Tíminn - 17.07.1977, Blaðsíða 20

Sunnudagur 17. júli 1977
20"
SPILIN A HENDI]S
Þeir, sem þurfa oft að
hringja i Samband is-
lenzkra samvinnufélaga
i Reykjavik — og þeir
eru margir — hafa án
efa veitt þvi eftirtekt, að
meðal simavarða þar er
karlmaður með djúpa og
skýra rödd, og að hann
afgreiðir erindi manna
með mjög skjótum og
öruggum hætti, eins og
reyndar allir aðrir, sem
hafa á hendi simaaf-
greiðslu hjá Samband-
inu.
Hitt mun varla vera kunnugt
nema fáum þeirra mörgu, sem
hringja daglega i slma Sam-
bandsins, aö simavöröurinn sem
hér um ræöir býr viö þau óhæg-
indi aö vera blindur, og þaö svo
algerlega, aö hann hefur ekki séö
mun dags og nætur um áratuga
skeiö, og þar aö auki vantar hann
hægri höndina. Þó er hraöi hans
og öryggi i störfum sizt minni en
þeirra simaþjóna, sem eru alsjá-
andiog hafa báöar hendur heilar.
Alvarlegt slys
Þetta mun flestum sýnast æriö
afrek, en hér kemur þaö til, sem
þjóökunnur læknir, nýlega látinn,
sagöi viö höfund þessa greinar-
korns fyrir nokkrum árum:
„Fatlaö fólk er venjulega beztu
þjóöfélagsþegnarnir, þvi að þaö
hefur lært að neyta allrar hæfni
sinnar, andlegrar og líkamlegr-
ar.”
Þessi formáli skal nú ekki hafð-
ur lengri. Viö erum komin heim
til Gunnars Guömundssonar, höf-
um tekiö okkursæti og látum fara
vel um okkur á fallegu heimili
hans viö Ingólfsstræti i Reykja-
vik. Viö skulum heyra, hvaö
Gunnar hefur aö segja, og byrja á
þvi að fræöast um upphaf hans.
— Ert þú ekki Austfiröingur aö
uppruna, Gunnar?
— Jú. Og ég vil byrja á þvl aö
segja fullt nafn mitt. Ég heiti
fullu nafni Gunnar Kristinn Guð-
mundsson, og fæddist á Streiti i
Breiðdal I Suöur-Múlasýslu, 16.
marz 1936. Foreldrar mlnir voru
Pálina Pálsdóttir og Guömundur
Kristjánsson, sem þar bjuggu. Eg
ólst svo upp þar hjá foreldrum
minum þangað til ég var tiu ára
gamall. Þá varö ég fyrir slysi,
sem beindi lifi mlnu inn á
öldungis nýja braut. Styrjöldin
var nýafstaöin, og viöa leyndist
ýmislegteftirlegudót frá hernum.
Égfann hlut, sem mun hafa veriö
hvellhetta úr tundurdufli. Ég tók
þetta upp og fór aö skoöa þaö,
eins og börnum er títt, en vissi
auövitaö ekki hversu stórhættu-
legur hluturþaövar.sem ég hafði
handa á milli. Þetta leit ósköp
meinleysislega út, og ég uggöi
ekki aö mér. — Ég hygg, aö
hluturinn hafilitiö mjög likt út og
hvellhettur þær sem notaðar eru
viö dynamitsprengingar nú á dög
um, og ég vil gjarna nota tækifær
iö og vara börn og unglinga viö aö
hafa hönd á slikum hlutum. Þaö
er bezt aö láta þá alveg óhreyföa,
hvar sem þá ber fyrir augu — aö
ekki sé minnzt á þau ósköp, þegar
börn og unglingar eru að hnupla
svona dóti aö gamni sfnu til þess
aö leika sér með það. Þess háttar
athæfi ættialdrei aö eiga sérstaö.
— Sprakk þetta svo I höndunum
á þér?
— Já, og þaö svo rækilega, aö
ég missti hægri höndina, og sjón
min eyðilagðist gersamlega á
augabragöi. Upp frá þeirri stundu
hef ég ekki séö skil dags og nætur.
Slöanernú þrjátiuog eittár liöiö.
Beið á aðra viku
eftir skipsferð
— Þú hefur auövitað veriö drif-
inn suöur til Reykjavíkur þegar I
staö?
— Ég var sendur suöur, já, rétt
er þaö, en ekki þegar i staö. Þaö
var sóttur læknir til Fáskrúös-
fjarðar, og hann geröi aö sárum
mlnum, eftir þvl sem hægt var,
losaði mig viö þaö litla sem eftir
var a f h ægri hönd minni og hjúkr-
aöi mér svo sem kostur var á. En
samgöngur voru meö öörum hætti
þá en nú, hvorki flugsamgöngur
né bllvegur til Reykjavikur um
Suðurland, og ekki um neitt aö
ræða fyrir okkur, á sunnan verð-
um Austfjöröum, annaö en
strandferöaskipin, sem iöulega
þurftu aö fara framhjá, ef vont
var I sjóinn, vegna þess hve hafn-
ir voru enn ófuilkomnar. Þaö
varö þó ekki aö þessu sinni, og ég
komst suður meö næstu ferö, en
þurftisamtaö biöa nokkuö á aöra
viku eftir skipsferö til Reykjavik-
ur. Þegar þangaö kom, var ég
lagöur inn á Landakotsspitala,
Harmonikuleik læröi Gunnar af sjáifum sér, og hann leikur af Iþrótt á
þaö hijóöfæri, þrátt fyrir fötlun slna. Tlmamynd GE.
Gunnar Guðmundsson og Guörföur Jensdóttir kona hans. Tlmamynd GE.
— ,,Það getur enginn spilað úr
öðrum spilum en þeim, sem
hann hefur á hendinni. Ég get
verið ánægður með líf mitt.......”
segir Gunnar Kristinn Guð-
mundsson í þessu viðtali.
Hann vinnur fullt starf, en er
þó blindur og vantar auk þess
hægri höndina
þar augu min voru skorin upp, en
af því varö enginn árangur. 1
sprengjunni haföi veriö kopar, en
hann veldur Igerð, og hér var allt
oröið um seinan, koparinn búinn
aö skemma of mikiö út frá sér
til þess aö neinu yröi breytt um
þaö sem oröiö var. Sjónhimnan
var orðin ónýt.
— Varst þú lengiá spltalanum?
— Já, þaö var vist nærri hálft
•ár, en næsta vor fór ég heim til
mín og var þar sumarlangt. Um
haustiö fór ég i Blindraskólann i
Rey kjavik og hóf þar nám, þótt aö
vlsu væri þá ekki neinn f ormlegur
blindrakennari starfandi i
Reykjavik. Stúlka, sem vann á
skrifstofu Blindravinafélagsins,
kunni blindraletur, og hún kenndi
mér þaö, enda var þaö hiö fyrsta
sem ég þurfti aö læra. Ég var dá-
litiö byrjaöur að læra i barna-
skóla, þegar ég slasaðist, og nú
hélt ég áfram barnanáminu viö
þessar nýju aðstæöur. Allt var
auövitaö nýtt og ókunnuglegt, og
ég varö aö læra ný fræöi, blindra-
letriö, til þess aö komast aö
námsefni minu. Og stúlkan á
skrifstofunni kenndi mér ekki aö-
eins blindraletur, heldur lfka
meðferö sérstakra reiknitækja,
sem notuö eru af blindu fólki.
Seinna kenndi mér námsgreinar
minar stúlka, sem var nemandi I
Kennaraskólanum.
— Voru þá til nokkrar náms-
bækur á blindraletri, sem komiö
gætu börnum á þinum aidri aö
notum?
— Þaö var mjög takmarkaö.
Þegar ég kom þarna, höföu blind
börn ekki veriö I skólanum um
nokkurt árabil, og blindrakenn-
ari, sem þar haföi veriö, var þar
nú ekki lengur. Mér gekk þvi
námiö heldur stirt, en það sóttist,
og ég var svo heppinn að hitta
fyrir sérlega ágætt fólk, sem
hjálpaði mér á allan hugsanlegan
hátt. Þetta nægöi til þess, aö mér
tókst aö ljúka barnaskólanámi
mlnu. Ég var hér I Reykjavik á
veturna og stundaöi nám mitt á
þennan sérstæöa hátt, en á vorin
hvarf ég heim til foreldra minna
og var þar allt sumariö.
Nám og störf í
nýju umhverfi
— Þú hefur komizt fram úr
þessu öllu, þrátt fyrir biindu þlna
og takmarkaöan bókakost á
blindraletri?
— Já, þaö gekk allt einhvern
veginn. Konurnar sem kenndu
mér, voru svo hugulsamar aö
skrifa talsvert af námsefni mlnu
upp fyrir mig á blindraletri, og
auk þess lásu þær m jög mikið fyr-
ir mig. Þá voru segulbandstækin
ekki komin til sögunnar, þótt nú
séu þau svo aö segja I hvers
manns eigu. Það heföi ekki veriö
ónýtt þá aö hafa eins og eitt slikt
og geta hlustaö á námséfni sitt