Tíminn - 29.05.1974, Blaðsíða 19

Miðvikudagur 29. mai 1974.
TÍMINN
19
jólamatinn.”
„Þeir voru að tala um
að slátra mér lika,”
sagði kisa. ,,Það er bezt,
að ég komi með ykkur.”
„Komdu þá,” sagði
Hvita-Dúfa.
Héldu þau nú áfram
förinni, og mættu þá
hana.
„S æ 1 v e r t u ,
Hvita-Dúfa!” sagði han-
inn.
„Sæll sjálfur, hanatet-
ur,” sagði Hvita-Dúfa.
„Hvert ertu að fara?
spurði haninn.
„Ég er að strjúka, þvi
að það átti að slátra mér
i jólamatinn.
Sama segi ég,” sagði
haninn. „Ég fer lika.”
„Komdu þá,” sagði
Hvita-Dúfa. Og áfram
héldu þau, þangað til að
gæs varð á vegi þeirra.
„S æ 1 v e r t u
Hvita-Dúfa!” sagði gæs-
in.
„Sæl vertu, gæsar-
tetur,” sagði
Hvita-Dúfa.
„Hvert ert þú að
fara?” spurði gæsin.
„Ja, ég er nú að stel-
ast að heiman. Þeir ætl-
uðu að slátra mér til jól-
anna.”
„Ég átti að verða fyrir
þvi sama,” sagði gæsin.
Ég kem með ykkur.”
Hópurinn hélt nú
áfram, þar til skyggja
tók. Sáu þau þá
ljósglætu langt undan.
Gengu þau á ljósið og
voru furðu fljót i
ferðum. Þegar þau
komu að húsinu, komu
þau sér saman um að
gægjast á gluggana og
forvitnast um, hvað inni
fyrir væri. Þau gægðust
inn og sáu þá þjófa, sem
voru að telja peninga.
„Nú skulum við taka
lagið og syngja, hvert
með sinu nefi,” sagði
Hvita-Dúfa. Ráku þau
nú upp ógnarlegt org.
Þegar þjófarnir
heyrðu ópið fyrir utan,
héldu þeir, að eitthvað
0 Verksmiðja
3. Kasium klórið. 75%, 60.000 tonn
á ári.
4. Bróm til notkunar i iðnaði 700
tonn á ári.
„Aðeins er þörf fyrir 700 kW af
raforku, þar sem aðaldælurnar
ganga fyrir gufuafli. Auk þess er
þörf fyrir 5-10 litra af ferskvatni á
sekúndu. Ekki er gert ráð fyrir
neinu kælivatni i þessari áætíun,
þar sem loftklæing er hag-
kvæmari”.
Ennfremur er gert ráð fyrir i
áætluninni, að til falli á ári 6.600
tonn af kisil, 600 tonn af gipsi og
21.000 tonn af nær hreinu
koldioxiði sem úrgangsefni. Talið
er liklegt, að sum eða öll þessi
efni gætu gefið af sér ágóða, ef
þau væru nýtt á réttan hátt.
Or afgangsgufu er talið mega
framleiða 26-36 MW af rafmagns-
afli, sem gæti hugsanlega aukið
töluvert hagkvæmni verk-
smiðjunnar.
Áætlað er, að um 100 manns
starfivið verksmiðjuna sjálfa,en
að auki munu 20 til 30 manns
starfa við flutningakerfi og
birgðageymslur.
1 kosnaðaraætlun er reiknað
með að verksmiðjan verði reist á
Reykjanesi, og heildarkostnaður
er miðaður við að hún verði byggð
i þrem stigum, þannig að fram-
leiðslugeta eyks á hverju stigi um
1/3 af endanlegri framleiðslu-
getu. Enn fremur ber að geta
þess, að miðað er við innlent
verðlag frá nóvember 1973 og að
gengi Bandarikjadollars sé kr. 84.
Reiknað er með 13% söluskatti,
en ekki með tollum af innfluttum
vélum og efni til byggingar verk
smiðjunnar. Þegar þetta er allt
tekið með, er stofnkostnaður
14.359.000 dollarar, og þá ekki
meðtalin stofnakostnaður vegna
birgðageymslu, aðstöðu við höfn
og tæki til flutninga frá verk-
smiðju til hafnar, sem samtals
gæti numið 1.87 milljonum doll-
ara. Heildarkostnaður gæti þvi
orðið 16,23 milljónir dollara, eða
um 1363 milíjónir islenzkra
króna. Samanlagður rekstrar-
kostnaður er áætlaður 2.318.000
dollarar á ári.
1 skýrslunni segir: „Fyrir utan
framkvæmdir vegna verk-
smiðjunnar sjálfrar þarf nokkra
fjárfestingu i vegagerð frá fyrir-
huguðu verksmiðjusvæði á
Reykjanesi til Grindavikur, og er
lauslega áætlaður kostnaður við
hana 1.20 milljónir dollara. Þá
þarf hugsanlega endurbætur við
útflutningshöfn, sem gætu kostað
0.55 milljónir dollara. Fram-
kvæmdir þessar jaðra við opin-
berar framkvæmdir, og þarf að
taka afstöðu til fjármögnunar
þeirra i sambandi við arðsemis-
mat o.fl.”
Um markaði er það að segja, að
eini markaðurinn, sem til er hér
á landi sem stendur, er fyrir 50 til
60 þúsund tonn af fisksalti og 5
þúsund tonn af kali, auk litils-
háttar af kalsium klóriði.
Augljósustu markaðsmögu-
leikarnir eru sagðir vera á
Norðurlöndunum fjórum, Græn-
landi og i Færeyjum, vegna ná-
lægðar þeirra og hefðbundinna
viðskipta- og menningartengsla,
o Á víðavangi
með hálfrar annarrar klukku-
stundar fyrirvara”, segir
Bragi Jóseps^on i viðtali við
Visi. „Meirihlutinn stóð að
frestuninni, en búið var að
senda öllum félagsmönnum
tilkynningu um fundinn. Þeir
frestuðu fundinum, af þvi að
þeir vita, að meirihluti félags-
manna hér i Reykjavik er
andvigur bræðslunni með
Möðruvallahreyfingunni”,
segir Bragi.
. „Mér þótti þessi aðferð ótil-
hlýðileg, og þvi tilkynnti ég i
útvarpi, að fundurinn yrði
haldinn, en þeir tilkynntu þá,
að honum yrði frestað. Ég lét
þá enn eina tilkynningu fara i
útvarp um, að fundurinn yrði
haldinn”.
„Á fundinum var kosin
nefnd til að ræða við fulltrúa
Alþýðuflokksins um samvinnu
i kosningunum. Meirihlutinn i
stjórninni hefur enn ekki
þorað að halda fund i félaginu,
eftir að samþykkt var i flokks-
stjórn að vinna með Möðru-
vallahreyfingunni”. —TK
Annað svæði, sem til greina
kæmi, er austurströnd Banda-
rikjanna og Kanada, fyrst og
fremst vegna þess að flutnings-
kostnaður gæti orðið lægri en hjá
efnaverksmiðjum i miðvestur-
hluta eða vesturhluta þessara
landa, og ennfremur vegna lægri
framleiðslukostnaðar.
1 skýrslunni segir: „Bæði fisk-
salt og finsalt til notkunar i iðnaði
verður framleitt. Markaður ætti
að vera til fyrir fisksaltið hér á
landi, og að einhverju leyti i
Færeyjum og á Grænlandi. Fin-
saltið yrði næstum allt að flytja
út, nema nýr iðnaður, sem notaði
salt við framleiðsluna, yrði settur
á stofn hér um svipað leyti og
saltverksmiðjan.
1 Skandinaviu einni er mark-
aður fyrir 1.5-1.7 milljónir tonna
af finsalti. Markaðskönnun
bendir til að hið tiltölulega litla
saltmagn, sem um er að ræða
hér, (um 200.000 tonn) væri auð-
veldlega hægt að selja. Ef reiknað
er með útflutningi til Skandi-
naviu, yrði samkeppnishæft verð
verksmiðjunnar á Reykjanesi
4.10dollarar á tonn, þegar búið er
að draga flutningskostnað allan
frá”.
Þá er I skýrslunni fjallað um
markaðsmöguleika annarra
framleiðsluafurða en salts.
„Alþjóðleg verzlunarviðskipti
með kali eru mjög mikil. Skandi-
navia ein flytur inn meira en
800.000 tonn á ári. Þar sem ekki á
að flytja út meira en 20.000 tonn
héðan, er augljóst, að auðvelt ætti
að vera að finna erlenda markaði
fyrir það. 1 útflutningi til Skandi-
naviu er meðalverð við verk-
smiðjudyr áætlað 35.50 dollarar á
tonn”.
„Kalsium klórið af þeirri
tegund, sem framleiða á hér, er
aðallega notað til að þiða klaka af
gangstéttum, vegum og flug-
brautum á veturna , og halda
ryki i skefjum á ómalbikuðum
þjóðvegum á sumrin. Eftirspurn
eftir kalsium klórið fer alls
staðar vaxandi. Þó er þess að
gæta,að mikil hætta er á offram-
leiðslu af þessu efni, sem viða er
framleit sem aukaafurð við sóda-
framleiðslu”.
„Aætlað magn af kalsium
klórið er um 60.000 tonn á ári.
Verð við verksmiðjudyr er talið
vera 38.000 dollarar á tonn fyrir
sekkjaða vöru.”
„Liklegustu markaðir fyrir
bróm frá islenzkum framleiðanda
eru i Vestur- og Norð-
austur-Evrópu. Bróm er nú notað
i vaxandi mæli við framleiðslu
eldverndaefna. læknislyfja og i
hjálparefni fyrir vefnaðarvöru-
framleiðslu. Framleiðslan mun
nema um 700 tonnum á ári. Verð
við verksmiðjudyr er áætlað 395
dollarar á tonn”.
1 skýrslunni er reiknað með að
þaðtakisjöár að ljúka við bygg-
ingu verksmiðjunnar og taka i
notkun allan t'ækjabúnað sam-
kvæmt áætluninni. Ennfremur,
að hámarksframleiðsluafköstum
muni verða náð á niunda á-
ætlunarári, sem er sjötta fram-
leiðsluár verksmiðjunnar.
Við athugun á arðsemi fyrir-
tækisins kemur i ljós, að árlegur
meðalgróði fyrir skatta verður
3,087.5 þús. dollarar.
1 lokaorðum skýrslunnar
kemur m.a. fram, að saltverk-
smiðja á Reykjanesi virðist
byggð á traustum jarðfræðilegum
og tæknilegum forsendum. Mark-
aðir virðast vera til fyrir allar
afurðir, og ákveðnir möguleikar
til að komast inn á þá markaði.
Ennfremur, að fyrirtækið sýnist
geta staðið á viðskiptalega
traustum fótum og sé liklegt til að
gefa töluverðan arð fyrir það
fjármagn, sem leggja þarf i þaðT
Að lokum er lagt, til, að gerðar
verði ráðstafanir til að koma
fyrirtækinu i framkvæmd,
kannað form eignaðildar, samið
um lóðaréttindi, könnuð afstaða
Náttúruverndarráðs og heil-
brigðisyfirvalda, og hafinn verk-
fæðilegur undirbúningur með
hönnun og framkvæmd nauðsyn-
legra vinnslutilrauna.
Lofum
þeimaðlifal
0 Vlkur
viðræður um sölu. Menn vita
ekki með vissu, hvert magn
þessara efna er að finna hér.
Þó hefur verið gizkað á að
um fimmtiu milljónir rúm-
metra af vikri sé að
um 50 millj. rúmmetra
af vikri sé að finna
við Heklu. Það kann að
talið er, ef samið yrði við hin
erlendu stórfyrirtæki um út-
flutning.
Fjórir jarðfræðingar
munu i sumar vinna við
rannsóknir á steinefnum, og
munu þá m.a. athuga vikur
og gjall. Auk þess verður
unnið að rannsóknum á
basalti og haldið áfram
athugunum á perlusteininum
i Prestahnjúk.
0 Sólskin
— Að Steindórsstöðum, það er
uppi i Reykholtsdal.
— Kanntu vel við þig þar?
— Jahá, það er fint að vera þar.
— Ég fer lika i sveit, segir
Ómar.
— Og hvert ferð þú?
— Það heitir Stekkjarflatir. Það
er fyrir norðan.
— Hvað ætlar þú að gera i
sumar, Grétar?
— Bara vinna.
— Ertu búinn að fá vinnu?
— Ég sótti um sendilsstarf. Ég
veit ekki, hvort ég fæ það.
— Ég er með á! hrópar Ómar.
Það liður nokkur stund. Allir
biða spenntir. Svo litur hann
þungbrýnn á okkur.
— Ég var með á.
Við skiljum sneiðina og hypjum
okkur. Það eru sumir fiskifælur,
aðrir ekki. Við viljum ekki hætta
á að fá slika nafnbót.
Áhorfendalausir spark-
arar
Það þarf ekki endilega áhorf-
endur til að menn sparki bolta.
Þeir voru þrir að þvi uppi i
Árbæjarhverfi.
— Hvað heitið þið?
—-Ég heiti Brynjar, og þetta er
Ólafur Hreinn. Hann er bróðir
minn.
— Hvað eruð þið gamlir?
— Ég er 10 og hann er 7.
— Hvað heitir þú?
— Ég heiti Magnús, og ég er 7
ára.
— Hvar eigið þið heima?
— Hérna i Selásnum.
— I hvaða félagi eruð þið.
— Við erum allir i Fylki.
— Eruð þið i 5. flokki?
— Já, ég, segir Brynjar, en þeir
spila ekki með ennþá.
— Hvernig er búningurinn ykk-
ar?
Þeir sýna okkur hann.
— Það er bleik peysa og svartar
buxur.
— Er gaman i Fylki?
— Það er alveg ógurlega
gaman.
— Koma margir til að keppa við
ykkur?
— Já, aðallega strákar úr
Breiðholtinu.
Og svo þarf Brynjar að snúa sér
aftur að markvörzlunni.
Vegir lagðir — hallir
reistar
Á leiðinni út úr Árbæjarhverf-
inu hittum við athafnamenn úti i
móum.
— Eruð þið að leggja veg
hérna?
— Við erum rétt að byrja.
— Ætlið þið svo að fara að
byggja?
— Það má vel vera. Við erum
að leggja hitaveituna.
— Hvaða stöng er þetta?
— Þetta er fánastöngin okkar.
— Hvað heitið þið strákar?
— Ég heiti Rikharður og ég er 8
ára.
— Ég heiti Steinþór og ég er 10
ára.
— Og ég heiti Egill og ég er 11
ára.
— Farið þið i sveit i sumar?
— Ég fer i sveit, svarar
Steinþór.
Hinir eru þegar önnum kafnir
við starf sitt.
Og hver þarf sveit, sem hefur
heilt land til að leggja vegi, rækta
tún og byggja hús og hallir, jafn-
vel þótt þau verk liggi ekki alls
kostar i augum uppi?
Níu fórust í
sprengingu
á N-Ítalíu
Róm NTB — Niu nianneskjur fór-
ust og fjörutiu slösuðust, er tima-
sprengja sprakk i. borginni
Brescia á Norður-ítaliu i gær.
Þúsundir manna voru á mót-
mælafundi, og hafði fólkið safnast
saman á stærsta torginu i Bres-
cia. Fólkið stóð i þéttum þyrping-
um til að leita skjóls undan regni,
en sprengingin varð rétt áður en
fundinum lauk.
Fundurinn var haldinn eftir
fjögurra tima verkfall, sem gert
var til að mótmæla fasistaáróðri i
Brescia og umhverfi, sem mikið
hefur borið á undanfarið.
Siðasti ræðumaðurinn var að
stiga úr ræðustól, er sprengjan
sprakk, og varð þegar af mikið
öngþveiti, og hræðsla greip um
sig meðal fólksins. Tvær
manneskjur létu samstundis lifið,
og aðrar sjö létust á leið i
sjúkrahús. Þrjár konur eru meðal
hina látnu. Óttazt er, að dánar-
talan eigi eftir að hækka, þvi að
margir hinna slösuðu eru lifs-
hættulega særðir.
Giovanni Leone, forseti Italiu,
og Páll páfi hafa sent samúðar-
kveðjur, og formaður nýfasista,
Giorgio Almirante, hefur harmað
atburðinn og beðið stjórnina að
finna hina seku.
0 Humar
afhendi humarinn á flutningstæki
við hlið veiðiskips.
III. Á fundi Verðlagsráðs
sjávarútvegsins 26. mai varð
samkomulag um lágmarksverð á
rækju, er gildir frá 1. júni til 31.
ágúst 1974.
Rækja (óskelflett) i
vinnsluhæfu ástandi, og ekki
smærri en svo, að 350 stykki fari i
hvert kg, pr. kg kr. 42.00. Verðið
er miðað við, að seljandi skili
rækjunni á flutningstæki við hlið
veiðiskips.
0 Skálholt
erlendra ferðamanna á Islandi
eins og Gullfoss og Geysir.
Veitingasala hefur ekki verið á
Skálholtsstað áður nema á
Skálholtshátiðum. Þá hafa konur
úr kvenfélagi Biskupstungna-
hrepps séð mönnum fyrir beina
og unnið þar mikið og gott starf,
en þær hafa styrkt uppbyggingu
staðar og kirkju með ráðum og
dáð.
Þegar i gær höfðu borizt fyrir-
spurnir um leigu á veitingaað-
stöðunni, en það er Skálholtsstað-
ur, sem stendur að þvi að hún var
auglýst.
0 íþróttir
var rekinn útaf i síðasta leik
sinum með Schalke 04 i
„Bundeslingunni” i leik gegn
Kaiserslautern. „Eg hef ekkert
að gera við leikmenn, seni eiga
yfir höfði sér leikbann”.... sagði
Schön, þegar hann valdi ekki
Erwin. „Jafnvel þótt það hafi
verið Beckenbauer eða Muller”.
Sehön getur gert breytingar á
22 manna landsliðshóp sinunt,
fvrir 5. júni, ef hann sér ástæðu
til.
—SOS
HAA 74
í knattspyrnu
13. júní — 7. júlí
o
kvöldið. Þá sigraði italska liðið
A.C. Roman HM-lið Zaire 3:0 á
mánudagskvöldið.
Við sögðurn frá þvi i gær, að
Brasiliumenn hefðu sigrað
Ludwigshafen. Það var ekki,þvi
að Brasiliumenn sigruðu 1 FC
Kaisersiautern, v-þýzkt 1.
deildar lið, 3:2, og fór leikurinn
fram i Ludwigshafen.