Fréttablaðið - 14.07.2008, Blaðsíða 4

4 14. júlí 2008 MÁNUDAGUR
VEÐURSPÁ
Kaupmannahöfn
Billund
Ósló
Stokkhólmur
Gautaborg
London
París
Frankfurt
Friedrichshafen
Berlín
Alicante
Mallorca
Basel
Eindhoven
Las Palmas
New York
Orlando
San Francisco
HEIMURINN
Vindhraði er í m/s.
Hitastig eru í °C.
Gildistími korta er um hádegi.
21°
20°
20°
21°
20°
21°
24°
23°
16°
23°
25°
29°
19°
22°
23°
30°
32°
23°12
Á MORGUN
Norðan eða norðvestan,
5-10 m/s.
MIÐVIKUDAGUR
Stíf norðlæg átt allra
austast, annars hægari.
11
11
12
13
15
13
13
12
12
11
7
2
4
6
8
6
10
6
11
7
8
6
12
16
11
910 9
10
14
14
BREYTINGAR
Á morgun fer veður
kólnandi norðan
og austan til en
búast má við fínum
hitatölum og björtu
veðri sunnanlands.
Á miðvikudag og
fi mmtudag verður
lítið um úrkomu
á landinu öllu og
horfur á sumar-
blíðu sunnan og
vestan til.
Elísabet
Margeirsdóttir
Veður-
fréttamaður
Í dálknum Frá degi til dags í gær var
ranghermt að Sigurjón M. Egilsson
hafi verið „látinn fara“ sem ritstjóri
Mannlífs. Sigurjón verður áfram rit-
stjóri Mannlífs. Beðist er velvirðingar
á mistökunum.
LEIÐRÉTTING
Egill Jónsson, fyrrum alþingis-
maður og bóndi á Seljavöllum,
er látinn, 77 ára að aldri. Egill
fæddist að Hoffelli í Nesja-
hreppi 14.
desember
1930. Hann
lauk prófi
frá Bænda-
skólanum á
Hvanneyri.
Árið 1955
stofnaði
Egill, ásamt
eftirlifandi eiginkonu sinni,
Halldóru Hjaltadóttur, nýbýlið
Seljavelli í Nesjum.
Egill var ráðunautur
Búnaðarfélags Íslands og síðar
héraðsráðunautur Búnaðar-
sambands Austur-Skaftfell-
inga. Hann var fulltrúi á
Búnaðarþingi og sat í hrepps-
nefnd Nesjahrepps. Egill sat á
þingi fyrir Sjálfstæðisflokkinn
frá árunum 1979 til 1999. Auk
þess kom Egill að útgáfumál-
um og ritstörfum.
Egill Jónsson
látinn
STJÓRNMÁL Með evruaðild mætti
skjóta þriðju stoðinni undir sam-
starf Íslands og Evrópusambands-
ins, segir Björn Bjarnason dóms-
málaráðherra á heimasíðu sinni.
Hann segir Íslendinga hafa tengst
Evrópusambandinu eftir tveimur
meginleiðum, EES-samningnum og
Schengen-samkomulaginu. Einnig
muni meiri pólitísk sátt verða um
þá leið heldur en þá að ganga í sam-
bandið.
Valgerður Sverrisdóttir, þing-
maður Framsóknarflokksins og
fyrrverandi ráðherra, segir á
heimasíðu sinni að hún hafi fyrir
nokkrum árum sett fram sömu hug-
mynd og Björn geri nú. Á þeim
tíma velti hún meðal annars upp
þeirri hugmynd að semja sérstak-
lega um upptöku evrunnar án fullr-
ar aðildar að myntbandalaginu eða
Evrópusambandinu. Það fékk lítinn
hljómgrunn hjá sjálfstæðismönn-
um, og bæði Geir H. Haarde for-
sætisráðherra og Björn Bjarnason
sögðu óraunhæft að taka upp evru
hér á landi án aðildar að Evrópu-
sambandinu. Þá sagði Björn einnig
að sérfræðingar innan seðlabank-
ans teldu evruaðild án Evrópusam-
bandsaðildar ekki fýsilega.
Geir H. Haarde forsætisráðherra
hefur sagt að valkostir Íslands í
Evrópusambandsmálum séu skýr-
ir, að vera fyrir utan það eða fyrir
innan. Því sé upptaka evrunnar án
aðildar að Evrópusambandinu ekki
möguleg, og stefna ríkisstjórnar-
innar sú að ekkert verði gert í þess-
um málum á kjörtímabilinu.
Björn segir hins vegar að nú hafi
vaknað spurning um þessa milli-
leið. Hann sé ekki að leggja til ein-
hliða upptöku evru, heldur yrði
evra tekin upp á grundvelli samn-
inga við Evrópusambandið. Hann
telur lögheimildir fyrir þessari
millileið vera hjá Evrópusamband-
inu.
„Ég vil ekkert segja um upptöku
evrunnar, við þurfum að einbeita
okkur að því að hlúa að krónunni
núna,“ segir Þorgerður Katrín
Gunnarsdóttir menntamálaráð-
herra og varaformaður Sjálfstæð-
isflokksins, um pistil Björns. Hún
segir tillögu hans ekki nýja af nál-
inni, hann hafi bent á þetta áður.
Össur Skarphéðinsson iðnaðar-
ráðherra segir hins vegar mikil tíð-
indi fólgin í pistli Björns. Hann sjái
að krónan sé ekki framtíðarmynt
Íslendinga, og að leita verði nýrra
leiða. „Það sem kemur mér á óvart
er að hann telji unnt að taka upp
evru án þess að ganga í Evrópu-
sambandið því það er í andstöðu við
það sem ESB segir sjálft og er
þvert á niðurstöðu Evrópunefndar
forsætisráðherra sem ég sat í og
hann var formaður í. Batnandi
Birni er best að lifa.“
thorunn@frettabladid.is
helgath@frettabladid.is
Evruaðild gæti orðið þriðja
stoðin í samstarfi við ESB
Björn Bjarnason segir að með evruaðild mætti skjóta nýrri stoð undir samstarf við ESB. Hann segir ekki
um einhliða upptöku evru að ræða heldur yrði evran tekin upp á grundvelli fyrirliggjandi samninga.
„Evrópusambandið notar tiltekið
kerfi til þess að halda utan um
myntbandalagið. Eitt þeirra er
aðlögunarkerfi að upptöku evrunnar.
Þetta kerfi læsir saman gengi
evrópsku gjaldmiðlanna með mjög
lítilli gengisbreytingu,“ segir Eiríkur
Bergmann Einarsson stjórnmála-
fræðingur. Danir hafa einir þjóða í
Evrópusambandinu haldið áfram
í þessu kerfi þrátt fyrir að hafa
hafnað upptöku evrunnar. Eiríkur
segir þessa leið hafa verið nefnda á
Íslandi. Vandinn sé hins vegar sá að
við séum ekki í Evrópusambandinu
og því sé ólíklegt að það sé pólitísk-
ur vilji fyrir því að hleypa Íslandi inn
í kerfið – sem eigi að vera aðlögun-
arkerfi að fullri upptöku evru. Hann
segir þessa leið þó vera tæknilega
mögulega. „Hins vegar er staða
efnahagslífsins og peningamála það
alvarleg að hugsanlega gæti Ísland
farið til Evrópusambandsins og
beðið um þetta sem einhvers konar
neyðaraðstoð,“ segir Eiríkur.
Björn Bjarnason útskýrir ekki
frekar muninn á því sem hann ræðir
í pistli sínum og einhliða upptöku
evrunnar. Hann segist þó ekki hafa
þessa dönsku leið í huga. Hann
telur að fleiri leiðir mætti skoða, og
bendir á að prófessorarnir Stefán
Már Stefánsson og Guðmundur
Magnússon hafi meðal annars nefnt
leið til upptöku evru.
TÆKNILEGA MÖGULEG LEIÐ SEM NEYÐARAÐSTOÐ
BJÖRN BJARNASON Dómsmálaráðherrann vill kanna upptöku evru á grundvelli
samninga Íslands við Evrópusambandið. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
SUÐUR-AFRÍKA, AP Valdabrölt Roberts Mugabe í
Simbabve hefur grafið undan óskrifaðri reglu
leiðtoga Afríkuríkja, að snúast aldrei gegn
neinum úr hópnum.
Það eitt að nokkur Afríkuríki skuli ekki
viðurkenna niðurstöður forsetakosninganna í
Simbabve á sér engin fordæmi í álfunni og
þykir jafnvel merki um bjartari framtíð
ríkjanna þar sem lýðræði fær meira vægi.
Yngri kynslóð Afríkuleiðtoga er óhræddari
að brjóta gegn hefðinni og meðal þeirra sem
helst hafa látið í sér heyra er Ellen Johnson
Sirleaf, forseti Líberíu, en hún er eina konan í
hópnum.
Hún varð fyrst Afríkuleiðtoga til að styðja
harðari refsiaðgerðir Sameinuðu þjóðanna
gegn leiðtogum Simbabve, og sagði mikilvægt
að alþjóðasamfélagið sætti sig ekki við að
ofbeldi sé beitt til að halda völdum. Aðrir eru
Levy Mwanawasa, forseti Sambíu, Ian Khama
frá Botsvana og Umar Yar-Adua frá Nígeríu,
sem sjálfur stendur reyndar í réttarhöldum
vegna ásakana um kosningasvindl.
„Ofbeldið í aðdraganda kosninganna var svo
heiftúðugt að það endurspeglar ekki óskir
íbúanna í Simbabve,“ sagði Zainab Bangura,
utanríkisráðherra Síerra Leóne.
Rúanda og Senegal hafa einnig fordæmt
kosningarnar í Simbabve, sem Mugabe segir
hafa tryggt sér sigur. - gb
ROBERT MUGABE Leiðtogi Simbabve hefur notið þess
að leiðtogar annarra ríkja Afríku forðast gagnrýni.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Forseti Simbabve hefur til þessa ekki þurft að þola mikla gagnrýni, en það er að breytast:
Mugabe grefur undan einingu Afríku
Íbúðalánabönkum bjargað
Bandaríska fjármálaráðuneytið og
Seðlabanki Bandaríkjanna ætla að
koma íbúðalánabönkunum Fannie
Mae og Freddie Mac til bjargar.
Hlutabréf í bönkunum tveimur hafa
hríðfallið á síðustu vikum vegna mik-
ils taps þeirra á íbúðalánum. Framtíð
bankanna tveggja, sem eru ráðandi
á bandarískum íbúðalánamarkaði,
hefur verið í hættu. Henry Paulson
fjármálaráðherra segir stjórnvöld
BANDARÍKIN
GENGIÐ 11.07.2008
GJALDMIÐLAR KAUP SALA
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
153,2111
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR
75,68 76,04
149,68 150,40
119,64 120,30
16,029 16,123
14,839 14,927
12,619 12,693
0,7069 0,7111
123,35 124,09
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR