Tíminn - 12.10.1975, Síða 7

Sunnudagur 12. október 1975
TÍMINN
7
umboðsmenn
fyrir hina velþekktu
SKB
Fjármálaráðuneytið
10. október 1975
Tilkynning til
söluskattsgreiðenda
Athygli söluskattsgreiðenda skal vakin
á þvi, að gjalddagi söluskatts fyrir
septembermánuð er 15. október.
Berþá að skila skattinum til innheimtu-
manna rikissjóðs ásamt söluskatts-
skýrslu i þririti.
KVENNA-
ÁRS-
PLATTINN
fæst í
Skartgripaverzlun
Jóns
Dalmannssonar
Skólavörðustíg 21 A
Fæst einnig hjá:
Sigurði
Guðmundssyni
Akureyri
Thorvaldsens-
bazar
Reykjavík
LYFTIKRANA:
4 stærðir fyrir vörubifreiðar
4 stærðir sérstaklega
hannaðar fyrir skip
UM „NEGRAHVERFI"
OG UPPBÓTARÞINGSÆTI
Reykjaneskjördæmi að sönnu
misst einn uppbótarmann til
Reykjavikur, sem hlotið hefði
alla uppbrotamennina nema
Jón Armann og Karl Steinar.
Hins vegar voru kosningatölur i
étta sinn mjög óhagstæðar
Reykjaneskjördæmi að þessu
leyti. Það verður alltaf og alla-
vega dálitið tilviljunarkennd
hvemig flokkum og kjördæmum
notast atkvæðamagn sitt til að
fá hagstæðustu útkomu eða
fyllsta rétt.
Væri þessi regla tekin upp
myndu Reykjavik og Reykjanes
oftast bæta öllum uppbótarsæt-
unum við sina þingmannatölu
og hafa þannig 12 og 5 og 11
þingmenn eða 28 alls. Þó er
hugsanlegt að Norðurland
eystra fengi uppbótarmann.
Hitt yrði svo dálitið á reiki
hvernig uppbótarsætin skiptust
milli Reykjavikur og Reykja-
ness.
Þetta er einföld breyting á
kosningalögum. Spurningin er
e.t.v. einkum sú hvort menn eru
fastir á þvi aö byggöin sunnan
Hvalfjarðar og vestan Hellis-
heiðar hafi hreinan meirihluta
þingmanna.
Þegar meta skal þessar hug-
myndir verður auðvitaö aö var-
ast allan samanburð á mönnum
sem skákað væri út úr þinginu
eða inn miðað við siöustu fram-
boð og kosningatölur. Spurning-
in er aðeins sú hvort menn vilja
gera áhrif kjósendanna i fjöl-
mennustu kjördæmunum á
skipun þingsins beinni með
þessu móti. Þá ætti þó jafnframt
að taka upp þá skipun að kjós-
endur veldu um menn en ekki
aðeins flokka, sem sjálfir hafa
ákveðið röðina á sinum mönn-
um- Halldór Kristjánsson
fjölhæfir,
aflmiklir og liprir
TIL SJÓS OG LANDS
Fyrir nokkru birtist blaða-
grein um negrahverfi á Islandi.
Negrahverfi það, sem höfundur
átti við var höfuðborgarsvæðið
og Reykjanes. En nafnið valdi
hann vegna þess að honum
fannst það fólk, sem á þessu
svæði byggi, búa við skertan
kosningarétt, likt og blökku-
menn i einhverjum rikjum syðst
i Afriku.
í sambandi við þessi mál
segja menn stundum að Vest-
firðingar hafi margfaldan rétt á
við Reykjanesbúa. Ætla mætti
að þeim fyndist einfaldast og
réttlátast að Vestfjarðakjör-
dæmi hefði 2 þingmenn en þeim
þremur, sem af þvi væru teknir,
yrði bætt við Reykjaneskjör-
dæmi. Það er slikt réttlæti, sem
fyrir mönnum vakir.
Um samanburðinn við þá
svörtu er þó eitt að athuga sem
verulegu máli skiptir. Blökku-
menn eru fæddir blökkumenn og
geta aldrei annað orðið. Hins
vegar er fjöldi Reykjanesbúa
fæddir allt annað. Þeir hafa orð-
ið Reykjanesbúar af fúsum og
frjálsum vilja. Það er væntan-
lega vegna þess að þeim hefur
fundizt að þvi fylgdi eitthvað
svo eftirsóknarvert að það bætti
þeim upp skertan kosningarétt.
Nú er það að visu svo að áhrif
Reykjanesbúa i skipun þingsins
eru meiri en þingmannatala
kjördæmisins segir til um.
Reykjaneskjördæmi kýs 5 þing-
menn en hefur 8 menn á þingi
þvi að 3 uppbótarmenn eru þaö-
an.
Uppbótarmenn taka sæti á
þingi eftir þeim reglum, að
fyrsti uppbótarmaður hvers
flokks er sá frambjóð-
andi sem fallið hefur með flest
greidd atkvæði. Annar
uppbótarmaður er svo sá, sem
fallið hefur með hæst hlutfall
gildra atkvæða i kjördæmi sinu.
Þannig gengur það á vixl, koll af
kolli.
Þessu er auðvelt að breyta.
Það er ósköp einfalt mál að
fella niður að menn taki sæti
eftir hlutfalli — hætta við
prósentumennina. Jafnframt
væri afnumið það ákvæði að
hver flokkur megi ekki fá nema
einn uppbótarmann úr sama
kjördæmi.
Þessi breyting veldur þvf I
fyrsta lagi að fallnir frambjóð-
endur i fámennustu kjördæm-
unum hafa enga von um þing-
sæti nema þá sem kjördæma-
kosnir varamenn. Uppbótarsæt-
in færast til frambjóðenda úr
Reykjavik og Reykjanesi frá
Vestfjörðum, Vesturlandi,
Norðurlandi vestra og Aust-
fjörðum. Til glöggvunar má lita
á það hverjir orðið hefðu upp
bótarmenn i siðustu kosningum
ef þessar reglur hefðu gilt þá.
Alþýðuflokkurinn hefði fengið
á þingið Jón Armann og Eggert
Þorsteinsson eins og var og með
þeim Björn Jó'nsson og Karl
Steinar Guðnason I staðinn fyrir
hlutfallsmennina Benedikt
Gröndal og Sighvat Björgvins-
son.
Siálfstæðisflokkurinn hefði bá
á þingi sem uppbótarmenn Guð-
mund H. Garðarsson eins og er
og með honum Geirþrúði Hildi
Bernhöft og Gunnar J. Friðriks-
son I stað Sigurlaugar Bjarna-
dóttur og Axels Jónssonar.
Alþýðubandalagið hefði þá
sem uppbótarmenn Svövu
Jakobsdóttur, Vilborgu Harðar-
dóttur og Sigurð Magnússon, en
nú eru Svava, Helgi Seljan og
Geir Gunnarsson uppbótar-
menn þess.
Hefði þetta gilt hefði
Þýzkukennsla
fyrir börn
hefst laugardaginn 18. október 1975 i
Hliðaskóla (inngangur frá Hamrahlið).
Innritað verður 18. október kl. 10,30-12.
Innritunargjald 1.000 kr.
Félagið Germania.
Höfum byrjað rekstur á
endurskoðunar
skrifstofu
að Garðastræti 16, Rvk. simi 13028.
Guðmundur Jóelsson lögg. end.
Asbraut 11, simi 43195.
Halldór Valgeirsson, lögg. end.
Stórahjalla 9, simi 43535.
KRISUAN O.SKAGFJÖRÐ HF
Hólmsgötu 4 - Reykjavík - P.O. Box 906 - Sími 24120 - 24125