Fréttablaðið - 19.04.2007, Qupperneq 78

Fáar stofnanir eru jafn
samofnar bandarísku þjóð-
lífi og alríkislögreglan, FBI,
og Hollywood hefur löngum
hrifist af FBI þótt lítið sé
um gagnrýni á hana.
Kvikmyndin Breach sem frumsýnd
verður um helgina fjallar um föður-
landssvik innan FBI og þær eru ekki
margar sem draga slík mál fram
í dagsljósið. J. Edgar Hoover sem
stofnaði FBI vissi sem var að kvik-
myndirnar voru handhægt hjálp-
artæki til að viðhalda góðri ímynd
FBI. Og má segja að sá árangur lifir
enn góðu lífi í Hollywood.
Hoover hefur löngum þótt kynleg-
ur kvistur í bandarískri sögu og
gerði Bob Hoskins honum skemmti-
leg skil í kvikmyndinni um Richard
Nixon þar sem forstjórinn birtist í
líki hnýsins og afbrigðilegs manns.
Hoover ákvað að færa út kvíarnar
og gera á stofnuninni veigamiklar
breytingar þegar Bandaríkin hófu
hið svokallaða stríð gegn glæpum
í upphafi fjórða áratugar síð-
ustu aldar. Stofnuninni tókst að
elta uppi og drepa marga af
frægustu glæpamönnum
Bandaríkjanna, þeirra
á meðal John Dillinger,
Baby Face Nelson og
George „Machine Gun“
Kelly. Þegar seinni
heimsstyrjöldin braust út fékk
stofnunin síðar meir það hlutverk
að koma í veg fyrir skemmdarverk
óvildarmanna stórveldisins og hafði
FBI meðal annars hendur í hári sex
nasista sem hugðust fremja hryðju-
verk á bandarískri grund. Þegar
Kalda stríðið skall á var það síðan
hlutverk FBI að elta uppi njósnara
og sjá til þess að ekki lækju út mikil-
vægar trúnaðarupplýsingar til óvin-
anna í austri.
Hoover var ákaflega hrifinn af
kvikmyndum og sökum valda sinna
gat hann óspart beitt áhrifum sínum
til þess að gera ímynd FBI jákvæða
út á við. Hoover vildi nefnilega
tryggja að bíómyndirnar drægju
upp hetjuímynd af starfsmönnunn-
um til að laða að unga drengi og að
skilaboðin væru skýr: glæpir borg-
uðu sig aldrei.
Sama ár og FBI varð að raunveru-
leika birtist James Cagney í kvik-
myndinni G-Men en þar má glöggt
sjá þessi áhrif FBI. Þótt glæpa-
mennir töldu sig hafna yfir
lögin voru G-Men (starfs-
menn FBI) reiðubúnir til að
fórna lífi sínu og limum
til að halda landinu öruggu og glæpa-
lausu. Talið er að G-Men hugtakið
sé komið frá sjálfum Machine Gun
Kelly sem FBI náði undir lokin.
En Hollywood náði sem betur fer
að skjóta sér undan áhrifum FBI
þótt vissulega séu þær vandfundnar
myndirnar þar sem stofnunin verð-
ur fyrir harðri gagnrýni. Árið 1988
börðust þeir Willem Dafoe og Gene
Hackman við Ku Klux Klan í Miss-
issippi Burning en þar mátti glöggt
sjá hversu mikið álit Bandaríkja-
menn hafa á þessari stofnun, þrátt
fyrir allt; Dafoe og Hackman voru
reiðubúnir til að hætta starfsferli
sínum ef það væri það sem þyrfti til
að ná morðingjunum. Frægasti óvin-
ur FBI er þó án nokkurs vafa sjálf-
ur Hannibal Lecter sem Anthony
Hopkins skapaði árið 1991 þegar
hann lék sér að Clarice Starling eins
og litlu lambi.
FBI lifir enn hinu ljúfa lífi í Holly-
wood þótt blikur séu á lofti um að
það kunni að breytast. Stofnuninni
hefur verið kennt um andvaraleysi
í aðdraganda árásanna á Tvíbura-
turnana 2001 og kannski er það tím-
anna tákn að fyrst núna skuli í kvik-
myndahúsum vera sýnd mynd sem
fjallar um föðurlandssvik innan
þessarar al-amerísku stofnunar.
Vill endurgera Home Alone 2 með Corky