Fréttablaðið - 29.03.2006, Blaðsíða 32

MARKAÐURINN 29. MARS 2006 MIÐVIKUDAGUR12
Ú T T E K T
Skiptar skoðanir eru um kosti þess og galla
að halda í krónuna sem gjaldmiðil. Hingað til
hefur almennt verið litið svo á að evran yrði
tæpast tekin upp hér á landi í stað krónunnar
nema sem hluti af fullri aðild landsins að
Evrópusambandinu. Þá hefur verið bent á að
einhliða upptaka evru án aðildar að samband-
inu jafngilti því að taka á sig skuldbindingar
og óþægindi án þess að á móti væru tryggð
réttindi og tækifæri.
Núna heyrast einnig í umræðunni raddir
um að ef til vill megi semja um aðild að
Efnahags- og myntbandalagi Evrópu án þess
að ganga í Evrópusambandið. Bent er á að
fordæmi séu fyrir slíkum sérsamningum, svo
sem um aðild að Schengen-samstarfinu, sem
aðeins átti að eiga við Evrópusambandsríki.
Þá er einnig bent á að Ísland sé nú þegar hluti
af innri markaði Evrópusambandsins með
aðild sinni að Evrópska efnahagssvæðinu.
ÚTVEGSMENN VILJA EVRU
Núna þrýsta bankarnir á í gengisumræðunni
og sagði Sigurður Einarsson, stjórnarfor-
maður Kaupþings banka, í nýlegu viðtali
við Fréttablaðið krónuna vera „fáránlega“.
Hann bendir á að sjötíu prósent tekna bank-
ans komi frá útlöndum og segir umræðu
þurfa að fara fram um
hvernig úrelda skuli
krónuna. Samtök iðn-
aðarins segja fyrirtæki
landsins langþreytt á
þeim sveiflum í rekstr-
arumhverfi þeirra sem
samfara séu íslensku
krónunni. Sömuleiðis
hefur kveðið við þann
tón hjá Landssambandi
íslenskra útvegs-
manna, en Friðrik Jón
Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri sam-
bandsins, segir fyrir-
tæki í sjávarútvegi,
ferðaþjónustu og iðnaði hafa liðið fyrir allt
of sterkt gengi hennar að undanförnu. Hann
segist vera talsmaður þess að taka hér jafn-
vel upp evru einhliða, en telur um leið að
ekki hafi verið fullkannaður sá möguleiki
að fá aðild að Efnahags- og myntbandalagi
Evrópu án Evrópusambandsaðildar. Hann
segir nauðsynlegt að velta upp öllum mögu-
leikum í ástandi þar sem mikil þensla ríki og
stjórnvöld grípi ekki til mótvægisaðgerða,
Fleiri líta krónuna hornauga
Hagfræðistofnun Háskólans segir í nýlegu riti betra að halda krónunni en skipta yfir í evru.
Raddir ágerast þó sem telja skipti óumflýjanleg. Forsætisráðherra vill aukna umræðu og
Samtök iðnaðarins vilja sækja um Evrópusambandsaðild. Útvegsmenn hafna aðild, en vilja
taka hér upp evru einhliða. Óli Kristján Ármannsson kynnti sér umræðuna.
Evrulöndin 12: Austurríki, Belgía, Finnland, Frakkland, Þýskaland,
Grikkland, Holland, Írland, Ítalía, Lúxemborg, Portúgal og Spánn.
Smærri Evrópuríki utan ESB: Andorra, Mónakó, San Marínó,
Vatíkanið og Svartfjallaland.
Ríki með fasttengingu við evruna: Bosnía og Hersegóvína,
Búlgaría, Benín, Búrkína Fasó, Kómoreyjar, Danmörk, Eistland,
Fílabeinsströndin, Grænhöfðaeyjar, Miðbaugs-Gínea, Gabon, Gínea
Bissá, Kamerún, Kongó, Kýpur, Mið-Afríkulýðveldið, Malí, Marokkó,
Níger, Senegal, Tógó, Tsjad og Ungverjaland, auk sjálfsstjórnar-
svæða sem tilheyra Frakklandi (Mayotte, Saint-Pierre, Miquelon,
Franska-Pólýnesía, Nýja-Kaledónía og Wallis og Futunaeyjar).
Heimild: http://wilkiecollins.demon.co.uk/euro/eurocountries.htm
L Ö N D S E M N O T A E V R U N A
Halldór Ásgrímsson for-
sætisráðherra segist telja
að upptaka evru kalli á inn-
göngu í Evrópusambandið.
„Mér finnst þó áhuga-
vert að fram fari umræða
um mögulega aðild að
Efnahags- og myntbanda-
lagi Evrópu eingöngu.
Evrópusambandið, bæði
framkvæmdastjórnin og
ráðherrar sem ég hef rætt
við, hafa talið að fyrir því
væri ekki pólitískur vilji,“
segir Halldór en telur þó að
sú leið væri fær hvort held-
ur sem er frá form- eða laga-
legu sjónarhorni. „Evran var
tekin upp vegna innri mark-
aðarins og við erum aðilar
að honum. Þar af leiðandi
væri eðlilegt að við gætum
í leiðinni verið aðilar að
evrópska myntbandalaginu.
Hingað til hafa svörin hins
vegar verið skýr á þá leið
að það geti aðeins aðildar-
ríki Evrópusambandsins og
reyndar eru þau ekki einu
sinni öll aðilar að því.“
Á hádegisfundi með for-
sætisráðherra í Háskólanum
í Reykjavík á mánudag kom
fram í máli hans að krónan
hlyti að verða þrándur í götu
fyrirætlana um að koma hér
á fót alþjóðlegri fjármála-
miðstöð og í að laða að erlend
fyrirtæki. „Stöðugleiki er
mikilvægur fyrir tiltrú og
stöðugleiki á Íslandi, bæði
í efnahags- og fjármálum,
hlýtur að vera mikil forsenda
þess að erlendir aðilar hafi
á því tiltrú að setja sig hér
niður,“ segir hann og hvet-
ur til aukinnar umræðu um
stöðu íslensku krónunnar og
viðhorfsins til inngöngu í
Evrópusambandið.
„Staðreyndin er að alltaf
verður erfitt að reka íslensku
krónuna í alþjóðlegu fjár-
málaumróti. Íslenska krón-
an er minnsti gjaldmiðill í
heimi á frjálsum markaði.
Framhjá því komumst við
ekki og þess vegna er hún
mjög viðkvæm fyrir hvers
konar hreyfingum á markaði.
Við höfum enda séð það nú að
vont umtal erlendis, byggt á
vanþekkingu, getur orðið til
þess að setja ákveðna skriðu
af stað,“ segir Halldór og
telur enn ljóst að ef Bretar,
Danir eða Svíar verði aðil-
ar að evrunni verði nánast
ómögulegt fyrir okkur að
standa þar fyrir utan. „Þetta
eru staðreyndir sem menn
verða að tala út frá og ég hef
saknað þess, bæði af hálfu
atvinnu- og fjármálalífs, að
þeir skuli ekki taka þessi
mál til meiri umfjöllunar,”
segir hann og kveðst þess
fullviss að atburðir síðustu
daga veki upp meðal fjár-
málafyrirtækja umræðu um
stöðu krónunnar.
Halldór Ásgrímsson segir
þó ekki enn tímabært að þjóð-
in geri upp hug sinn varðandi
mögulega aðildarumsókn.
„Til þess er umræðan ekki
enn nægilega þroskuð.“
FORSÆTISRÁÐHERRA Halldór
Ásgrímsson á fundi í Háskólanum í
Reykjavík 27. mars 2006.
MARKAÐURINN/GVA
Myntbandalagið eitt
er ólíklegur kostur
Til eru fjölmörg
dæmi um að semja
megi um alls konar
hluti. ... fjöldi
smáþjóða notar
evruna, svo sem
Vatíkanið, Mónakó,
San Marino og
Svartfjallaland.
Fyrstu þrjú lönd-
in slá meira að
segja eigin mynt
með sérstöku
leyfi Evrópu-
sambandsins.