Tíminn - 12.11.1975, Qupperneq 3

Miðvikudagur 12. nóvember 1975.
TÍMINN
3
Kippur kom
í sölu á
nautakjötinu
SJ-Reykjavik.Sala á nautakjöti
hefur aukizt eftir verðlækkun-
ina vegna breytinga á niður-
greiðslum á kjöti. Timinn
hringdi i þrjár kjötbúðir i gær og
varð niðurstaðan alls staðar á
þann veg að eftirspurnin hefði
aukizt.
— Verðið á nautakjöti lækk-
aði hjá okkur á föstudag og
salan hefur verið meiri siðan,
sagði afgreiðslustúlka sem varð
fyrir svörum hjá Matardeild SS
i Hafnarstræti. Dýrasta nauta-
kjötið, filet, kostar þar nú kr.
1681 i smásölu en kostaði áður
kr. 2000 hvert kg. Ódýrasta
nautakjötið, bógsteik, lækkaði
úr kr. 700 kilóið i 438. Verðið á
kindakjöti hefur hækkað i Mat-
ardeildinni, en ekki virðist hafa
orðið breyting á sölunni.
— Já ekki get ég neitað þvi,
þær hafa verið að spyrja um
nautakjöt, sagði Guðlaugur
Guðmundsson i Kjötbúðinni
Hofsvallagötu 16. Ég hef ekki
haft nautakjöt á boðstólum lengi
undanfarið. Það hefur ekki þýtt
að hafa það við hliðina á fol-
aldakjötinu. verðmunurinn
hefur verið svo mikill. Þótt
spurt hafi verið um nautakjötið
hefur það ekki selzt. Lækkunin
breytir eflaust einhverju, en ég
er ekki búinn að panta nautakjöt
enn.
— A mánudag var töluvert
um að fólk hamstraði kindakjöt,
en svo er rólegra i dag (þriðju-
dag), fólk reiknar með þvi að
verðið hafi hækkað nú þegar, en
það verður óbreytt meðan
birgðir endast. Konurnar reka
upp stór augu þegar þeim er
sagt að verðið sé enn það sama.
Hjá Kjötverzlun Tómasar á
Laugarvegi fengust þau svör að
heldur meiri hreyfing væri i
nautakjöti eftir lækkunina, en
ekki væri alveg að marka við-
brögð viðlækkuninni ennþá. Hjá
Tómasi er nú áætlað verð á
nautakjöti, þvi ekki er búið að
reikna nákvæmlega út hvert
verðið verður i smásölu og á
unnum vörum. Undafarið hefur
verzlunin einungis boðið
nautahakk, gullas og buff i smá-
sölu, þvi litil eftirspurn hefur
verið eftir dýrum nautasteik-
um. Verðlækkunin kann að
breyta nokkru þarna um, sögðu
þeir hjá Tómasi. — Hækkunin á
kindakjöti er enn ekki komin til
framkvæmda hjá okkur, en svo
verður alveg á næstunni.
Enn eiti
hana-
slys
Gsal—Reykjavik — Enn eitt
banaslysið varð i umferðinni i
fyrradag, er 45 ára gömul kona,
Kristjana H a lld órs dótt ir,
Neðri-Dálksstöðum, Svalbarðs-
strönd, varð fyrir bil á Norður-
landsvegi, og lézt skömmu siðar
á sjúkrahúsinu á Akureyri.
Þetta er 27. banaslysiö i um-
fcrðinni á árinu.
Slysið varð á Norðurlands-
vegi, skammt norðan við veginn
sem liggur að flugstöðinni á
Akureyri. Kristjana heitin hafði
lagt bil sinum öðrum megin
vegarins, og farið siðan yfir
hann þeirra erinda að hafa ttd af
fólki, sem var i bil handan veg-
arins. Hún var á leið yfir að bil
sinum aftur, er slysið varð. Að
sögn lögreglunnar á Akureyri
kvaðst bilstjórinn, sem ók á
konuna, ekki hafa séð til hennar
fyrr en hún birtist allt i einu
framundan bilnum, — og hefðu
hemlar ekki virkað.
Lögreglan kvað veður hafa
veriðágætt, þurrt, en skýjað, og
þvi hefði slæmu skyggni ekki
verið til að dreifa i þessu tilviki.
Þá nefndi lögreglan, að götulýs-
ing á þessum stað væri ágæt.
Kristjana hefði orðið 45 ára i
gær.
27 dauðaslys í umferðinni
— Bæti vegfarendur ekki ráð sitt verður slysaaidan ekki stöðvuð
Oó-Reykjavik. Sú hryðja
dauðaslysa, sem orðið hefur i
umferðinni undanfarnar vikur,
hefur vakið óhug og von er, að
spurt sé, hvað valdi og hvernig
fyrirbyggja megi, að fleiri fórn-
arlömb falli i valinn, en þegar er
orðið. Sú spurning hlýtur einnig
að vakna, hvort þessi mikla
slysatiðni sé óeðlileg og þá með
tilliti til hins gifurlega fjölda
ökutækja, sem nú eru i notkun
og þess ökulags, sem alltof
margir bilstjórar leyfa sér að
viðhafa, og kæruleysi gangandi
vegfarenda gagnvart bilaum-
ferð. Við hverja er að sakast,
umferðaryfirvöld, lögreglu,
skipulagsyfirvöld eða vegfar-
endur sjálfa, akandi og gang-
andi? Sjálfsagt eiga hér allir
einhvern hluta að máli, en fyrst
og fremst hljóta það að vera
vegfarendur sjálfir sem verða
að endurskoða ökulag sitt og
skeytingarleysi gagnvart öðr-
um i umferðinni.
— Við höfum nóg af reglum til
að fara eftir i umferðinni, sagði
Óskar Ólason, yfirlögreglu-
þjónn, við Timann i gær, vand-
inn er sá að fá vegfarendur til að
fara eftir þeim. Lögreglan getur
ekki verið alls staðar og það
verður að treysta þvi að öku-
menn fari eftir settum reglum
þótt þeir eigi ekki von á áminn-
ingu eða sektum fyrir umferð-
arbfot. Lögreglán gerir sitt
bezta, en það dugir ekki. Við
verðum fyrst og fremst að gera
okkur ljóst, að ökutæki eru
hættuleg.
Ef ökumenn og gangandi veg-
farendur koma ekki til móts við
okkur og bæta ráð sitt verður
slysaaldan ekki stöðvuð. Fólk
verður að gera sér ljóst að við
höfum ekki efni á þessu. Fyrir
utan sóun mannslifa, örkuml og
þjáningar er gifurlegur fjár-
skaði af völdum umferðarslysa.
Ótaldir eru þeir legudagar, sem
slasað fólk eyðir á sjúkrahúsum
og það kostar sitt. Tapaðir
vinnudagar og tjón á farartækj-
um er geysilegt.
Þótt menn verði oft á dag vitni
að grófum umferðarbrotum,
sem ökumenn komast upp með
og sleppa, þar sem enginn lög-
gæzlumaður er vitni að atburð-
um, skal þess getið að umferð-
arsektir i Reykjavik i ár eru
orðnar 6214 auk stöðusekta.
Þetta bendir til að lögreglan
hefur ekki verið alveg aðgerð-
arlaus, en betur má ef duga
skal. í Reykjavik eru 216 lög-
regluþjónar, sem starfa á þri-
skiptum vöktum. Þar af eru 40 i
umferðardeild, þótt allir lög-
reglumenn hafi að sjálfsögðu
einhver afskipti af umferð. Far-
ið hefur verið fram á fjölgun
lögreglumanna, en ekki fengizt.
Á sl. ári urðu 3503 árekstrar i
Reykjavik. Af þessum fjöjda
voru 150 ökumenn sem grunaðir
voru að hafa verið ölvaðir er
þeir ollu árekstrunum. Bilar i
ólagi voru orsök um 89 árekstra
og 31 réttindalaus okumaður
olli árekstri. Bilaðir bilar og
drukknir ökumenn ollu svo sem
nógu mörgum árekstrum. En
hvað kom fyrir alla hina sem
voru ófullir og á bilum i góðu
lagi?
Dauðaslys i umferðinni i
Reykjavik á þessu ári hafa orðið
6.1 fyrra voru dauðaslysin 7. Sú
mikla aukning dauðaslysa, sem
orðið hefur i ár á öllu landinu, á
þvi rætur sinar að rekja til slysa
utan hinnar miklu umferðar i
höfuðborginni.
Sá annars miðað við fjölgun
farartækja er slysatiðnin ekki
eins mikil og búast mætti við.
Árið 1965 voru 32.232 skráð öku-
tæki á landinu öllu, i Reykjavik
13.890.
Um sl. aramót voru skráð
71.784 ökutæki á landinu og þar
voru 28.931 i Reykjavik.
Árið 1965 slösuðust 377 manns
i Reykjavik, en 8 létust.
Árekstrar voru 2738. Miðað við
fjölda ökutækja hefur slysatiðn-
in þvi lækkað.
Haustið 1967 gekk mikil
hryðja dauðaslysa yfir i
Reykjavik. Þá urðu 11 dauöa-
slys i umferöirmi, mest á gang-
andi fólki við eða ó gangbraut-
um. Þá var tiðarfar svipað og
nú.
Orsakir helztu umferðar-
óhappa á þessu ári eru: Aðal-
brautarrettur ekki virtur 16%,
almennur umferðarréttur ekki
virtur 20%, aftanákeyrslur
13,5%. Þarna sést, að ónóg
kunnátta i umferðarreglum eða
hreinlega kæruleysi er orsök
nær helmings allra umferðar-
óhappa. Drukknir ökumenn ollu
4,5% árekstra.
Á öllu landinu hafa umferðar-
slys með meiðslum verið 433 i ár
og eru þá 27 dauðaslys ekki talin
meö. 362 þessara slysa hafa orð-
ið i þéttbýli, 93 i dreifbýli. Geta
ber. að það er ekki einvörðungu
dimmum haustmánuðum að
kenna þótt slys verði. 1 ágúst
urðu til að mynda 57 slys með
meiðslum og þrjú dauðaslys af
völdum umferðar. t september
50, þar af 3 dauðaslys. en i októ-
ber urðu dauðaslysin 6 og önnur
slys með meiðslum 69. F'rá ára-
mótum til októberloka voru 324
lagöir inn á sjúkrahús eltir um-
lerðarslys og 221 hlaut meiri-
háttar meiðsl
Þessar tölur sýna hvilik ó-
skapleg sóun á sér stað i um-
ferðinni, á mannslifum og fjár-
munum auk andlegra og likam-
legra þjáninga sem af slysum
leiöir.
Hér verður ekki ráðin bót á
nema að menn geri sér grein
íyrir aö ökutæki eru hættuleg og
aö þeir.sem þeinr stjórna leggja
ekki eingöngu sjálfa sig i hættu
meö óvarkárni, lagabrotum og
kæruleysi, heldur bera þeir
einnig ábyrgð á lifi og limum
samborgara sinna.
Seðlabankinn neitar að
innheimta 5,5 millj.
— útgefendur áttu hvergi að vera í tékkaviðskiptum
MÓ—Reykjavik — t tilefni af
könnun á innstæðulausum ávis-
unum, sem fram fór 7. nóv. sl.,
boðaði bankastjórn Seðlabankans
til fundar i gærmorgun með
bankastjórum viðskiptabank-
anna og Sambandi sparisjóða.
Þar voru tékkamálin rædd, og
létu menn í ljós áhyggju vegna
hins viðtæka misferlis i meðferð
tékka, eins og segir i fréttatil-
kynningu frá Seðlabankanum.
1 fyrsta lagi var ákveðið á fund-
inum, að viðskiptabankarnir, og
Seðlabankinn i umboði þeirra,
skyldu þegar senda kærur til
sakadóms vegna ýmissa aðila,
sem sýnt hafa af sér grófa mis-
notkun tékkareikninga. Einnig
skyldi haft samráð um lokun ann-
arra reikninga vegna itrekaðra
brota, þó að ekki komi til kæru.
1 öðru lagi var ákveðið að taka
gildandi reglur um tékkaviðskipti
nú þegar til endurskoðunar. Það
verk verði unnið i náinni sam-
vinnu Seðlabankans. viðskipta-
bankanna og Sambands spari-
sjóða. Auk þess verði haft náið
samráð við Reiknistofu bank-
anna, en starfsemi hennar ætti að
geta bætt mjög aðstöðuna til að-
halds i þessum efnum.
, 1 ljós hefur komið, að enn fleiri
tékkar voru án fullnægjandi inn-
stæðu, heldur en Timinn greindi
frá i gær. Alls voru 1254 tékkar án
fullnægjandi innstæðu að fjárhæð
samtals 102,5 millj. kr. Reyndist
það vera um 3,1% af veltu föstu-
dagsins i tékkum hjá ávisana-
deild Seðlabankans. Var tékka-
veltan alls 3.174 millj. kr.
Innheimtudeild Seðlabankans
hefur neitað að taka til innheimtu
55 tékka að fjárhæð samtals 5,5
millj. kr. Ástæðan er sú, að útgef-
endur þeirra áttu samkvæmt
gildandi reglum hvergi að vera i
tékkaviðskiptum. Þessir tékkar
eru að meðaltali eitt hundrað þús-
und krónur hver, og má þvi
reikna með að sumir tékkarnir
séu stilaðir á æði háar upphæðir.
Niðurstaða þessara könnunar
er sú versta um langt árabil. Sé
miðað við siðustu skyndikönnun,
sem fram fór i marz sl., er hún
þrisvar sinnum óhagstæðari að
þvi er varðar hlutfall heildarveltu
og innstæðulausra tékka.
HÚSVÍKINGAR VILJA SKUTTOGARA
— beðið eftir heimild stjórnvalda
gébé—Rvik — Húsvlkingar hafa
nú ákveðið að leggja út i skuttog-
arakaup, og liafa þegar gert
smiðasamning við fyrirtæki i
Kristiansund i Noregi. —Við bíð-
um nú eftir að fá heimild stjórn-
valda til kaupanna, sagði llaukur
Harðarson, bæjarstjóri á Húsa-
vík, Isamtali við Timann. Eins og
venja cr um smiðasamninga sem
þessa, gengur liann sjálfkrafa úr
gildi, ef pöntunin hefur ekki verið
staðfest innan tveggja mánaða,
en þessi frestur reulíuK út 7.
desember n.k. Búizt er við að af-
hending togarans gcti orðið i
september á næsta-áxL-
— Við höfum verið að velta
þessum togarakaupum fyrir okk-
ur siðan i vor, en sjálf hugmyndin
er miklu eldri, þó ekki hafi komið
til framkvæmda fyrr en nú, sagði
Haukur. Þegar togaraævintýrið
hófst upp úr 1970, sáum við okkur
ekki fært að kaupa togara, en sið-
an höfum við gert miklar endur-
bætur á höfninni, dýpkað hana og
byggt þvergarð, og einnig hafa
farið fram endurbætur á Fisk-
iðjusamlaginu og nýr frystiklefi
byggður, sagði Haukur. — Þetta
hefur gefið okkur möguleika á að
kaupa skuttogara.
— Fiskafli hefur farið vaxandi
nú siðari ár, eða þangað til seinni
hluta ársins 1974. Fiskiðjusam-
lagið fékk hátt i sex þúsund tonn
til vinnslu 1974, og eftir breyting-
arnar, en auk frystiklefans var
byggt 1000 fermetra saltfiskverk-
unarhús, varð Ijóst, að það þarf
öruggara og meira hráefni til
vinnslu. Talið er, að hægt sé að
vinna um 50% meiri afla i Fisk-
iðjusamlaginu eftir breytingarn-
ar.
— A Húsavik hefur verið veru-
legt atvinnuleysi i fiskiðnaðinum,
sagði bæjarstjórinn. Eins og áður
segir var það um 6000 tonna afli,
sem unninn var i Fiskiðjusamlag-
inu 1974, en þann 1. október s.l.
var hann 4.383 kg, þar af 13%
aðkeyptur togarafiskur frá Akur-
eyri eða frá togurum.sem fengnir
voru til löndunar á Húsavik. Ilef-
ur þvi hráefnismagn til samlags-
ins minnkað verulega.
Þá sagði bæjarstjórinn, að það
hefði veriö talin eðlileg leið til að
ná þvi marki að kaupa skuttog-
ara, að endurbæta hafnaraðstöðu
og hafa góða aðstöðu fyrir fisk-
vinnslu i landi, áður en togarinn
væri keyptur, en ekki, eins og
mörg dæmi væru til um, að kaupa
togarann fyrst og ætla svo að gera
endurbætur.
— Það var svo s.l. vor, að málið
var lagt fyrir bæjarstjórn og
bæjarráði Húsavikur falið að
vinna að undirbúningi, sagði
Haukur. Fyrst var athugað um
pólskan togara. en siðan horfið
frá þvi og ákveðið að leita til
Norðmanna. Tryggvi Finnsson.
framkvæmdastjóri Fiskiðjusam-
lagsins, og Ilaukur fóru siðan ut-
an um mánaðamótin sept.-okt. til
Kristiansund. og var þá smiða-
samningurinn gerður. Stendur
hann til 7. des. nk., en fyrir þann
tima verður að staðfesta hann.
Við biðum bara eftir leyfum hér
heirna sagði Haukur.
Fimm manna nefnd var kosin
til að sjá um framkvæmd þessara
mála og undirbúning allan. en i
henni eiga sæti tveir fulltrúar frá
Húsavikurbæ, einn frá Fiskiðju-
samlaginu. einn frá verkalýðsfé-
laginu og einn frá Kaupfélagi
Þingeyinga. Aformað er siðan að
stofna almennt hlutafélag, þar
sem allir þessir aðilar eiga h,lut-
deild.
— Nýja skipið verður 47 metra
langt og 9-10 metrar á breidd, en
það verður um 400-500 tonn að
stærð.Um 150 tonn af afla komást
i lest i kössum. Þá verður skipiö
búið öllum fullkomnustu fiskleit-
artækjum, svo og flotvörpu. sagði
Haukur. Og ef allt gengur
samkvæmt áætlun. ættum við að
fá það afhent i bvrjun september
1976.
Þá vildi Haukur sérstaklega
taka fram, að bátaflotinn yrði
ekki afræktur. þó að skuttogarinn
kæmi, heldur væri hér verið að
stuðla aðöruggri hráefnisöflun og
rekstri. og auðvitað að veita
iiryggi i atvinnulifi á staðnum.