Atuagagdliutit - 26.09.1957, Blaðsíða 7

taimaitdluta nerissagssaerutisaKaugut
taimåitordie, professor dr. phil Gun-
nar Thorson oKarpoK, imaK pisussu-
tiligssuvoK, massa tamåko nåmagtu-
mik iluaKutiginiarneKarnigssåt ajor-
nakusoraluartoK.
nunarssup inue amerdliartupiloKaut,
ilame agdlåt uvdlormut 80.000-nik a-
merdleriartardlutik. aperKutauvordle
inuit taima amerdliartupilortigalutik
namagtunik nerissagssaKartuåinarsi-
naunersut.
inuit namagtunik nerissagssaKar-
tuåinarsinaunigssåt påserusugdlugo
professor Gunnar Thorson umassunik
ilisimatoK pikorigsoK, imap umassm-
nik Helsingørime misigssuissarfigtåg-
ssame pissortaussugssaK aperineKarsi-
mavoK.
— anersa ajunginerusagaluångila
nunap umassuinik naussuinigdlo ilisi-
matoK taimatut aperineKartugune,
professor Gunnar Thorson pilerpoK,
uvavnutdle tamåna apencutigineKar-
mat tåssa imap inussutigssatigut isu-
mavdlutausinaunera erKartortariaKa-
lisavara.
nunarssup Kåva pingasungordlugo
avgoråine avgornerit mardluk sivner-
dlugit imauvoK. imaK taima agtigiga-
luartoK inussutigissavta 2 procentiat-
dlunit inordlugo manåkut imamit pi-
ssarpavut.
— tamåna avdlångortineKarsinåu-
nginerame?
— KularnångilaK imaK manåkornit
angnertunerujugssuarmik iluaKutigi-
niarneKarsinaugaluartoK, måssa imaK
Kangatut imånarssuaK isumavdlutigi-
ungnaersimagaluarigput. ukiut Kulit
matuma sujornagut isumaKarsimaga-
luarpugut imaK nunamingånit Kule-
riåumik inussutigssanik tunissisinau-
ssok. professor dr. phil. E. Steemann
Nielsenivdle Galatheamik ilisimassag-
ssarsiortunut ilauvdlune misigssuiner-
migut påsisimavå imap tamåkerdlune
inussutigssarititai nunap tamåkerdlu-
ne inussutigssarititainit angnertune-
rungitsut. nuna naggorigsausersorne-
KarsinauvoK imaKalo nunamit pig-
ssarsiaussartiit uvdlumikornit mar-
dloriåumik amerdlanerulersinauvdlu-
tik, imamutdle tungatitdlugo taimai-
liorsinåungilagut. taimåitordie imame
inussutigssat manåkornit pitsauneru-
ssumik iluaKutiginiarsinauvavut.
— imap inussutigssartai sunuko?
— tåssa tamåko umassuancat ima-
me naussuarKanik nerissartut umassu-
nit angnerussunit nerineKardlutik ne-
KitugagssaKalersitsissartut. umassut
nunamiut naussutortut neKitortunit
nerineKartarnerat naluneKångeKing-
mat tamåna mauna angnerussumik er-
Kartusångilara.
aulisagkat kumait, pingårtumik ma-
sinitartut, kinguitdlo Kularnångitsu-
mik tåssa silarssuavtine angnerpåmik
neKitugagssissartut, imap narKane
uitdlut Kuvdlugiaussat kinguitdlo ar-
dlait ilångutdlutigtaoK.
umassunguit tamåko aulisagkanit
Kåsugtunit nerineKartarput, aulisag-
katdlume Kåsugtut mikinerit avdlanit
angnerussunit nerineKartardlutik, tå-
ssalo aulisagaK mingnerussoK angne-
russumit nerineKartordlo inussutig-
ssap aulisagkap nerissaussup pigssar-
siarisimassåta 90 procentia ånaine-
Kartardlune.
— atago åssersumik tusarteriarti-
gut.
— ilauna, oKaruvta aulisagkat ku-
maisa kinguitdlo naussuarKat agdlisit-
siumik aitsåt erssitsut 1 kg nerisima-
gait, tauva kinguit aulisagkatdlo ku-
maisa tamåko nerissatik 100 gramimik
OKimaitdlissutigissarpait. kinguit auli-
sagkatdlo kumait angmagssagssuarnik
nerineKartarångata nerissut nerissatik
10 graminarmik OKimaitdlissutigissar-
pait. angmagssagssuaK eKalussamit
nerineKarpat eKalussaK gramimik a-
tausmarmik OKimaitdlisaoK, eKalu-
ssardlo aulisagarssuarmit puissimit
angnerulersartumit tunfiskimit neri-
neKarpat nerissoK taimågdlåt 0,1 gra-
mimik OKimaitdlisaoK, tåssa inussu-
tigssaK autdlarKåumut 1 kg. pigssar-
siarineKarsimagaluartoK aulisagkat
imavdlo umassuisa nereKåtåuneratigut
taimatut migdliartortardlune.
ilumutdlime aulisagkat nereKåtéu-
tångitsugpata imap inussutigssartå
uvavtinut inungnut iluaKutaunerorKa-
jaKaoK. OKautigerigkåme maligdlugit
eKalussaK tunfiskimit Kuleriåumik
pigssarsinarneruvoK, taimatutdlo ang-
magssagssuaK eKalussamit Kuleriåu-
mik pigssarsinarneruvdlune, sulile
ajunginerorKajarpoK kinguit inussuti-
gineKarsinaussugpata, tupingnåinartu-
mik amerdlasorssungmata, agdliler-
tortardlutik vitaminilerujugssuvdlu-
tigdlo.
— tamåkume inussutigisinåunginav-
tigik?
— umassunguit tamåko inussutigi-
riiarneKarsinaunigssåt manåkut ajor-
nakusoKaoK, tamåkuningale inussute-
KarsinaunigssaK nerissagssaileKineK
inuitdlo amerdliartuinarnerat pissuti-
galugo pissariaKaleriartuinartug-
ssaungmat, ardlåne iluagtineKarumår-
toK Kularingitdluinarpara.
— umassunguit tamåko inQssutigi-
neKartalerpata tåssa OKutartortarung-
nåisaugut?
— soruname aulisagkat sungiusima-
ssavut nerissartuåinåsagaluarpavut,
aperKutauvordle Danmarkip erKåne
imap narKe KanoK amerdlatigissunik
sujunigssame oKutartugagssaKartitsisi-
naunersut.
imap narKata umassue nereKåtåutut.
—• anersa oKutat nerissagssaligssu-
galuångitdlat, tusåmåt imap narKa
uilOKaKalunilo KuperdlussaligssuaK?
— taimåikaluarporme, aperKutau-
vordle imap umassuisa sut tamåko
inussutigissarnerait. erKaimassaria-
KarpoK OKutat åssigissaitdlo kisimik
imap narKamiungingmata amale uma-
ssunik mingnerussunik inussuteKartu-
nik umassoKarmat, sordlo erKussat,
siutemut ardlait sågtugissatdlo. tamå-
na Kangale naluneKångilaK. umassu-
nik misigssuissarfiup autdlarnissuata
dr. C. G. Johs. Petersenip taimanile
uparuarérsimavå Kattegatip narKane
tamarme OKutat 5.000 tonsinamik oKi-
måissuseKåsagunartut tamånile imap
narKata umassue mingnerussut ki-
ngungnik inussuteKartartut 75.000 ton-
sinik oKimåissuseKåsagunardlutik, tå-
ssalo imap narKata umassue sujuline
taigorneKartut aulisagkatutdle nerrer-
sutigigunarmatagoK kinguit imarmiut-
dlo nerissartagaisa avdlat 6—7 pro-
centlnåt aulisagkanit nerineKartésav-
dlune.
misigssuinertigut kingugdlertigut
påsineKarsimavoK sunauvfa imap nar-
Kata umassue avdlat ilimagissamit
nerrersunerujugssussut. ercussaK, ag-
ssagiarssuk siuterordlo kingugtuma-
ssok oKutamit ineriårnerujugssussar-
put, taimaingmatdlo agdliartulertorta-
Kigamik OKutamit nerrersunerujug-
ssusavdlutik.
misigssugkatigut tamåna påsineKar-
Kårmat ugpererpiarsimångikaluarpar-
put sunauvfale ilumortussoK. oKutap
uvdlormut oKimåissutsime 5 procen-
tiata nalinga nerissarpå, erKussatdle
agssagiarssuitdlo OKimåissutsimik 20
procentiata nalinga uvdlormut neri-
ssardlugo, tåssa OKutamit sisamariåu-
mik nerrersuneruvdlutik. kingugdlit
påsissat tåuko suiugdlermik nautsor-
ssuinermut nalerKiukåine takussaria-
KarpoK, sunauvfa imarmiut nerissar-
tagaisa 2 procenteringisåtdlunit auli-
sagkanit nerineKartartoK.
— aperKut erKumiginaraluarnersoK,
imap narKata naggorigsauserneKarne-
ratigut imarmiut nerissartagait amer-
dliartortineKarsinåungitdlat?
— tamåna iluagtitdlugo oKåtårne-
KarérsimagaluarpoK. imarmiutdle ne-
rissartagait amerdleriarmata ingag-
dlutingåsit pencuit agssagiarssuitdlo
agdliartordlualinguatsiarput, uvfa au-
lisagkat imap natermiuisa agdliartor-
niapilornermingåsit nerissagssarpag-
ssugaluit iluaKutigingångikait.
erKussat nungusagagssåungitdlat.
— erKussat agssagiarssuitdlo nungu-
sarniarneKarsinåungineramik?
— ila ajornésasimagunångikaluar-
Pok, sumutdle iluaKutåusava aitså-
ngungmat erKussaiarigkamut suait tu-
kemikut millioniligpagssuit kigait-
dlagsauserdlugit nåkåtitarssuartut ki-
viartuårtarpata? erKussarme atausl-
naK nal. ak. mardluk ingerdlanerinåne
2.500.000-nik suvfissarpoK.
påsisimavarputdle aussame suvfi-
ssugssångorångamik tamåko erKussat
agssagiarssuitdlo Kåumatit mardluk
tikitdlugit agdlåt nerisinaujungnaer-
tartut, kinguågssiutimik agdlivatdlår-
nerat pissutigalugo nereriarfigssaeru-
taramik. tamåko nerreritut erKig-
sisimålitdlarångata kinguit piarait a-
merdlasorpagssuvdlutik imap narKa-
nut kivioråssarput agdliartortaKiga-
migdlo aulagsarigserérsutdlo erKussat
agssagiarssuitdlo eKérKilinguaraluara-
raut sunauvfa kinguit piarait mikitit-
dlugit inussutingnårssuatik inupajåle-
rérsimavdlugit. taimailigångat aulisag-
kat pivdluakasigtaraut.
Amerikap kangimut sineriåne uit-
dlunut uiluvingnutdlo tunissagssiara-
lugit agdliartortitsissarfigssuarne ki-
nguit piarait avdlanit noriardlugit ta-
måkununga uitdlunik agdliartortitsi-
ssarfingnut kiviorartineKartarsimaga-
luarput, tamåkule avdlamit nutauga-
mik nungneKarfingmingne pilertortu-
mik åpariartorsinaussarsimångitdlat
uitdlutdlo iluaKuserniåsagaluardlugit
agssagiarssuit erKussatdlo nerrerigse-
ritdlartutdlo nåmagtortarsimavdlugit.
månale tamaviårutdlugo anguniarne-
KarpoK kinguit piarait avdlanit nung-
neKarsinaussut agssagiarssuit nerdle-
riungnaernerat nalerordlugo imap nar-
Kanut kivissarsinaussut pigssarsiari-
niardlugit, tamåname iluagtisagaluar-
pat uiluvingnik agdliartortitsissartut
iluanårutigissartagait ukiumut dollar-
sinik miliioniligpagssuarnik amerdli-
sagaluarmata.
ilisimatup ikiorsinera.
— tåssa taimailivdlune ilisimatutut
misigssuinerme påsissat iluaKutaussu-
mk kinguneKarsinångusåpat?
— téssame, taimale misigssuineK
ilisimatutut perKigsårdluinartumik
ingerdlåneKarsimavoK iluaKutaussu-
mik kinguneKarumårnigsså erKarsau-
tiginago.'
— ilisimatordle énilångalertångila,
suliane iluaKutaussumik kinguneKar-
nigssånik ilimanauteKartångikångat?
—• måne Danmarkime taimåingilaK.
— aningaussautit ilisimamatutut
misigssuinermut tapIssuteKartaKissut
Carlsbergfondet erKarsautigalugit tai-
ma OKarpit?
— åp, ilame Carlsbergfondet Dan-
markime ilisimatutut suliniarnermut
pingåruteKaKaoK. suliagssamut kaju-
migsautaussaKaoK ilisimavdlugo inuit
ilisimatutut påsiniainerup KanoK ilåne
pissariutigissumik arritsigissumigdlo
ingerdlåtariaKarneranik påsisimassa-
Kartut aningaussanik misigssuinermut
atugagssanik pivfiusinaussut.
— Carlsbergfonde ilingnut KanoK
pingåruteKarsimava?
1936-me KeKertånguame Hveenime
Øresundip ilånitumititdlunga ilisima-
tut mardluk Carlsbergfondemut atå-
ssuteKartut nåpisimavåka. taimaniuna
KeKertame tåssane nangmineK ani-
ngaussautinguavnik misigssuissarfi-
liorama mikissuararssuarmik ingnåt-
dlagissamigdlunit KutdleKångitsumik.
ilåniåsit umassunik iliniaKatika nag-
(nangisaoK Kup. 18-me)
tipigigsumik anersårtarusugkuvit tauva PERLETAND
S