Fréttablaðið - 07.02.2005, Blaðsíða 12

MÁNUDAGUR 7. febrúar 2005 11
SNÚIST UM SPÚSANN
Geimfarið Cassini tók þessa mynd á dögun-
um af tunglinu fagra Rheu sem snýst um
plánetuna Satúrnus. Satúrnus er rómverskt
heiti gríska guðsins Krónosar en kona hans
hét Rhea. Því hafði verið spáð að sonur
Krónosar yrði honum að aldurtila og því át
hann börn sín. Rhea náði hins vegar að
bjarga einu þeirra, Seifi, sem varð æðstur
grískra guða þegar hann óx úr grasi.
SPURULUSTU ÞINGMENNIRNIR
Þingmaður Fjöldi fyrirspurna
Jóhanna Sigurðardóttir (S) 44
Sigurjón Þórðarson (F) 22
Björgvin G. Sigurðsson (S) 18
Mörður Árnason (S) 15
Kolbrún Halldórsdóttir (U) 11
FYRIRSPURNIR FLOKKANNA
Flokkur Fjöldi fyrirspurna
Framsóknarflokkur 10
Sjálfstæðisflokkur 18
Frjálslyndir 41
Samfylkingin 166
Vinstri grænir 36
ráðherrana út úr það sem af er
vetri.
Stjórnarandstæðingar spyrja
eins og áður segir mun meira en
stjórnarliðar. Samfylkingin er
þar í sérflokki með ríflega
helming allra fyrirspurna, enda
stærsti stjórnarandstöðuflokk-
urinn. Þingmenn vilja helst
fræðast um menntamál og fjár-
mál ríkisins en félagsmál fylgja
svo þar á eftir. Engar fyrir-
spurnir bárust um málefni
Norðurlanda en ráðherra hag-
stofu bárust þrjár fyrirspurnir.
Víst er að greiða þarf úr marg-
víslegum málum. Innflutningur
í gámum, þrífösun rafmagns,
þjóðmálakönnun í Eyjafirði,
notkun risabora við jarðganga-
gerð, kynþroski þorsks og sím-
töl til Grænlands voru mál sem
brunnu á þingmönnum síðustu
mánuði.
Þótt margar þessara fyrir-
spurna séu góðra gjalda verðar
eru fyrirspurnir ekki takmark í
sjálfu sér. Bent hefur verið á að
kostnaður við þessa upplýsinga-
öflun sé oft og tíðum mikill og
stundum sé hægur vandi fyrir
þingmenn að fletta þessum upp-
lýsingum einfaldlega sjálfir
upp. Aðrir gagnrýna hversu lít-
ill hluti af starfstíma þingsins
fer í fyrirspurnir og vilja veg
þeirra meiri.
sveinng@frettabladid.is
HVAÐ ER? POMPEII
Þar sem tíminn stóð í stað
Ferðamálaráð tilkynnti á dögunum að
verkefnið Pompeii norðursins hlyti 5
milljóna króna styrk til uppgraftar
gosminja frá Vestmannaeyjagosinu
1973. Grafin verða upp nokkur hús sem
standa undir vikurlagi og útbúið sýning-
arsvæði með upplýsingum um gosið.
Verkefnið dregur nafn sitt af rómversk-
um bæ sem á sínum tíma eyddist í
miklu eldgosi.
Eldi að bráð
Pompeii er á fallegum stað við Napólí-
flóann en talið er að bærinn hafi tekið
að byggjast á 7. öld f. Kr. Fyrstu aldirnar
sátu ýmsir þjóðflokkar þar að völdum
og háðu þeir marga hildi við valdhafana
í Róm. Það var ekki fyrr en 89 f. Kr. að
Rómverjar náðu bænum á sitt vald og
gerðu hann að nýlendu sinni. Þar var
að verki hinn grimmi harðstjóri Súlla.
Pompeii gegndi mikilvægu hlutverki
sem miðstöð sjóflutninga á Appenína-
skaga.
Á þessum slóðum eru jarðhræringar og
eldsumbrot algeng en eldfjallið Vesúví-
us setur svip sinn á Napólíflóann. Árið
79 e. Kr. varð gífurlegt eldgos í fjallinu
nánast fyrirvaralaust og höfðu íbúar
Pompeii og nálægra bæja því ekkert
ráðrúm til að forðast glóandi heitt
flikrubergið sem á augabragði færði þá
í kaf. Þessu lýsir sagnaritarinn Plíníus í
bréfi til vinar síns Takítusar á eftirminni-
legan hátt. Miklir jarðskjálftar og flóð-
bylgjur fylgdu í kjölfarið. Talið er að um
20.000 manns hafi búið í Pompeii og
fórust nær allir íbúarnir í hamförunum.
Dýrðin opinberuð
Pompeii og bæirnir í kring féllu brátt í
gleymskunnar dá og lágu því hjúpaðir
hrauni í hálfa aðra þúsöld. Árið 1599
uppgötvuðust þeir hins vegar fyrir tilvilj-
un þegar verið var að beina ánni Sarno
í nýjan farveg en sagan segir að hinir
trúuðu kaþólikkar sem þar voru að verki
hafi grafið í snarhasti yfir Pompeii þegar
þeir sáu hinar frægu erótísku vegg-
myndir sem skreyta veggi margra húsa
þar. Árið 1748 var bærinn hins vegar
grafin upp á ný en tíu árum áður hafði
uppgröftur farið fram í nágrannabæn-
um Herculaneum. Pompeii hafði verið
svo vel varðveittur í tímahylki sínu að
allt var þar nánast eins og verið hafði
tæpum sautján öldum fyrr. Greinilegt
var á öllu að íbúarnir höfðu lifað í
lystisemdum, í bænum mátti finna stórt
hótel, baðhús og fallegar villur prýddar
fögrum veggmyndir sem margar hverjar
eru afar erótískar. Hafa þessar minjar æ
síðan glatt ferðamenn og fræðimenn
jöfnum höndum, líkt og Pompeii norð-
ursins mun vonandi gera í framtíðinni.