Tíminn - 12.10.1975, Blaðsíða 8

tímínn’
Sunnudagur 12. október 1975
Rússneskir rifflar
fimm skota — með og án sjónauka —
Verð frá kr. 8.900
DRAUMAR
Ævintýri, sem
við lifum
í draumi geta glatt
okkur heilan dag
rlkjunum rannsakaði svefnvenjur
ungbarns á fyrstu mánuðunum.
Hann komst að þvi einn daginn,
að, eftir að handa- og fótahreyf-
ingar höfðu hætt, hreyfði barnið
augunundir lokuðum augnlokum.
Áður en það vaknaði, var hægt að
taka eftir mörgum kippum. Þess-
ar athugasemdir voru nú gerðar,
um leið og tæki, sem mælir svo-
kallaðar heilabylgjur og ritar
þær, var sett í samband.
örlitil rafskaut, sem eru lfmd á
húðina á höfðinu, leiða straum til
tækis, sem magnar hann og ritar
hann sem linurit. Augnhreyfing-
arnar valda lika straumbreyting-
um, og hægt var að staðfesta, aö
þegar hinar hröðu augnhreyfing-
ar hófust, sýndi heilalinuritið
hraðar bylgjur.”
Ef þessari aðferð er beitt við
fullorðna, sýnir sig, að fjórum til
fimm sinnum á venjulegri átta
tima svefnnóttu, sýnir heilaritiö
merki drauma. Eftir þvi sem lið-
ur á nóttina, lengist draumatima-
bilið.
Milli hinna löngu timabila
djúps svefns eru hjá öllum stutt
draumaskeið. Þar eð visinda-
menn hafa gengið úr skugga um
þetta, er með vissu hægt að vekja
mann, meðan hann dreymir.
Af þeim, sem það var gert við,
gátu 80% lýst draumum sinum.
Ef þeir voru látnir sofa til morg-
uns, gátu 93% ekki lengur munað
draumana.
Hvers erum við visari með
þessa vitneskju? Með vissu má
segja, að alla dreymi. Draum-
laust fólk er ekki til.
í Grikklandi hinu forna þótti
konum það ills viti, ef menn
þeirra dreymdi hrafna, þvi að það
þýddi ótryggð. Fjölskylduerjur
voru f aðsigi, ef Egyptana
dreymdi skip. Persar aftur á móti
álitu það vera fyrir happdrjúgum
atvikum.
Gott merki og ábending um
langt lif, var það fyrir Egypta, ef
einhver leit út um glugga eða
maður sá sjálfan sig látinn. Elzta
draumaráðningabókin er frá
Egyptum um það bil 1750 f.Kr.
I byrjun 20. aldarinnar skýrði
Sigmund Freud, sá frægi sál-
greinir, allt með kynlífinu. Flestir
hlutir, nál-Eiffelturninn, voru
fyrir honum tákn getnaðarlims-
ins (Phallus-symbol). Freud
byrjaði draumaathuganir sinar
meö þvi að sálgreina fjölskyldu
sina. Hann var taugaveiklaður,
og I hans augum voru allir meira
eða minna taugaveiklaðir.
Alyktanir hans eru álitnar of
einhliða til þess að þær nái yfir
svið mannlegra tilfinninga og
áhrif þess á drauma.
Siðan kom nýtt ti'mabil, þar
sem unnið var úr tilraunum, i
stað þess að búa til kenningar.
Dr. Med Maurer dregur þær ályk-
tanir af rannsóknum Bandarikja-
mannsins Hall, sem safnaði 20.000
draumum, að draumar væru per-
sónulegt skjal, bréf til sjálfs sin.
Maður setti á svið með tjöldum,
leikendahópi, atburðarás, tilfinn-
ingum og litum.
Þangað til á miðri 20. öld var
eingöngu stuðzt við frásagnir af
draumum. Mátti þvi ekki búast
við missögnum eða ýkjum, likt og
i veiðisögupi? Nú er þessum efa-
semdum rutt úr vegi, þar sem
hægt er að taka rit af draumum.
Hvaða not höfum við af þessum
framförum?
Óteljandi listamenn hafa búið
til verk sin eftir draumum. Stór-
skáldiö Dante, franska skáldið
Rimbaud og tónskáldið Tartini
skýra frá þvi. Efnafræðingurinn
Kekule vann árum saman að
erfiðri lausn, sem hann fann svo i
draumi. Heinrich Burgsch fann
aðferðina til að lesa myndletur
Egypta á sama hátt.
Draumar geta verið öryggis-
loki, þegar fólk lifir skelfilega at-
burði, eða uppörvun á erfiðum
timum. Draumar eru likt og kvik-
mynd. Oft gerist þá á augnabliki,
þar sem i veruleikanum tekur ár.
Maður man eftir gleymdu atviki,
stað, þar sem maður hefur lagt
eitthvaö frá sér o.s.frv. — Maður,
sem lifir einhliða lifi, dreymir oft
áhættusöm ævintýri. En það er
staðreynd, að óþægilegir draum-
ar — martröð — eiga sér lika stað.
Getur maður ráðið, hvað mann
dreymir?
Svarið er: Maður getur ekki
ráðið þvi, en með þjálfun er hægt
að finna aðferö gegn svefnleysi og
martröð. Það er mjög einfalt.
Maður má ekki hugsa: Ég sofna,
og þá dreymir mig. Maður verður
að segja við sjálfan sig: Ég ætla
að láta mig dreyma vakandi eitt-
hvað gott og fallegt, þá sofna ég
og draumurinn heldur fram.
Næsta morgun vaknar maður
með minningar um ævintýri, sem
koma manni I gott skap og gera
vökuna ánægjulega.
Að lokum eitt mjög áriðandi
atriði: Maður á ekki að „ýta
draumum til hliðar”. Við vitum,
að alla dreymir, en flestir hafa
gleymt draumunum, er þeir
vakna. Þessi hópur er ekki ein-
þættur. Sumir muna ekki eftir
draumunum, af þvi að hættuleg
atvik koma fyrir i þeim. Þeir ýta
þeim i burtu. Hinir vita ekki hvað
draumur er, eða neita óþægileg-
um draumum af tómri sjálfs-
stjórn. Hvorut er gott. Við verð-
um aö draga drauma og umræður
um þá inn i lif okkar á opinskáan
hátt.
Hvað sagði ekki spænska skáld-
ið Calderón um siðferðislega hlið
draumanna: „Þvi aö jafnvel i
draumi gildir sú regla að hafa sér
eins og göfugmenni og aðhafast
réttlæti”. Draumurinn er honum
sem sagt aðferö til sjálfsaga.
Dr. Maurer segir: „Við stönd-
um núna i sömu sporum og eðlis-
fræðingarnir, þegar þeir byrjuðu
að kynnast kjarna atómsins. Saga
draumarannsókna er fjarri enda-
lokunum. Rétt eins og til eru
Astronautar (geimfarar), yrðu að
vera til Egonautar, könnuðir
sjálfsins. Þetta er ekki lengur
neinn óskadraumur.”
HAGLA-
BYSSUR
t hundruð ára var ekkert til
nema getgátur og þjóðtrú um
drauma. Heimspekingur fyrri
alda álitu drauma vera sálræna
athöfn.
Nú á dögum, þegar visindin
sameina þrjú hugtök, sál, anda og
heila, við rannsóknarstofuskil-
yrði, vaknar spurningin: Erum
við að komast nær sálinni?
Þessi spurning var ekki sett
saman i dularfullri draumaráðn-
ingabók, heldur i riti, útgefnu af
stóru sjúkrasamlagi (Barmer
Ersatzkasse). Svarið er: „Já, við
erum að komast nær sálinni. Lyk-
illinn að innri veröld draumanna
er fundinn. Liffræðingur i' Banda-
Heimilistrygging SJÓVÁ bœtir tjón ó innbúi af völdum
eldsvoóa, vatns, innbrota og sótfalls, einnig óbyrgóar-
skyld tjón - svo nokkuó sé nefnt.
AUGLÝSIÐ í TÍAAANUAA
Rifflar
Riffilsjónaukar
Skot og
hlífðarföt
WJtiti