Tíminn - 02.10.1974, Síða 14

14
TÍMINN
Miðvikudagur 2. október 1974.
vera kaupkona og búa við sífelld afskipti annarra. Það
mátti heita drjúgur vinnudagur frá því um fótaferðar
tíma til klukkan átta á morgnana, að fólkið fékk
morgunverðinn. Eftir tveggja tíma hvíld var svo aftur
tekið til starfa, brýnt og slegið, rakað og sætt, unz nátt-
f allið kom og tími þótti til að axla amboðin og arka heim.
Það var sannarlega gott að leggjast til svefns, þegar
klukkan var orðin níu og tíu á kvöldin, og hvíla þreytta
limina í nokkrar klukkustundir, áður en þrældómur
næsta dags byrjaði.
Katrinu fannst, að þetta hefði verið bærilegra, ef hún
hefði fengið kaup sitt greitt daglega og getað notað pen-
ingana eftir þvi, sem hún þurfti á þeim að halda. Hún
kom oft inn i búð Norðkvists og skoðaði pottana og
pönnurnar, diskana og bollana, sem þar voru til sölu, og
gluggatjaldaefnin, sem lögð voru fram á búðarborðið,
þegar bændakonur og skipstjórafrúr spurðu eftir slíku.
Hana langaði til þess að kaupa eitthvað, sem til hagræðis
eða prýði gæti verið i hinum fátæklegu húsakynnum
hennar. En þeir fáu skildingar, sem hún hafði handa á
milli nægðu tæpast fyrir kaffi og sykri. Hún hafði fIjótt
komizt að raun um, að orð Betu voru sönn. Þeir borguðu
helzt með því, sem þeir vildu losna við.
Um helgar og þegar eitthvað var að veðri varð Katrín
að haf ast við heima og haf ði þá sjaldnast neitt til þess að
leggja sér til munns. Þá svarf sulturinn sárt að henni.
Hún var hraust og þrekmikil, og erf iðisvinnan jók matar
lysthennar. Enflautir, vont brauð og vatnsósa kartöflur
var enginn undirstöðumatur.
Einveran tók brátt að þjá hana. Hún var glaðlynd og
félagshneigð að eðlisfari, en fyrstu tilraunum hennar til
þess að gefa sig að öðrum hafði verið þannig tekið, að
hún dró sig í hlé og gaf ekki færi á sér í annað sinn.
Stúlkur, sem yngri voru og betur búnar en hún, sýndu
henni kuldalega fyrirlitningu. Þær voru skipstjóradætur
og hátt yf ir hana haf nar. Það eitt, að hún varð jaf nan að
ávarpa þær með einhverjum virðulegum titli, gerði
Katrinu hlédræga og þögla. Hún var óvön því að titla
fólk. ( augum roskinna bændakvenna var hún þurra-
búðarkona, sem ekkert átti — utansveitarkona, sem auð-
vitað hafði verið tilneydd að giftast. Þær virtu fallegan
likamsvöxt Katrínar fyrir sér með gagnrýnandi augna-
ráði: Ætli það kæmi ekki bráðum i Ijós, hvernig ástatt
var um hana? Allir litu fyrst og frems á hana sem konu
Jóhanns, sem ekki var annað en lítisvirtur skrumari og
hvergi liðtækur. Þetta varð henni til dómsáfellis, áður en
henni gafst nokkurt tækifæri til þess að sýna dugnað
sinn. Kona, sem gift var Jóhanni, hlaut að vera álíka
aum og hann sjálfur.
Jafnvel samverkafólk hennar leit niður á hana og
hæddist opinskátt að málfari hennar. Hún fór að forðast
að tala það mál, sem hún hafði lært við móðurkné, svo
þýttog mjúkt sem það var. Hún lagði sig i f ramkróka um
að tala eins og aðrir, en henni veittist það næsta erfitt.
Hér voru notuð svo mörg kynleg orðatiltæki og latmæli,
að henni varð of viða að átta sig á því öllu.
Dag nokkurn, er hún sat að snæðingi í eldhúsi Norð
kvist, heyrði hún allt í einu, að hann var farinn að tala
um Jóhann inni í stofunni. Það voru gestir komnir, og
hann vildi skemmta þeim hið bezta. Hann sagði háum
rómi, svo að gerla heyrðist fram í eldhúsið, frá trölla-
sögum Jóhanns af konu sinni og stórbúskapnum i heim-
kynni hennar. Hann tíundaði hvert atriði af engu minni
mælsku en Jóhann hafði gert og lýsti auðnum, sem sam-
an átti að vera kominn þar i gaði kúafjöidanum og
hestasægnum. Hann hló hátt í frásögninni, og tilheyr-
endurnir veltust um af hlátri. Aliir þekktu þeir Jóhann.
Því meir sem hann hafði gortað af heimili Katrínar, því
vesalla var það auðvitað. Vinnufólkið í eldhúsinu hlust-
aði með eftirvæntingu. Loks rauf þögnina einn vinnu-
maðurinn, sem annaðhvort hafði gleymt, að Katrín var
viðstödd eða lét sig það einu gilda.
,,Eindæma djöfuls kjaftaskur er Jóhann. Hann hefur
aldrei sagt sattorð alla sína hundstið, svei mér þá“.
Katrin sat teinrétt í sæti sínu. Andlit hennar var náfölt
og varirnar samanbitnar. O, hve hún hataði þetta au-
virðilega, kaldrifjaða fólk, allt þetta bændahyski, sem
þóttist vera hefðarfólk og skreytti sig með fáránlegum
titlum og tignarheitum. En hVað stoðaði að fárast um
það? Það mátti gjarna hlæja að mælgi Jóhanns. En mig
og mína skal það ekki spotta, hugsaði hún, gnísti tönnum
og þagði.
Um langt skeið var hún svo þögul, að nærri stappaði
óeðli. Aldrei sagði hún neinum manni, hvernig högum
var háttað á æskuheimili hennar. Aldrei skyldi neinn fá
að vita, að hún kom til þessarar eyjar með dýrar vonir,
ginnt og blekkt af hraðmælgi Jóhanns. Blessað fólkið
mátti geta sér til um sannleikann og ímynda sér hvað
það vildi, bæði hver hún væri í raun og veru og hvers
vegna hún hefði tekið Jóhanni. Hún skildi mætavel nær-
göngular augnagotur kvenfólksins. Það er verst, að ég
get ekki gert ykkur þá ánægju, að verða við trú ykkar,
sagði hún við sjálfa sig og brosti gremjulega.
HVELl
G
E
I
R
I
D
R
E
K
I
K
U
B
B
U
R
MIÐVIKUDAGUR
2. október
7.00 Morgunútvarp
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 Með sinu lagi Svavar
Gests kynnir lög af hljóm-
plötum og talar um Nancy
Wilson, Nat Cole og fleiri
söngvara.
14.30 Siðdegissagan: „Skjóttu
hundinn þinn” eftir Bent
Nielsen Guðrún Guðlaugs-
dóttir les þýðingu sina (6).
15.00 Miðdegistónleikar.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir).
16.25 Popphornið
17.10 Undir tólf Berglind
Bjarnadóttir stjórnar.óska-
lagaþætti fyrir börn undir
tólf ára aldri.
17.40 Það er leikur að læra
Anna Brynjúlfsdóttir sér
um þáttinn.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki.
Tilkynningar.
19.35 Landsiag og leiðir Árni
Böðvarsson cand. mag.
talar um Holt og
Landssveit.
20.00 Einsöngur: Margrét
Eggertsdóttir syngur lög
eftir Sigfús Einarsson.
Guðrún Kristinsdóttir leikur
á píanó.
20.20 Sumarvaka a. Nyrðra,
syöra', vestra.
21.25 Útvarpssagan:
„Gullfestin” eftir Erling E.
Halldórsson Höfundur
byrjar lesturinn. Sagan er
áður óbirt og verður lesin i
fernu lagi.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Bein lína.
Umsjónarmenn: Árni
Gunnarsson og Einar Karl
Haraldsson.
22.45 Djassþátturi umsjá Jóns
Múla Árnasonar.
23.45 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
18.00 Steinaldartáningarnir
Bandariskur teiknimynda-
flokkur. Þýðandi Guðrún
Jörundsdóttir.
18.20 Gluggar Breskur
fræðslumyndaflokkur fyrir
börn og unglinga. Þýðandi
og þulur Jón O. Edwald.
18.45 Filahiröirinn Breskur
framhaldsmyndaflokkur
fyrir börn og unglinga. 3.
þáttur. Barn Ganesa Þýð-
andi Jóhanna Jóhannsdótt-
ir.
19.10 Hlé
20.00 Fréttir
20.25 Veöur og auglýsingar
20.35 Nýjasta tækni og vlsindi.
Skordýr gegn skordýri,
Segulgreipar, Laukflysj-
unarvél, Tölva á skurðstofu,
Vimumælir, Mótunarleir,
Blýmengun, Skolphreinsun
Umsjónarmaður Ornólfur
Thorlacius.
21.00 Rómaborg Danskur
sjónvarpsþáttur, þar sem
rakin er saga fornfrægra
bygginga i Rómaborg. Þýð-
andi Stefán Jökulsson.
(Nordvision — Danska sjón-
varpið)
21.35 Barneignir bannaöar
(The Last Child) Bandarisk
sjónvarpskvikmynd. Leik-
stjóri John Llewellyn
Moxey. Aðalhlutverk
Michael Cole, Janet Margo-
lin og Van Heflin. Þýðandi
Dóra Hafsteinsdóttir.
Myndin gerist i Bandarikj-
unum árið 1994, eða að
tuttugu árum liðnum.
Fólksfjölgunin hefur verið
geigvænleg og stjórnvöld
hafa sett lög, sem banna
hjónum að eiga meira en
eitt barn. Aðalsöguhetjurn-
ar eru ung hjón, sem hafa
misst sitt eina barn aðeins
fárra daga gamalt. Og þeg-
ar ljóst verður, að konan er
ófrisk i annað sinn, hyggjast
yfirvöldin taka i taumana.
22.45 Dagskrárlok.