Tíminn - 28.04.1976, Qupperneq 6

6
TÍMINN
Miftvikudagur 28. apríl 1976
Hjá llúsnæftismálastofnun
rikisins er nú unnift aft útgáfu
leiftbeiningabæklings fyrir
húsbyggjendur og ibúfta-
kaupendur. t siftasta Frétta-
bréfi Húsnæftismálastofnun-
arinnar er frá þessu skýrt og
gefift sýnishorn af efni
bæklingsins. Þaft fjallar um
skipulag Ibúfta og búnaft og
birtist hér.
Ýmsar gildrur verfta á vegi
þess, sem hefur i hyggju aft koma
þaki yfir sig og sina, hvort sem
hann byggir sjálfur efta kaupir
þaft sem aftrir hafa látift byggja.
Þaft er þvi ekki aft öfyrirsynju aft
benda á nokkrar aöferöir til aft
ryftja þeim úr vegi, ef vera mætti
aft færri féllu i þær en hingaft til.
Illa skipulögö og illa nýtt ibúft,
og þar meft bruöl I húsrymi og
fjármunum, er sú gryfja sem
fæstir sjá og flestir falla i. Þaft
þarf margs aft gæta, er ráftist er I
húsbyggingu.
Fyrst af öllu verfta menn aft
skapa sér sjálfir glögga yfirlits-
mynd yfir lifshætti á heimilinu,
sérkenni þess og sérþarfir, áftur
en þeir leita til húsahönnuftar,
sem leysa á verkefnift. Þá eru
þess meiri likur til aft hann geti
leyst þaft vel af hendi. Fyrst verft-
ur hann aft teikna innanhússkip-
an, sem uppfyllir allar kröfur Ibú-
ans um nothæfni og þægindi, en
skapa útlitift á eftir, þvi aft góft og
eftlileg lausn fæst þvi afteins aft
unniö sé út frá kjarnanum en ekki
inn frá hýftinu. Og snjall húsa-
hönnuöur getur samræmt fagurt
útlit og hagkvæmnií innanhús-
skipan . Jafnframt verftur hver
húsbyggjandi aft „snifta sér stakk
eftir vexti”, kostnaftur viö inn-
réttingu og húsbúnaft verftur aö
standa i réttu hlutfalli vift fjár-
hagslega getu heimilisins.
Nauftsynlegt er, aft húsrýmift sé
innréttaö þannig aft þaft gefi
ibúanum sem best skilyrfti til nú-
tima lifnaftarhátta, aft nóg rými
sé til daglegra þarfa, hvildar og
skemmtunar. Ollu verftur aft vera
eftlilega fyrir komift á þann hátt,
sem hverjum einstaklingi er
eiginlegast.
I húsum eru margar mismun-
andi tegundir herbergja, dagstof-
ur, borftstofur, skrifstofur, svefn-
herbergi, barnaherbergi, eldhús,
snyrtiherbergi, ásamt mörgum
fleiri. Hvert þessara herbergja
þarf aft vera innréttaft meft tilliti
til notkunar, sem þvi er ætlaft.
Sérhver maftur þarf rými og út-
búnaft fyrir starf sitt og hver og
einn sem byggir ætti aö hafa i
huga þarfir hvers einstaklings
fjölskyldunnar.
Skipulag og
búnaður
Samband milli einstakra her-
bergja og staösetning þeirra inn-
byrftis hefur mjög mikla þýftingu
fyrir notagildi hússins. Dyr hafa
tvöföldu hlutverki aft gegna, i
fyrsta lagi svo menn geti einangr-
aft sig hver frá öftrum og til aft
komast i samband hver vift ann-
an. í öftru lagi eru dyr tengiliftur
milli þeirra vistarvera sem hag-
kvæmt er aö liggi saman.
Ekkert Ibúftarherbergi ætti aft
vera eini inngöngumöguleiki i
aöra vistarveru. Þetta á alveg
sérstakl. við um herbergi, sem
nota á til hvildar, s.s. svefnher-
bergi, sem ætii aö vera einangraft
'sem best frá þeim herbergjum,
sem ætluft eru til starfs. Er þvi
óæskilegt aft þurfa að ganga
gegnum dagstofu til aft komast
inn i svefnherbergi. 011 herbergi
ættu þvi aft vera meft dyr efta for-
stofu efta gangi, sem tengist
henni. í litlu húsnæfti er auftvelt
aft fylgja þessari reglu. Aftur á
móti er eölilegt aö vikiö sé frá
henni i stóru húsnæfti, þar sem öll
herbergi eru ekki notuö til hvildar
og til aft foröast langa og dimma
ganga. Þess ber þó aft gæta, aft
herbergi sem afteins hefur aft-
gang i gegnum annaft herbergi, er
erfitt aö nota sem gesta- eöa
vinnuherbergi.
Eldhúsift er oft miftdepill
heimilisins og þarf þvi aft staft-
setja þaft þannig i Ibúftinni, aö
beinn aftgangur sé frá forstofu i
eldhús og þaftan I boröstofu, sé
Gryfjan, sem flestir
byggjendur falla í
hún fyrir hendi, og aft greiftur
gangur sé úr eldhúsinu I snyrti- og
svefiiherbergi.
Skýringarmyndin sýnir hvernig
sambandift á milli hinna einstöku
herbergja ætti aft vera. Heilu
linumar sýna eftlileg tengsi her-
bergja en stuttstrikalinurnar
æskilegt herbergjasamband.
Nokkrar húsagerftir, „Typur”,
eru hannaöar meft svefnher-
bergisgang úr stofu. En þótt baft
ogsnyrting séueinnig staftsett vift
þennan gang, er þetta skipulag
óþægilegt, þviaft þaft m.a. veldur
meira ónæfti I stofunni, t.d. i sam-
bandi vift leiki litilla barna, sem
vilja þá færast aft utan inn i stofu
og aögangur aft herbergjum
stálpaftra barna verftur ekki nógu
mikift einangraöur.
I nokkrum tilvikum er reynt aft
bæta úr þessu meft þvi aft ganga
aft utan i gegnum þvottaherbergi
inn i svefnherbergisgang. En til
þess aft slik tilhögun komi aft
verulegu gagni, þarf þessi gang-
leift aft liggja þægiiega vift inn-
gangi aö húsinu og aft bömin á
heimilinu, og gestir þeirra, noti
eingöngu þennan „bakgang”.
Samband dyra
af öðru tagi:
Dyr milli einstakra herbergja
ibúftarinnar geta skapaft filfinn-
ingufyrir stærra rými ogauknum
notkunarmöguleikum. Þetta á
sérstaklega vift milli tveggja
stofa og annarra herbergja, t.d.
vinnuherbergis, borftstofu efta
eldhúss meft borftkróki. Menn
veröa þó aö gera sér þaö ljóst,
aft margar hurftir rýra bæfti hljóft-
einangrunina á milli herbergja,
og gólf- og veggrýmiö, svo aö
hvergi er heill veggur til aft koma
fyrir húsgögnum. Þá þarf aö at-
huga vandlega, aft dyr opnist i
rétta átt.
1. Grunnmynd með
L-laga forstofu
Þessi gerft er mest notuft i
fjöldaframleiddum húsum I dag.
Hér er yfirleitt aftgangur aft öllum
herbergjum úr forstofú og svefn-
herbergi nokkuft greinilega aft-
skilin frá stofu. Segja má um
þessa gerft, aft hún sé ágæt, en
hún getur oröift frekar leiftinleg
og vanabundin.
Hér em sýnd fjögur dæmi um
þessa gerft. (Ath. svæfti, sem
merkt er „aukaherbergi” á
skýringarmyndunum, á ekki aft-
eins vift vinnu- og svefnherbergi,
heldur og þvottaherbergi,
geymslur o.fl.)
Eldhúsift er staösett I gafli húss-
ins og vift hliftina á dagstofunni.
Þannig verftur greiftur gangur á
milli eldhúss (meft matstaft) og
dagstofunnar og úr eldhúsi aö úti-
dyrum.
Eldhúsift er staftsett, „norftan-
megin” i húsinu og sambandift á
milli þess, dagstofu og garösins
er slæmt. Herbergift hjá dagstof-
unni má nota sem borftstofu,
vinnuherbergi efta svefnherbergi
hjóna.
(t J (eldh) tflukah..
^ -7
S*0^° y rsvefnherb. /
Forstofan er hér einnig hugsuö
sem matstaöur. Þar af leiftandi
verftur gangrýmift bæöi bjartara
og virkara.
Hér er forstofan hugsuft sem
borft-, leik- og dagstofa. Þannig
fæst herbergi sem nota má sem
leik- og samkomustaft fyrir börn-
in og félaga þeirra, en svefiiher-
bergi og dagstofa foreldranna er
staftsett I hinum enda hússins.
2. Grunnmynd
með milligangi
Forstofan er aöskilin frá svefn-
herbergisgangi svo aö ganga þarf
i gegnum stofu til aö komast i
svefiiherbergin. Þannig skapast
talsveröur umgangur og ónæöi i
stofunni. Til aö bæta úr þessu, er
oft hafftur annar útgangur frá
svefiiherbergisgangi, og i húsum
þar sem eru tvær samliggjandi
stofur, er hægt aft halda annari
þeirra utan vift allan gegnum-
gang.
Gangur frá anddýri i gegnum
stofu I svefnherbergi veldur
ónæfti i dagstofunni. Oft eru tvö
efta fleiri herbergi staftsett i
gaflinum.
f '' :i I' (^aukaherb.)
I i ,’etíh.', ■------'
!sto-• Í^M^IÍlliíiilili n
fa , matst. \ . . .. - --- j
, uilmenn. I (^svefnhsrh.
Gangur i gegnum aöra af tveim
samliggjandi stofum gefur mönn-
um tækifæri til aft hafa aftra stof-
una til friös en nota hina til virk-
ari starfsemi.
3. Langhús með I-laga
forstofu og gangi
Anddyriö er staftsett i gafli og
forstofa og gangur liggja I beinu
framhaldi af þvi. Grunnmyndin
er alger andstæfta „Typunni”
meö L-laga forstofunni. Þessi
gerft húsa getur vrift mjög gagn-
leg fyrir hús, sem staftsett er
langt frá götu.
stofci
f.eldhús faukaherb.
ItT ’ I I I'1 ■
. : !il' . ■ 1:' ■
svefnherb.

Dagstofan er staftsett lengst frá
anddyrinu. Þetta skapar mikift
ónæfti I ibúftinni, þar eft látlaust
þarf aft ganga fram hjá þeim her-
bergjum, sem nota á til hvildar,
til þess aft komast inn i dagstof-
una.
'eldhús ; (aukaherb.J;
n

stofn nsvefnherb. . '
Forstofan deilir húsinu I tvo
hluta. Sambandift á milli hinna
einstöku herbergja, sérstaklega
eldhúss og dagstofu, verftur þvi
erfiftara.
4. Ferhyrnd grunnmynd
með I-laga forstofu
Þetta ferhyrnda lag grunn-
myndarinnar skapar rými fyrir
þrjú herbeigi i gafli og fyrir ýms
herbeigi (baftherbergi, þvotta-
herbergi eöa eldhús) i miöjunni
(kjarnanum). Þessi gerft húss
þarf minna rými á lóftinni af þvi
afthúner svo samandregin. Aftur
á móti er erfitt aft fá meira en 3
svefnherbergi og eina stofu meft
þessu skipulagi, og oft verftur aft
ganga I gegnum stofu til þess aö
komasti eitt herbergift. Staftsetn-
ing eldhúss og baöherbergis i
miftju húsi getur orsakaft talsvert
ónæfti vegna þess hávafta, sem af
þessum herbergjum leiftir. Ofter
erfitt aö staftsetja húsift i hæfi-
legrifjarlægft frá nágrannalóöum
vegna lögun þess. Staftsetning
dagstofu og svefnherbergja i
gagnstæftum hlutum hússins
skapar erfiftleika i sambandi viö
aft staðsetja herbergi vift áttum,
t.d. barnaherbergi snúa i austur,
ef dagstofan snýr i suftur og vest-
ur.
Eldhús, borftstofa og dagstofa
eru staftsett öftrumegin vift gang-
inn og svefnherbergin hinum
megin. Baft, snyrting og þvotta-
herbergi (kjarninn) er staftsett i
miftju húsi.
Sama gerö og næst á undan, nema
hér hafa orftift skipti á staftsetn-
ingu heldhúss og aukaherbergja
(baft, snyrting, þvottaherbergi,
o.fl.). Þannig minnkar hávaftinn
frá kjarnanum (aukaherbergjun-
um) en eldhúsift, aftalvinnustaft-
ur heimilisins, er komift fjær inn-
gangi hússins.
Grunnmynd A er af stofu I ibúö,
sem gæti verift i hvaöa húsi sem
er. Eins og sjá má, eru húsgögn
teiknuð inn á grunnmyndina. Við
nánari athugun reynist þetta vera
fölsun á staöreyndum vegna þess,
aft húsgögnin eru teiknuft allt of
lítil og ekki i samræmi vift stærft
stofunnar, sem er teiknuft i mæli-
kvarfta 1:100.
Grunnmynd B sýnir sömu ibúö,
en hér eru húsgögnin teiknuö i
samræmi viö stærft stofunnar,
hvort tveggja teiknaft i sama
mælikvarfta, 1:100.
Vonandi skilst fólki hversu vill-
andi grunnmynd A er i raun og
veru og láti þetta litla sýnishom
verfta sér til viftvörunar.