Atuagagdliutit - 26.10.1972, Blaðsíða 23

inuit peKatigingnerat
ukiut 2000 sivnerdlugit xångiu-
simalerput pingortitat ilerxuinik
ilisimatox kisitsitdlarxigsorssuax
Arkimedes nunarssuax angmat-
dlorigsunerardlugo oxalugtuar-
mat. aitsåt ukiut 1500 xångiung-
mata inuinaup nunarssuarmik på-
nakåtut imarpingmit itinerssuar-
mitdlo ugtortarnexarsinåungitsu-
mit avatangerneKarsimassutut i-
ssigingningnine Kularilerpå.
inuit isumait sungiutinarsima-
ssat avdlångortiniåsagåine takuv-
dlugit påsigssaussumik ugpernar-
sautigssaxartariaxarpoK, ugper-
narsautigssatdlo ukiup 1500-ip
migssåne ilisimassagssarsiordlune
angalassarnerssuartigut aitsåt
pigssarsiarinexarput. kisame u-
kiut untritigdlit inuvfigissavta a-
tutilerneråne sujugdlermérdlutik
kikut tamarmik xulariungnaika-
sitdlarpåt ilumut nunarssuax
angmatdlorigsussox, silåinaxå-
ngitsorssuarme ugtortarnexarsi-
nåungitsume uvdlorissat kisig-
ssåungitsut akornénitdlune uv-
dloriaussox.
angalasinauvugut nåpisinauv-
dlugitdlo inuit angerdlarsimavfit-
dlo nunarssuarme sumilunit. Co-
lumbusip imarsiortuisordluta u-
massupiluit itinerssuitdlunit silar-
ssup isuanitut ånilångatigissaria-
Kångilavut. erxarsautivtigut nu-
narssuax atautsimut tamåkerdlu-
go issigisinauvarput, takugdle,
taimailisinaunersugut.
unersiutigingningningungilax
uvagut nunarssuarput pivdlugo,
V. NIELSEN’s
STENHUGGERI
ujaragtagssiortarfik
Vestre Kirkegårdsalle 28 —
Kbhvn. SV. — Danmark.
tamavtame erxarsåsaugut uvanga
nunarssuara. uvanga månipunga,
uvanga angerdlarsimavfik måna
sanåtdlo måko pilersitaråka, u-
vanga pigissaråka. taimatut ing-
minut pingårtineruvdlune erxar-
sartautsip suniutigisimavå inuia-
xatigit kulturitdlo akornåne nå-
pinere xaxutigortumik iluaxutau-
ssumik ineriartutingortarmat, su-
niutigineruvdlugule inungnik a-
vigsårtortitsinex angerdlarsimav-
férutitsinerdlo. sut nutåt tamar-
mik takomartåuput, tåssa nunav-
ta oxalugtuagssartå kisiat nalu-
nginavtigo. atuagkat silamiut i-
ngerdlausiånik oxalugtuanik a-
tigdlit Europap oxalugtuagssartå-
nut tungatinerussarpavut.
ukiune kingugdlerpåne aitsåt i-
luamik nunarssuax tamarmiussu-
tut kulturerpagssuitdlo nangmi-
nerssortukutåt exiteruvfigisima-
ssåtut issigisinaulersimavarput,
tåssame aitsåt sujugdlermérdluta
nalujungnaeravtigit atarxilerdlu-
gitdlo sut uvagut sungiusimassav-
tinit avdlaunerussut. agdliartor-
tumik atarxingningnerup nutau-
ssumigdlo inungnut inussausinut-
dlo issigingnilernerup kinguneri-
simavå kisame nunarssuax ta-
marmiussutut, inungnut tamanut
angerdlarsimavfiussutut, issigisi-
naulersimagavtigo.
„inuvdlune tåssa imåipox inup
inuk avdla pingitsorsinåungikå.
Gutip tamåna piumassarisimavå.
nauk ingmivtinut åssigingissute-
xaraluaxaluta ingmivtinut xatå-
ngumik angumik arnamigdlo tai-
gusaugut. Gutip taimaerxusimå-
ngikaluarpago nunarssuit mar-
dluk sanasimåsagaluarpai. atau-
sinauvordle nunarssuax, avdlatut
ajornaxaox — kisiåne tåuna ilua-
rinardlugo. oxautsit nåput. å-
men“.
tåssa atuarfingme agdlagagssa-
me „inup inungnik pexatiging-
ningnera“me naggasiut afrikami-
umit atuartumit agdlangnexarsi-
massox. angerdlarsimavfingne ta-
mane atuarfingnilo tamane nivi-
ngassariaxaraluarpox, naggasiu-
mik issuaissox Gurli Vibe Jensen
oxarpox. ukiune 10-ne Nigeriame
atuarfingme sujulerssuissuvdlu-
nilo sujunersuissusimavox atua-
garpagssuitdlo pitsaussut Afrika-
mut tungassut agdlagsimavdlugit.
Afrika — Europap avangnå-
ne nunat — Kalatdlit-nunat
Afrika silarssuarme nunavigssuit
ilagåt, nunarpagssuarnut kultu-
rerpagssuarnutdlo ilisimassaxar-
figingisangajavivtinut avgorsima-
ssox. ilimaginexarpox oxautsit
åssigingitsut 700-it 2000-itdlo a-
kornånltut nagguvexatigingnit
itsax kulturip tungåtigut ingmi-
kutårsimassunit oxauserinexåsa-
ssut. silagssorigsutdle inusugtut
silarssup ilåne månitut erxarsau-
timik kulturimut nålagkersuiner-
mutdlo tungassut atautsimut tai-
gutåtut Afrika atausiussutut issi-
gissarpåt.
Afrika Europap avangnåne nu-
nanut imalunit Kalåtdlit-nunånut
åssingussutut oxautigisinéungi-
larput. kulturile erxarsautigisa-
gåine tåssane åssigissutit sarxu-
miusinaussat nanigssåuput. ilisi-
matox franskiussox Erika Simon
ukiorpålungne nunane avangnar-
dlerne iliniartarsimassox ardlale-
riardlune oxartarsimavox Afri-
kap nunane avangnardlerne kul-
turikut ineriartornex iliniarfigi-
sinaugå, uvagutdlo ingmikut itu-
nik Afrikame pissutsit påsinigsså-
nut akerdlerissutitdlo iluarsiniå-
savdlugit ikiunigssavtinut torxå-
mavigssaxarpugut. nunat avang-
nardlit Europame nunat kitdlit
sivnerisut nunasianik nålagker-
suissuvdlutik ukiunik tårtunik
atugaxarsimångitdlat. nunanut
kinguarsimanerussunut pissusi-
lersorsimanerat akårnaitsuvox,
kivfåungissutsimutdlo tungassu-
nik ilerxutoxaussunik ingerdlå-
ssaxarput malugissariaxartunik.
Erika Simonip pingårtumik
Grundtvig, højskolerne iluarsai-
nex inuinaitdlo 1800-ime makine-
rat exérsagauneratdlo sangmissa-
risimavai. Folkehøjskole Dan-
markime pilersox isumaxarpox i-
nuit makinerånik exérsagaunerå-
nigdlo taimalo nålagkersuinermut
pexatausinaulernerånik. nunat a-
vangnardlit. nunat avangnardlit
anersårtunik sujulerssuissortår-
put oxautsinik, nålagkersuiner-
mut kulturimutdlo tungassunik
inuit atugånut nåpertutumik nå-
lagkersuinex kikunitdlunit oxau-
sigssaxarfiginexartox taperser-
sorniardlugo atautsimut katiteri-
sinaussunik. nunat avangnardlit
Europame nunatut kitdlermiu-
ssutut avdlatut ingmingnut avig-
sångassunik kulturexångisåinar-
simåput, iliniarsimassut iliniarsi-
mångitsutdlo, akimanerit, suli-
ssartut naussorigsaissutdlo akor-
nåne avigsårutaussunik xuvnera-
xångisåinarsimavox.
nunat avangnardlit kulturinit
takornartanit sunertinikusimåput
sordlo måssåkut Afrika kristu-
Art. 1 Art. 210
Art. 1,rummelig fruesko, god pas-
form — sort, blå, brun, kit eller
hvid nr. 34-42 (halve nr.) kr. 64,85.
Art. 210, sort ell. brun boxcalf,
kraftig slidstærk gummisål, nr. 39-
45 (halve nr.) kr. 49,85.
Pr. efterkrav I porto m. fuld re-
turret, brochure over vort skola-
ger medsendes.
STIEBEn POSTORDRE
Maltagade 29, 2300 Kobenhavn S.
miussusex nunatainut erxunexa-
riarmat taimaililersox. taimatu-
taox måne Kalåtdlit-nunåne Hans
Egede ajoxersuiartortitatdlo av-
dlat tikerariarmata pissoxarsima-
vox. Hans Egede 250-ingortorsi-
ordlugo nagdliutorsiornerme ta-
måna taitsiarnexarpox, iluamig-
dle issornartorsiutiginexaranilo
maluginexarpiarane. takornartat
(danskit) kimigtinerånut issor-
nartorsiutit tusarnexarsinåuput,
imaxalume sut takornartaussut
atorungnaersinexarsinaugaluar-
put, sutdie atatinamexåsåpat?
sut naligdlit sernigssomiaråine
oxautsitigut xanordlo iliusexami-
kut sarxumiunexartariaxarput.
Grundtvigip torratdlaivdlune
nunat avangnardlit kulturitoxåt
kristumiussuserdlo atautsimut ka-
titingmagit Danmark Europamit
inexangajagsimavox, ardlaligti-
gutdlo anersåkut aningaussati-
gutdlo ajutortamerit inuinait ma-
kinerånik exérsagaunerånigdlo
kingunexarsimåput. Grundtvigip
tyskit europamiutdlunit sunini-
arnerat issornartorsiorsimångilå
(avdlat arxa atordlugo taimailior-
simåput), tyskitdie taigdliortau-
siat misigissutsimut tungavexar-
tox iluaxutigivdluardlugo danski-
sut isumagssarsiauvdluartunik pi-
lersitsisimavdlune. nakussusex
nunat avangnardlit oxaluasåto-
xåimtox navssårå, umatåle taig-
dliortautsimit kristumiussuser-
mitdlo kujatånérsunit aulaterne-
xartarpox, taimailivdlunilo uv-
dlormut sujunigssamilo atortug-
ssanik taigdliorsinångorpox.
tupingnångilax afrikamiut fol-
kehøjskole pivdlugo soxutiging-
nigtorujugssungmata, pisanganå-
saordlo takusavdlugo inersima-
ssunik xåumarsainiardlutik nang-
mingnex måna sut sujumut år-
xigssunerait. kristumiussusex
afrikamiut akornåne ilumut ila-
gigfivingorsimavox, agdlåt ima
malungnartigalune imaxa nang-
mingnex Europame inungnut ug-
perissakinerussunut ajoxersuiar-
tortitanik autdlartitsiumårdlutik.
Afrikame ajornartorsiutit
uvdlume Afrikame ajornartorsiu-
tit angnerssarait inuinait inuitdlo
nuimanerussut akornåne pissutsit,
tåssa kulturip tungåtigut avigså-
rutaussunik ingmikortitsinerit.
Afrika naussorigsaissut nunagåt,
afrikamiut amerdlanerit nausso-
rigsaissuput, inuit 70—90°/o-é nu-
nalerinermik suliaxarput. iliniar-
simassut amerdlångitsut kitåne
inussausex erxarsartauserdlo pi-
giliukiartuårpait. aperxutingorsi-
mavox pisorxat atorungnaersine-
xåsanersut kitåta kulturianik
taorserdlugit ineriartornerme ma-
lingnausinaunigssax anguniardlu-
go, „kinguariartornex" ajugauvfi-
giniardlugo, imalunit Afrika nu-
tåx nutåliaussox pilersiniarnexar-
sinaunersox — afrikamiut atuga-
xarnerat nåpertordlugo.
kitåta kulturianit tamanit sipo-
russutumit agtornexatsailiorsi-
nåungitdlat. Coca-cola, TV, avi-
sérxat amerikamiutut, sarxumer-
sitat akikitsut Amerikap oxalug-
tuagssartånik, ilisimatusautinik
nålagkersugauneranigdlo imag-
dlit sumit tamånga ularussiner-
tut nunanut nutånut erxussorne-
xarput, alutornarmatalo nang-
mingnex oxalugtuagssartartik er-
xumitsulioriausertigdlo puigorxa-
jåjuåinarpait.
agdlauserissax atuartariaxar-
dluinartox xulexutalik „oxautsi-
tigut ajornartorsiutit afrikamiu-
tutdlo inussausikut pissusilersor-
nex“ atuagånguame „Afrikame
oxalugtuarnikut erxumitsulior-
nex“-me iléngunexarsimavox.
malugissariaxarpox afrikamiut
atuagkiait tamardluinangajang-
mik franskisut tulugtutdlunit ag-
dlagsimassarmata. iliniarsimassut
inuit tåssa oxausé, tåssa nunat
kitdlit kulturexarfiåne perorsar-
nexarsimagamik. „Afrika misigi'
sinauvara, Europamile erxarsar-
punga", afrikamiox atuagkiortoK
oxarpox. avigsårtussinex tamåna
atuagkiane malungnarpox. afri-
kamiutut oxalugtualiane atuagag-
ssaunerussarpox inuk silarssuit
mardluk akomånitox. „aningau-
ssat nåpipåka" åma „amerikamio
nåpipara" kapitalinut xulexu-
tauvdlutik ilisarnautaussarput-
ilisarnartut amerdlassangårmata
agdlåt isumaxarnartåsaox måne
Kalåtdlit-nunåne agdlangnexar-
simassut.
Afrikame inuit kulturikut nui-
manerussut nålagkersuinerup kul-
turivdlo tungåtigut exérsainiar-
dlutik suliniartut tugdlerigsårtu-
nik ajornartorsiutexarput. åmiP
xalipautå pivdlugo ajornartorsiu-
tit, nangminerssortungorniardlune
kångarniarnerit, iliniagaxarnig"
ssax pivdlugo akiunex inuniarner-
dlo ajornartorsiutåuput. atuagka-
me „Afrika oxalugtuarpox“-me
ersserxigsumik agdlagsimavoK
atuagkiortuviussumik Afrikame
navssågssaxångitsox. amerdla-
xaut agdlagtartut, pissutigalug0
agdlagkusugkamik, tamånale inu-
niutigisinåungilåt. inuit sågfigi'
ssartagait ima aulajangersimati-
gissunik atugaxarumassarput ag'
dlåt atuagkianik sangmissaxar-
nigssamingnut pivfigssaxartara-
tik, pissutåungilax atuamigssa-
mingnut exiasugkamik, pissutau-
vordle atuarusugpatdlåramik.
„sume tamarme Afrikame, av-
xusernit sinåne, orpit mangot 3'
tåine, anartarfingne matue xiver-
xåinartune inuit atuvfåtut taku-
nexarsinåuput. sukuminerussumik
atuagait misigssoråine påsinarsi-
saox atuagkat nunap aningaussar-
siorneranut, nålagauvfiup ilisima-
tusautainut, ugperissamik iliniar-
titsinermut, uvdloriarsiornerrnut
kisitsinermutdlo tungassut atua-
rait“. — „sox romånit atuartaria-
xåsåpat atuagkat atomfysikimut,
såkutilerinermut nunavdlunit su-
liarinigssånut tungassut pigssar-
siarisinaugåine? taigdliat kater-
ssugkat atuaråine suna angune-
xåsava? atuagax dieselmotorinik
agdlauseringnigtox atuarsimagå1'
ne bile usissaut siagdlilerugtome-
rane unigtortox iluarsåunexarsi-
nauvox".
akerdlerissutit pissutauvdlutik
Afrikap kujatåmiut neriutaeruti-
ngerssaivdlutik nukigdlårtinexar-
simåput. atuagkiortox tasamånga-
nérsox måna Nigeriame iliniar-
titsissussox oxarpox: „neriugtuar-
sinarpunga xernertut xaxortutdlo
katititdluinarnexarnigssåt ajorna-
sångitsox nålagkersuinermik su-
lialik xaxortox taisissuilo tama-
tuminga sulissutigingnigkuma-
sagpata. aitsåt ikingnerussut o-
xausigssaxartitaunerat atorung-
naersitdlugo taimatut atautsimut
katituguvta pexataussugut ta'
mavta atautsikordluta Afrikap
oxalugtuarissaunera tamåt oxa-
lugtuarisinångusavarput. taimai"
liungikuvta pivfigssax atuagka-
nik ilårtornikunik ulivkårtox a"
tuagagssarilisavarput, pivfigssaK
unigtornikox, ineritoxångitsoK
nåmaginångitsordlo misigissagssa-
rilisavarput".
matumuna taimatut ajornartoi
siuterpiaussut taitsiarnexarput-
nålagkersuinikut kulturikutdlo
ilitsorxussiniartitsinigssax sunau-
sava? sujugdlermik negerit ajoi'
nartorsiutait, åmip åssigingissU'
sersiornex inuiaxatigigsiorner-
mutdlo tungassut pinexåsåpat?
Afrikame nunat inuiaxatigissutsi
kut iluarsaivfiginexåsåpat sordlo
Europame nunat uisanarturm
ukiune untritilingne iluarsaivfié1'
nexarsimaneråtut? ardlagdlit isU
maxaiput taimatordluinax pisS°
xåsassox, kisiåne åma isumax3^
toxarpox taimatut pissoxarnavia
ngitsox.
(nangisao*)
Ina Jensen
W3T-
'«■. 'Sit1
koral
er kildefrisk
Koråle imeruernaKaoK
24