Tíminn - 04.01.1976, Blaðsíða 21

Sumiudagur 4. janúar 1976.
TÍMINN
21
KVIKWIYNDIR — KVIKMYNDIR — KVIKMYNDIR— KVIKMYNDIR — KVIKMYNDIR —
KVIKMYNÐA-
HORNIÐ
Umsjónarmaður
Halldór
Valdimarsson
SKYGGNZT
BAK VIÐ
TJÖLDIN
Háskólabió
Lady sings the blues
Leikstjórn: Sidney J. Furie
Aöalblutverk: Diana Ross, Billy
De VVilliains
Kvikmyndir um ævi og frægð-
arferil mismunandi skærra
stjarna úr skemmtanalifi liðinna
áratuga, hafa átt nokkrum vin-
sældum að fagna hin siðari ár.
Efni, sem ella hefur komið fyrir
almenningssjónir i slúðurdálkum
blaða einum, hefur verið safnað
saman til kvikmyndagerðar og
heíur, likt og slúðurdálkarnir,
vakið ótrúlega hrifningu. Að
meginhluta til hafa kvikmyndir
þessar fjallað um tvo einstaka
þætti úr lifi viðkomandi stjarna:
klifur þeirra upp á stjörnuhim-
inninn og ástarlif þeirra, sem
hvort tveggja hefur reynzt hið
bezta vegaljós á leiðinni til
pyngju almennings.
Flestar hafa myndir þessar
verið heldur lifils virði sem slikar
og hafa geíið áhorfandanum fátt
það sem eftir gæti setið. Þær hafa
verið til þess eins hæfar að eyða
yfir þeim einni kvöldstund eða
svo og gleyma þeim siðan. Ekki á
það þó við um þær allar og það er
undirrituðum ánægja að geta
bent á jólamynd Háskólabiós,
,,Lady sings the blues”, sem
undantekningu.
Að skyggnast bak við
Það sem einna helzt gefur
mynd þessari gildi, umfram flest-
ar aðrar af sama toga, er innsýn
sú sem gefin er i erfiðleika og
baráttu verðandi stjörnu. t stað
þess að beina myndavélinni að
skrautlegu og tælandi yfirborði
stjörnuheimsins, er bakgrunnur-
inn dreginn fram, með öllum sin-
um skuggum og skömmum og
áhorfandanum sýnt hvernig inn-
viðir glæsihallanna eru saman-
settir.
Billie Holiday var ekki saklaus
sveitastúlka, sem heillaði rikan
umboðsmann (Siegfield eða
aðra) með rödd sinni. Hún var
ekki heldur fátæk borgarstúlka,
sem meö einbeitni og heiðarleik
mjakaði sér upp stigann.
1 kvikmyndinni er heldur ekki
reynt að umbreyta henni i annað
hvort þeirra gerva, né heldur
nokkurt það gervi annað, sem svo
oft hefur þótt nauðsynlegt að sýna
stjörnur i — einkum eftir dauða
þeirra.
Kvikmyndin sýnir Billie ein-
faldlega eins og hún hefur liklega
verið: sem tækifærissinnaða
borgarstelpu með söngrödd og
stóra drauma. •
Billie Holliday varð stjarna að
lokum eftir harða baráttu og
slagurinn skildi eftir sig ör. sem
hún bar ævilangt.
Hún náði upp á toppinn, en
áreynslan kostaði hana sjálfs-
virðingu sina, persónureisn, and-
legt og likamlegt heilbrigði og
siðast lifið. Yfir þetta er ekki
reynt að draga dul i myndinni,
sem gerir athöfnum hennar og at-
vinnugreinum þeim sem hún
stundaði samvizkusamlega skil,
hversu fjarri sem þær kunna að
virðast æskilegri mynd af
stjörnu.
Þessi heiðarleiki gefur kvik-
myndinni gildi, þótt svo hann ef
til vill minnki ofurlitið möguleika
hennar sem söngvamyndar.
Frábær leikur
Diana Ross hefur hlotið mikið
hrós fyrir túlkun sina á persónu
Billie Holiday i „Lady sings the
blues”. Það er enda ekki að
ófyrirsynju, þvi meðferð hennar á
hlutverkinu er að öllu leyti vel
fyrir ofan meðallag, á köflum
nánast frábært.
Einkum er það þó tjáning henn-
ar á eymd söngkonunnar, sem
vekur athygli og leggur áherzlu á
þá viðleitni að sýna það sem
gerist bak við tjöldin, meðan þau
eru dregin fyrir. Það verður at-
hyglisvert að sjá hvort upphaf
leikferils Ross reynist táknrænt
fyrir áframhald hans, þvi þá er
við allnokkru að búast.
Mynd þessi fær þvi hin beztu
meðmæli, einkum fyrir að hún
gefur sannari mynd af stjörnu-
himninum, en flestar systur
hennar hafa gert fram til þessa.
Það sem ekki er verulega vel i
henni gert, nær meðallagi og
rúmlega það og hvers má ætlast
til meira á þessum siðustu og
verstu timum — á öld innan-
tómrar afþreyingar?
— HV
STEINDRAPUR
UM TROÐNAR
SLÓÐIR
i lögguafþreyjurum nú til dags
og, scm er umdeilanleg persónu-
leg skoðun, of mikið af Bronson.
Ilver stælir hvern?
Þegar kvikmynd gengur vel er
gjarnan framleidd önnur um
sama elni og svo önnur og önnur
og
Stjörnubió
Stone Killer
Leikstjórn: Michael Vinner
Aðalhlutverk: Gharles Bronson,
Martin Balsam.
Nóg af blóði, nóg af hvellum,
nóg af öðrum liávaða. Nóg af
l'leslu þvi sem yfirleitt fyrir finnst
Þráður: Lögreglumaður drep-
einhvern af undirokuðum með-
þjóðfélagsins tHelst
Ricana, sem virðast
komnir i tizku aftur, eftir að hafa
sofið allt frá West Side Story) og
er annað hvort visað frá störfum,
eða fluttur milli borga, vegna
gruns um kynþáttahatur. Nauð-
sýnlegt er að hann verði vegna
þessa óvinsæll meðal yfirmanna
limum
Puerto
sinna og þurfi að takast á við þá,
engu siður en glæpalýðinn.
Vegna tilfærslu sinnar, eða
brottvisunar, kemst hann með
nasirnar inn um dyragættir stór-
glæpamanna og finnur þef (eða
ilm) af einhverju ógnarsamsæri,
sent hann byrjar þegar að rekja
nánar.
Eltir harövitug átök og miklar
hættur tekst honum svo. með
hjálp eina lögreglumannsins sem
var honum vinveittur allan
timann, að þvo af sér kynþátta-
liatriö með blóði undirheimalýðs-
ins og allt verður aftur gott.
Þetta er svo likt hvað öðru.
Hvort sem myndin heitir Badge
þetta eða Sleindrápur hitt.
Spurningin er bara hver stælir
hvern.
Með þvi skárra
Heldur er þó Steindrápur með
þvi skárra af þessu tagi. Hún er
að minnsta kosti ekki gerð ævin-
Framhald á bls. 27.
Laugarásbíó:
Okindin ógurlega
t IIEILD getur mynd þessi varla
talizt frábær, ekki einu sinni
verulega góð. i henni getur þó að
lita atriði, sem eru frábærlega
unnin, svo er einnig fléttað inn i
hana atriðum úr mannlegu sam-
félagi, sem lyfta henni upp yfir
hina hefðbundnu og fremur lág-
kúrulegu óhugnaðar- og spennu-
mynd. Hún veldur engum sér-
stökum vonbrigðum, en kemur
ekki heldur á óvart.
Eitt er þó lýti á mynd þessari,
sem vert er að minnast á, en það
eru breytingar þær sem gerðar
eru frá söguþræði bókarinnar.
Flestar þessar breytingar eru
með öllu tilgangslausar og virð-
ast aðeins framkvæmdar
breytinganna vegna. Þær eru
með öllu óskiljanlegar.
En, sumsé, myndin er hin ágæt-
asta aíþreying — einkum fyrir þá
sem hal'a áhuga á að sjá sam-
borgara sina tætta og brudda al'
risahákarli. — HV
ÞAÐ SEM
ALDREI
BREGST
Hafnarbió
Gullæðið
Leikstjórn: Charlie Chaplin
Aðalblutverk: Charlie Chaplin
Það var eitt sinn sagt um is-
lenzkan stjórnmálamann, að
hann hefði ekki margt að
segja, en það litla sem væri
kynni hann þó að bera fram á
svo marga vegu, að alltaf virt-
ist lerskt. Hið sama má segja
um Chaplin, meistara grin-
myndanna, sem framleitt
helur svo margar kvikmyndir
um eitt og sama efni, byggðar
á svo svipaðan máta, án þess
hann virðist nokkurn tima
endurtaka sig.
Gullæðið er engin undantek-
ing frá öðrum af meiriháttar
verkum Chaplins. Efni hennar
er lyrirsjáanlegt og megin-
hluti þess sem á að vekja hlát-
ur einnig. Viö Itöfum séð þetta
allt áður, i öðrum myndum
meistarans, og þvi kemur
ekkert af þvi okkur á óvart.
Engu að siður tekst honum
með þessari mynd, sem og
ílestum öðrum.aö snerta svo
samúðarstrengi áhorfandans,
að endurtekningin gleymist —
lýnist i umkomuleysi og
athalnasemi litla gullleitar-
mannsins, sem einmitt i um-
komuleysi sinu er úrræðabetri
en flestir harðjaxlar.
Gull, ást, gæfa
Ef til vill liggur sigurvissa
Chaplms mest i hæfileika hans
til aö sjá og sýna nýjar og nýj
ar hliðar á sama málefninu
Viðlangsefni hans er i flestum
tilvikum smælinginn i þjóðl'é-
laginu og sjálisbjargarvið-
leitni hans, en smælinginn er
sýndur við misjafnar aðstæð-
ur, auk þess að úrræði hans
eru nokkuð sparlega nýtt i
hverri ntynd l'yrir sig.
i gullæðinu stillir Chaplin
litla manninum upp i miðrj
hringiðu gullleitar þeirrar,
sem setti svo mjög svip sinn á
sögu Ameriku. Illa klæddur og
eymdarlegur er Itann látinn
reika um snjóauðnir og hrakt-
ur á alla lund. llonum er
skákað i skjól með ribböldum
og rosamennum. sem visir
væru til aö drepa hann. hvort
heldur til ljár eöa matar.
Til þess að kóróna evrnd
hans, er honum einnig gert að
veröa ástfanginn af dansmey
einni, sem að sjálfsögðu vill
ekki sjá hann vegna fátæktar
hans, en er þp nokkuð veik
fyrir honum svona i aðra
röndina.
Þaiínig byggir Chaplin upp
gamalkunnan söguþráð. með
gamalkunnum personum, en i
nokkuð frábrugðnu umhverfi.
Sma'linginn hefur sina erl'ið-
leika að glima við. þótt svo
hann þurfi ekki að vera á
flolta undan bláklæddum lög-
regluþjónum eða vasaþjofum.
og einhvern veginn viröast
þeir nokkuð svipaðir borgar-
leikjum hans.
Trú og traust
Sent tyrr synir meistari
Chaplin lika sama traust og
söntu tru a að mannleg mal-
efni hljoti tarsælan endi.
Smælinginn hlytur að lokum
umlum ertiðis sins og vinnur
Framhald á bls. 27.