Fréttablaðið - 28.07.2006, Blaðsíða 18

28. júlí 2006 FÖSTUDAGUR18
fréttir og fróðleikur
Svona erum við
Græ
nla
nd
Hæstiréttur Washington-ríkis í
Bandaríkjunum úrskurðaði á dög-
unum að ekkert væri athugavert
við lög sem banna samkynhneigð-
um að ganga í hjónaband í ríkinu.
Nítján samkynhneigð pör
höfðu kært lögin og töldu
þau brjóta gegn stjórnarskrá
Bandaríkjanna.
Hvar mega samkyn-
hneigðir gifta sig?
Í dag mega samkyn-
hneigðir aðeins ganga í
hjónaband í fimm lönd-
um. Þau eru Holland,
Belgía, Spánn, Kanada og
Bandaríkin, en í Banda-
ríkjunum mega þeir aðeins
gifta sig í Massachusetts-
ríki. Í Suður-Afríku
hefur gifting samkyn-
hneigðra verið lög-
leidd, en þau lög taka
gildi í lok þessa árs.
Mun fleiri lönd
leyfa einhverja
tegund af
staðfestri
sambúð
samkyn-
hneigðra,
en meðal
þeirra eru
Danmörk,
Finnland,
Frakkland,
Þýska-
land, sex ríki Bandaríkjanna, Bretland og
Ísland. Víða í Afríku og Austurlöndum er
samkynhneigð ólögleg og liggur dauða-
refsing við því í sumum löndum.
Deilur um lögmæti
Lögmæti hjónabands milli tveggja mann-
eskja af sama kyni veltur að mestu leyti á
því hvernig hugtakið hjónaband er skilgreint.
Þeir sem eru fylgjandi hjónabandi sam-
kynhneigðra segja það rétt þeirra, þar sem
hjónaband sé löglegt samkomulag sem ekki
ætti að vera einskorðað við tvær manneskjur
af mismunandi kyni. Andstæðingarnir segja
hjónaband samkynhneigðra ekki réttindi
í sjálfu sér og ætti ekki að vera löglegt á
siðferðislegum, trúarlegum eða samfélags-
legum grundvelli.
FBL-GREINING: HJÓNABAND SAMKYNHNEIGÐRA
Mega aðeins gifta sig í fimm löndum
Dalbraut 3, 105 Reykjavík • Nánari upplýsingar í síma
567-7773 og 893-6337 um kvöld og helgar
MARKISUR
www.markisur.com
VILTU SKJÓL Á
VERÖNDINA?
> Fjöldi sjómanna
Laxveiði í sumar hefur enn
sem komið er ekki alveg
staðið undir þeim vænting-
um sem veiðimenn gerðu
sér í vor. Víðast hvar er
veiðin nokkru minni en hún
var á sama tíma í fyrra
en þess ber þó að geta að
sumarið 2005 var eitt besta
laxveiðisumar sem um get-
ur og samanburðurinn því
ekki að öllu leyti sanngjarn.
Veiðin virðist þó vera að glæðast
víða. Þannig komu meira en fimm
hundruð laxar upp úr Ytri-Rangá
og Hólsá í síðustu viku og eru
árnar að ná svipaðri veiði og í
fyrra. Láxá á Ásum er líka að taka
við sér en þar hafa veiðst um
hundrað laxar síðustu vikuna,
sem telst allgott, á einungis tvær
stangir.
Viðvarandi bjartsýni
Laxveiðimenn og veiðimenn
almennt eru upp til hópa bjart-
sýnismenn enda það kannski part-
ur af prógramminu að eiga alltaf
von á því besta framundan. Á
hverju vori má oft lesa viðtöl við
veiðigarpa sem langflestir eiga
von á góðu veiðisumri, þótt illa
hafi veiðst í mörg ár á undan.
Þegar góður afli gengur ekki eftir
og veiði er treg framan af sumri,
halda menn að minnsta kosti í
vonina um að lokaspretturinn
verði góður. Þannig er því varið
með viðmælendur Fréttablaðsins
um laxveiðisumarið 2006, þeir
eru bjartsýnir á að þær vikur sem
eftir eru af laxveiðitímabilinu
skili mun fleiri löxum á land en
þær sem liðnar eru.
Óhemju veiði í fyrra
Steinar Torfi Vilhjálmsson, sölu-
maður hjá Lax-á, segir veiðisum-
arið hafa farið hægt af stað og
veiðin verið misgóð.
„Fólk er misánægt, það er búin
að vera mikil uppsveifla síðustu
sumur, óhemjumikil veiði og fólk
býst alltaf við að þetta verði enn
betra,“ segir hann.
Hann bendir jafnframt á að
erfitt sé að bera veiðitölur á miðju
sumri saman við heildarafla árs-
ins á undan. „Sumar ár fara seint
af stað eins og dæmið með Ytri-
Rangá og Hólsá sýnir og þar
stendur veiðitímabilið auk þess
fram í október.“
Sígandi lukka best
Undir þetta tekur Páll Þór Ármann,
framkvæmdastjóri Stangaveiði-
félags Reykjavíkur. „Samanburð-
urinn við árið í fyrra er ekki alveg
sanngjarn, Þá voru nokkrar ár að
ná algjörri metveiði, til dæmis
Norðurá þar sem komu upp rúm-
lega þrjú þúsund laxar. Hún er
komin í um fimmtán hundruð laxa
núna, sem er mjög góð veiði, og
hún fer örugglega yfir tvö þúsund
laxa í ár, sem er mjög fín veiði.“
Páll Þór vekur líka athygli á
því að besti veiðitími í ám lands-
ins sé mjög mismunandi og nefn-
ir, líkt og Steinar Torfi, Rangárn-
ar á Suðurlandi sem dæmi um ár
sem gefa meira eftir því sem
lengra líður á veiðitímabilið.
„Norðurland og sérstaklega Norð-
austurhornið eru líka svæði þar
sem yfirleitt veiðist meira síð-
sumars,“ segir hann.
Færri fiskar í ánum
Þrátt fyrir sameiginlega bjartsýni
um að laxveiðisumarið 2006 verði
gott þegar upp verður staðið í
haust, eru þeir Steinar Torfi og
Páll Þór þó sammála um að eitt-
hvað hafi greinilega komið upp á í
laxagengdinni í sumar. „Það hefur
einfaldlega ekki nógu mikill fisk-
ur skilað sér í árnar í sumar og
það getur enginn svarað því fyrir
víst hver skýringin á því er. Hugs-
anlega getur þetta skilað sér síðar
í sumar,“ segir Steinar Torfi og
bætir því við að sumir telji þetta
benda til þess að einhverjar breyt-
ingar séu að verða á vaxtarskil-
yrðum laxins í hafinu.
Göngur seinna á ferðinni
Páll Þór segir veiðimenn almennt
sammála um að göngur séu seinna á
ferðinni í ár en í fyrra, en þær séu
að sama skapi jafnari. „Veiðin í Ell-
iðaánum er til dæmis örlítið betri
núna en á sama tíma í fyrra en samt
hafa um þúsund færri laxar farið
gegnum teljarann. Þeir eru þó að
koma jafnt og þétt núna, til að
mynda fóru um níutíu laxar gegnum
teljarann í fyrrinótt,“ segir hann og
bætir við að laxveiðimenn um land
allt horfi fram á góðar laxagöngur
áfram eitthvað frameftir sumri.
Veiddu yfir 500 laxa á einni viku
LAXVEIÐAR Viðmælendur Fréttablaðsins eru sammála um að eitthvað hafi greinilega komið upp á í laxagengd laxa í sumar. Það hafi ein-
faldlega ekki verið nógu mikill fiskur í ánum og enginn geti svarað fyrir víst hver skýringin sé. Sumir halda því fram að þetta bendi til þess
að einhverjar breytingar séu að verða á vaxtarskilyrðum laxins í hafinu. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGURÐUR JÖKULL
PÁLL ÞÓR ÁRMANN STEINAR TORFI
VILHJÁLMSSON
FRÉTTASKÝRING
SIGURÐUR ÞÓR SALVARSSON
ssal@frettabladid.is
AFLATÖLUR Í HELSTU ÁM LANDSINS
Lokatölur 2005 - 26/7 2006
Elliðaár (4-6) 954 567
Leirvogsá ( 2) 744 165
Laxá í Kjós/Bugða (10) 1.588 440
Norðurá (14) 3.138 1.498
Þverá/Kjarrá (14) 4.165 1.288
Langá (12) 1.912 660
Grímsá & Tunguá (8-10) 1.486 446
Haffjarðará ( 6) 1.290 565
Laxá í Dölum ( 6) 1.881 201
Hrútafjarðará og Síká (3) 512 62
Miðfjarðará (10) 1.561 284
Víðidals og Fitjá ( 8) 1.732 403
Laxá á Ásum ( 2) 703 144
Blanda (10) 1.591 825
Laxá í Aðaldal (18) 1.036 253
Selá í Vopnaf. (4-8) 2.316 647
Hofsá/Sunnudalsá ( 8) 1.965 478
Eystri-Rangá (16) 4.225 432
Ytri-Rangá og Hólsá (18) 2.990 944
FJÖLDI STANGA ER INNAN SVIGA.
Dorrit Moussaieff forsetafrú fær
íslenskan
ríkisborgararétt
næsta mánu-
dag. Meðmæl-
endur hennar
voru Karl
Sigurbjörns-
son biskup og
Rannveig Rist,
forstjóri Alcan.
Hjalti Zóp-
hóníasson er
skrifstofustjóri
dómsmálaráðurneytisins.
Þurfa allir sem sækja um ríkis-
borgararétt meðmæli?
Í öllum tilvikum er krafist tveggja
meðmælanda þegar einstaklingur
sækir um íslenskan ríkisborgararétt.
Meðmælandi þarf að þekkja viðkom-
andi einstakling af eigin raun og gefa
honum meðmæli.
Hversu margir hafa fengið ríkis-
borgararétt undanfarin ár?
Síðustu þrjú ár hafa tæplega 1.900
manns fengið íslenskan ríkisborgara-
rétt. Þeim sem fá ríkisborgararétt hefur
fjölgað mikið árlega undanfarin 10 ár.
Hvaðan koma flestir?
Undanfarin ár hafa flestir sem fá
ríkisborgararétt hér verið Pólverjar, og
næstir í röðinni eru Serbar, Taílending-
ar og Filippseyingar.
SPURT OG SVARAÐ
RÍKISBORGARARÉTTUR
Allir þurfa
meðmæli
HJALTI ZÓP
HÓNÍASSON
Heimild: Norræna ráðherranefndin/www.norden.org
6.
03
2
21
.2
74
2.
50
0
1.
98
5
Fæ
rey
jar
ÍSL
AN
D
No
reg
ur