Tíminn - 23.01.1976, Síða 11

Föstudagur 23. janúar 1976.
TÍMINN
11
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar.
í>órarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. FréttastjóriiJ
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisia-
son. Ritstjórnarskrifstofur i Gdduhúsinu viö Lindargötu,
rsimar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalsjtræti 7, slmi 26500
— afgreiðsluslmi 12323 — auglýsingasjmÞ 19523. Verð í
lausasölu ár. 40100. Askfiftargjald kr. 800.00 á mánuði.
' ‘ ■>' BlaðaprentJT.p
Kaldar kveðjur
Magnús Torfi Ólafsson, formaður Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna, svaraði siðastl.
sunnudagskvöld spurningum kjósenda i sérstök-
um útvarpsþætti. Magnús lýsti þar yfir þvi, að það
væri takmark Samtakanna, að sameina alla
vinstri menn undir eitt merki, og hefðu þau i sam-
ræmi við það efnt til viðræðna milli stjórnarand-
stöðuflokkanna um aukið samstarf. En ekki virðist
sú sáttaviðleitni ætla að bera mikinn árangur, ef
marka má heilsíðugrein i Þjóðviljanum 11. þ.m.,
þar sem rætt er um útgáfusamstarf Visis og Al-
þýðublaðsins. í grein þessari er þvi lýst með
mörgum og sterkum orðum, að með þessu sam-
starfi hafi Alþýðuflokkurinn alveg gengið auðvald-
inu á hönd og ráði það nú öllu um störf og stefnu
Alþýðuflokksins. M.a. segir þar á þessa leið:
„Alþýðuflokkurinn hefur átt i miklum erfiðleik-
um að undanförnu og fylgi hans nálgast núllið.
Ástæður þessa skulu ekki raktar hér nú. En ýmsir
höfðu þó siðustu mánuði gert sér vonir um, að
e.t.v. mætti þrátt fyrir allt vænta nokkurrar
vinstri endurreisnar I Alþýðuflokknum, að glóð
hugsjóna verkalýðshreyfingarinnar og jafnaðar-
stefnunnar leyndist enn I þeirri öskustó, sem for-
ingjar Alþýðuflokksins siðari ár, hafa búið flokki
sinum. í röðum flokksins hafði orðið vart fáeinna
ungra manna, sem virtust hafa allmikið annan tón
en doktor Gylfi og hans nánasta lið. Menn vonuðu,
að þar færu boðberar nýrrar endurreisnar undir
merkjum jafnaðarstefnunnar. Nú er þessum
mönnum sagt að taka pokann sinn, nema þeir
treysti sér til að láta rödd jafnaðarstefnunnar
hljóma fyrir náð umboðsmanna Fordhringsins á
Islandi og i takt við pólitiskan nótuslátt annarra
hliðstæðra fulltrúa erlends og innlends auðmagns,
— þeirra manna, sem mestu ráða i Sjálfstæðis-
flokknum og fara með vald yfir útgáfu Visis og
Morgunblaðsins.
Röddin er Jakobs, en hendurnar Esaú, var eitt
sinn sagt og á við hér.”
Vissulega eru þetta kaldar kveðjur og bera litinn
vott um samstarfsvilja. Þó finnst Þjóðviljanum
ekki nóg að gert. Þjóðviljinn birtir með greininni
mynd af öllum þingmönnum Alþýðuflokksins og
gefur þeim einkunnir. Gylfi Þ. Gislason er kallað-
ur „útibússtjóri auðfélagsins,” Benedikt Gröndal
er kallaður „flokksformaður i niðurlægingunni”,
Sighvatur Björgvinsson er kallaður „niðursetn-
ingur hjá auðfélaginu, sem gefur út Visi”, um
Eggert Þorsteinsson segir, að hann hafi eitt sinn
verið ungur og vaskur, en sé nú týndur, og loks fær
Jón Ármann þann vitnisburð, að hann sé „fátækur
útgerðarmaður”. Þannig eru kveðjurnar, sem
þingmönnum Alþýðuflokksins eru valdar i Þjóð-
viljanum.
Vissulega bera skrif eins og þessi litil merki um
árangurinn af sáttastarfi Magnúsar Torfa og fé-
laga hans. Þau sýna þvert á móti, að andrúmsloft-
ið er enn hið sama og i ágústmánuði 1974, þegar
ósætt Alþýðubandalagsins og Alþýðuflokksins
átti mestan þátt i þvi, að ekki tókst að endurreisa
vinstri stjórn. Það gerðist m.a. á þeim tima, þegar
samningaviðræður stóðu sem hæst, að Þjóðviljinn
réðist heiftarlega á Gylfa Þ. Gislason sem forseta
Alþingis á Þjóðhátiðinni. Tilgangurinn með þeim
skrifum var augljós.
Áramótaskrif formanns Alþýðubandalagsins og
formanns Alþýðuflokksins báru lika litinn vott um
samstarfsvilja. Stjórnarandstaðan er jafnklofin
sem áður, og virði st ekki vera neinna breytinga að
vænta á þvi. — Þ.Þ.
AAagnús Ólafsson skrifar frá York:
Kemur SAS á friði
í South-Armagh?
úrvalssveitir til Norður-írlands
Wilson sendir úrvalssveitir til N.-írlands.
Bretar senda
SIÐAST LIÐIÐ ár var hið
þriðja blóðugasta i sögu N-lr-
landsátakanna siðan þau hóf-
ust i núverandi mynd 1968.
Verði áframnaldandi þróun
hryðjuverka lik fyrstu dögum
þessa árs, er viðbúið að 1975
færist neðar i röðina að
óbreyttum framgangi, svo
dýrkeyptir hafa siðustu dagar
verið. En brezk stjórnvöld
ætla ekki að láta það viðgang-
ast, og nýjar aðgerðir eru
framundan auk þeirra, sem
þegar eru komnar til fram-
kvæmda. Helzta tilefni þess-
arar nýju þróunar er fjölda-
morðið óhugnanlega, sem átti
sér stað i South-Armagh i fyrri
viku. Voru þar myrtir 10
verkamenn, mótmælendur, af
hermdarverkamönnum IRA.
Fyrirhugaðar ráðstafanir eru
tvenns konar, hernaðarlegar
og stjórnmálalegar.
ÞEGAR eftir morðin i S-
Armagh var tilkynnt að mjög
leynileg sérdeild innan brezka
hersins yrði samstundis. send
til N-trlands. Er hér um að
ræða sveit, sem gengur undir
nafninu SAS, en nefnist fullu
nafni Special Air Service. Það
er mjög fámenn sveit, en þvi
þjálfaðri og mikill leyndar-
dómur hvilir yfir öllu skipu-
lagi hennar og aðferðum. Tala
meðlima SAS er sögð einungis
600 og 150 þeirra hafa þegar
veriðsendir til N-írlands. Þeir
eru búnir öllum beztu fáan-
legu vopnum auk margvislegs
útbúnaðar, sem venjulegar
hersveitir hafa ekki yfir að
ráða. Stranglega hefur þess
verið gætt, að myndir af her-
mönnum SAS birtist ekki i
fjölmiðlum. Þá koma þeir til
með að starfa talsvert án ein-
kennisbúnings, sem getur orð-
ið hryðjuverkamönnum
skeinuhætt.
Athafnasvæði SAS verður
trúlegast i Armagh og þá sér-
staklega i syðri hluta skiris-
ins, en þar hafa IRA menn
verið virkastir. Vandamálið
við S-Armagh er aðallega, hve
nærri svæðið er landamærum
lýðveldisins írlands. En full-
vist þykir, að hryðjuverka-
menn hafi bækistöðvar hand-
an landamæranna og hverfi
jafnan til baka að loknu ódæð-
isverki.
Þegar forsætisráðherra
Bretlands, Harold Wilson,
kynnti ráðagerðir rikisstjórn-
arinnar i brezka þinginu, kom
vel i ljós að lokun landamær-
anna var fyrsta skrefið i þess-
um nýju aðgerðum. Nánari
samvinna verður tekin upp við
rikisstjórn Irlands, sem óttast
mjög útbreiðslu N-Irlands
átakanna.’Verða lögreglu-
menn beggja megin landa-
mæranna i stöðugu sambandi,
enda grundvallarskilyrði fyrir
jákvæðum árangri. Þá til-
kynnti Wilson viðtæka hagnýt-
ingu tölva við upplýsinga-
geymslu, og liklega verða sér-
stök vegabréf gefin út til
þeirra ibúa S-Armagh, sem
hafa erindi yfir landamærin.
Þá verða lög, sem leyfa yfir-
heyrslur án nokkurra skýr-
inga, notfærð til fullnustu.
Þessum ráðagerðum skýrði
Wilson frá i brezka þinginu
mánudaginn 12. jan. Virðast
þær bæði skynsamar og væn-
legar til árangurs, en sú
spurning getur vaknað upp
hvers vegna verkamennirnir
tiu þurftu fyrst að láta lifið áð-
ur en einhver ákveðin stefna
var tekin. Ótti við gagnað-
gerðir IRA hefur eflaust ráðið
mestu, en þó er ljóst, að fjöldi
hermanna þeirra er ekki mik-
ill, heldur starfsemi IRA i há-
marki, þ.a. aukning hryðju-
verka ætti ekki að vera mikil.
ÞESSUM ráðstöfunum hef-
ur verið vel tekið i brezka
þinginu. Bæði Margaret
Thatcher, formaður Ihalds-
flokksins, og Edward Heath
fvrrum formaður lýstu yfir
ánægju sinni og stuðningi, en
álitu þó að fleiri sveitir mætti
senda til N-trlands en SAS. t
lika strengi tóku þingmenn frá
N-írlandi, en óttuðust þeir að
valdsvið SAS væri ef til vill of
mikið, þ.a. saklausir borgarar
gætu orðið fyrir ástæðulausum
óþægindum. Forsætisráðherr-
ann kvað SAS heyra undir
hinn almenna brezka her og
hlýða fyrirskipunum þaðan.
Jafnframt sagði Wilson, að
þessar aðgerðir væru ekki
nægilegar. Einnig þyrfti að
sjást einhver árangur á lausn
hinnar raunverulegu deilu,
þ.e. ágreiningurinn milli mót-
mælenda og kaþólska minni-
hlutans. En þeirri áætlun
skýrði N-lrlandsmálaráðherr-
ann, Merlyn Rees, frá.
MEGINEFNI málflutnings
M. Rees var að ráðast gegn
þeim röddum, sem segja að
Bretar ættu að draga her sinn
frá N-trlandi og láta heima-
menn útkljá deiluna. Þá hug-
mynd sagði ráðherrann vera
fjarstæðu eina og leysti ekkert
vandamál, þvi aldrei megi
gleyma,að N-lrland er órjúf-
anlegur hluti af Stóra-Bret-
landi. 1 stað þess vill Rees
kalla saman að nýju n-irska
þingið 3. febrúar næstkom-
andi, um stundarsakir til að
byrja með eða 4 vikur. A það
að koma með tillögur hvernig
bezt megi tryggja íbúum N-Ir-
lands jafnrétti, og þá án tillits
til mismunandi trúarbragða.
BAÐAR ÞESSAR hugmynd-
ir virðast ágætar, alla vega i
fljótu bragði. Hernaðarlega
hliðin er framkvæmdarlegs
eðlis og takisthún vel, þá gætu
tvenns konar markmið náðst.
I fyrsta lagi, að loka undan-
komuleiðum fyrir hermdar-
verkamenn og svo i öðru lagi,
sem er öllu mikilvægara —
með langtimasjónarmið i
huga — að loka birgðaflutn-
ingaleiðum. Um stjórnmála-
legu hliðina er hins vegar
erfiðara að dæma. Hæpið má
þó teljast. að mögulegt sé að
koma á venjulegu friðsömu
ástandi á N-Irlandi á næst-
unni. En alla vega er ljóst, að
eitthvað er verið að gera og
það er ef til vill fyrir mestu
eins og i pottinn er búið um
þessar mundir.
Thatcher vill senda aukinn her til N.-trlands.