Fréttablaðið - 29.09.2005, Blaðsíða 28

Potturinn og pannan
Í sumar hvöttu ritstjórar Morgunblaðsins
sérfræðinga á sviði fjölmiðlunar til að
rannsaka umfjöllun Fréttablaðsins og
Stöðvar 2 um Baugsmálið. Ég hef áður
fjallað um það hér á heimasíðu minni
hvernig Morgunblaðið hefur reynt að
setja sig á stall og tala í umvöndunartón
til Fréttablaðsins vegna umfjöllunar þess
um Baugsmálið. Í leiðurum sínum hefur
Morgunblaðið kallað samkeppnisaðil-
ann málgagn Baugs og gert athuga-
semdir við efnistök á forsíðu Fréttablaðs-
ins þar sem Morgunblaðinu fannst
greinilega vera of lítið fjallað um ákæru-
atriði en þeim mun meira um málsvörn
sakborninganna. Nú er komið á daginn
að sjálfur ritstjóri Morgunblaðsins,
Styrmir Gunnarsson, sem hefur leyft sér
að gagnrýna aðra blaðamenn fyrir hlut-
dræga umfjöllun vegna þess að þeir séu
að þjóna hagsmunum eigenda sinna
hefur verið potturinn og pannan í því að
hleypa upp Baugsmálinu, með mönnum
úr innsta hring Davíðs Oddssonar, þeim
Jóni Steinari Gunnlaugssyni og Kjartani
Gunnarssyni. Ritstjóri Morgunblaðsins sá
um að þýða skjöl, útvega innvígðan og
innmúraðan lögmann og tryggja sér
stuðning framkvæmdastjóra Sjálfstæðis-
flokksins.
Sigurjón Þórðarson á althingi.is/sigurjon
Dýrasta kvennafarið
Baugsmálið er orðið að einhverri subbu-
legustu og klístruðustu sápuóperu sem
maður hefur orðið vitni að, en það væri
varla hægt að skálda upp svona vitlausa
sögu, – henni myndi enginn trúa. Og
þvælan er nú þegar orðin svo svakaleg
að allt er flækt í mykjunni pikkfast í
óleysanlegum rembihnút. Út úr honum
standa svo ýmsir og misgeðslegir drullu-
spottaendar sem furðulegasta fólk tosar
í samtímis og í ýmsar áttir. Flest er enn á
huldu en ætli megi þó ekki fullyrða að
stúss þeirra feðga hljóti þegar upp er
staðið að reynast dýrasta kvennafar Ís-
landssögunnar. Það er eiginlega það
eina sem liggur fyrir.
Eiríkur Bergmann Einarsson á
eirikurbergmann.ius
Hlýtur að liggja milli hluta
En hvað á fjölmiðill að gera sem fær
ákveðnar upplýsingar í hendurnar sem
líkur eru á að hafi verið fengnar með
vafasömum hætti? Þegar enginn vafi
leikur á að þetta sé mikilvægt mál sem
eigi fullt erindi til almennings þá hlýtur
það að vera skylda og kappsmál þess
fjölmiðils að koma þeim á framfæri. Í
þessu máli er um að ræða tölvupóst-
sendingar milli manna um mál sem
hefur orðið stærsta dómsmál í Íslands-
sögunni og miklar deilur hafa staðið um
hvort annarlegir hagsmunir standi að
baki málshöfðuninni. Þegar svo stendur
á hlýtur almenningur að eiga rétt á frétt-
um um málið. Það, hvernig þessar upp-
lýsingar komust í hendur Fréttablaðsins,
hlýtur því að liggja milli hluta.
Sigríður D. Guðmundsdóttir á deigl-
an.com
Sigmar Gabriel, sem sat á forsætis-
ráðherrastóli Neðra-Saxlands eftir
að Gerhard Schröder flutti sig af
honum í kanslarastólinn, lét þau orð
falla eftir hinar nýafstöðnu kosning-
ar að ófáir flokksmenn væru sann-
færðir um að Schröder gæti líka
gengið á vatni. Hann, Gabriel, væri
einn þeirra. Ef litið er inn á heima-
síðu þýska Jafnaðarmannaflokksins
(www.spd.de) verður manni ljóst
hve mikið liggur að baki þessari
setningu. SPD ræktar nú persónu-
dýrkun sem jaðrar við helgi. Það
vantar bara að Schröder verði í lif-
anda lífi tekinn í helgra manna tölu.
Þetta fyrirbæri er ekki nýtt.
Leikarar, sem hafa lagt sig allan í
hlutverkið, eiga erfitt með að losna
úr því. Kappakstursmenn verða að
aka nokkra hringi til viðbótar eftir
að í endamark er komið, bara til að
róa sig og vélina niður. Þannig líður
Schröder líka, en hann rökstyður til-
kall sitt til að gegna kanslaraemb-
ættinu áfram á því, að hann hafi
komið mun betur út úr kosningun-
um en spáð var og Merkel mun verr
en spáð var.
Þetta er eins og í brandaranum,
þar sem Bobby greifi útskýrir af-
stæðiskenningu Einsteins fyrir vini
sínum svona: „Þrjú hár á höfði er
hlutfallslega lítið, þrjú hár í súpunni
er hlutfallslega mikið.“ Það er með
öðrum orðum allt afstætt, líka þau
450.000 atkvæði sem Merkel fékk
fram yfir Schröder.
Hvernig þetta horfir við
Schröder er hins vegar alveg ljóst
og skiljanlegt. Honum finnst hann
vera sigurvegari, rétt eins og skóla-
barn sem í annarlok á ekki von á því
að ná nógu góðum einkunnum til að
færast upp um bekk en nær því svo
samt vegna þess að ákveðið var að
lækka viðmiðunareinkunnina. Það
er hins vegar óljóst hvers vegar
kristilegir demókratar láta þvinga
sig í þá stöðu að þurfa að úrskýra og
færa rök fyrir kosningasigri sínum,
þótt tölurnar tali sínu máli. Myndu
stjórnendur fyrirtækis, sem leggur
til 51 prósent í sameiginlegu dóttur-
fyrirtæki með öðru fyrirtæki, láta
sér detta í hug að ræða það einu
sinni að þeirra maður yrði forstjóri?
Það sem byrjar svona getur ekki
endað vel, og það hlýtur að fara illa.
Látum kraftaverkin tala
Öllu skynsamlegra hefði verið af
CDU að draga sig í hlé og leyfa
Schröder að spreyta sig á því að
vera áfram kanslari. Verði honum
að góðu að halda völdunum með
atkvæðum Lafontaine, Gysi og
félaga [í flokki vinstrisósíalista
sem á rætur sínar í gamla austur-
þýska kommúnistaflokknum].
Látum hann finna störf handa
fimm milljónum atvinnulausra,
greiða niður skuldir ríkisins og
standa við skilyrði stöðugleika-
sáttmála evrópska myntbanda-
lagsins.
Látum hann koma á skatta-
breytingum sem kosta engan emb-
ættismann vinnuna og eru „rétt-
látar“. Látum hann „festa Þýska-
land í sessi sem miðlungs-friðar-
veldi“ eins og hann hefur boðað,
reyna áfram að koma Þýskalandi í
varanlegt sæti í öryggisráði SÞ og
selja á sama tíma vopn og kjarn-
orkuverksmiðjur til Kína. Látum
hann sýna hvernig á að fá Írana til
að fallast á alþjóðlegt eftirlit með
kjarnorkuvæðingarbrölti sínu, en
útiloka frá upphafi „hernaðarval-
kostinn“ til að þrýsta á þá. Ef
Schröder getur gengið á vatni
getur hann líka unnið önnur
kraftaverk.
Á meðan gætu kristilegir
demókratar hugsað í ró og næði
um hvað þeir vilja: Að stjórna
landinu eða láta SPD nota sig sem
hentugan blóraböggul fyrir það
sem aflaga fer. Þegar allt siglir í
strand þurfa ógöngurnar andlit.
Andlit sem hefur sannað sig.
Schröder er maðurinn.
Höfundur er
blaðamaður í Berlín.
29. september 2005 FIMMTUDAGUR28
Borgarstjóraefni me› „hugsjónir“
Fyrir tveimur árum í janúar 2003
birti Gísli Marteinn lífsviðhorf
sín og pólitíska stefnu í viðtali,
sem birtist í tímaritinu Mannlífi.
Mér varð þessi stefnuyfirlýs-
ing þessa unga stjórnmála manns,
býsna minnisstæð, fyrir margra
hluta sakir, en þar segir hann
m.a.:
„Ég held að frjálshyggja sé
mjög lógískt form og það er mjög
auðvelt að verja hana rökfræði-
lega. Ég er t.d. hægri maður af
réttlætiskennd, en ekki bara af
því að kapitalismi og frelsi í við-
skiptum gefur af sér mesta hag-
vöxtinn. Mér finnst bara réttlát-
ast að hver og einn njóti verka
sinna og þurfi ekki að punga út
helmingi launa sinna í sameigin-
legan pott, sem síðan er farið illa
með.
Ég trúi því statt og stöðugt, að
ef við fengjum frelsi til að ráð-
stafa peningum okkar sjálf væri
samhjálp meiri og virkari og þeir
sem minna mega sín væru betur
staddir en þeir eru í þessu kerfi
sem við búum við. Mér finnst svo
lítið varið í góðmennsku sem rík-
ið fyrirskipar. Þörfin fyrir að
hjálpa náunganum er innra með
okkur og við eigum að fá að
rækta hana sjálf en ekki með því
að láta ríkið seilast í vasa okkar
og gera góðverkin fyrir okkur.
Þessi rök höfum við félagarnir
rætt ótal sinnum og ætli við höf-
um ekki einfaldlega rökrætt okk-
ur út í að vera hægrimenn í al-
vöru. Ég er ekki að búa þetta til
vegna þess að ég haldi að það
hljómi vel:„
Svo mörg voru þau orð.
Gísli Marteinn vill ekki láta
sækja skatta í vasa fjáraflamann-
anna. Það er þaulhugsað viðhorf
og margrætt í góðra vina hópi.
Þeir sem peningana eiga skulu
sjálfir og einir skammta af
nægtaborði sínu, þeim sem minna
hafa. Þeir eru manna líklegastir
til að útrýma allri fátækt og basli
í samfélaginu, eru vel að því
komnir að gera gustukaverkin
sjálfir og njóta síðan góðverk-
anna.
Gísli Marteinn setur stefnuna
hátt. Burt með velferðarkerfið,
burt með samhjálpina, burt með
samfélags- og samhjálparöryggi.
Felum framtíðina í forsjá stór-
gróðamannanna. Þangað skulu
þeir leita sem sjúkir eru, fátækir
eða umkomulausir. Þar skulu þeir
berja að dyrum og biðja í allri
auðmýkt um fjárstuðning og
hjálp, því að þá munu pyngjurnar
opnast og gullið streyma til allra
þeirra sem höllum fæti standa í
borg og bæ. Þannig hugsa hægri-
menn í alvöru, segir Gísli Mart-
einn og biður Reykvíkinga um lið-
sinni til þess að koma þessum
„hugsjónum“ sínum í fram-
kvæmd.
En ég segi: Guð forði okkur frá
slíkum mönnum og fyrirgefi
þeim hugsunarháttinn, því að þeir
vita ekki hvað þeir eru að gera. ■
Gu› for›i okkur frá slík-
um mönnum og fyrirgefi
fleim hugsunarháttinn,
flví a› fleir vita ekki
hva› fleir eru a› gera.
ÁSTHILDUR ÓLAFSDÓTTIR
HÚSMÓÐIR
UMRÆÐAN
FRAMBOÐ GÍSLA
MARTEINS
fiegar allt siglir í strand flurfa
ógöngurnar andlit. Andlit sem
hefur sanna› sig. Schröder er
ma›urinn.
HENRYK M. BRODER
UMRÆÐAN
STJÓRNARMYNDUN
Í ÞÝSKALANDI
Hreinar línur fyrir fi‡skaland
Leiðari Fréttablaðsins síðasta föstu-
dag tekur á því máli sem er okkur
Bolvíkingum efst í huga þessar
vikurnar, en það eru öruggar sam-
göngur á milli Bolungarvíkur og Ísa-
fjarðar. Ekki þarf að fjölyrða um það
að í Bolungarvík eru allir á einu máli
um það að til að tryggja fullt öryggi
þarf jarðgöng. Þá hefur bæjarstjórn
Ísafjarðar ítrekað stuðning sinn við
málið, nú síðast með ályktun sem
samþykkt var einróma á bæjar-
stjórnarfundi í síðustu viku. Ég hef
hins vegar á undanförnum vikum
fundið fyrir vaxandi skilningi meðal
almennings utan Vestfjarða á því
vandamáli sem ótryggar vegasam-
göngur við Bolungarvík eru. Þeir
sem hafa kynnt sér málið og fylgst
með fréttum af auknu grjóthruni
virðast langflestir gera sér grein
fyrir því að aðgerða er þörf án tafar.
Það var því afskaplega kærkomið
að lesa það í leiðara mest lesna blaðs
á Íslandi að leiðarahöfundur styður
Bolvíkinga heilshugar í baráttu
þeirra fyrir samgöngubótum.
Ritstjórinn nefnir að karp um
legu ganganna á frumstigi megi ekki
tefja undirbúning og framkvæmdir,
þar hljóti að koma til fagleg og fjár-
hagsleg sjónarmið þeirra sem
stjórna vegamálum. Ég leyfi mér að
fullyrða að það mun aldrei gerast að
við Bolvíkingar tefjum málið með
þeim hætti. Bæjaryfirvöld í Bolung-
arvík hafa fullan hug á því að farið
sé í verkið á þann hátt að það sé hag-
kvæmt, ekki bara fyrir Bolvíkinga
heldur þjóðina alla, að sjálfsögðu
með það að leiðarljósi að fullkomins
öryggis sé gætt. Bolvíkingar hafa
kosið þá leið að vinna málinu braut-
argengi í fullu samstarfi við sam-
gönguyfirvöld og nægir í því efni að
nefna skýrslu um öryggismál á Ós-
hlíð og Súðavíkurhlíð sem unnin var
í samstarfi byggðarlaganna við
Vegagerð ríkisins. En einnig hefur
bæjarstjórn notað öll þau tækifæri
sem hún hefur haft til að kynna mál-
ið fyrir ráðamönnum, t.d. var málið
kynnt á fundi sem haldinn var með
fjárlaganefnd Alþingis, vegamála-
stjóra og fleirum, í Bolungarvík, í
september á síðasta ári.
Þá hefur málið á undanförnum
vikum verið kynnt af undirrituðum
fyrir ýmsum ráðamönnum, þar með
talið samgönguráðherra, fjármála-
ráðherra og dómsmálaráðherra, sem
fer með málefni almannavarna, þar
sem málið hefur hlotið afar jákvæð-
ar viðtökur.
Á fundi sem haldinn var með
vegamálastjóra og svæðisstjóra NV-
svæðis vegagerðarinnar í lok ágúst
sl. var enn farið yfir málið og ákvað
vegamálastjóri á þeim fundi að setja
í gang vinnu við að kortleggja vand-
ann enn betur, afla frekari upplýs-
inga og uppfæra þau gögn sem fyrir
liggja.
Ég er bjartsýnn á að samgöngu-
yfirvöld setji málið í þann farveg að
öryggi vegfarenda um Óshlíð verði
tryggt. ■
ELÍAS JÓNATANSSON
FORSETI BÆJARSTJÓRNAR BOLUNGARVÍKUR
UMRÆÐAN
SAMGÖNGUR Á
VESTFJÖRÐUM
Bolvíkingar flakka stu›ninginn
AF NETINU