Tíminn - 21.08.1979, Qupperneq 7

Þriðjudagur 21. ágúst 1979.
7
FYRRI HLUTI
Vilhjálmur
Hjálmarsson
legt mál á báðum þessum fund-
um.
Þann 28. júli barst mér hrað-
bréf frá iðnaðarráðherra sem
nú sendir „til kynningar ýmis
gögn varðandi Bessastaöaár-
virkjun, þ.á.m. nýlega ályktun
stjórnar Rafmagnsveitna rikis-
ins og tillögur um nýtingu fjár-
veitingar á þessu ári. Óskar
ráðuneytið eftir að fá sem fyrst
fram viðhorf þingmanna
Austurlandsk jördæm is til
þessara tillagna.”
Ekki haföi þá verið boðað til
sameiginlegs fundar með þing-
mönnum kjördæmisins svo ég
áréttaði enn mina afstöðu og
sendi ráðuneytinu i hraðbréfi
sem dagsett er 30. júni.
Þann 7. júli voru fimm þing-
menn af Austurlandi staddir i
Neskaupstað (ekki Sverrir Her-
mannsson), ennfremur raf-
magnsveitustjóri rikisins
Kristján Jónsson. Var þá boðað
til skyndifundar með þessum
aðilum. Iðnaðarráðherra leitaði
þá eftir samstöðu þingmanna
um fyrrnefnda ráðstöfun þess
lánsfjár sem ætlað er til Bessa-
staðaárvirkjunar i lánsfjáráætl-
un.
Tómas Arnason fjármálaráð-
herra visaði til fyrri afstöðu
og kvaðst enn vilja fylgja
ákvæðum lánsfjáráætlunar, og
ég vitnaöi til fyrri ummæla á
fundum með iðnaðarráðherra
og fleirum og til bréfs mins frá
30.6. sem ég felli inn I þessa frá-
sögn orðrétt. En nokkrum dög-
um eftir fundinn i Neskaupstað
gaf iðnaðarráðherra út fyrr-
nefnda fréttatilkynningu um
ráðstafanir 600 millj. krónanna.
Strax verði hafist handa um
öflun raforku á Austurlandi
ganga þau þvert á ákvæði láns-
fjáráætlunar rikisstjórnarinnar
1979, sem Alþingi staðfesti I
raun með lögunum frá 16. mai i
vor.
Ákvörðun
iðnaðarráðherra nú
Það hefur ekki farið dult að
iðnaðarráðherra var hikandi að
taka þessa ákvörðun. Ákvæði
lánsfjáráætlunar um 600 m.kr.
vegna Bessastaöaárvirkjunar
eru sett að ráði sérfræðinga i
orkumálum. Nokkru eftir ára-
mót snúa þeir svo við blaðinu og
leggja til frestun á virkjunar-
framkvæmdum en hröðun
hringtengingar sunnan jökla.
Þessi viðhorf kynnti ráðherra
iðnaðarmála á fundi með þing-
mönnum Austurlands, sérfræð-
ingum og sveitarstjórnarmönn-
um 27.4. ’79 i Reykjavik. Ég
lýsti strax andstöðu gegn þess-
um nýju viðhorfum sérfræð-
inga. Sama gerði Tómas Arna-
son fjármálaráðherra, Bergur
Sigurbjörnsson frkv.stj. Sam-
bands sveitarfélaga á Austur-
landi og fleiri.
Ráðherra hélt annan fund
fjölmennari um sama efni með
sömu aðilum á Egilsstööum 27.
april. Undirtektir voru hinar
sömu og á fyrri fundinum.
A báöum þessum fundum
voru lagðir fram þykkir bunkar
af upplýsingum og álitsgerðum,
þ.á m. skýrsla i sex bindum um
forathugun á virkjunum á
vatnasviðum Jökulsár á Fjöll-
um, Jökulsár á Brú og Jökulsár
i Fljótsdal, svonefndri Austur-
landsvirkjun. (Hver vill I alvöru
færa tvær stórár yfir i Lagar-
fljót?) Komu sérfræðingar viða
við i útlistunum sinum svo og
ráðherra, sem einnig flutti itar-
Bréf V.H. til
iðnaðarráðuneytisins
„Mjóafirði, 30.6. 1979.
Visaö til hraðbréfs iðnaðar-
ráðuneytisins, dags. 26.þ.m„
þar sem spurt er um „viöhorf
þingmanna Austurlands” til
þeirra tillagna sem þar greinir.
Lög um lántökuheimildir
vegna lánsfjáráætlunar 1979
voru samþykkt á Alþingi 16. mai
s.l. Þau eru byggð á „fjárfest-
ingar- og lánsfjáráætlun 1979”,
sbr. skýrslu rlkisstjórnarinnar
um það efni. — Ég tel rétt að
fylgja þeim fyrirmælum sem
þar eru gefin varöandi orkuöfl-
un á Austurlandi. Sé ég ekki að
þar sé gert ráð fyrir þeim
atriðum sem tilgreind eru i 3. og
4. tölulið á minnisblaði frá 6.6.
’79. Ekki heldur virðast niöur-
stööur á 2. bls. i bréfi Raf-
magnsveitna rikisins frá 23.6.
’79 samrýmast ákvæðum láns-
fjáráætlunar.
Þá vil ég ennfremur taka
fram: Nýjar verðhækkanir á
olium krefjast aö minum dómi
m.a.:
a) skjótra aðgerða til að
stöðva disilkeyrslu til orkuöfl-
unar,
b) að allt sé gert sem unnt er
til þess að færa húsahitun á
köldum landsvæðum yfir á raf-
orku frá vatnsafli,
c) að hið sama verði gert
varðandi aðra orkunotkun eftir
þvi sem við á.
Þetta rennir enn stoðum undir
margitrekuð sjónarmið Aust-
firðinga, að strax verði hafist
handa um aukna orkuöflun i
fjórðungnum og um iengingu
„dlsilsvæöanna” á Vopnafirði
og I Austur-Skaftafeilssýslu við
„vatnsorkusvæöið” á Austur-
landi.
Ég hafna þeirri kenningu, að
linur frá orkuverum á gossvæð-
um lagðar að hluta um eitt
mesta eldgosa- og jökulhlaupa-
svæði landsins og að hluta um
öræfaslóðir gefi sama öryggi
fyrir Austurland og virkjun i
FljótsdalEngu að síður tel ég
rétt að hraða hringtengingu og
liggja til þess margþættar
ástæður.
Þá tel ég að ekki hafi verið
færð fullnægjandi rök fyrir þvi
að orkuflutningur landshorna I
milli gefi jafngóða möguleika til
orkunýtingar og orka framleidd
á svæöinu.
Að lokum skal þess getið, að
ég hef ekki komið auga á hald-
kvæm rök fyrir skoðanaskiptum
sérfræðinganna á útmánuðum
og áskil mér allan rétt til gagn-
rýni”.
öflun raforku fyrir Austfirð- ■
inga er á dagskrá. Þeir hafa
markað ákveðna stefnu. Hún er
byggð á margra ára athugunum
og rannsóknum, styðst við álit
margra sérfræðinga á niður-
stöðum þeirra rannsókna. Og
stefnan er þessi:
Að reisa án frekari tafa vatns-
orkuver i Fljótsdal 32 mw i
fyrsta áfanga og tengja Vopna-
fjörð og Austur-Skaftafellssýslu
samveitusvæðinu um miðbik
Austurlands.
Taka ber fram að Austfirðing-
ar eru hlynntir hringtengingu.
Miklar umræður hafa orðið
um þessi mál siðustu mánuði.
Ég tel rétt að greina frá afstöðu
minni, sem ég hef áöur skýrt frá
á fundum með iðnaðarráöherra
og fleirum 9. mars, 27. april og
7. júli, og einnig 30. júni i skrif-
legu svari við fyrirspurn iðn -
aðarráðuneytisins frá 26. s.m.
Jafnframt mun ég fara nokkr-
um orðum um gang málsins og
stöðu þess nú.
Ákvörðun rikisstjórn-
ar og Alþingis I
vetur og vor
I skýrslu rikisstjórnarinnar
um lánsfjáráætlun, 'sem lögð
varfram á Alþingi eftir áramót-
in, segir:
„Bessastaðaárvirkjun. Til
Bessastaðaárvirkjunar er
áformað að afla 600 m.kr.
lánsfjár. Gert er ráö fyrir að á-
ætlanagerð og undirbúningi
vegna virkjunarinnar ljúki á
þessu ári. Hvenær ráðist verður
i framkvæmdir ræðst af þvi
hvenær virkjunin telst hag-
kvæm I heildarskipulagi orku-
mála landsins, þar með talin ör-
yggissjónarmið.”
Talan 600 m.kr. er svo tekin
upp i viðeigandi töflur skýrsl-
unnar.
I lögum um heimild til lán-
töku, ábyrgöarheimildir og aör-
ar ráðstafanir vegna fjárfest-
ingar- og lánsfjáráætlunar 1979,
sem samþykkt voru á Alþingi
16. mai segir I 1. gr.:
„Fjármálaráðherra er heim-
ilt fyrir hönd rikissjóðs að taka
lán á árinu 1979 allt að 9.295
millj. kr. eða jafnvirði þeirrar
upphæðari erlendri mynt.” Og i
fyrsta málslið 2. gr.: „Lánsfé
samkvæmt 1. gr. skal ráðstafað
i samræmi viö ákvæði fjárlaga
og fjárfestingar- og lánsfjár-
áætlun fyrir árið 1979”.
1 tilkynningu frá iðnaðarráðu-
neytinu 18. júli s.l. segir: .
veröur af 600 m. kr. lánsfjár-
upphæð varið 440 m. kr. til
hönnunar, vegagerðar og
greiðslu fjármagnskostnaðar
vegna Bessastaöaárvirkjunar,
en 160 m.kr. lánaðar gegnum
Orkusjóð til Orkustofnunar
vegna rannsókna á Jökulsá I
Fljótsdal. . .”
Hér er vikið frá ákvæðum
lánsfjáráætlunar frá i vor.
Frávikið er raunar meira en hér
kemur fram. Fjármagnskostn-
aður 120 m. kr. (sbr. bréf Raf-
magnsveitna rikisins 6.6. ’79)
var ekki með í dæminu þegar
lánsfjáráætlun var unnin. Og af
bréfi Rafmagnsveitna rikisins
25.6.og ummælum á fundum 7.7.
virðist mér mega ráða að ca. 100
m. kr. eigi að klipa af hönnunar-
kostnaði á þessu ári. Yrði þá
varið til vegaframkvæmda og
hönnunar einungis um 220 m.
kr. af 600 m. kr. heimild i láns-
fjáráætlun.
Þessum áformum er ég alger-
lega andvigur og hef mótmælt
þeim við hvert tækifæri, enda
Lagarfljótsvirkjun.
EFLUM TÍMANN
Sjálfboðaliðar hringi i sima
86300 eða 86538, Síðumúla 15
Reykjavík, á venjulegum skrif-
stofutima.
Þeim sem senda vilja framlög
til blaðsins er bent á að giró-
seðlar fást i öllum pósthúsum,
bönkum og sparisjóðum. Söfn-
unarreikningurinn er hlaupa-
reikningur nr. 1295 i Samvinnu-
bankanum.
Styrkið Tímann
Fyllið út þennan seðil og sendið til Tímans
í pósthólf 370, Reykjavík
Eg undirritaður vil styrkja Tímann með
því að greiða i aukaáskrift
[ | heila Q hálfa á mánuðí
Nafn______1___________________________________
Heimilisf.____________________________________
Sími