Tíminn - 08.07.1981, Side 8

8
Miðvikudagur 8. júli 1981
Hfwiiii®
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur
Gislason. Skrifstofustjóri: Jóhanna B. Jóhannsdóttir. Afgreiöslustjóri: Sig-
uröur Brynjólfsson. Ritstjórar: Þórarinn Þórarinsson. Elias Snæland Jóns-
son, Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V. ólafsson. Fréttastjóri: Páll
Magnu son. Umsjónarmaöur Helgar-Tímans: lllugi Jökulsson. Blaöamenn:
Agnes Bragadóttir, Atli Magnússon, Bjarghildur Stefánsdóttir, Egill Helga-
son, Friörik Indriðason, Friöa Björnsdóttir (Heimilis-Timinn), Halldór Valdi-
marsson, Heiður Helgadóttir, Jónas Guömundsson, Jónas Guömundsson,
Kristinn Hallgrimsson, Kristin Leifsdóttir, Ragnar Orn Pétursson (iþróttir).
Utlitsteíknun: Gunnar Trausti Guöbjörnsson. Ljósmyndir: Guöjón Einars-
son, Guðjón Róbert Agústsson, Elin Ellertsdóttir. Myndasafn: Eygló Stefáns-
dóttir. Prófarkir: Kristin Þorbjarnardóttir, Maria Anna Þorsteinsdóttir.
Ritstjórn, skrifstofur og auglýsingar: Siöumúla 15, Reykjavík. Simi:
86300. Auglýsingasimi: 18300. Kvöldsimar: 86387, 86392. — Verð i lausasölu
4.00. Askriftargjald á mánuði: kr.80.00. - Prentun: Blaðaprent h.f.
fslenzkt
frumkvædi
um afvopnun
■ Flestar fregnir benda nú til þess, að vigbúnað-
urinn á Norður-Atlantshafi kunni að stóraukast i
náinni framtið. Einkum muni þetta gerast á þann
hátt, að eldílaugakafbátum fjölgi og allur út-
búnaður þeirra verða meiri og fullkomnari en
hann nú er.
Fyrir nokkrum dögum skýrðu amerisk blöð frá
þvi, að tveir af áhrifamestu mönnum Banda-
rikjaþings, öldungadeildarmennirnir Paul Laxalt
frá Nevada og Jacob Garn frá Utah, hefðu birt yf-
irlýsingu þess efnis, að þeir væru algerlega mót-
fallnir þvi, að fyrirhugaðar MX-eldflaugar yrðu
staðsettar i rikjum þeirra, eins og ráðgert hafði
verið.
í Utah og Nevada eru miklar eyðimerkur og
hafa ekki önnur landsvæði i Bandarikjunum verið
talin betur henta fyrir staðsetningu MX-eldflaug-
anna. Eftir þessa yfirlýsingu Laxalts og Garns er
það vafalitið úr sögunni, að þær verði staðsettar
þar,heldur verði þetta mál leyst á annan hátt, og
þá m.a. á þann veg að koma MX-eldflaugum eða
svipuðum eldflaugum fyrir á kafbátum.
Nýlega hefur brezka stjórnin ákveðið miklar
breytingar á flotastyrk Bretlands. Aðalbreyting-
in er sú, að ofansjávarskipum verður fækkað, en
tekin i notkun ný gerð eldflaugakafbáta, jafn-
framt þvi, sem þeim verður fjölgað.
í Vestur-Þýzkalandi og viðar i Vestur-Evrópu
eykst þeim skoðunum fylgi, að eldflaugaáætlun
Atlantshafsbandalagsins verði breytt á þann veg,
að hinar fyrirhuguðu nýju eldflaugar verði ekki
staðsettar á landi, heldur verði þeim komið fyrir
á kafbátum.
Þessi hugmynd á mikið fylgi innan flokks sós-
ialdemókrata i Vestur-Þýzkalandi og einnig hjá
hinum stjórnarflokknum, Frjálslynda flokknum.
A þingi Frjálslynda flokksins, sem haldið var
fyrr i sumar, kom fram tillaga, sem gekk i þessa
átt. Forustumenn flokksins beittu sér mjög gegn
tillögunni, en samt greiddu um 40% fulltrúanna á
þinginu atkvæði með henni.
Vafalaust hafa Rússar í hyggju að fjölga eld-
flaugakafbátum sinum, þótt minna fréttist af þvi.
Þannig hniga nú flestar likur i þá átt, að eld-
flaugakafbátum muni mjög fjölga á Norður-At-
lantshafi i náinni framtið, ef ekkert verður gert
til að reyna að afstýra þvi.
Þetta getur leitt til þess, að striðshættan verði
hvergi meiri, m.a. vegna mistaka.
tslendingar geta að sjálfsögðu ekki mikið gert
til að koma i veg fyrir þetta. Tilraunina eiga þeir
samt að gera. íslendingar eiga að hafa frum-
kvæði að þvi, að þjóðirnar við Norður-Atlantshaf
setjist að samningaborði og reyni að ná sam-
komulagi um samdrátt vigbúnaðar þar. Þetta
myndi strax vekja aukna athygli á þeirri öfug-
þróun, sem þar fer fram nú, og gæti, ásamt ann-
arri friðarviðleitni i heiminum, orðið áfangi til
afvopnunar. Jafnvel litill áfangi gæti orðið mik-
ils virði. j>jþ
Annasamt sumar
hjá ungmenna-
félögunum
eftir Sigurð Geirdal, framkvæmdastjóra UMFÍ
17. Lands-
mót UMFÍ
■ 17. Landsmót UMFl veröur
haldiöá Akureyri 10,—12. júli n.k
Landsmótin eru langstærstu
iþrtíttamót sem haldin eru á
Islandi og keppendaf jöldi og fjöl-
breytni mikil. Keppt er i eftirtöld-
um greinum:
Frjálsari'þróttir. JUdó.
Sund. Glima.
Knattspyrna. 'Siglingar.
Handknattleikur. Borötennis.
Körfuknattleikur. Fimleikar.
Blak. Skák.
Lyftingar. Starfsiþróttir.
Auk þess veröa ýmis sýningar-
atriöi s.s. fimleikar, þjóödansar
o.fl. Þá munu fatlaöir keppa i
curling, boccia og bogfimi.
Fimleikafólk
frá Danmörku
Fimleikaflokkur frá Hobro
Gymnastikforening kemur til
landsins i tilefni Landsmótsins og
sýnir Landsmótsgestum listir
sinar en islensku ugmennafélögin
og þau dönsku eöa landssamtök
þeirra DDGU og UMFl heim-
sækja jafnan landsmót hvors
annars meö sýningar eöa keppn-
isflokkum. Danska landsmótiö
fer fram nokkru fyrr en okkar en
þar keppir frjálsiþróttaliö UMSB
af hálfu okkar.
og feröast nokkuö um nágrenni
Árósa. Feröin tekur 10 daga og er
þaö AAG Arhus Amts Gymna-
stikforening sem er gestgjafinn.
Göngudagur
fjölskyldunnar
NU er Göngudegi fjölskyldunn-
ar nýlokiö og reiknaö með að á
vegum ungmennafélaganna hafi
verið gengið á 60—80 stöðum.
Ekki er bdiö aö ná inn upplýsing-
um frá öllum landshlutum ai þó
ljtíst aö nokkur félög hafa fært
gönguna aftur um eina viku eöa
svo vegna sjómannadagsins.
Annars hefur „Göngudagur fjöl-
skyldunnar” heppnast vel og hug-
myndin fengiö góöar undirtektir
fólks.
Þrastarskógur
— Þrastarlundur
Þrastarskógur er dýrmætperla
i eigu UMFl og þar er nd unniö af
krafti viö ýmis verk sem nauö-
synleg eru á hverju vori og sumri.
Skógarvörðurinn vinnur þaö sem
hann kemst yfir og nýtur aöstoöar
ýmissa áhugamanna og hópa sem
i skóginn koma. Þá hafa verið
geröar ýmsar endurbætur á Veit-
ingaskálanum Þrastarlundi.
var skipulag og undirbúningur
sambandanna vegna Landsmóts-
ins aöalefni dagskrárinnar.
Námskeiöiö var haldiö fyrir
noröan i Hrafnagilsskóla og gafst
mönnum þvitækifæri til aö kynna
sér alla aöstööu 17. Landsmtítsins
á Akureyri og einnig gafst tæki-
færi til aö fá landsmótsnefndina á
námskeiöiö og fræöast um störf
hennar, leikreglur, þátttökurétt,
aðstööu einstöku greina o.s.frv.,
en stórmót af þessu tagi þurfa gif-
urlegan undirbúning og mannafla
enda ljóst að þátttakendur verða
um 2000 talsins og reikna má meö
aö gestir verði tifalt fleiri.
Frædslumál
Félagsmálasktíli UMFf hefur
nú starfað í 12 ár og er starfsemi
hans oröin föst i sessi. Á hverju
skólaári eru haldin u.þ.b. 30 nám-
skeið á almennum félagsstörfum
auk sérnámskeiða um einstöku
þætti t.d. gjaldkeranámskeiö,
námskeiö um útgáfu og kynning-
arstarf o.s.frv. Þá er mikiö um
þaö aö önnur félagasamtök, skól-
ar og stofnanir leiti til félags-
málaskóla UMFI meö ósk um að
skólinn og kennarar hans setji
upp námskeið hjá viðkomandi
eöa leggja til kennara á þau.
Utanför að
loknu
Landsmófi
Að loknuLandsmóti veröur efnt
tilkeppnis- og kynningarferðar til
Danmerkur með flokk frjáls-
iþrtíttamanna og eru valdir i þaö
lið tveir fyrstu úr hverri grein.
Aætlað er aö keppa 2-3 sinnum
Framkvæmda-
stjóranám skeið
á Akureyri
Helgina 12,—14. júnf var haldið
námskeið fyrir starfsmenn
héraössambandanna, svokallaö
Framkvæmdastjóranámskeiö og
Skinfaxi
MálgagnUMFI, Skinfaxi, hefur
komiö óslitið út siðan 1919 og hef-
ur blaðiö mikiö eflst nú slðustu
árin. Brot blaösins hefur stækkaö,
dreifing og unnheimta endur-
skipulögöog gertátak i útbreiöslu
þess. Skinfaxi kemur nú út i
2500—3000 eintökum og flytur
Kaldasta hótel
í heiminum
eftir Jónas Guðmundsson, nthöfund
■ Margir Islendingar kannast
við hótelkuldann, sem víða er á
erlcndum hótelum, sem spara
eldsneyti, og satt að segja, þá eru
Islendingar vanari hærra hita-
stigi i" híbýlum sínum, en flestar
aörar þjóöir.ef hitabeltislönd eru
undanskilin. Norðmenn Ld. hætta
að hita upp hús sfn á ákveðnum
degi I maf og þar er ekki kveikt
upp aftur fyrr en á ákveönum
degi að hausti, hvernig sem tiöin
er, og svona mætti lengi telja.
Enferöamenn fara vföa, og þaö
nýjasta eru feröir til Noröurpóls-
ins, sem feröaskrifstofa I Wash-
ington býöur nú upp á. Veröa
farnar nfu feröir meö feröa-
mannahópa á pólinn á þessu ári,
og er flogiö frá Manitoba i Kan-
ada til Griesefjaröar, sem er á
suðurströnd Ellesmere eyjarinn-
ar, sem er fyrir noröan heim-
skautsbaug, og er nú talin nyrsta
byggöa bólá jöröunni. Þarna sofa
feröamenn í snjóhúsum (Igloos).
Þaöan er lagt upp í sjálfa pólferö-
ina i' litlum flugvélum, sem taka
af og lenda á fsnum, en fjörðurinn
er isi lagöur.
Talsmaöur feröaskrifstofunn-
ar, eöa tsbjarnarins, eins og fyr-
irtækiö heitir, segir aö feröir á
Noröurpólinn séu enginn dans á
rósum, en sumir fara með okkur
hvaö eftir annaö, þvi þessar ferð-
ir eru engu likar.
Þess má geta aö Ellesmereeyj-
an er stærri en Island og þar er
fjalllendi mikið, skriöjöklar og
vetrarriki. Hæsta fjalliö er 11.000
feta hátt eöa um 3600 metrar. Þar
er nyrsti hluti Kanada en landið
fann William Baffin áriö 1616.
Flugvélar dregnar í
flugtaksstöðu og í hlað
Hátt verö á oliuvörum og þá
flugvélaeldsneyti hefur orCáö til
þess að flugfélög gera allt sem
unnt er til þess aö spara elds-
neyti. Það nýjasta er, aö komið
hefur upp sú hugmynd aö draga
þotur I flugtaksstööu meö drátt-
arvögnum og eins frá flugbraut-
um, eftir lendingu, aö flugstööv-
arbyggingunum, en eins og flestir
vita þá nota flugvélar hreyfla
sfna til þess aö aka i flugtaksstööu
og frá flugbrautinni aö flugstöö-
inni, en þar sem flugvélar eru
með mjög stóra og eyðslufreka
hreyfla, þá yröi mikill sparnaöur
aö þvf, ef dráttarvagnar sæju um
þennan hluta „flugsins”. Er talið
aö með þessu megi spara milljón-
ir gallona af flugvélaeldsneyti á
ári.
Hefur flugmálayfirvöldum viöa
þegar borist beiðni um aö þetta
veröileyft, en menn greinir á um
öryggishliö þessa máls.
Sérfræöingar benda á, aö nef-
hjól flugvéla og lendingarbúnaö-
ur sé ekki ætlaöur til þess aö þessi
aöferö sé viöhöfö og svo taki hún
mun lengri tima, en þegar flug-
vélar aka sjálfar aö og frá flug-
brautum, eöa svonefnt „Taxi-
ing”
Samt sem áður gefa athuganir
tilkynna, aö ef þessi aðferö væri
viöhöföá flugvellinum f Chicago,
en þar er gifurleg umferö flug-
véla, mætti spara milljónir litra
af flugvélaeldsneyti, meö þvi aö
draga vélar aö og frá flugbraut-
um.
Allir kannast viö, aö oft veröa
þotur aö biöa lengi eftir flugtaks-
heimild og á meðan eru allir
hreyflar í gangi og moka út elds-
neyti, enda þótt ekki sé veriðmeð
fullt afl. Gömlu flugvélarnar, sem
voru meö sprengihreyfla, þurftu
aö hita upp mótorana og tók þaö
langan tima, en þota getur farið
fyrirvaralaust á íoft, eöa um leiö
og hreyflar hafa verið ræstir og
hafa náö fullum snúningshraöa.
Þetta vekur til umhugsunar, aö