsta
kosti stundum, að inn við beinið
væru allir menn eins, hvað sem
liði hinum ytri táknum, sem
virtust skilja þá að.
— Voru þeir með stóran vefjar-
hött, Afrikubúarnir?
— Já, það voru þeir, og ekki
Afrikubúar einir. Ég man til
dæmis eftir einum Indverja, sem
alltaf klæddist á vestræna visu,
en gekk þó jafnan með vefjarhött
og bar hann mjög tigulega.
Þarna voru að sjálfsögðu
margir fleiri en kjörnir fulltrúar
hinna Sameinuðu þjóða. Þar var
lika margt starfsmanna, og þeim
kynntumst við auðvitað miklu
meira en fulltrúunum. Það var
talsvert um það að starfsmenn
klæddust þjóðbúningum landa
sinna. Leiðsögustúlkurnar voru
viða að — meira að segja tvær
Islenzkar. Ég man eftir
indverskum og pakistönskum
stúlkum, sem klæddust i shari.
Það er skósiður klæðnaður, einna
likastur silkislæðum og er
ákaflega fagur búnaður. Mér
virtust þær ganga á nokkurs
konar ilskóm við.
Misseraskiptin
komu snöggt
— En hvernig likaði þér veður-
farið?
— Ég kunni ágætlega við það.
Veturinn er stuttur, en hann var
dálitið strangur á meðan á honum
stóð, og hann kom snögglega. í
desemberbyrjun var hitinn
tuttugu stig, og hafði þá eiginlega
ekki kólnað neitt að ráði i langan
tima. En svo um miðjan
desember var allt I einu kominn
vetur með snjókomu og slyddu,
og þann snjó tók ekki upp fyrr en i
marz. Að visu var oft gott veður,
en það var alltaf kalt, og írostið
komst niður i fjórtán stig.
Mér fannst sumarið koma álika
snöggt og veturinn. Þaðleið ekki
langur timi frá þvi að frostið hafði
verið og þangað til hitinn var
kominn i þetta tólf og fjórtán stig.
— Var ekki hlýtt um mitt
sumarið?
— Jú. Hitinn komst upp i 37 stig,
og þá þótti sumum hlýtt. En það
er af mér að segja, að mér fannst
hitinn góður og þótti hann aldrei
neitt óþægilegur, þótt hann yrði
þetta mikill. En það var annað,
sem gerði okkur mikil óþægindi,
mér ekki síður enöðrum. Það var
mengunin, og hún var mest,
þegar heitast var. Þá er lika
alltaf kyrrt veður, og það er varla
hægt að segja, að þá hafi séð til
sólar.
— Er manni ekki blátt áfram
þungt um andardráttinn, þegar
svo er háttað?
— Jú. Þarna er alltaf ferðazt á
bilum, og þegar fólk er á leið til og
frá vinnu, verður umferðin mest
og þá er vitanlega langverst að
vera á ferð. Þá gengur umferðin
ákaflega hægt, bilaraðirnar rétt
mjakast áfram, en reykurinn frá
útblástursrörunum liggur eins og
ský yfir nágrenninu. Þegar verst
var, gerði ekki betur en maður
grillti i byggingarnar á
Manhattan, i svo sem kilómetra
fjarlægð. Þetta er ótrúlegt, en
satt. En annars staðar sást rofa
fyrir sæmilega heiðum himni.
— Hefðir þú ekki kunnað betur
við þetta veðurlag en sveljandann
hér, ef ekki hefði verið
mengunin?
— Ég neita þvi ekki, að ég
óskaði stundum eftir hressandi
golu, en annars kunni ég vel við
þetta veður. Um vorið komu
snöggar regndembur, og eins um
haustið, en sumarið var miklu
þurrara. Ég held að það hafi verið
um haustið 1970, sem líklega
hefur komið einhver angi af
hvirfilvindi, þarna. Ég man, að
fólki þótti veðrið ákaflega slæmt.
En ekki held ég að okkur, hérna á
tslandi, hefði brugðið míkið i
brún. Að minnsta kosti fannst
mér ekki neitt sérlega mikið til
um þetta veður.
En þótt okkur, tslendingunum,
sem þarna vorum, þætti veðrið
ekki neitt afskaplegt, þá sá ég
samt á eftir, þegar það var
gengið yfir, að tré höfðu rifnað
upp með rótum. En það segir út af
fyrir sig ekki mikið. Þarna eru tré
ákaflega laufmikil, en aftur á
móti er jarðvegurinn sendinn
og mjög laus i sér. Tré geta þvi
rifnað upp, þótt ekki verði ýkja-
hvasst.
Ég sá það i blaði, að mesta
hvassviðri eins árs i New-York
hefði verið sjö vindstig, en að visu
var ekki á þvi ári, þegar hvirfil-
vindurinn kom, þessi sem ég var
að minnast á. Það held ég að
okkur þætti gott, á okkar vinda-
sama landi, að komast svo heilt
ár á enda, að aldrei komi meira
hvassviðri en sjö vindstig.
Við viljum hjálpa, en
ekki hið gagnstæða
— Ég spurði vist .yfirlögreglu-
þjóninn að þvi áðan, og það er
bezt að leggja spurninguna fyrir
þig lika: Hvað finnst þér verst af
þvi sem þú þarft að standa
frammi fyrir i starfi þinu?
— Ég veit ekki, hvort ég get
svarað þvi, svona i fljótu bragði.
Óneitanlega sjáum við margt og
þurfum að skipta okkur af mörgp,
sem heldur er ógeðfellt. Það, sem
mér þykir einna leiðast, eru
afskipti af unglingum, serstak-
lega i sambandi við ölvun. Eins er
það, þegar börn og unglingar
fremja einhver afbrot. Það er
ósköp hvimleitt að þurfa að hafa
afskipti af slikum málum þótt
auðvitað verði að gera það eins og
annað, sem til fellur. En það vil
ég taka fram, að samvinna við
foreldra og aðra aðstandendur
barna, sem þannig er ástatt um,
er yfirleitt mjög góð. Okkur er i
langflestum tiifellum tekið mjög
vel, og það er vaxandi skilningur
á þvi, að við erum aðeins að gera
skyldu okkar og að við viljum
hjálpa þessum börnum og
unglingum og gera þeim gott, en
ekki hið gagnstæða.
— Og þér finnst gott að búa hér
á Selfossi?
— Já, það finnst mér.
Samstarfið við félaga m'ina i
lögreglunni hér er með miklum
ágætum, enda eru þetta' góðir
menn og samvizkusamir.
Auðvitað veit maður aldrei,
hvað framtiðin ber i skauti sínu,
en ég hef ekki hugsað mér að
breyta til. Hér er gott að vera.
—VS
Tómas Jónsson, lögreglumaður.
ÞEGAR lokið var spjallinu við
Jón Guðmundsson, yfirlögreglu-
þjón á Selfossi, þótti tilvalið að
taka einnig tali Tómas Jónsson,
lögreglumann þar á staðnum.
— Hvað ert þú búinn að vera
lengi hérna, Tómas?
— Ég hef verið hér með einni
undantekningu þó siðan 1963, en
þaráður\ar ég á Keflavikurflug-
velli, byrjaði þar árið 1956.
— Kannt þú vel við þetta verk?
— Já. Ég hef unnið að þessu
siðan ég var rúmlega tvitugur, og
ég hefði ekki enzt svona lengi við
það, ef mér hefði leiðzt verkið.
— Hefurðu stundað löggæzlu-
störf viðar en I Keflavik og svo
hérna?
— Já. Ég var sendur frá Kefla-
vlkurflugvelli norður á Þórshöfn
og hafði þar á hendi löggæzlu við
stöðina á Heiðarfjalli. Þar var ég
i þrjú ár, og þaðan fór ég hingað á
Selfoss. Siðan var ég sendur til
Bandarikjanna og var við lög-
gæzlú hjá Sameinuðu þjóðunum i
tæplega eitt og hálft ár. Og eru þá
upptaldir þeir staðir, þar sem ég
hef unnið að löggæzlu.
Hefði ekki viljað fara
á mis við þá reynslu
— Hvernig fannst þér að vera i
Ameriku?
— Það var bæði skemmtilegt og
lærdómsrikt. Ég kom þar siðla
sumars 1969, og kom aftur heim i
ársbyrjun 1971. Þetta þýðir, að ég
var þar á meðan háð voru tvenn
allsherjarþing. Ég hefði ekki
viljað miss*a af þeirri reynslu að
sjá allar þessar þjóðir — eða
fulltrúa þeirra, öllu heldur —
þarna saman komna. Fylgjast
með fundum á allsherjarþingi, i
öryggisráði og hinum ýmsu
nefndum.
— Hafðir þú aðstöðu til þess að
heyra það sem fram fór?
— Já, það eru yfirleitt alltaf
hafðir löggæzlumenn á fundun-
unum. Þar eru áheyrendasvæði,
og þangað koma bæði ferða -
menn, sem þarna eru staddir og
ýmsir áhugamenn. Siðan var það
— Kynntust þið fulltrúunum
persónulega?
— Yfirleitt kynntumst við þeim
ekki, en við þekktum þá orðið vel i
sjón. Að sjálfsögðu vorum við
ekki að ávarpa þá að fyrra
bragði, nema að við hefðum
eitthvað sérstakt við þá að segja
varðandi starf okkar, sem
auðvitað gat komið fyrir. Hins
vegar var það ekki óalgengt að
auðvitað verkefni okar, löggæzlu-
manna, að sjá svo um, að þar færi
ekki neitt fram, sem spillt gæti
friði eða reglu.
— Gerðist stundum eitthvað
slikt?
— Nei, ekki á meðan ég var þar.
En það hafði vist gerzt áður, og
svo hef ég frétt, eftir að ég kom
heim, að það hafi eitthvað borið á
þvi að reynt hafi verið að gera
óspektir á fundum, bæði á
allsherjarþinginu og I öryggis-
ráði.
Innst inni eru
mennirnir líkir, þrátt
fyrir mismunandi
litarhátt og venjur