Tíminn - 28.02.1978, Side 7

Þriöjudagur 28. febrúar 1978
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Itristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.), og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Jón Sigurðsson. Auglýsingastjóri: Stein-
grimur Gislason. Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmda-
stjórn og auglýsingar Siðumúla 15. Simi 86300.
Kvöldsimar bíaðamanna: 86562, 86495. Eftir kl. 20.00:
86387. Verð i lausasölu kr. 90.00 Áskriftargjald kr. 1700 á
mánuði' Blaðaprent h.f.
Ólögleg verkf öll
Það verður alltaf greinilegra og greinilegra, að
leiðtogar stjórnarandstöðunnar standa á bak við
hin ólöglegu verkföll, sem viss launþegasamtök
hafa boðað á miðvikudag og fimmtudag i þessari
viku. Þeim er einhliða stefnt gegn rikisstjórninni
og eiga að verða henni að falli. Leiðtogar stjórnar-
andstöðunnar hafa hvatt þá forustumenn laun-
þegasamtakanna, sem þeir hafa mest áhrif á, til
þess að beita sér fyrir slikum aðgerðum. Fyrst og
fremst eru það fulltrúar Alþýðubandalagsins i
verkalýðshreyfingunni, sem eru hér að verki, en
augljóst er, að innan þess eru það hin öfgafyllri öfl,
sem ráða nú ferðinni þar.
Ef haldið verður fast við þær fyrirætlanir, sem
þessi öfgafullu öfl hafa boðað, munu átökin næstu
vikur snúast um það, hvort brjóta eigi vald Alþing-
is á bak aftur og skapa hreint stjórnleysisástand i
landinu. En hvort sem slik átök vara lengur eða
skemur, verður tap launþega mest. Leggi þeir nið-
ur vinnu, tapa þeir launum þann tima. Jafnframt
veikist staða þjóðarbúsins til að greiða sæmileg
laun. Siðast, en ekki sizt er það, að þetta getur leitt
til stöðvunar margra atvinnufyrirtækja, sem nú
standa mjög höllum fæti, og þannig orðið upphaf
vaxandi atvinnuleysis.
Launþegar ættu því að hugsa sig vel um áður en
þeir láta stjórnast af öfgaöflum Alþýðubandalags-
ins, sem nú ráða alltof mikið ferðinni hjá laun-
þegasamtökunum. Það er ekki hagur launþega, að
brotið sé niður það viðnám gegn verðbólgunni,
sem hafið er með efnahagslögum rikisstjórnarinn-
ar. Á grundvelli þeirra er hægt að tryggja svipað-
an kaupmátt launa og á siðasta ári og næga at-
vinnu. Meiri launahækkanir myndu hins vegar
leiða til aukinnar verðbólgu og atvinnuleysis.
Þetta skyldu menn vel ihuga áður en þeir ganga
undir merki öfgaaflanna i Alþýðubandalaginu,
sem nú ráða alltof mikið ferðinni hjá launþegasam-
tökunum.
í þágu
hátekj umanna
Leiðtogar stjórnarandstöðunnar hafa látið laun-
þegasamtökin senda frá sér útreikninga, sem eiga
að sýna i krónutölu það t$p launþega,sem hlýzt af
efnahagslögum rikisstjórnarinnar. Útreikningar
þessir eru mjög villandi, þvi að þeir eru byggðir á
fölskum forsendum. Ekkert tillit er tekið til, að
umræddar kauphækkanir myndu leiða til stórauk-
innar verðbólgu, og heldur ekki til þess, að þær
myndu leiða til atvinnuleysis. En að einu leyti eru
þessar tölur athyglisverðar. Þær sýna glöggt
ranglæti þess verðbótakerfis, sem launþegasam-
tökin halda i dauðahaldi. Samkvæmt þessum út-
reikningum tapar maður sem hefur 300 þús. króna
mánaðartekjur, fjórfalt meiri verðbótum en
maður, sem hefur 106 þús. króna mánaðarlaun.
Verkföllin, sem nú er verið að boða, eru þvi fyrst
og fremst háð i þágu hátekjumanna. Ætla lág-
launamenn að fórna launum sinum á altari þeirra?
Samkvæmt áðurnefndum útreikningum tapar
sá, sem hefur 106 þús. króna mánaðarlaun, 114
þús. kr. á ári vegna efnahagslaganna, en sá, sem
hefur 300 þús. kr. mánaðarlaun, 444 þús. kr. á ári.
Af þessu er meira en augljóst, fyrir hverja er fyrst
og fremst verið að vinna með hinum fyrirhuguðu
verkfallsaðgerðum. Þ ^
ERLENT YFIRLIT
Efhahagsstefna Begins
hefur misheppnazt
Hann fór eftir ráðum MTitons Friedmans
JERÚSALEMFOR Sadats
og viöræður hans og Begins,
sem fóru i kjölfarið, hafa til
þessa verið mjög pólitiskt
hagstæðar fyrir þann siðar-
nefnda. Þær hafa vakið vonir
meðal ísraelsmanna um að
friður gæti verið i nánd, en að
sjálfsögðu þrá þeir ekki annað
meira, en þó með þeim fyrir-
vara, að öryggi landsins sé
tryggt. Siöustu fregnir frá
Israel herma, að trú manna á
árangur þessara viðræðna fari
nú dvinandi og jafnframt trúin
á Begin sem eins konar undra-
mann, sem gæti leyst deiluna
við Araba. Hæglega má þvi
búast við, að aftur dragi úr
vinsældum Begin's. Meðal
annars gerist þetta á þann
hátt, að athyglin beinist i vax-
andi mæli að efnahagsráð-
stöfunum þeim, sem hann
beitti sér fyrir á siðastl.
hausti, en þær og afleiðingar
þeirrahafa undanfarið horfið i
skuggann sökum friðarvið-
ræðnanna. óhætt er þó að
segja, að þær hafa valdið
miklum vonbrigðum, einkum
meðal láglaunafólks, og muni
óánægjan með þær þvi koma i
vaxandi mæli til sögunnar,
þegar vonirnar um árangur
friðarviðræðnanna dvina.
Það er fjármálaráðherrann
i stjórn Begins, Simha
Ehrlich, sem er talinn hafa
ráðiö mestu um efnahagsað-
gerðir stjórnarinnar. Hann er
mikill aðdáandi hins svo-
nefnda frjálsa markaðskerfis.
Aður en hann gekk frá tillög-
um sinum, fékk hann sér til
ráðuneytis hinn umdeilda
bandariska hagfræðing,
Milton Friedman. Friedman
lagði blessun sina yfir fyrir-
ætlanir Ehrlichs og komu þær
til framkvæmda örfáum vik-
um áður en Sadat kom i hina
frægu heimsókn sina til
Jerúsalem.
UPPISTAÐAN i efnahags-
aðgerðum þeirra Ehrlichs og
Friedmans var að hverfa sem
mest frá þeim efnahagsað-
gerðum, sem fráfarandi stjórn
Verkamannaflokksins hafði
beitt i samráði við verkalýðs-
hreyfinguna, en þær voru
fólgnar i margvislegri ihlutun
og afskiptum rikisvaldsins.
Gengi gjaldmiöils Israels var
fellt um ein 45% og siðan hefur
það verið fellt meira. Horfið
var frá ýmsum hömlum og
felldir niöur ýmsir styrkir.
Trúin var sú, að þótt þessu
Sadat og Begin
Simha Ehrlich
fylgdu vissir annmarkar 1
bili, myndi þetta lagast meö
timanum og leiða til þess, að
verðbólgan hjaðnaði og hag-
vöxtur ykist. Hann hefur verið
nær enginn undanfarin ár og
verðbólgan nálægt 38% á ári.
Nú er veröbólgan i ísrael um
50% og hefur þvi aukizt veru-
lega frá þvi ráðstafanirnar
voru framkvæmdar. Erlich
hefur birt spá um, að heldur
muni draga úr henni á siðari
helmingi ársins, og hagvöxt-
urion muni verða á árinu um
1-2%. Sagt er, að ýmsir nán-
ustu samstarfsmenn hans telji
þessa spá alltof bjartsýna.
Almennasta spá fjármála-
manna i einkarekstrinum er
sú, að verðbólgan muni halda
áfram að leika lausum hala,
og engin tök nást á henni, að
óbreyttum aðstæðum, og hag-
vöxturinn verði undir núlli á
árinu.
MEÐAL almennings hefur
hin aukna dýrtið, sem hefur
hlotizt af efnahagsaögerðun-
um, vakið mikla óánægju, sem
fer óðum vaxandi. Einkum er
óánægjan mikil hjá láglauna-
fólki, en margt af þvi kaus
flokk Begins á siðastl. vori,
þvi að þaö taldi rikisstjórn
Verkamannaflokksins hafa
vanrækt hagsmuni þess. Af
hálfu rikisstjórnarinnar og
flokka hennar hefur verið
reynt að reka þann áróður, að
þetta muni lagast af sjálfu sér,
ef menn hafi þolinmæði til að
biða eftir batanum. Blaðið
Jerusalem Post birti nýlega
skopmyndum þetta. Stjórnar-
sinni er að útskýra þetta fyrir
öðrum manni og segir: „Við
felldum gjaldeyrinn og lækk-
uðum útflutningsvörur okkar i
verði og með timanum mun
þetta styrkja hagkerfið”. Hinn
spyr þá: „Hvað eigum við að
gera á meðan?” Svar hins
fyrra er stutt og laggott:
„Svelta”.
Fréttamaöur New York
Times, sem segir frá þessu ,
telur þessa mynd sýna allvel
viöhorf margra Israelsmanna
um þessarmundir. Hann vitn-
ar einnig i grein eftir þann rit-
stjóra Jerusalem Post, sem
ritar um efnahagsmál, en
hann varpar fram þeirri
spurningu, hvort efnahags-
stefna Begins-stjórnarinnar
muni ekki leiða til þess, að i
tsrael veröi stjórn fátæks
fólks, sem verði stjórnað af
hinum riku og fyrir hina riku
(a government of the poor, by
the rich and for the rich).
Siðustu fréttir frá ísrael
herma, að rikisstjórninnisé að
verða ljóst, að efnahagsstefna
hennar þarfnist verulegra end-
urbóta. Þannig vilji Ehrlich
nú ná samkomulagi við verka-
lýðshreyfinguna um verð- og
kaupstöðvun. öliklegt þykir,
að hún fallist á þetta, nema
kjör hinna láglaunuðu verði
bætt áður. En verði gripið til
veröstöðvunar, er stefna hins
frjálsa markaðskerfis úr sög-
unni. Þ.Þ.