Tíminn - 01.05.1981, Blaðsíða 5

5
Föstudagur 1. maí 1981_TOlCTtttt
„Marx-Leninismi
innantóm orð!”
— segir Jákub Swieciciki, sem kynnir málstaö frjálsra
verkalýösfélaga í Póllandi, hérlendis
JSkub Swieeiciki, á blaðamannafundi i gær.
Timamynd Róbert
HV — „Þið á Vesturlöndum verð-
ið að gera ykkur grein fyrir þvi,
að Kommúnistaflokkur Póllands
er ekki pólitiskur flokkur á borð
við þá sem þið þekkið.
Kommúnistaflokkurinn i Póllandi
er fyrst og fremst stjórnunar-
kerfi, eða maskina, sem i raun
hefur enga stefnu, enga hug-
myndafræði eða hugsjón. 1 Pól-
landi er Marx-Leninismi aðeins
innantóm orð”, sagði Jákub
Swieciciki, fulltrúi KOR-deildar
landflótta Pólverja i Sviþjóð, á
blaðamannafundi i Reykjavik i
gær.
Swieciciki, sem staddur er hér i
boði Kommúnistasamtakanna,
hefur jafnframt með höndum
samskipti fjölmiðla á Norður-
löndum og verkalýðshreyfingar-
innar Einingar i Póllandi. Hann
er hingað kominn til þess að
kynna Einingu og veita upp-
lýsingar um það sem er að gerast
i fæðingarlandi hans um þessar
mundir.
„Það sem er að gerast i Pól-
landi i dag, er einfaldlega bylting
gegn Sovét-kerfinu”, sagði
Swieciciki ennfremur i gær, ,,og
hvað sem gerist að öðru leiti,
verður það algerlega nytt þjóðfé-
lag, sem kemur út úr þeirri bylt-
ingu.
Ég er þeirrar trúar að sósial-
iskt þjóðfélag verði ofan á, þvi
þaö er það sem fólkið vill. Hvers
konar sósialismi er hins vegar
ekki ljóst. Það eina sem liggur
ljós fyrirer að við viljum alls ekki
Sovét-sósialisma.
Sjálfstjórn atvinnuvega
Um þessar mundir fer fram
umræða innan Einingar, um það
hvernig skipuleggja eigi atvinnu-
vegina, i þvi nýja samfélagi sem
er i sköpun. Ég held þeir verði
áfram i almannaeigu, en spurn-
ingin er hvernig eigi að skipu-
leggja þá, svo þeir verði starfhæf-
ir. 1 dag eru þeir með öllu óstarf-
hæfir.
Tilhneigingin er sú að hafa at-
vinnufyrirtæki að mestu sjálf-
stjórnandi. Að öfugt við það sem
verið hefur, verði miðjustýring
sem allra minnst og raunar tak-
mörkuð við það eitt að leggja nið-
ur heildarlinur, sem þróun at-
vinnuveganna verði i raun einnig
ákvarðandi um.
Það er liklegt að komið verði á
frjálsum markaði, með eðlilegri
verðsamkeppni.
Það sem eftir er að ákvarða,
eru tengslin milli atvinnufyrir-
tækjanna og hinnar frjálsu verka-
lýðshreyfingar.”
Litilvægar breytingar
A blaðamannafundinum i gær
var Swieciciki inntur eftir þvi
hvaða gildi hann teldi hafa þær
breytingar sem orðið hafa á yfir-
stjórn pólska kommúnistaflokks-
ins undanfarna daga. Sagðist
hann ekki fá séð að þessar
breytingar hefðu mikið gildi, þótt
það væri auðvitað áhugavert að
inn hefðu komið tveir fulltrúar
verkamanna, sem ekki gæti talist
algengt i Austur-Evrópu.
„Það er mun mikilvægara”,
sagði Swieciciki, „að pólski
kommúnistaflokkurinn er nú að
gjörbreytast frá grunni. Þessar
breytingar i Póllandi koma frá
fólkinu sjálfu, en ekki frá flokkn-
um, þannig að breytingarnar
byrja neðst i honum, en færa sig
siðan upp. Næstu vikur og mán-
uðir verða ákvarðandi, þvi fram-
undan eru kosningar i neðri lög-
um flokksins og i héraðadeildum
hans.
Kosningafyrirkomulagi hefur
nú verið breytt, þannig að kosn-
ingar eru leynilegar og frambjóð-
endurkoma frá flokksmeðlimum,
en ekki frá yfirstjórn flokksins,
eins og verið hefur. Ef þetta held-
ur áfram, þá verður það nýr og
gjörbreyttur flokkur, sem kemur
út úr kosningunum. Hann verður
þó ekki kommúnistaflokkur, frek-
ar en sá sem fyrir er.
Það er okkur öllum ljóst, að
breytingarnar verða að ná alla
leið upp úr, enda mun það koma i
ljós, þegar kosið verður i mið-
stjórn flokksins næst. Þeir sem i
dag ráða verða að vikja, þvi þeir
eru allsendis óhæfir til þess að
stjórna.”
Lech leiðtogi?
Swieciciki var að þvi spurður
hvort hann sæi Lech Walesa, leið-
toga Einingar, i hlutverki þjóðar-
leiðtoga i framtiðinni. Hann svar-
aði þvi til, að Lech væri þegar
orðinn leiðtogi og sameiningar-
tákn. Þaö væri öllum ljóst, að
Eining væri orðin sterkara afl en
rikisstjórn landsins. Walesa væri
sú tegund leiðtoga, sem við tæki,
það er maður sem hefur unnið sig
upp sjálfur. Hann væri fæddur
leiðtogi og hefði mikla hæfileika,
en hins vegar litla reynslu enn,
þótt sifellt bættist við hana. Tim-
inn yrði að leiða það i ljós hvort
hann yrði leiðtogi þjóðarinnar i
heild.
Enginn Husak i Póllandi
Aðspurður um þaö hvort hann
teldi að Sovétmenn myndu reyna
að knýja Pólverja til að falla frá
umbótastefnu sinni, sagði Swieci-
ciki að hann teldi slikt mjög vafa-
samt. Eina leiðin sem þeim væri
fær til sliks væri bein innrás i
landið og þeir hefðu of miklu að
tapa til þess að ganga svo langt.
„Það leikur enginn vafi á þvi
hvor aðilinn yrði ofan á i slikri
innrás”, sagði Swieciciki, en það
leikur heldur enginn vafi á aö eft-
ir kæmi langt og blóðugt hernám,
þvi pólska þjóðin myndi aldrei
sætta sig við þann yfirgang Sovét-
manna. Þeir yrðu lika i gifurleg-
um vandræðum með að finna
kvislinga i Póllandi, til starfa fyr-
ir sig, þvi það er þar enginn Hu-
sak.
Það er ljóst, að við náum ekki
fram efnahagslegum endurbót-
um, án þess að gera gagngerar
breytingar á pólitiska kerfinu.
Hvorugt vilja Sovétmenn. Hins
vegar er þeim ef til vill nokkuð
sama um þessi atriði, ef þeir sjá
að hernaðarmáttur þeirra i
Evrópu biður engan hnekki. Þess
vegna eru byltingunni settar stif-
ar skorður hjá okkur og má eigin-
lega kalla hana takmarkaða bylt-
ingu. Utanrikisstefnu, aöild að
Varsjárbandalaginu, pólska
hernum, samskiptum við Sovét-
rikin, engu af þessu verður hrófl-
að við, i það minnsta ekki fyrr en
siðar.
Það er ef til vill best að lýsa þvi
svo að ætlunin sé að finlandisera
Pólland. Fyrir Vesturlönd myndi
það þýða aukna undirgefni viö
Sovétrikin, en fyrir Pólverja þýð-
ir það stórlega minnkun á áhrif-
um þeirra og er mjög jákvæð þró-
un.
Það er einnig ljóst, aö Pólland
verður að halla sér meir að
Vesturlöndum, i efnahagslegu til-
liti, þvi landið er gjaldþrota og
aðeins Vesturlönd geta veitt þá
íyrirgreiðslu, sem nauðsynleg er.
Sovétrikin hafa ekkert að bjóða
annað en skriðdreka, sem við höf-
um ekkert með að gera.”
Swieciciki mun dveljast hér á
landi næstu daga. Hánn mun
koma fram á dagskrám verka-
lýðsfélaga i dag og á mánudag
verður almennur fundur um Pól-
land með honum, að Hótel Heklu
klukkan 20.30.
19 skólahljómsveitir
leika að Varmá
Landsmót skólahljómsveita
verður haldið i Iþróttahúsinu að
Varmá i Mosfellssveit — laugar-
daginn 2. mai kl. 16.00.
Alls munu 19 hljómsveitir taka
þátt i mótinu og þátttakendur
verða um 500 talsins.
Hljómsveitirnar leika 2-3 lög
hver, en siðan nokkur lög saman i
mótslok.
Mót sem þetta hafa verið haldin
nær óslitið frá árinu 1969. Fyrstu
árin voru þau á Seltjarnarnesi en
nú seinni árin hefur verið skipt
um stað á hverju ári. Siðastliðið
vor var mótið i Ytri-Njarðvik.
Alls munu 30 skólahljómsveitir
vera starfandi á landinu, en i
þeim leika um 800 ungmenni.
Fjölbreytt dagskrá hátíðahaldanna
AB — 1. mai er i dag og fara
hátiöahöUlin fram með hefð-
bundnum hætti, þótt dagskrá sé
fjölbreyttari nú en áður.
Safnast verður saman á
Hlemmtorgi kl. 13.30 og gengið
þaðan kl. 14.00 undir kröfum
dagsins á Lækjartorg. Þar verður
útifundur settur og verða
ræðumenn þau Helgi
Guðmundsson, formaður MFA.
og Elsa Eyjólfsdóttir, en ávarp
flytur, Jóna Sveinsdóttir, for-
maöur öryrkjabandalags
islands. Lúörasveit Verkalýðsins
og Lúðrasveitin Svanur leika á
fundinum.
Að fundi loknum verður
skemmtidagskrá og veitingar i
Listaskála Alþýðu að Grensás-
vegi 16 3ju hæð og kl. 21.00 hefst
samkoma i Sigtúni, þar sem
margvisleg skemmtiatriði veröa
flutt. Lúðrasveit Verkalýðsins
leikur, flutt verða baráttulög og
Brimkló leikur fyrir dansi.
Borgarstjórn mun að venju
bjóða verkafólki, sem verður 70
ára 1981 til móttöku i Höfða.
Fatlaðir taka fullan þátt i 1. mai kröfugöngunni
AB — Nýlega ákvað stjórn Sjálfs-
bjargar, félags fatlaðra i Reykja-
vik og nágrenni, að taka fullan
þátt i kröfugöngu verkalýðsfélag-
anna i Reykjavik nú i dag.
Stjórnin hvetur þvi fatlað fólk
til þess að sýna samstöðu, með
þvi að fjölmenna i gönguna, enda
segir stjórnin að með þvi styðji
fatlað fólk jafnréttishugsjónina.
Jafnframt hvetur stjórn Sjálfs-
bjargar i Reykjavik og nágrenni
Sjálfsbjargarfélaga um land allt
til þess að taka virkan þátt i 1.
mai aðgerðunum, og minnir þátt-
takendur á að koma nú vel kíædd-
iri gönguna. Bendir stjórnin þeim
sem ekki hafa möguleika á að
komast i gönguna á eigin vegum,
á að hafa samband við skrifstof-
una i sima 17868.
Vinnumálasamband
Samvinnufélaganna
sendir vinnandi fólki
í landinu kveðjur og
árnaðaróskir
i tilefni dagsins