Atuagagdliutit - 03.06.1976, Blaðsíða 11

Hjemmestyrip ajornartorsiutå
Hjemmestyre pivfigssaKardlu-
nilo erKigsisiroassumik suleri-
arfigssaKartariaKarpoK. suliag-
ssaK-una imåinåungitsorssuaK,
h j emmesty reKalerniarneK.
kommissionip påsiniagagssarå
KanoK KaKugulo hjemmestyrip
suliagssane tigusagai. oKatdli-
sigssiaK imåinåungitsussaria-
KarpoK suliarivdluagaK, kalåt-
dlit inuiait oKatdlisigssåt. pe-
riauseK perKingnartumik ta-
manutdlo åssigingmik pisinau-
titsissumik ingerdlåneKarpoK
— påpiaranit agdlagsimassunit
issigalugo.
kisiåne imåinginerdlune dan-
skit inuiaKatigit pingårtortaisa
suliarigåt hjemmestyreKaleri-
artornermut ikårnigssamut
Kalåtdlit-nunanut politikeri-
ssaK?
tåssauko tåukua suliarigåt
OKatdlisigssiagssaK — ernar-
sautit najorKutaralugit pilersi-
tausimassut inerneratdlo hjem-
mestyrekommissionip suliåta
kingunerå.
kisiåne sut najorKutarisima-
nerpait taimatut sulinerming-
ne? kalåtdlit inuiait nipåt su-
mipa?
taima oKarnivne erKarsau-
tigingilåka hj emmesty rekom-
missionime kalåtdlit ilaussor-
taussut. eKiasuenalutik suliga-
luarput angnertumigdlo nå-
magsissaKardlutik.
nipe amigautaussoK tåssau-
vok inuiait kalåtdlit nalingi-
nait nipåt — pineKartorpiait,
kommissionip sulissutagssar-
piai, tåukulo nipåt sule pine-
KarsimångilaK.
tamåko amigautigalugit ig-
siåput sulivdlutigdlo sunut tu-
ngåssuteKartunut hjemmesty-
rip tigussagssainut.
takoriartigule amigautigine-
Kartunut taissanut takussutig-
ssatut ersserKigsautit: hjem-
mestyrekommissionimut suju-
ligtaissuvoK inuk pikorigsoru-
jugssuaK tamanigdlo ilisima-
ssalik danskeK professoriu-
ssok. sok pitsaunerpåt atåssu-
teKarfigisinauvdlugit angner-
torujugssuarnigdlo ilisimassa-
Kardlune.
kisiåne danskisut encarsari-
auseKarpoK ■— imalunit OKau-
tigalugo nunat europap kitå-
miuisa inuisut entarsartause-
KarpoK. ajorunångitsumik er-
KortuliorsorinarpoK inuinarnut
OKatdlisigssialiorniarnermine.
kisiåne tåussuma kisime —
imalunit erKcrnerussumik o-
Kautigalugo — tåssauna tai-
mailiorneK hjemmestyrekom-
missionip suliå — imåingitsoK
kalåtdlit nalinginait.
kalåtdlit nalinginait sule tu-
nissutisissuinartut periause-
Karput — pilersitsissutut pina-
tik — tamånalo tåssa ajordlui-
nartoK.
imaingmat hjemmestyre-
kommissionime ikeKingmata
nåmångitsoK hjemmestyre-
kcmmissionime kalåtdlisut su-
liap erssernigsså najorKutau-
sinåungitsoK.
kalåtdlit nangmingneK hjem-
mestyreKalernigssartik piler-
ssårusiordlissuk imalunit su-
junertagssålunit OKautigilissuk,
danskitdlo sujunersuissutinar-
dlugit — ikiortiginardlugit —
iliniartitsissoralugit il. il. — ki-
siåne tuniniarnagit imalunit —
ugsagsårutiginagit — inoKati-
git moderniussut ajungitsor-
pagssue ugsagsårutiginagit.
soruname tamåna pisinåu-
ngilaK månåkorpiaK pivfigssaK
aulajangigaussup iluane, kisiå-
ne sivitsorsiuk ukiunik tatdli-
manik Kulinigdlunit.
taimåtaoK pisinåungilaK ka-
låtdlit pigigsårnerussortaKaler-
sitdlugit aitsåt — imalunit må-
na pigigsåmerorérsut amerdli-
serKårdlugit, kisiåne taima a-
merdlissutit uvdluinarne suli-
åinit pérsigit månilo Kalåtdlit-
nunåne iliniartitdlugit suju-
nertaK atausinaK sujunertara-
lugo hjemmestyrimik piarér-
saisitdlugit sulissugssatut.
nangmingneK iliniartitaulit
— nangmingneK ajornartorsiu-
tivit påsiniardlisigik — inug-
taussunik avdlanik iliniartitsi-
lit — inuit tamaisa iliniartisi-
naugunikik pitsaunerusaoK —
påsissagssanik siaruarterilit —
inugtaussut påseKatigissardlisi-
gik.
kingumut kalåtdlit inuiait i-
ssigingnårtuinauvdlutik tuni-
ssutisinartungorKisångigpata,
pissariaKavigpoK, hjemmestyre
inungnit nangminernik ineri-
artortitauvdlunilo sananeKar-
nigsså. nåmångitdluinarpoK o-
KatdlisigssiåinaK sarKumiuti-
savdlugo.
tamatuma kingunigssatuarå
kommissionip oKåinarsinaune-
ra „tåssa ilivse taimailiorKU-
ssivuse — pivfigssaugatdlartit-
dlugo akuliusinaugaluarpuse".
taima pissoKarpat OKatdli-
nigssaK asule politikikut OKa-
lungnerinåusaoK — sumigdlo
piviussumik tungaveKartug-
ssaunane pingårtumigdlo: o-
Katdlinerup taimåitup kalåt-
dlit misigisimalersinaviångilai
tamåna tåssaussoK hjemme-
styrimik pilersitsissoK.
taimåitumik hjemmestyrip
avdla kingunerissugssåusångi-
lå uvdlume pissutsinut naler-
Kiutdlugo taimågdlåt akissug-
ssaunerup nunavtinut nungne-
Karneranik.
akissugssåussusiusaordle u-
ngasianik aKuneKarnerup
många taimågdlåt piviussu-
ngortitaussarnigsså aningau-
ssatigut avdlanit najorKuta-
Karnerup kingunerissånik.
CKatdlisaugaluarpcrme a-
tautsimortunik (bloktilskud)
tapissuteKartarnigssaK, kisiåne
atautsimut akuerssissutit Ka-
noK atortitaunigssåinut piuma-
ssarissat ingmingne aKutsissu-
jumårput. kalåtdlit nangmi-
nersscrnerulernermik pilersit-
sisimåsångitdlat nangminér-
dlutik. tåssalo uvagut danskit
tåssaujuåsaugut aulajangissut
ineriartortitsineK sukorumår-
toK — imåingitsut kalåtdlit au-
lajangissuvdlutik.
tåssa uvagut OKåinartaru-
mårpugut „takoriarsiuk — li-
rum larum Kitsuk måniliortar-
tungortiparput — ilame piko-
reKigavta".
tåssame imaKa pikorigpugut,
uvagut ineriartortitsinermik i-
sumarput maligdlugo — imåi-
ngitsoK Kalåtdlit-nunåne nu-
naKartut isumåt nåpertordlu-
go.
tamatumuna oKautiginiarne-
KångilaK ineriartorneK pilersi-
tarput ajortunersoK, kisiåne i-
neriartorneK uvagut pilersita-
rårput, kalåtdlit pinatik.
amerdlanerit ineriartorneK
akuerssissutiginartarpåt pissu-
tigalugo piviussunik tungave-
Karnigssartik angusimångisåi-
naramiko. naluvdluinartarpåt
autdlarKåumut ilautitåusaner-
dlutik.
Kalåtdlit-nunåne inuit tå-
ssaulersimåput nangminériar-
sinaunatik sinerissame nug-
tartuartut aulakorujortuartu-
tut pissuseKardlutik.
imaiginångitsoK imigagssa-
mik aulakordlutik, kisiåne åma
erKarsartautsimikut nåparsi-
mavdlutik nangmingnerdlo ki-
nåussutsimik ilisarnarsisinig-
ssånik sapilersimassut.
ilisarnarsisitsisinauneK ino-
KatigJt nangmingneK pilersi-
nigssånut uvagut arsåringni-
ssutigisimavarput.
hjemmestyreKalernigssaK Ki-
ssunguamut pugtassumut åna-
giarfigssamut issigineruvoK.
kisiåne ånangniutigsséungilaK.
kalåtdlit tåssaujuåsåput tu-
niorartinartut — nangmingneK
pingortitseriarsinåungitdlat tå-
ssa periarfigssaKartitåungina-
mik. tamatuma ilumorssusia-
nut ugpernarsautigssauvoK ka-
lålingorsainiarnerulerneK.
ilumutdle kalåtdlit nang-
mingneK månamut ineriartor-
neK pilersisimagaluaruniko u-
vagut danskit suleKatauvfigi-
ssarput, tauva kalåliujung-
naersarneK uvdlunut atugka-
nut nalerKutoK pilersitaorér-
simåsagaluarpcK erKordlunilo.
månale kalålingorsainialerneK
naggåmik noKartoKåtårneri-
nauvoK takutitsissoK, kalåtdlit
måna tikitdlugo ineriartortitsi-
nerme nutsamikut noKitaugi-
narsimanerånut, ilortik peKa-
tigalugo pinatik.
sorunalime Kalåtdlit-nunåne
ineriartorneK kalåtdlit pissari-
aKartitait maligdlugit pissaria-
KaraluarpoK.
tamånale nåmångilaK. ani-
ngaussagssaKarneK inuiaKati-
giussutsimik piumassaKarneK
ajorpoK, taimåitumigdlo Kalåt-
dlit-nunåne ineriartorneK så-
runame silarssuarme tamarme
inuiait aningaussatigut pissa-
riaKartitait nåpertordlugit i-
ngerdlassugssauvoK.
kalåtdlitdlo, sordlume nang-
mingneK OKartartut, nangmi-
nerssornerulerumagunik — ta-
månalo isumaKarpoK aningau-
ssatigut avdlanik isumavdlu-
teKånginerulerdlutik, tamåna
isumaKarpoK erKarsartause-
KartariaKalersut niorKutigssi-
orneK aningaussalersutigssa-
Karnerdlo erKarsautigalugit, a-
ningaussatdlo kalåtdlitdlo i-
nuiait aningaussarsiortut pi-
lersmeitarsmaulisåput sordlo
inuiangne avdlane tamane ani-
ngaussarsiordlutik ingerdlatsi-
nertut.
danskit inuiaKatigit Kalåt-
dlit-nunånut pissuseKarnermi-
kut soruname taimatut issi-
gingningnerit najorKutarissari-
aKaraluarpait Kalåtdlit-nunåt-
dlo aningaussatigut 100 %-imik
ingminilersinago milliardit
ardlaligssuit, ineriartortitsi-
nigssamut atorérsimassut u-
tertitsinagit. måssalo agssor-
tussutigineKarsinaugaluartoK,
ineriartorneK ajungitsoK pit-
såungitsordlunit pilersitausi-
manersoK, taimåitoK tamatuma
nagsatarisimavå, kalåtdlit uv-
dlume arpagtukasingnit upi-
titauginarsinaujungnaerdlu-
tik, måname sule arpaineK så-
kortunerunaKingmat, nunap
inue avigsårtordlutik najuga-
Kaleriartortitdlugit ungasinit
aKugkuminarsiartusangmata.
sok hjemmestyreKalernigssa-
mik erKarsåumik kukunerai-
neK erKortuva?
pissutigalugo inuiait, avdlåi-
narnik tuniorartituartut nålåi-
nardlutik issitik matuneKarti-
tuarait avdlatut sapilersitau-
ssutut ilungersornerulersitau-
ssarmata, nukigdlårtitauvdlu-
tik erKarsartausiatdlo nåparsi-
malerdlune. ilisarnautaerutar-
ptu ingmingnutdlo naggatågut
nungusavdlutik.
inuiait ikingnerussuteKartut
nungutsailicrnigssait neriu-
nauteKångivigpoK avdlat pi-
ssaunermik tigumiartut asule
tunioraiginartitdlugit KanoK i-
liorniaratik, imailiortugssau-
galuardlutik ineriartortitsiv-
dlutik, iliniartitsivdlutik piu-
massaKardlutigdlo, tauvalo i-
kingnerussuteKartut nangmi-
neK inunertik ingerdlånigsså-
nut tamatigut periarfigssaKar-
titauvdlutik aningaussarsiorsi-
naunermik iluane periarfigssa-
ne.
ineriartortitsineK aningau-
ssåinarnik ugtortauteKartitdlu-
go inoKatigit kikutdlunit er-
Karsartautsimikut avdlåinar-
nik najcrKutaKarnermikut nå-
parsimalisåput, inugtut periau-
seKarsinauneK akornuserne-
Kardlune, pingitsailineKåsav-
dlutigdlo maskinaussåinarssu-
artut sulissarnigssamut nang-
mingneK erKarsaratik avdla-
nitdle nålagkersugauvdlutik.
tåssalo kalåtdlit inuiaKatigit
taimatut aningaussalersugau-
nikut Kilangmut pisimåput,
Kularåralo tamåna anigoru-
mårneråt.
sule nuånersut nungugsimå-
ngikaluarput, kisiåne takusi-
naussåka najorKutaralugit ka-
låtdlit ikatigissausimåput ika-
tigissaunerdlo akuerssissutigi-
uardlugo-------mamartukuju-
nguit danskitdlo pisinauneru-
jugsuat usserneKautigalugit.
kisiåne silarssuarme tamar-
me taimåinginerpa?
pissartat kisimik kivfåungit-
suput, taima OKartarput, kisiå-
ne ilumortumik pissartat silar-
ssuarme ikgtoralårssuput o-
Kautsip tåussuma imånik pigi-
ssagdlit. kisiånile OKausingnåK
erKorneruscråra OKartoK, „si-
latunerussup sianinerussoK
sagdloKitarajugpå". tamåna si-
larssuarme pingortitap inatsi-
såtut aulajaitsigingajalerpoK,
tåssa aningaussarsiorneK guti-
siorfigineKarmat. André Rønlov,
tåuna hjemmestyreip atugagssarinerpå, sule autdlarteriartinanilunit ånaineKarérdlune? — Er dette hjemmestyrets skæbne, endnu før det er indført? (Foto: Bent Olsen).
11