Tíminn - 16.06.1981, Blaðsíða 10

■X'
Þriðjudagur 16. jútil 1981
Útileikföng! Útileikföng!
c c
Traktor
Dúkkukerrur ^j)
6 tegundir
Fótstignir
bílar
4 tegundir
OPIÐ
LAUGARDAGA
Póstsendum w w
LEIKFANGAVERZLUNIN JOJO
AUSTURSTRÆTI8 - SlM113707
ÚTBOÐ
Hitaveita Akraness og Borgarfjarðar ósk-
ar eftir tilboðum i virkjun við Deildar-
tungu-Safnæðar-Dælustöð.
Útboðsgögn verða afhent á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen, Ármúla 4, Reykja-
vik og Berugötu 12, Borgarnesi og Verk-
fræði- og teiknistofunni Heiðarbraut 40,
Akranesi, gegn 1000 kr. skilatryggingu.
Tilboð verða opnuð á skrifstofu hitaveit-
unnar, Heiðarbraut 40, Akranesi, þriðju-
daginn 30. júni kl. 11:30.
VERKKRÆÐISTOFA SIGURDAR THORODDSEN H.F.
Armúli 4, Reykjavik, simi 8-44-99
RÍKISSPÍTALARNIR
lausar stöður
KLEPPSSPtTALINN
Hjúkrunarfræðingur óskast strax á
deild XI og göngudeild Geðdeildar.
Einnig óskast hjúkrunarfræðingar á
aðrar deildir Kleppsspitalans og Geð-
deildar Landspitalans svo og á Geð-
deild Barnaspitala Hringsins við Dal-
braut. Upplýsingar veitir hjúkrunar-
forstjóri Kleppsspitalans i sima 38160.
KÓPAVOGSHÆLIÐ
Starfsmenn óskast til ræstinga á Kópa-
vogshæli. Upplýsingar gefur ræstinga-
stjóri i sima 41500.
Reykjavik 12. júni 1981
Skrifstofa rikisspitalanna
Eiriksgötu 5, simi 29000.
Innskrift — vélritun
Prentsmiðjan Edda óskar að ráða starfs-
kraft við innskrift.
Góð vélritunarkunnátta
PRENTSMIÐJAN
Smiðjuvegi 3 Kópavogi
Simi 45000
Sveitastarf!
Piltur á 13. ári óskar eftir að komast i
vinnu á sveitaheimili i sumar.
Getur komið strax ef óskað er. Upplýsing-
ar i sima 12275 eða 84352.
áskilin.
éddda
H F.
erlend fréttafrásögn
læknirinn
heims
Christiáan
■ „Mér hefur lærst þaö aft dauftinn getur oft afrekaft þaft, sem læknavfsindin eru ekki fær um”, segir
Barnard læknir eftir 35 ára iæknisstörf, „hann stöftvar þjáningarnar”.
■ „Meft aldrinum verður vor-
kunnsemi og meftaumkvun yfir-
sterkari i tilfinningalifinu”, segir
Dr. Christiaan Barnard. A0 öllum
likindum vegna þessa hefur hinn
heimsfrægi hjartaskurftlæknir i
Suður-Afriku, sem meft skurftaft-
gerftum og hjartaflutningi var
aftalfréttaefni blaða 1967, snúift
sér aft öftru megináhugamáli sinu
nú, þegar hann er orftinn 58 ára.
Hann hefur skrifaft bök um þetta
áhugamál sitt, og heitir hún á
ensku Good Life/Good Death
(Gott lif/Góftur dauði) 1 bókinni
er Barnard eindreginn talsmaftur
hugmyndarinnar um „liknar-
daufta” til handa dauftasjúku og
þjáðu fólki. Þaft sé meira misk-
unnarverk en aft halda lifi i sár-
þjáftum dauftvona sjúklingum
meft aliri hinn gifurlegu tækni,
sem læknavisindin ráða nú yfir.
Hann segist vera sannfærftur um,
að of margir af starfsfélögum sin-
um séu, vegna innrætingar frá
námi og þjálfunar í starfi fast-
bundnir við þá kenningu aft þeim
beri skylda til — umfram allt —
aft vifthalda lifi hvers sjúklings,
hvernig sem á standi, að annaft
komi ekki til greina i huga þeirra.
Þarna finnst dr. Barnard, aft
megi fara að athuga málin betur.
Þegar ekkert er framundan
annaft en aukin þjáning og engir
möguieikar eru á lækningu eiga
læknar aft ræfta um, hvort halda
eigi baráttunni áfram fyrir Hfs-
neistanum eöa ekki.
Nú orðift i framkvæmir
Barnard mjög sjaldan skurft-
aftgerftir. Aftalstarf hans er
kennsla vift læknadeild háskólans
i Höföaborg (Cape Town). Hann
vinnur einnig mikift aft ritstörfum
á heimili sinu i Constantia fyrir
utan borgina. Þar býr hann meft
seinni konu sinni Barböru og
tveim ungum sonum þeirra.
Nýlega var Barnard á ferft i
Bandarikjunum i tilefni af
útkomu bókar hans þar i landi. Þa
átti bandariskur blaftamaöur vift-
tal viö hann umbókina og skoftan-
ir hans á ýmsum málum.
Ordráttur úr þvi vifttali birtist hér
á eftir.
Blm: — Hvaft kom þér til aft
endurskoða afstöftu þina til likn-
ardaufta og sjálfsmorfta?
B: — A siöustu áratugum hafa
framfarir i læknavisindum orftift
svo miklar, aft segja má aft
dauftanum hafi verið ýtt til baka
frá landamærum lifs og daufta
meft nýjum lyfjum, öndunar-
vélum o.s.frv. Þó ég sé algjörlega
fylgjandi þvi, að rannsóknum og
leit aö nýjum lækningaaftferftum
sé haldift áfram, þá á sú nýja
tækni að notast þegar séö er aö
möguleikar eru til að hlúa aö lifi
og lækna sjúklinginn, en ekki
einfaldlega til a.ft berjast
vonlausri baráttu vift dauftann,
afteins til aft halda fólki meft lifs-
marki.
Blm: — í bók þinni skilgreinir
þú milli „hlutiauss” og „virks”
liknardauða. Hver er munurinn?
B/ — Auövitaft er erfitt —
siftferftilega séft — aft skilja þar á
milli, þvi aft i raun leiftir hvort
tveggja til sömu útkomu, þ.e. til
liknardauða, eöa euthanasia, sem
er úr grisku og þýftir: auöveldur
efta sársaukalaus dauði.
Kalla má þaft „hlutlausan
liknardaufta”, þegar hætt er aö
nota öndunarvélar efta önnur
hjálpartæki til aft halda lifi i
sjúklingi, sem er þaft langt leidd-
ur að þaft er einungis tæknin sem
viftheldur lifsneistanum. „Virkur
liknardaufti” mundi ég segja aö
væri t.d. þegar gripið væri inn i
með bannvænni lyfjagjöf, eöa
öörum ráftstöfunum.
Blm: — Hver er afstafta starfs-
bræðra þinna til þessa máls?
B: — „Hlutlaus liknardaufti” er
yfirleitt samþykktur i læknastétt,
þó kannski heilbrigftisyfirvöld
vilji ekki vifturkenna þaö opinber-
lega. „Virkur liknardaufti” er
ólöglegur, en ég álit þó, aft i
vissum tilfellum eigi hann rétt á
sér aö vel athuguftu máli.
Blm: — Hvenær er hægt aft
segja að slikt eigi rétt á sér?
B: — Tækni til aft viöhalda lifi
ættiekki aö nota, þegar engin von
er um nokkurn bata, ekki heldur
þegar sjúklingur i banalegu þjáist
mikift. Þá á aft gefa lyf til aft lina
þjáningarnar, jafnvel þó aft stór
lyfjaskammtur geti eitthvaö stytt
lif sjúklingsins. Þetta hvort
tveggja er mitt álit á „hlutlausum
liknardaufta”, sem mér finnst aö
eigi rétt á sér.
Sem dæmi um „virkan liknar-
daufta” get ég nefnt tilfelli frá
Suftur Afriku. Þar var ungur
læknir, sem gaf deyjandi föftur
sinum of stóran skammt af lyfi,
vitandi aft þaö myndi stytta hon-
um aldur. Gamli maöurinn var
meft krabbamein i blööruháls-
kirtli og kvaldist svo, aft jafnvel
venjulegur morfinskammtur kom
ekki aft gagni. Dómstóll dæmdi
lækninn sekan um morft, — en lét
hann siftan lausan. Læknayfir-
völdin hins vegar dæmdu hann
fyrir ranga meöferft á sjúklingi og
afturkölluftu læknaleyfi hans.
Blm: — Hefur þú framkvæmt
„hlutlausan iiknardaufta”?
B: — Vissulega hef ég gert þaft,
og bift engan.: fyrirgefningar á
þvi. Ég get óhikaft sagt frá þvi, aö
ég baö lækninn, sem sá um móöur
mina i banalegu hennar, aft
vifthafa hvorki öndunarvél né
dæla næringu i æft hjá henni, en
reyna aft sjá til þess aft hún lifti
ekki þjáningar, en annars aft
leyfa henni aö deyja i frifti. Hún
var yfir nirætt og haffti fengift
slag i þriöja sinn, var meftvit-
undarlaus og dauftvona af
lungnabólgu. Meftan hún var ekki
enn meðvitundarlaus, sagfti hún
stundum viö mig: „Ég vildi aft
guft vildi taka mig til sin”.