Fréttablaðið - 10.03.2008, Blaðsíða 18

18 10. mars 2008 MÁNUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu,
Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Um daginn var ég að keyra og hlusta á Útvarp Sögu, því ég
var að vonast eftir þeim Sigurði
G. og Guðmundi Ólafssyni –
skemmtilegasta útvarpsdúett
landsins. Þeir voru því miður
fjarri en í staðinn var ákaflega
sköruglegur maður að tala og fór
ekki á milli mála að þar var
maður sem aldeilis lét engan vaða
ofan í sig. Gott ef hann var ekki
beinlínis róttækur. Hann vildi
selja RÚV og alls kyns annan
rekstur ríkisins sem hann taldi og
færð ýmis rök fyrir að væri betur
kominn hjá einstaklingum.
Þetta var Birgir Ármannsson.
Og næst þegar ég heyrði í honum
var hann að útskýra fyrir
fréttamanni RÚV hvers vegna
allsherjarnefnd, sem hann veitir
forstöðu, hefði ekki svo mikið
sem tekið breytingarfrumvarp
Valgerðar Bjarnadóttur við
Eftirlaunalög Davíðs Oddssonar
til umræðu, en látið það liggja
neðst í bunka, og á honum að
heyra að til stæði að hleypa
frumvarpinu áfram.
Eftirlauna-ósóminn
Þegar Davíð Oddsson var um það
bil að hætta ráðherradómi og
þingmennsku fór ekki á milli mála
að hann taldi þjóðina standa í
mikilli þakkarskuld við sig – svo
mjög raunar að honum þótti rétt
að hafa hönd í bagga með því
hvernig sú þakkarskuld væri
nógsamlega tjáð. Þá varð til
eftirlaunafrumvarpið tveimur
dögum fyrir jólaleyfi þingmanna
árið 2003, og var sniðið svo
sérstaklega að þörfum Davíðs að
þar eru meira að segja ákvæði um
að ritlaun skerði ekki lífeyrinn.
Hann fékk í lið með sér aðra
forystumenn flokkanna, sem
öllum leist prýðilega á að
skammta sjálfum sér rausnarleg
eftirlaun burtséð frá því hvað þeir
tækju sér fyrir hendur á besta
aldri að afloknum stjórnmála-
ferlinum – og frumvarpið flaug í
gegnum þingið áður en þingmenn
náðu svo mikið sem klóra sér í
hausnum. Margir hafa séð eftir
því æ síðan.
Þótt yfirleitt sé tuð um kaup og
kjör annarra – og þó að allt annar
bragur sé á sambandi núverandi
forsætisráðherra við landsmenn
en tíðkaðist hjá þeim Halldóri og
Davíð – þá var þessi sjálftaka á
allt öðrum eftirlaunakjörum en
aðrir þegnar landsins búa við
óvenju bíræfin, og vanþóknun
þjóðarinnar á verknaðinum hefur
verið þung og er ekkert að
gleymast.
Að öðrum ólöstuðum var það
einkum ein manneskja sem hélt
merkinu hátt á loft, Valgerður
Bjarnadóttir sem nú er varaþing-
maður Samfylkingarinnar en
skrifaði þá beitta og skemmtilega
pistla í þetta blað með öðrum
störfum, og endaði þá ævinlega
með því að segja eitthvað á þessa
leið: Auk þess legg ég til að
eftirlaunaósóminn verði aflagður.
Hún lét það því verða sitt
fyrsta verk þegar hún settist á
þing sem varamaður að leggja
fram frumvarp um breytingar á
lögum um eftirlaun æðstu
embættismanna landsins þar sem
hún lagði til að lífeyriskjör
þingmanna, ráðherra og annarra
æðstu embættismanna skyldu
færð til samræmis við aðra
ríkisstarfsmenn.
Sjaldan hefur nokkurt frum-
varp vakið viðlíka fögnuð meðal
þingheims. Hver af öðrum stóðu
þeir upp þingskörungarnir og
lýstu yfir eindregnum stuðningi
sínum við að þessi forsmán yrði
aflögð.
Svo fór málið í nefnd.
Í nefnd
Svo var málið í nefnd. Og enn er
málið í nefnd. Sá sem hefur þann
starfa með höndum að halda því í
nefnd er nefndur Birgir
Ármannsson, þingmaðurinn ungi
sem var svo skeleggur og
róttækur á Útvarpi Sögu. Hann
hafði það helst að segja þegar
hann var spurður hvers vegna í
ósköpunum nefndin hefði ekki
einu sinni ómakað sig til að ræða
málin og hvað þá afgreiða það frá
sér, að hér væri um að ræða
frumvarp frá almennum þing-
manni en ekki stjórnarfrumvarp
sem hefðu forgang í nefndinni.
Formaður allsherjarnefndar játar
það með öðrum orðum blygðunar-
laust á opinberum vettvangi að
frumvörp þingmanna séu látin
daga uppi í nefnd. Hann gefur
þingmönnum þau skilaboð að það
sé alveg út í loftið fyrir þá að
leggja fram frumvörp því að
allsherjarnefnd muni ekki taka
þau fyrir heldur aðeins stjórnar-
frumvörp. Sjaldan hefur
almennur þingmaður verið jafn
aumur gagnvart framkvæmda-
valdinu. Hann virðist telja að
hlutverk löggjafarvaldsins sé það
eitt að hafa uppi málamyndaum-
fjöllun um frumvörp sem berast
frá framkvæmdavaldinu,
afgreiða þau svo til samþykktar.
Þetta er í hnotskurn vandinn
við Sjálfstæðismenn. Þeir eru
ekki þingræðissinnar (sem sýndi
sig nú síðast í Reykjavík þegar
þeir leiddu Ólaf F. Magnússon
umboðslausan í hásætið). Þeir
aðhyllast ekki þrígreiningu
valdsins. Þeir hafa í rauninni enn
ekki fallist á að franska stjórnar-
byltingin hafi átt rétt á sér.
UMRÆÐAN
Skipulagsmál
Vegna fyrirhugaðra framkvæmda á Glaðheimasvæðinu í Kópavogi var
unnið umhverfismat. Eflaust er það
faglega unnið. En fyrir leikmenn og
óbreytta borgara er ýmislegt sem
þarfnast skýringa.
Í skýrslunni kemur fram að áhrif á
andrúmsloftið séu neikvæð en að svo
verði einnig ef ekkert er byggt. Mengun aukist
þó ef byggt verður. Ekki er bent á neinar
mótvægisaðgerðir aðrar en að mæla loftgæði og
stuðla þannig að halda mengun niðri. Mæling ein
og sér dregur auðvitað ekki úr mengun. Fátt
annað er til ráða nema að draga úr bílaumferð.
Í skýrslunni segir að byggðin verði að nokkru
leyti háreist. Réttilega er bent á að bygging
háreistra húsa sé umdeild. Í ljósi þessa eru áhrif
á landslag talin bæði jákvæð og neikvæð. Ef
ekkert er gert á svæðinu eru áhrifin einnig bæði
jákvæð og neikvæð, því að núverandi hesthúsa-
byggð fellur „illa að heildaryfirbragði svæðisins
en er jákvæð í augum þeirra sem ekki kunna við
háreista byggð“. Sem sagt – þeir sem ekki vilja
háhýsi á Glaðheimasvæðinu vilja hafa
hesthúsin. Skyldu nú allir vera sammála
þessu? Ekki er minnst á í skýrslunni að
háhýsin kunni að hafa áhrif bæði á sólfar
og vind.
Í skýrslunni er efnahagur og atvinnulíf
metinn sem umhverfisþáttur. Þetta hafa
ekki talist til umhverfismála í hefð-
bundnum skilningi hingað til. Upp-
bygging efnahags og atvinnulífs leiðir
hins vegar oft til árekstra við umhverfið
og þess vegna er reynt að meta áhrifin
og draga úr þeim. Þessi liður hefur afar jákvæð
áhrif á umhverfið að mati skýrsluhöfunda. Það
kann einnig að koma mörgum spánskt fyrir
sjónir að nærliggjandi húsnæði eru einn af
umhverfisþáttunum. Uppbygging á Glaðheima-
svæðinu er talin gera eignir verðmætari og er
því metin afar jákvæð í umhverfismatinu. Miklu
meiri mengun og hávaði en...
Niðurstaða matsins er því að mengun og
hávaði stóraukist. En þar sem nálæg hús hækki í
verði og atvinnulíf verði blómlegra sé jákvætt
út frá umhverfissjónarmiðum að fyrirhuguð
byggð rísi í Glaðheimum!
Höfundur er bæjarfulltrúi
Jákvæð niðurstaða?
HAFSTEINN
KARLSSON
Í nefnd
GUÐMUNDUR ANDRI THORSSON
Í DAG | Eftirlaunafrumvarpið
Landráðamaður
„Ég er Evrópusinni,“ sagði Jón
Magnússon, þingmaður Frjálslynda
flokksins, í Silfri Egils í gær. Af því
tilefni er sjálfsagt að grípa niður í
ályktun flokkssystkina hans í Lands-
sambandi ungra frjálslyndra frá því í
febrúar: „„Samkvæmt
86. grein almennra
hegningarlaga telst
sá landráðamaður
... sem sekur gerist
um verknað, sem
miðar að því, að reynt
verði með ... svikum
að ráða íslenska ríkið
eða hluta þess undir
erlend yfirráð“.
Landssamband
ungra frjálslyndra
ályktar að Evrópusambandsaðild
væri bæði aðför að fullveldi Íslands
og Íslendingum sem þjóð.“
McMiðnesheiði
Íslenskir fylgismenn þess að Banda-
ríkin reisi aftur herstöð á Íslandi (ef
nokkrir eru) hljóta að styðja John
McCain, forsetaframbjóðanda
Repúblikanaflokksins, til sigurs í
kosningunum í haust. Í heimsókn
sinni til landsins sumarið
2004 lýsti McCain því yfir
að hann væri fylgjandi
áframhaldandi viðbúnaði
Bandaríkjahers á landinu,
þrátt fyrir fyrirhugaðar breyt-
ingar á herafla Bandaríkjanna
í Evrópu. Rösku einu og hálfu
ári síðar tilkynnti Bush-stjórnin
um lokun herstöðvarinnar á Miðnes-
heiði.
Íslandsvinur í Hvíta húsinu
Með McCain í för var Hillary Clinton,
sem sækist eftir því að keppa við
McCain um forsetaembættið í haust.
Bæði lýstu þau yfir áhuga á auknu
samstarfi við Íslendinga í orku-
málum í framtíðinni. „Við getum
áorkað miklu í sameiningu,“
sagði Hillary og hrósaði
frumkvöðlastarfi Íslands í
orkumálum. Meiri líkur
en minni eru því á að
Íslandsvinur vermi stólinn
í ávölu skrifstofunni í
Hvíta húsinu næstu fjögur
árin.
steindor@frettabladid.is
Í
árdaga tölvunotkunar á Íslandi taldist það til kosta þess að
nota Apple tölvur að viðmót þeirra var á íslensku. PC tölv-
ur buðu hins vegar upp á viðmót á ensku og einnig flest
forrit sem notuð voru á þær tölvur.
Nú hafa Apple-tölvurnar því miður ekki lengur íslenskt
viðmót og PC notendur eru orðnir svo vanir enskumælandi
tölvum að margir hverjir fúlsa við þeim þýðingum sem þó eru
fyrir hendi á notendaviðmóti í tölvum. Þessari þróun verður að
snúa við.
Margir vita ekki að Windows XP og Office 2003 stendur til
boða á íslensku. Auk þess er gert ráð fyrir að þýðingar á Wind-
ows Vista og Office 2007 komi á markað í maí á þessu ári. Þess-
um þýðingum ættu íslenskir tölvunotendur að taka fagnandi.
Það er lykilatriði fyrir þróun íslenskunnar sem gilds tungumáls
í tölvuheimi að markaðurinn taki við þeim íslenskaða hugbúnaði
sem þó er fyrir hendi.
Þeir sem hafa setið fyrir framan tölvur í áraraðir hafa tilhneig-
ingu til íhaldssemi og vilja margir hverjir halda í það enskumæl-
andi viðmót sem þeir þekkja. Það er þó fullyrt hér að á innan við
hálfum degi tækist hvaða tölvuhundi sem er að venjast því að
viðmót tölvunnar væri á móðurmálinu.
Nefna má farsíma til samanburðar. Í flestum nýlegri símum
stendur til boða íslenskt viðmót og þeir eru fáir sem hafna því og
taka ensku eða annað tungumál fram yfir móðurmálið þó að þeir
hafi áður notað farsíma með ensku viðmóti.
Mestu skiptir þó að þeir sem eru að hefja tölvunotkun, börnin,
alist upp við að viðmót tölvunnar sé á móðurmáli þeirra. Þannig
ættu allir skólar og leikskólar að hafa metnað til þess að sýna
nemendum sínum aldrei Windows-viðmótið nema á íslensku.
Foreldrar ættu einnig að krefjast þess af skólum barna sinna
að viðmót tölvanna sé á íslensku um leið og heimilistölvan ætti
vitanlega líka að blasa við barninu á móðurmálinu.
Röksemdin sem gengur út á að gott sé að læra ensku af tölvunni
stenst engan veginn. Næg tækifæri eru alls staðar í kringum
okkur til að nema það góða tungumál. Auk þess verða tækifæri
þeirra barna sem eiga í lestrarörðugleikum og erfiðleikum
með að nema erlend tungumál miklu betri ef viðmót tölvu er á
íslensku.
Óðum styttist í að hlutur hins talaða máls aukist verulega í
hinni stafrænu veröld. Ef við sofnum á verðinum nú og göngumst
enskumælandi tölvuumhverfi algerlega á hönd gæti farið svo
að eftir undrastuttan tíma stæðum við frammi fyrir því að geta
ekki stýrt heimilistækjum okkar öðruvísi en að mæla við þau á
enska tungu.
Neytendur vilja síma með íslensku viðmóti. Sömuleiðis telja
seljendur heimilistækja það til kosta, og auglýsa sérstaklega,
stjórnborð á íslensku og íslenskar leiðbeiningar. Á sama hátt
ættu neytendur að taka fagnandi íslensku viðmóti í tölvum
sínum. Það getur skipt sköpum fyrir framtíð íslenskunnar.
Íslenskan verður að vera tungumál Íslendinga á
tölvum eins og annars staðar.
Tölvur sem tala
íslensku
STEINUNN STEFÁNSDÓTTIR SKRIFAR