Fréttablaðið - 28.09.2007, Blaðsíða 66

Tónlistarsmekkur er eins og bragðskyn mannanna sem þroskast og
frjóvgast eftir því sem tímarnir líða. Ég hlaut dræmt tónlistaruppeldi
í heimahúsum en var blessunarlega mataður í gegnum vini og útvarp.
Þannig byrjaði ég að hlusta á Prodigy og seinna jungle vegna þess að
vinir mínir sögðu mér að þetta væri skemmtilegt. Mér fannst þetta
reyndar fáránlega skrýtið dót í byrjun en eftir tíð og tíma var ég
byrjaður að kaupa mér smáskífur með Prodigy og jungle-vínylplötur
í Þrumunni af miklum móð. Seinna var öllum vínylplötunum stolið í
félagsmiðstöðinni minni, Fjörgyn í Grafarvogi. Á þeim tímapunkti
ákvað ég að gerast stafrænn enda allir á því að geisladiskurinn væri
með betri uppfinningum samtímans.
Í dag sé ég eftir því að hafa ekki haldið áfram vínylsöfnuninni en
ég á mína geisladiska ennþá og safna þeim í gríð og erg. Finnst vænt
um þetta form tónlistar enda bundið órjúfanlegum böndum við mína
kynslóð. Ég lenti samt alveg á mörkum geisladiskakynslóðarinnar og
Mp3-kynslóðarinnar. Þegar ég var sextán ára átti ég meira að segja
32 mb Mp3-spilara sem þótti últra mega á þeim tíma. Niðurhal
freistar mín hins vegar lítið á þessum síðustu og verstu. Ljóst þykir
samt að niðurhal hefur eyðilagt gríðarlega margt í tónlistarbransan-
um en jafnframt stuðlað að ákveðinni þróun og breytingu sem var
orðið tímabært.
Framtíð hins stafræna tónlistarmarkaðs verður rædd á sérstakri
alþjóðlegri ráðstefnu hérlendis um miðjan næsta mánuð og verður
forvitnilegt að sjá hvað kemur út úr henni. Ljóst er að aðeins 2%
þeirra sem niðurhala tónlist borga fyrir hana og ef hægt væri að
hækka þá prósentutölu myndi slíkt gjörbylta öllu. Á tónlistarkaup-
ráðstefnunni PopKomm sem haldin var í Berlín í síðustu viku fékk
maður einmitt smjörþefinn af öllum þeim möguleikum sem í boði
eru. Reyndar vona ég að ein skondin áletrun á bol sem ég sá þarna
reynist á rökum reist: „Vinyl is killing the Mp3-industry“.
Nostalgían, hún er oft dásamleg.
Nostalgíukast
Fyrir skömmu kom út
þriðja plata spænskætt-
aða tónlistarmannsins
Manu Chao, La Radiolina,
en hann sló óvænt í gegn
með fyrstu plötunni sinni,
Clandestino, fyrir tæpum
tíu árum. Trausti Júlíusson
tók púlsinn á Manu.
„Tíminn hefur liðið mjög hratt,“
segir Manu Chao í nýlegu viðtali
þegar hann er spurður af hverju
það hafi liðið sex ár á milli síð-
ustu plötu hans og þeirrar nýju.
„Það er engin sérstök ástæða,
nema hvað ég hef tekið þátt í alls
konar öðrum verkefnum.“
Fyrsta plata Manu Chao, Cland-
estino, sló í gegn út um allan heim
og seldist í yfir fjórum milljónum
eintaka. Hún kom út árið 1998, en
þremur árum seinna kom plata
númer tvö, Proxima Estacion.
Esperenza. Í síðustu viku kom
svo loks plata númer þrjú, La
Radiolina.
Manu Chao er fæddur í París 26.
júní 1961. Hann var af spænskum
ættum, en foreldrar hans höfðu
flúið fasistastjórn Francos. Manu
varð fyrir áhrifum frá pönkinu á
unglingsárunum og hreifst sér-
staklega af The Clash. Hann var í
pönkhljómsveitum sem vöktu litla
athygli, t.d. Les Hot Pants, en
stofnaði Mano Negra ásamt
frænda sínum árið 1987. Mano
Negra náði nokkrum vinsældum,
m.a. hérlendis, og sendi frá sér
fimm plötur. Tónlist hennar var
fjörugt sambland af pönki, reggí,
suður-amerískri og afrískri tónlist.
Eftir að hljómsveitin hætti um
miðjan tíunda áratuginn flæktist
Manu um heiminn með bakpoka og
hljóðritaði á því ferðalagi fyrstu
sólóplötuna sína, Clandestino.
Manu hreifst mjög af Suður-
Ameríku. Hann ferðaðist m.a. um
Kólumbíu með Mano Negra árið
1993, en þá ferðaðist hljómsveitin
með lestum og bátum um landið
allt og spilaði fyrir skæruliða,
kókaínsmyglara og sveitafólk. Sú
ferð reyndi mjög á samstarfið og
var upphafið að endalokum sveit-
arinnar, en Manu varð fyrir mikl-
um áhrifum og það heyrist á plöt-
unum hans.
Manu er mikill alþýðumaður og
lítið gefinn fyrir óþarfa umstang
eins og kom í ljós þegar ljósmynd-
ari fylgdi honum á þriggja vikna
tónleikaferð til að taka myndir
fyrir plötuumslag. Hjá Virgin-
fyrirtækinu ráku menn upp stór
augu þegar þeir tóku eftir því að
hann var í sama bolnum á öllum
myndunum. Hann hafði bara einn
með sér í ferðina og þvoði hann í
vaskinum á hverju kvöldi …
Á meðal þess sem Manu gerði í
hléinu á milli Esperanza og nýju
plötunnar var að taka upp tónlist
með malísku sveitinni Amadou
&d Mariam og alsírska söngvar-
anum Akli D og semja lag um
Diego Maradona fyrir næstu
kvikmynd Emirs Kusturica.
En nú er sem sagt nýja platan
komin. Það eru rúmlega tuttugu
lög á La Radiolina. Tónlistin er
sem fyrr léttleikandi sambland af
alls konar tónlist, m.a. latin-tón-
list og pönki og textarnir eru á
spænsku, ensku, frönsku, portú-
gölsku og ítölsku. Þeir eru margir
pólitískir og sumir þeirra
skemmtilega einfaldir, t.d. Politic
kills: „Politic needs force/politic
needs cries/politic needs ignor-
ance/politic needs lies//that‘s why
my friend/it‘s an evidence/politic
is violence …“
Manu tekur heimsmálin fyrir
og er mjög gagnrýninn á Bush
Bandaríkjaforseta. Hann varð
samt ekki fyrir neinum leiðindum
á vel heppnaðri sex vikna tónleika-
ferð um Bandaríkin í sumar. Þó
að Manu sé pólitískur er hann
alltaf jákvæður fyrst og fremst.
Og glaður.
Tónleikar með Manu og hljóm-
sveitinni hans, Radio Bemba, eru
frábær upplifun. Algjör partí-
stemning. Hvernig væri nú að fá
Manu hingað til lands. T.d. á
Vorblót eða Listahátíð?
Óskarsverðlauna-
leikstjórinn Martin
Scorsese hefur
ákveðið að gera
heimildarmynd um
ævi Bítilsins George
Harrison. Olivia,
ekkja Harrison,
mun aðstoða við
framleiðslu myndar-
innar, auk þess sem
fyrrum félagar
hans, Paul
McCartney og Ringo
Starr, koma hugsan-
lega að myndinni.
„Tónlist hans og
leit að andlegum
svörum er umfjöll-
unarefni sem á enn
þá við í dag. Ég
hlakka til að kafa
dýpra ofan í þetta
verkefni,“ sagði Scorsese.
Hann er ekki ókunnur heimildar-
myndum um tónlistarmenn því
nýlega leikstýrði hann myndum
um Bob Dylan og The Rolling
Stones. „George hefði orðið mjög
ánægður hefði hann
vitað að Martin
Scorsese ætlaði að
segja sögu hans,“
sagði Olivia
Harrison.
Auk þess að fjalla
um tíma Harrison í
Bítlunum mun
myndin greina frá
sólóferli hans og
kvikmyndaverk-
efnum, þar á meðal
myndunum Monthy
Python´s Life of
Brian og Time
Bandits. Einnig
ætlar Scorsese að
kanna áhuga Harri-
son á austrænum
trúarbrögðum, sem
voru mjög áberandi
í hans lífi.
Harrison lést úr lungna-
krabbameini árið 2001, 58 ára
gamall. Tveimur árum áður hafði
hann lifað af hnífstungu eftir að
brjálaður maður réðst inn á
heimili hans.
Mynd um Harrison
FRUMS
ÝND 28
. SEPT
EMBER
Bítlarnir fyrrverandi Paul McCartney og
Ringo Starr ætla að koma fram á hátíðar-
höldum á næsta ári þegar Liverpool
verður vígð sem menningarborg Evrópu.
„Ég er mjög ánægður með að Liverpool
verði menningarborg Evrópu árið 2008,“
sagði McCartney. „Það verður margt
skemmtilegt um að vera.“
McCartney treður upp á tónleikum á
heimavelli knattspyrnuliðsins Liverpool,
Anfield, hinn 1. júní fyrir framan rúm-
lega þrjátíu þúsund manns. Ringo Starr
spilar aftur á móti á opnunarathöfn
hátíðarinnar hinn 12. janúar ásamt Dave
Stewart úr Eurythmics og Sinfóníu-
hljómsveit Liverpool.
Á hverju ári eru tvær borgir í Evrópu
valdar sem menningarborg Evrópu. Auk
Liverpool verður Stafangur í Noregi þess
heiðurs aðnjótandi á næsta ári.
Bítlar með tónleika í heimaborginni