Fréttablaðið - 09.05.2007, Side 24

Fréttablaðið - 09.05.2007, Side 24
greinar@frettabladid.is Góð menntun er undirstaða fjölbreyttrar atvinnu og öfl- ugs samfélags. Íslendingar eiga enn mörg verkefni óunnin í menntun landsmanna. Þar skipt- ir miklu að hugmyndir okkar Vinstri–grænna um fjölbreytni og menntun verði hafðar að leið- arljósi. En hvaða tækifæri eru framundan í íslenskum mennta- málum? Mörg mikilvæg verkefni eru framundan á leikskólastigi. Það er brýnt að mennta fleiri leik- skólakennara og tryggja bætt kjör allra þeirra sem starfa í leik- skólunum, óháð menntun. Þá teljum við forgangsverkefni að koma á gjaldfrjálsum leikskóla og tryggja þannig jöfn tækifæri allra barna til að ganga í leik- skóla. Í leikskólum landsins er unnið gott og fjölbreytt starf þar sem hver leikskóli leitast við að rækta sína sérstöðu. Grunnskólar lands- ins geta svo sannarlega nýtt sér aukið faglegt frelsi en hingað til hefur starf þeirra verið nokkuð fastbundið. Þess vegna viljum við Vinstri–græn leggja niður sam- ræmd próf í núverandi mynd. Í staðinn væri hægt að taka upp stöðluð próf að hætti Finna sem ekki hafa jafn stýrandi áhrif á skólastarfið. Miklu skiptir enn- fremur að meta skólastarf út frá breiðum grunni, ekki aðeins út frá árangri í kjarnafögum heldur einnig út frá félagslegu umhverfi, framboði á listnámi, árangri í verklegum greinum og fleiru. Í framhaldsskólum landsins er veittur mikilvægur grunnur fyrir lífið og frekara nám. Mikilvægt er að íslenskir framhaldsskól- ar haldi áfram að veita nemend- um sínum breiða menntun þannig að þeir fái innihaldsríka kennslu í móðurmáli sínu, raungreinum og nokkrum tungumálum. Þá er lyk- ilatriði að hver framhaldsskóli fái að varðveita eða móta sér sér- stöðu í námsframboði. Af þeim sökum höfnum við Vinstri–græn öllum hugmyndum um að skerða nám til stúdentsprófs. Það má ekki gengisfella þá menntun sem hefur verið veitt á þessu stigi. Hins vegar er vitaskuld einnig mikilvægt að nemendur eigi fleiri kosta völ en hefðbundið bóknám að loknu grunnskólanámi. Það er lykilatriði að efla verknám, sem því miður var skorið niður á síð- asta ári í fjárlögum. Til þess þarf bæði hugarfarsbreytingu og pólit- ískan vilja enda er verknám dýr- ara en hefðbundið bóknám. Þá höfum við tekið undir þær hug- myndir sem settar hafa verið fram um að breikka innihald stúdentsprófs þannig að fólk geti tekið stúdentspróf hvort sem er af verknámsbraut, listnámsbraut eða bóknámsbraut. Það merkir ekki að allir skólar þurfi að sinna öllum verkefnum en fjölbreytt- ari valkostir gætu leitt til þess að fleiri lykju stúdentsprófi og færri hyrfu frá námi. Það er þekkt stað- reynd að hér á landi hverfur um þriðjungur frá námi í framhalds- skóla, sem er fullkomlega óviðun- andi hlutfall. Það er lykilatriði að allir eigi rétt á háskólanámi, ófatlaðir sem og þeir sem glíma við fötlun. Fjöl- mennt hefur staðið sig vel sem sí- menntunarmiðstöð fyrir fatlað fólk sem er yfir tvítugu en þar er enn aðeins boðið upp á stök nám- skeið, ekki fullt nám. Við Vinstri– græn höfum lagt áherslu á að breikka háskólastigið og lagt til að tekið verði upp verknám á há- skólastigi. Þetta mun verða til þess að efla verknám á öllum skólastigum og auka rannsóknir og þróun í verklegum greinum. Enn fremur skiptir miklu að móta heildstæða stefnu um hefð- bundið akademískt háskólanám. Þar hefur nemendum fjölgað mjög í ákveðnum fögum en önnur fög, s.s. tilteknar greinar hugvís- inda, raunvísinda og félagsvís- inda, hafa setið eftir. Á þessum sviðum er rannsóknavirkni mikil og því slæmt ef þau verða horn- reka innan háskólasamfélagsins. Miklu skiptir að endurskoða þær reglur sem hið opinbera fylgir við úthlutun fjármuna til háskólanna enda ljóst að greinar eru þar tald- ar misverðmætar og það hefur stýrt nokkuð framboði á náms- fögum. Að lokum skiptir miklu að rann- sóknarfjármagn til háskóla verði tryggt. Nýr samningur við Há- skóla Íslands er ánægjuefni og ljóst að við Vinstri–græn viljum að Háskóli Íslands eflist og marki sér sérstöðu í alþjóðlegu sam- hengi. Hins vegar skiptir miklu að skoða stöðu allra skóla á há- skólastigi út frá rannsóknum og nýsköpun. Samhliða því þarf að efla samkeppnissjóðina og auka hlutfallslegan þátt þeirra í rann- sóknafjármagni. Úthlutunarregl- ur þeirra þarf að skoða með það að leiðarljósi að vísindamenn séu ekki um of bundnir stofnunum. Við viljum að sjálfstæðir vísinda- menn verði mikilvægur hópur í íslensku vísindalífi. Við eigum tækifæri til að hleypa að nýrri hugsun í mennta- málum hinn 12. maí næstkom- andi. Tækifæri til að hugsa menntun Íslendinga út frá grunn- hugmyndinni um fjölbreytni og jöfnuð á öllum skólastigum. Nýtum þetta tækifæri og sköpum nýja tíma í íslenskri menntun. Höfundur er varaformaður Vinstri–grænna. Tækifærið er núna Eitt vinsælasta hugtak stjórnmála-baráttunnar síðustu dægrin er for- gangsröðun; ný forgangsröðun, tiltek- in mál í algjöran forgang, af því að þau þola enga bið. Ég hef hlustað á enda- lausar ræður stjórnarandstöðunn- ar um þessi mál undanfarnar vikur og greinarnar í blöðunum og orðræðan í útvarps- og sjónvarpsþáttum er hlaðin þessu hug- taki. Hugtakið er í rauninni skýrt. Að setja mál í for- gang þýðir einfaldlega að unnið sé að því af meiri krafti en einhverju öðru. Gæði lífsins eru takmörk- uð. Skattfé er ekki endalaust, því eru takmörk sett hvað hægt er að kosta úr sameiginlegum sjóðum almennings. Þegar eitt mál er því sett í forgang hefur það áhrif á framvindu annars. Þessi síðari þáttur málsins er vitaskuld óskemmtilegri en hinn fyrri. Það er leiðinlegra að segja kjósendum sínum að hægja þurfi á einhverju af því að flýta beri öðru. Þá er til eitt heillaráð og það er þetta: Að segja bara að allt eigi að hafa for- gang, alltaf, alls staðar og fyrir alla. Þetta er ein- mitt stefna stjórnarandstöðunnar og hún hefur komið skýrt fram. En þetta er engin stefnumótun. Þetta er stefnuleysi. Þegar menn leggja af stað í svona pólitíska skógarför munu þeir villast; af því einfaldlega að þeir vita ekki hvert eigi að halda. Það er eins og segir í frægu kvæði Indriða G. Þorsteinssonar: Vegir liggja til allra átta/ enginn ræður för. Það var sannar- lega vel ort og á einstaklega vel við þegar við förum yfir málflutning stjórnarandstöðunnar. Í Norðvesturkjördæmi segja okkur fram- bjóðendur stjórnarandstöðunnar að þeir vilji vegi á Vestfjörðum í forgang, aflétta gjaldi í Hvalfjarð- argöng, breikka þjóðveg 1, auka fjármagn í tengi- vegi. Allt eru þetta forgangsmál. Svo vilja þeir líka setja málefni aldraðra í forgang, einnig málefni barna og ungmenna, skólamálin, leikskólamálin, jöfnunaraðgerðir í byggðamálum. En ekki hækka skatta og líka gæta aðhalds í ríkisfjármálum. Þetta er stefnuleysi, ekki forgangsröðun. Þetta er ekki pólitík heldur hentistefna. Þetta er ekki trúverðugt, heldur ótrúverðugt. Á þetta er ekki hægt að reiða sig og verður því hafnað 12. maí næst komandi. Höfundur er sjávarútvegsráðherra. Allt í forgang alls staðar A ð standa í verulega umdeildum embættisfærslum á lokaspretti kosningabaráttu er nokkuð sem maður myndi ætla að ráðherrar vildu forðast í lengstu lög. Heilbrigð skynsemi segir manni að slíkum verkefn- um sé best að ljúka annað hvort vel fyrir kjördag, eða ef sá kostur er ekki fyrir hendi að fela hreinlega næsta manni í ráðherrastóli að leysa úr málunum. Þessu viðhorfi er þó aldeilis ekki að heilsa hjá Birni Bjarna- syni dómsmálaráðherra. Í síðustu viku fyrir kjördag hefur hann valið að stilla málum svo upp að ekki er aðeins uppnám vegna mögulegrar ráðherraskipunar í embætti aðstoðarríkislögreglu- stjóra, heldur einnig vegna skipunar í embætti ríkissaksóknara. Í Fréttablaðinu í dag segir Sigurður Líndal, fyrrverandi laga- prófessor, að auglýsing dómsmálaráðuneytisins eftir umsóknum um embætti aðstoðarríkislögreglustjóra hafi ekki uppfyllt laga- skilyrði. Þá gerir Steinar Adolfsson, formaður Landssambands lögreglumanna, alvarlegar athugasemdir við hvernig ráðuneyt- ið hefur staðið að málinu. Í tilfelli embættis ríkissaksóknara er svo komið að að minnsta kosti einn umsækjandi um embættið hefur dregið umsókn sína til baka þar sem hann hefur rökstuddan grun um að starfið hafi fyrir fram verið ætlað einum umsækjenda og hann því aldrei átt möguleika á að hreppa það. Hvað ræður för dómsmálaráðherra er erfitt að segja til um. En hvort sem það er forherðing eftir langa setu við völd, einfald- ur dómgreindarskortur eða æðruleysi og sannfæring um að ekk- ert sé rangt við þennan málatilbúnað er víst að flokkssystkini ráðherrans í Sjálfstæðisflokknum kunna honum litlar þakkir fyrir þetta innlegg í kosningabaráttuna. Hvernig svo sem er í pottinn búið hefur Björn með þessum embættisrekstri smíðað pólitískum andstæðingum sínum óvenju þunga kylfu sem þeir geta notað til að láta höggin dynja á honum og flokki hans næstu mikilvægu daga. Það er þó fyrst og fremst vandamál Björns og flokksfélaga, sem fólk getur harmað eða glaðst yfir eftir því hvar hjarta þess slær. Hitt er mun verra að með embættisfærslum sínum er Björn að sá óþarfa efasemdum um hlutleysi réttarkerfis lands- ins. Í því samhengi skiptir engu máli hvort kosningar eru fram undan eða ekki. Undarlega mikið pukur virðist hafa verið viðhaft við birtingu auglýsingar um starf aðstoðarríkislögreglustjóra, enda barst að- eins ein umsókn. Þegar við bætast efasemdir um að auglýsingin standist lög hlýtur dómsmálaráðuneytið að auglýsa embættið á nýjan leik laust til umsóknar. Öllu snúnari staða er uppi með embætti ríkissaksóknara. Í því tilfelli hafa umsækjendur týnt tölunni vegna vissu um að um- sóknarferlið sé sviðsetning. Dómsmálaráðherra er vandi á hönd- um að leysa úr þeirri stöðu. Í því samhengi er brýnt að hann hafi í huga að ríkissaksóknari er æðsti handhafi ákæruvaldsins og æskilegt er að því starfi gegni óumdeildur einstaklingur sem fullt traust er borið til. Að smíða kylfu fyrir mótherjana

x

Fréttablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.