Tíminn - 11.06.1978, Side 16

16
Sunnudagur 11. júnl 1978
Sigurður Jóhannesson á Akureyri:
Helgi Bergs ráðinn bæjarstjóri
með atkvæðum allra
bæj arf ulltrúa
,,Á fyrsta fundi hinnar
nýkjörnu bæjarstjómar
á Akureyri sl. þriðjudag
var Helgi Bergs ráðinn
til áframhaldandi
bæjarstjórnarstarfa
með öllum greiddum at-
kvæðum”, sagði Sigurð-
ur Jóhannesson, fram-
kvæmdastjóri á Akur-
eyri og þriðji maður á
lista Framsóknarflokks-
ins i viðtali við Timann i
gær..
A Akureyri er sami meirihluti
og áður og kvað Siguröur myndun
málefnasamningsins hafa gengið
vel, enda stæði samstarf tlokk-
anna á gömlum grunni. Við gerð
samningsins var tekið mið af
þeim stefnuskrám, sem þessir
flokkar létu frá sér fara fyrir
kosningarnar oger þannig oft vis-
að á þær i samningnum.
A fundinum var Sigurður Jó-
hannsson kjörinn forseti bæjar-
stjórnar, en samkvæmt samn-
ingnum skal Framsóknarflokkur-
inn eiga forseta fyrsta og fjórða
ár kjörtimabilsins, en Alþýðu-
flokkurinn annað og þriðja árið.
Fyrsti varaforseti er svo Alþýðu-
bandalagsmaðurfyrstu þrjú árin,
Frh. á bls. 39

Electrolux
Z.'tS.'í Mjög kraftmikil ryksuga (loftflæði 2.0 rúmm/mín.)
Hún slekkur sjálfkrafa á sér, þegar pokinn er fullur.
Dregur snúruna inn i hjólið.
Vegur aðeins 7 kg. og er með 0 in. langa snúru.
/mí Kraftmikil ryksuga (loftflæði 1.9 rúmm/min.)
Hún sýnir hvenær pokinn er fuilur.
Snúran dregst inn i hjólið.
Pokinn er sjálflokandi þ.e. rykið dreifist ekki þegar skipt er um poka. Veg-
ur 7 kg og er með (5 m langa snúru.
Verð kr. 67.500.-
A:í02 Mjög ódýr og meðfærileg ryksuga en með góðan sogkraft
(loftflæði 1.65 rúmm/min.)
Vegur 5.7 kg og er með 7 m langa snúru.
Verð aðeins kr. 52.500.-
Páll Lýðsson i Sandvik:
,,Að brjótast
út þaðan,
sem þú
hugðir þig
hólpinn’ ’
Þeir voru aö koma út úr fjós-
inu, faöir minn og dýralæknir-
inn. Beljan var staðin upp eftir
doðann. Taliö barst aö öðru.
Faðir minn sagði:
— Hvers vegna var verið aö
boöa þingmennina suður til
Reykjavikur svona skömmu
eftir þingslit?
— Mér er sagt, að það sé aö
koma hingað bandariskur her,
og það sé verið aö láta þing-
mennina samþykkja það núna.
Samtalið varð ekki mikiö
lengra. Ekki þaö sem ég man.
Þeir kvöddust á hlaöinu tveir
miðaldra menn, hittust oft,
höfðu engar málalengingar
lengur, en þeim þótti báðum illt
til þess að vita, að þetta þyrfti
að gerast.
Þetta var vorið 1951, sólskins-
vor,og svo var herinn allt i einu
kominn. ööru vori þar með
lokið, lýðveldisvorinu okkar frá
1944 með öllum sinum heit-
strengingum og yfirlýsingum
um „Ævarandi hlutleysi Islend-
inga”. Við hittum oft vin okkar
dýralækninn, en á þessa hluti
var aldrei framar minnst.
En þessi orðaskipti eru lik-
lega þau einu sem ég man frá
þessu ári, þau brenndu sig inn i
hugann.Þá varégfimmtán ára,
litt mótaður i skoðunum, hafði
fylgzt af athygli með atburðun-
um kringum Alþingishúsið 30.
marz 1949. Hvar ég stóð þá?
Með hverjum ég hélt? Auðvitað
með þeim, sem vildu tryggja
friðinn og frelsiö hérna megin i
Evrópu. Auövitað á móti
kommúnistunum, sem rifu upp
girðingarnar, köstuðu grjóti á
varðliö Alþingis og ráku for-
sætisráðherra löðrung.
Arin hafa liðið. Éger „auðvit-
að á móti kommúnistunum”
eins og fyrri daginn. Liðtækur
framsóknarmaður, notaður við
skriftir i kosningablöð. En þar
fyrir vil ég ekki glata þeirri trú
á málstað, sem ég tók á vordög-
um 1951 að vera á móti laumu-
legri inngöngu bandariska hers-
ins hér á land. Ég vil ha lda i
heiðri loforðin frá lýðveldisvor-
inu. Ég taldi mig sem unglingur
fylgjandi inngöngu Islands i
Norður-Atlantshafsbandalagið,
enda væri tryggt „aö hér yrði
enginn her á friðartimum”.
Skáldið Þorsteinn frá Hamri
segir i skáldverki sinu „Möttull
konungur”: „Frelsi er það þeg-
ar þú megnar að brjótast þaöan
sem þú hugðir þig hólpinn”.
Maður hefur auðvitað alls
ekkert leyfi til að gera sér upp
orð skálds. Þó er það nú svo, að
þegar skáld setur góð orð á
pappi'r og opinberar þau þjóð
sinni — og hittir i mark —■ þá
höfum við hin fullt leyfi til þess
að hafa þau eftir og leggja út af
eins og við sjálf skiljum eða
skynjum boðskapinn. Mér
finnst, að þessi orð séu töluð til
min og margra annarra lands-
manna. íslendingar gengu i
Norður-Atlantshafsbandalagið
meönokkuö öruggum þingstyrk
á bak við sig. Viö hugðum okkur
þar hólpna, við héldum, að nú
hefðum við endanlega tryggt
okkur frelsið. Þetta voru full-
gildir samningar gerðir á lög-
legan pappir.
En svo hólpnir sem við héld-
um okkur 1949, reyndist annaö
hljóðkomið i strokkinn 1951, að-
Páll Lýftsson
eins tveimur árum seinna.
Frelsiötaldist ekki öruggt nema
meövopnum varið. A vordögun-
um þá var farið meö Alþingi
beinli'nis bakdyramegin inn i
þinghúsið til að samþykkja nán-
ast upp á bakhöndina aö rjúfa
þaugriðsem sett voruokkur Is-
lendingum er við gengum i
bandalagið: „Að hér skuli
cildrei veraherá friðartimum”.
Mér finnst þvi meginlinurnar
skýrar: Nokkur meirihluti
þingsins samþykkti Atlants-
hafssáttmálann á sinum tfma.
Það var gert á löglegan hátt og
á réttum stað, og dugði litt aö
sporna þá við sliku, þótt grjót-
hriðin gengi á Alþingishúsið það
sinnið.
En bandariski herverndar-
samningurinn var annars eðlis.
Hann var baktjaldasamningur.
Þing var ekki kvatt saman til að
taka opinbera afstööu til hans
fyrir fram. Bandariski herinn
kemur þvi' inn um bakdyrnar og
án þess að banka. Það er ekki
bankað á fyrr en um haustið,
þegar þing kemur saman. Þetta
er þó nokkurt atriði, þegar
menn skoða hug sinn meö eða á
móti hernum.
Og þvi ber okkur að beina
kröftunum að þviframar öllu að
koma hernum burt. Hvað sem
liður fylgi alþjóðar við
Norður-Atlantshafssáttmálann,
hygg ég að meirihluti þjóöar-
innar sé með brottför hersins.
Baráttu okkar gegn hersetunni
megum við ekki leggja niður
fyrr en fullur sigur vinnst, og tiF
allra mögulegra ráða verður að
gr4>a, svo ekki fari þannig, að
komandi kynslóðir sætti sig
hreinlega við hersetuna. Og til
þess að þessi barátta beri nokk-
urn árangur verður hún að ger-
ast hvarvetna — innan hvers
einasta flokks.
Ég hefi hingað til haldið, að
eitt væri það, að koma banda-
riska hernum úr landi — annaö
væri hinsvegar að segja Island
úr Atlantshafsbandalaginu.
Maður hefur leyfi til að endur-
meta hlutina, þegar stirt gengur
á einum stað. Ég hafði eitt sinn
þá afstööu, aö með veru okkar i
þvi bandalagi lýstum við bezt
samstöðu meö lýðræöisöflum
Vestur-Evrópu, mörgum frið-
elskandi þjóðum i nágrenni okk-
ar, sem fremur hafa mátt
stynja undir annarra oki. Við
hugðum okkur þar hólpin.
En viö höfum enn það frelsi
hugansaðvið getum leyft okkur
að endurmeta hlutina. Og þar
sem við hugðum eitt sinn frelsið
vera — þaöan verðum við nú að
brjótast út i leit að þvi eina
sanna frelsi okkar sem felst i æ-
varandi hlutleysi íslands.