Atuagagdliutit - 16.05.1995, Page 11
Nr. 38 • 1995
11
/^ta.a&aO'c/é/a. £/£
------ir1—tr -------
GRØNLANDSPOSTEN
Uuliasiortut 5.000-inik akissarsisinnaalersut
Kisianni uuliaarluernerit mianersuunneqassapput!
NUUK(JB) - grønArctic
Energi Inc. (taamatorpiaq
taaneqarpoq - aaqq.) aamma
Platinova A/S Nuussuarmi,
Qeqertarsuup nunataani Sig-
gummilu uuliarasaartunik
nutaanik, ulloq manna tikil-
lugu ilisimasaqarfigineqan-
ngitsunik nassaartumut 5.000
kroninik akissarsiassaqartit-
sipput.
Suliffiit marluullutik Nam-
minersornerullutik Oqartus-
sat Aatsitassalerinermut Al-
laffia suleqatigalugu akis-
Oliejagt med en dusør på 5.000
Men pas på spildolien!
NUUK(JB) - grønArctic
Energi Inc (sådan staves det
virkelig - red.) og Platinova
A/S udlover en dusør på
5.000 kroner til den, der kan
påvise nye og hidtil ukendte
spor af olie på Nuussuaq
halvøen, Disko eller Svarten-
huk Halvø.
I samarbejde med hjem-
mestyrets råstofkontor har de
to selskaber udsendt en lille
pjece om dusøren og bag-
grunden for den. Heraf frem-
går, at Grønlands Geologiske
Undersøgelser i 1992 ved
Marraat på den sydvestlige
del af Nuussuaq halvøen
fandt vulkanske bjergarter, i
hvilke der var huller fyldt
med olie.
GGU fortsatte sine olie-
geologiske undersøgelser i
1993 og udførte blandt andet
en 450 meter dyb kernebo-
ring, som viste spor af olie
ned til en dybde af 86 meter.
Det var det første bevis på, at
der kan findes olieholdige
bjergarter i Vestgrønland.
I 1994 forstærkede GGU
disse undersøgelser, og der
blev fundet flere spor af olie
i området.
Tre boringer til sommer
I efteråret 1994 udførte olie-
efterforskningsselskabet
grønArctic Energy Inc. i
samarbejde med Platinova
A/S en ca. 800 meter dyb
kemeboring og har i år fået
en efterforskningskoncessi-
on, som til sommer bliver
udnyttet ved blandt andet at
lave yderligere tre 1000
meter dybe kerneboringer i
håb om at finde olie på Nuus-
suaq halvøen.
Ligesom man i Grønland
kender det fra »Ujarassiorit«,
forsøger man nu at trække
lokalbefolkningen ind i
arbejdet, fordi lokalkendska-
bet er meget værdifuldt. Det
er almindelig kendt, at der
blandt lokalbefolkningen er
en udbredt viden om spor af
olie. Denne viden kan have
stor betydning i forbindelse
med olieefterforskningen i
Diskobugten.
Folk, der ved noget om
olie i området, kan deltage i
oliejagten ved at sende deres
iagttagelser til råstofkontoret
i Nuuk. Den »eftersøgte«
olie kendes på, at 1) friske
prøver lugter af olie, og 2)
olie siver ud af klippen. I pje-
cen gøres oliejægerne op-
mærksomme på, at spor af
olie i bygderne, på fangst-
pladserne og langs kysten
desværre oftest stammer fra
oliespild fra motorer eller
skibe.
sarsiassat tunngaviusullu pil-
lugit quppersagannguaq saq-
qummersippaat. Tassanilu
allassimavoq 1992-imi
Nuussuup kitaani, Marrarni,
Kalaallit Nunaanni Ujarassi-
uut Misissuisoqarfiata
(GGU-p) innermik anitsisar-
tut ujaraasa putuarai uulia-
mik imallit siumorsimagai.
GGU-p uuliamik misissui-
nini 1993-imi annertusivaa,
tassungalu atatillugu 450
meteri tikillugu qillerinermi
paasineqarpoq ujaqqat 86
meteri tikillugu uuliamik a-
koqartut. Kitaani uuliaqarfiu-
sinnaasunik ujaraqarsinnaa-
nera tamatuma siullerpaamik
uppernarsisippaa.
1994-imi GGU-p uuliamik
misissuinini annertusivaa,
misissuinerlu ujaqqanik uuli-
amik akulinnik allanik nas-
saarnermik kinguneqarpoq.
Aasamut qillerinissat
pingasut
1994-imi ukiaanerani uulia-
sioqatigiiffik grønArctic
Energy Inc. aamma Platino-
va A/S 800 meteri tikillugu
qillerivoq. Uuliasioqatigiit
taakku aasaq manna kiser-
maassilluni uuliasiornissa-
mut akuersissummik tunine-
qarsimapput, aasaq mannalu
Nuussuarmi uuliamik nas-
U(JLI4SI{
“li,qtnlnr-.
, sjs-r
"-"i1.*” t
-saarnissartik
sinertaralugu
putunik pinga-
sunik 1000
meteri tikillu-
gu qillerisus-
saapput.
Kalaallit
Nunaanni
ilisima-
neqarlu-
artoq »Uja-
rassiorit«-
imi periaa-
siusimas-
oq assilil-
lugu Ka-
laallit
Nunaan-
ni in-
nuttaa-
sut su-
leqa-
taatin-
niarne-
qalerput, najukkap
eqqaani ilisimanninneq pi-
ngaaruteqarluartoq atorluar-
niarlugu. Inuit akornanni
Nuussuarmi Qeqertarsuullu
nunataani piffinnik uuliaras-
aartunik ilisimannittoqartoq
naluneqanngilaq. Ilisimasat
tamakku Qeqertarsuup Tu-
nuani uuliasiornermi anner-
tuumik pingaaruteqarsin-
naapput.
Inuit uuliarasaartumik
naam-
mattu-
uisima-
sut u-
nammi-
nermut
peqataa-
sinnaap-
put, mal-
ussarfigis-
imasatillu
p i 11 u g i t
Nuummi
Aatsitas-
salerinermut
Allaffimmut
allaaserisa-
minnik nassi-
ussisinnaallu-
tik. Uulia »u-
jaarineqartoq«
imatut ilisarine-
qarsinnaavoq:
1) ujaqqat nuna-
luunniit piiarne-
qarsimasut uulia-
sunnittarput,
2) qaarsumi uuliamik seeris-
oqarsinnaavoq. Quppersak-
kami uuliasiorniartut erseq-
qissaavigineqarput nunaqar-
finni, piniariartarfinni sine-
rissamilu ujaqqani uuliarasa-
ameq amerlanertigut motorit
angallatilluunniit uuliaannik
aallaveqartarmata.
Saaffiginnittarfiit
pisariaqarput
Imminortarnerup akiorniar-
nerani aqqutaasinnaasut assi-
giinngitsut siunnersuutigine-
qartareersimapput, suliniuti-
nillu ilaatigut aallarniisoqar-
tareersimalluni, tamakkualu
ilagaat, assullu nersortaria-
qarlunilu tapersersorneqarlu-
innartariaqartut ilagalugu
»Suliniaqatigiit Kisimiinngi-
latit«.
Suliniaqatigiiffiilli taama-
tut iluatsissappata pisortanit
annertunerungaartumik ta-
perserneqartariaqarput, nam-
minerisamillu illuuteqartari-
aqarlutik, illuuteqaannaratik
sulisoqartariaqarput.
Soorluttaaq sineriatsinni
Arnat Suleqatigiit taamatut
sanarfineqarsimasut, illuute-
qarnermik saniatigut nam-
mineq kajumissusertik tun-
ngavigalugu sulisoqartarput
pigaartuusunik, taamatullu i-
lusilerlugu suliniaqatigiit sa-
narfineqarsinnaagaluarput
pisortanit taperseneqarnerus-
uuppata, asuli aningaasanik
ukiunut Inuuneq Nakuuner-
miit 15.000 - 20.000 kroni-
nik tapiiginnartaratik (kisitsi-
sit taasakka missingersuus-
sutaaginnarput).
Soorunami maannakkorpi-
aq nalugaluarpara »Sulinia-
qatigiit Kisimiinngilatit« ani-
ngaasatigut qanoq annertuti-
gisumik tapiiffigineqartar-
nersut, ungasinngitsukkulli
raadiukkut »ullorulernerani«
aallakaatinneqartumi Sulini-
aqatigiiffimmi Kisimiinngi-
latimi oqaaseqartartuisa kii-
salu nammineq kajumissutsi-
minnik suliniaqataasut inui-
aqatigiinnut pisortaqarfin-
nullumi ikioqqulluutik
suaaruteqamerat paatsuugas-
saagunanngilaq, tassalu anin-
gaasatigut tapersersorneqar-
nerat annikippallaaqisoq,
tamannalumi paasinarluin-
narpoq assortugassaananilu,
tassami suliniaqatigiiffiit
allat, peqatigiiffiillu allat
assipaluinik suliaqartut ukiu-
mut 300.000 - 700.000 kro-
ninik aningaasartuuteqartar-
put aningaasanillu ikinn-
geqisunik pisortanit tapiiffi-
gineqartarlutik i-
ngerlanneqartut sanilliutiin-
nariartigit.
Raadiumi aallakaatinne-
qartumi (»Ullorulernerani«)
ukioq kingullermi inuit 60-it
missaat Suliniaqatigiiffik Ki-
simiinngilatimut saaffigin-
nissimasut oqaatigineqarput.
Uanga nammineq qularuti-
ginngilara saaffiginnittuusin-
naagaluit suli amerlanerujus-
suusinnaagaluarnerat, nalu-
neqanngilarmi Suliniaqatigiit
Kisimiinngilatimi suleqataa-
sut namminneq suliffeqavin-
nennik saniatigut kajumissu-
sertik tunngavigalugu, sun-
ngiffitsillu atorlugu suliamik
oqimaatsumik, tanikkullu
nukissamik annertuumik kii-
salu piffissarujussuarmik ti-
gusisartumik suliniuteqar-
tuummata sunngiffimminni,
tamannalu tunngavigalugu
ulloq unnuarlu oqarasuaatip
saniani, kiisalu ornigullutik
saaffiginnittunik oqaloqate-
qarsinnaasaratik, puigortari-
aqanngilarlu suliniaqataasut
ilaat meeraqarlutillu aappa-
qartuullutillu ilaqutaqar-
tuummata, aamma aallutas-
saminnik sunngiffimminni.
Taamaattumik tupigisaria-
qanngilaq ilaatigut sulinia-
qatigiit pigaartussaaleqisas-
sappata, ilaatigullu oqarasua-
atip inuttassaqartittannginne-
ra, inuilli ajornartorsiuteqar-
lutik saaffiginnikkaluartut
qanoq misigisimasassappat
oqarasuaat tiguneqanngik-
kaangat, pifftssamimi tassa-
nerpiaq artorsaateqangaarlu-
tik ikioqqullutillu saaffigin-
nittarput periarfissaarulluin-
narsimasutut misigisimallu-
tik, ikiortissaqanngitsutullu
misigisimaleraangamik ta-
korloorneqarsinnaavoq suna
kingunerisarneraa.
Saaffiginnittarfiit
amigaataapput
Nunatsinni imminortarneq a-
kiorniassagutsigu naamman-
ngilaq saaffiginnittarfimmik
pilersitsinissaq, anersaakkut
tarnikkullu inooriaaseq aam-
ma allanngortinneqartaria-
qarpoq.
Tamannalu tunngavigigu-
narlugu imminoornissamik
eqqarsaateqartartut, taakku-
innaanngitsullumi anersaaq
tarnerlu immersorniarlugu-
lusooq »ujarlersunngortar-
put«, ujarlernerminnilu assi-
giinngitsunik aqqusaagaqar-
tarput, ilaat upperisanut alla-
nut sangusarput, ilaallu hea-
ling-inut (ujaqqat assigisaal-
lu, anersaarsiornerit assigi-
saallu aqqutigalugit anersa-
akkut tarnikkullu katsorsaa-
niartarnerit) saattarput, ta-
manna ajorifFissaqarsorinan-
ngilaq assullumi atugaalluni,
aammami pissanarlutillu nu-
annaartorineqartarmata, soo-
runami inuup kialluunniit i-
nuunerisani nammineq aala-
jangigassaralugulu ingerla-
tassarimmagu.
Uangali nammineq inuttut,
misilittakkakkalu tunngavi-
galugit apeqqutit tamakkua
siunnersuutigerusunngilak-
ka, aqqutissarli pitsaaneru-
ngaartoq ukiuni arlaqalersuni
uagut kalaallit inuiaat, i-
ngammik uagut inuusuttuu-
sugut isiginngitsuusaartuar-
simavarput, allaallumi ajat-
torlugu asissortarsimavarput,
allaammi aatsaat imminoor-
toqartillugu, toqusoqartillu-
guluunniit tamatuminnga eq-
qaasinneqartarpugut, minne-
runngitsumik juullip qaam-
mataani, tassalu Annaassi-
serput Jesusi Kristusi, taassu-
malu ingerlavigeqqusaa, tas-
salu kristumiutut inuuneq.
Tamannalu tunngavigalu-
gu uanga nammineq inuttut
isumaqarpunga meeqqat atu-
arfiini upperisarsiorneq ki-
ngumut eqquteqqinneqartari-
aqartoq kristumiuussuseq
tungavigilluinnarlugu, meeq-
qat atuarfiiniinnaanngitsoq,
inuiaqatigiinnili Kristusip
iivankiiliua toqqammaviga-
lugu inuuneq nukittorsarne-
qartariaqarlunilu qaammars-
aavigincqartariaqalerpoq.
Taarsiornitsinnit
aniguisariaqalerpugut
Imminortarneq nappaatitut
kiisalu ajornartorsiutit anner-
saattut taaginnarnagu sulini-
utigineqartariaqalerpoq, ti-
mitalimmik tigussaasummil-
lu kinguneqartumik.
Suliniaqatigiiffiillu Kisi-
miinngilatitut ittut pisortanit
aningaasatigut allatigullu an-
nertunerungaartumik taper-
sersorneqartariaqalerput,
taakkuami takutereerpaat su-
liniutit taamatut ittut pisari-
aqartinneqartut, ilaana pisari-
aqartinneqartut, suliassatillu
sipporlugit sulissuteqareersi-
mapput, allaammi suli sule-
qataarusupput, naalli pisortat
assigisaallu, suli uppernar-
saatissanik katersinerpat, suli
upperinnginnerpaat inuusut-
torpassuit sapilerlutik uniin-
narlutillu inuunitik kipisima-
gaat, suli qassit annaassaner-
pagut, aap, soorunami immi-
noortarneq nungutinneqar-
sinnaanngilaq, ikilisinneqar-
sinnaappulli, ikilisinniarneri-
nilu pisortaqarfiit assigisaal-
lu sassartertariaqalerput,
namminermi kajumissutsi-
minnik suliniartut taarsior-
nermit aniguerusullutik iki-
oqqullutik suaaruteqarput i-
nuiaqatigiinnut, pisortaqar-
finnut, inatsisartunut naalak-
kersuisunullumi. Qanimut
Suliniaqatigiiffik Kisimiin-
ngilatitut ittut suleqatigalugit
suliniarnissaq uangattaaq i-
nuiaqatinnut una oqallisissi-
aq toqqammavigalugu suaa-
rutigaara, oqallisissiatullu si-
unnersuutikka qulaani saq-
qummiuppakka kingulissa-
gut pillugit, taarsiornitsin-
nimmi aniguisariaqalerpu-
gut.
Kanngusuutissaanngilaq
Inuunitta ilaani inuunerisar-
put sajuppillatsinneqartar-
porlusooq inuunerullu aqqu-
taani pisarsimasut kingumut
qaff-akaatinneqalersarlutik
qamuuna eqqissiviilliulersit-
sisartumik, inuunerullu aq-
qutaani inoqateqarpugut i-
nuunerup aqqutaani naapit-
takkavut, ilaatigut nalusar-
pagut kikkuunersut, takusar-
pagulli, qamuuna qajannarlu-
tik inooqataaniarsarisut, ar-
torsaatillit, uummatimikkut
qiasut, qamuuna kiserliortut,
kiinaalli qungulasut, kan-
ngusuutigisarpaat annikilli-
orlutik inoqatiminnut kiin-
nernissartik.
Kanngusuutissaanngilaq
sanngiiffeqartarneq, kan-
ngusuutissaanngilaq artor-
saateqarluni eqitaagaqarusut-
tarneq, kanngusuutissaanngi-
laq inuttut misigissuseqarlu-
ni kiinnertarnissaq, tamatta-
mi tarnikkut timikkullu nu-
kittoorsuuneq ajorpugut, il-
lillu inuuninnit kipisiniartoq,
inuunerit artornaraluaqaaq,
anorersuup nalliussimaarne-
ra ilinnut tamaviaartitseqaaq,
inuunivit aqqutaa kipinagu
utaqqiinnaruk seqernup ki-
ngumut nueqqinnissaa, ano-
rersuareeraangamimi seqi-
neq nueqqittuaannarpoq,
aamma illit aqqutigisanni.
Naggataatigullu ukua eq-
qaaniarusuppakka, taaguuta-
atigullu taarusunneruakka,
eqqaallugit inuuninni qanoq
nuannertigisumik tunisarsi-
ntagaanga, sapilerlutilli inuu-
nertik kipisimavaat, eqqaa-
neqarnerat ataqqinartuuli,
allaallumi ikinngeqisut taa-
matut qimagussimapput.
Nuka, Ittu, Kristiansoq,
Kuua (officer), Kaali (ungs-
dumpangtiuun), Malaaraq,
Tony, Nikkulaat.