Fréttablaðið - 10.09.2008, Blaðsíða 16

16 10. september 2008 MIÐVIKUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björn Ingi Hrafnsson og Óli Kr. Ármannsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Í Frakklandi hélt agúrkutíðin innreið sína í sumarbyrjun,
þegar haldinn var síðasti ríkis-
stjórnarfundurinn. Við það
tækifæri færði Carla Bruni öllum
ráðherrunum, þrjátíu og átta að
tölu, nýjasta geisladisk sinn „Eins
og ekkert hafi gerst“, og skýrðu
fjölmiðlar frá þessari höfðinglegu
gjöf. Að því búnu héldu ráðherr-
arnir á braut með geisladiskana í
hendinni, og mælti hver og einn
þeirra fáein spakleg orð að
lokum, líkt og hústakarnir
framliðnu í Fróðá eftir duradóm-
inn.
Þeir fréttamenn sem sjá um
innlend málefni skrásettu þau
samviskusamlega sem vera ber,
en fóru síðan að taka saman
föggur sínar. Því þótt mikilla
tíðinda væri að vænta úti í hinum
stóra heimi, ef að líkum léti, bjóst
enginn við því að nokkur skapað-
ur hlutur myndi gerast í Frakk-
landi meðan forsetinn og allir
ráðherrarnir væru í fríi. Án
Sarkozys eru fréttir í útvarpi og
sjónvarpi ekki annað en hljóm-
andi málmur eða hvellandi bjalla
eins og mönnum er kunnugt.
En óvæntur gestur kom nú öllu
í uppnám. Varla voru ráðherrarn-
ir byrjaðir að koma sér fyrir í
sumardvölinni til að hlusta á
geisladiskinn, þegar tilkynnt var
að innan skamms væri von á
mexíkanska nautabananum
„Michelito“ og myndi hann sýna
listir sínar á ýmsum þeim stöðum
þar sem nautaat fer fram. En í
Frakklandi er sú íþrótt einungis
leyfð þar sem rótgróin hefð er
fyrir henni, í gömlum borgum í
suðurhluta landsins, ekki ýkja
langt frá landamærum Spánar,
gjarnan í bæjum sem geta státað
af fornum rómverskum hring-
leikahúsum. Utan þess svæðis er
hún bönnuð, það má sem sé ekki
taka hana upp þar sem hún hefur
aldrei áður tíðkast, en á sínum
heimaslóðum er hún allvinsæl.
Því var nú uppi fótur og fit,
enda fór miklum sögum af afreks-
verkum Michelitos, ekki aðeins í
hringleikahúsum í heimalandi
hans, heldur líka víðar í Róm-
önsku Ameríku. Á þessum slóðum
var hann stórstjarna. En eitt var
þó óvenjulegt við feril Michelitos:
nautabaninn mikli frá Mexíkó var
sem sé tíu ára gamall – tíu og
hálfs árs sögðu reyndar blaða-
menn sem vildu hafa allt á hreinu.
Hvergi varð þó séð að bernskan
stæði honum fyrir þrifum. Á
myndum mátti sjá hvernig hann
tiplaði léttilega kringum illvíga
tudda, aðeins 1,36 m hár, með
sverðið og rauðu duluna, áður en
hann lagði til lokaatlögunnar. Sagt
var að hann hefði byrjað að
stunda nautaat fjögurra ára og
banað fyrsta bolanum sex ára
gamall. Eftir það hófst svo
frægðarferillinn.
Það var því ekki nema von þótt
eftirvæntingin væri mikil. En þó
voru ekki allir jafnhrifnir. Í
Frakklandi eru til samtök manna
sem gera sig alls ekki ánægða
með þá tilhögun að leyfa nautaat
með þessum mjög svo ákveðnu
takmörkunum heldur vilja láta
banna það með öllu, og þau fóru
þegar á stúfana. Reyndar var það
ekki auðvelt, því mönnum hefur
alveg láðst að setja nokkurt
aldurstakmark í þessari íþrótt, en
formaður samtakanna dró þá
fram lög sem leggja blátt bann
við barnavinnu af hvaða tagi sem
væri og heimtaði að sýningar
Michelitos yrðu stöðvaðar á þeim
forsendum.
Þessu mótmæltu forsvarsmenn
sýninganna hástöfum. Þeir sögðu
að Michelito væri venjulegur
nemandi í nautabanaskóla, sem
myndi koma fram ókeypis eins og
venja væri um slíka lærlinga,
enda yrði hann einungis látinn
eiga við 120 kg kálfa, án þess að
bana þeim.
En formaður samtakanna lét
ekki sannfærast. „Hver getur
trúað því að Michelito sem berst
við 250 kg naut í Mexíkó eða enn
þyngri og hefur þegar orðið
sextíu þeirra að aldurtila, sé ekki
annað en nemandi og komi hér
fram borgunarlaust?“ sagði hann,
og kærði málið þegar til ýmissa
yfirvalda. En þau brugðust við
með ýmsum hætti, ýmist bönnuðu
þau sýningarnar eða leyfðu.
Þannig bannaði sýslumaðurinn í
Arles sýningu þar í borg, reyndar
ekki með tilvísun til laga um
barnavinnu heldur af einhverjum
öryggisástæðum sem enginn
hafði áður heyrt nefndar, og til að
árétta það sendi hann vaska sveit
lögregluhermanna til að meina
litla snáðanum með duluna og
korðann aðgang að vellinum þar
sem nautin biðu. En borgarstjór-
inn í þessum sama bæ var á öðru
máli, hann hótaði að kæra
sýslumann fyrir valdníðslu og
fann annan leikvang þar sem
nautabaninn ungi gat komið fram.
Var sú sýning eins og sagt hafði
verið, með ungum bolum sem
fengu grið.
Þannig leið nú ágústmánuður,
að Michelito hoppaði kringum
kálfana og yfirvöldin kringum
Michelito ýmist til að stöðva hann
eða til að hrópa „óle“ og hvetja
hann til dáða. Svo fór að lokum að
hann gat nokkurn veginn haldið
sinni dagskrá, enda var varla við
öðru að búast af þessum unga
snillingi sem aðdáendurnir eru
þegar farnir að líkja við Mózart.
Krókurinn sem beygist
EINAR MÁR JÓNSSON
Í DAG | Nautaat
Guðlaugur og Líbíuforseti
Grátt grín Ögmundar Jónassonar, þar
sem hann útbjó mynd af Guðlaugi
Þór Þórðarsyni heilbrigðisráðherra
að heilsa Gaddafí Líbíuforseta, hefur
farið fyrir brjóstið á mörgum, þar á
meðal Guðlaugi Þór, sem finnst lágt
lagst að vera spyrt við mann sem
hefur látið myrða konur
og börn. Skýring
Ögmundar á brand-
aranum er sú að þeir
Gaddafí og Guðlaug-
ur eigi það sameig-
inlegt að þurfa ekki
að færa djúp rök fyrir
því þegar ráðist væri
í djúpar sam-
félagslegar
breytingar.
En hvað finnst Gaddafí?
Hins vegar má gera því skóna að ef
Gaddafí vissi af uppátækinu kynni
hann Ögmundi ekki miklar þakkir
heldur; hann á að minnsta kosti
meira sameiginlegt með Ögmundi
en Guðlaugi í ýmsum málum.
Gaddafí hefur til dæmis lagt
blátt bann við áfengi og fjár-
hættuspili í Líbíu. Ögmundur
vill að vínsala sé takmörkuð
við ríkisrekstur og hugnast
ekki spilavíti. Guðlaugur vill
aftur á móti vín í kjörbúðir og
er ekki á móti því þótt menn
haldi pókermót fyrir opnum
tjöldum. Fengi Gaddafí
ráðið kysi hann líklega
frekar lúkuna á Ögmundi
en Guðlaugi.
Sjaldnast fullnægjandi
Jakob Björnsson, fyrrverandi
orkumálastjóri, svaraði Andra Snæ
Magnasyni rithöfundi í Morgun-
blaðinu í gær, um hvenær sé komið
nóg af virkjunum. Svar Jakobs er
stutt og snöfurmannlegt: „Þá er
komið nóg þegar smávegis
viðbót af því sem sóst er eftir
er nákvæmlega étin upp af
því sem þarf að fórna til að
ná henni.“ Jakob bætir við
í sömu andrá að þetta svar
sé þó „sjaldnast fullnægj-
andi“.
bergsteinn@frettabladid.is
Aðför að póstþjónustu
UMRÆÐAN
Bjarni Jónsson skrifar um póst-
þjónustu
Sú aðför að póstþjónustu í dreifbýli sem nú á sér stað með lokun
póstafgreiðslustaða og fækkun
póstburðardaga fer fram í skjóli og á
ábyrgð núverandi samgönguráðherra
Samfylkingarinnar sem fer einn með
100% hlut ríkisins í Íslandspósti. Mér
er til efs að jafnvel fyrrverandi
samgönguráðherra Sjálfstæðisflokks-
ins hefði liðið að svo freklega væri
gengið á rétt landsbyggðarinnar. Ástæða er til að
þau byggðarlög sem nú er ráðist gegn leiti réttar
síns vegna þessarar fordæmalausu framgöngu.
Dregið úr þjónustu
Með lokun póstafgreiðslna er verið að draga úr
þjónustu á viðkomandi svæðum og þjónusta
landpósta mun ekki geta mætt þeirri þjónustu-
skerðingu að öllu leyti. Markmið laga um
póstþjónustu er meðal annars að tryggja lág-
marksfjölda afgreiðslustaða, og viðskiptaleg rök
og meint hagræðing geta ekki eingöngu ráðið för
þegar lagt er til að póstafgreiðslum vítt
og breitt um landið sé lokað.
Samfylkingin gengur hreint til verks
Í ályktun flokksráðsfundar VG 29.-30.
ágúst síðastliðinn er þess krafist að
póstþjónusta sé rekin með almannahags-
muni í huga og án þess að íbúum á
einstökum landsvæðum sé mismunað.
Með því að skerða þjónustu við atvinnu-
rekendur og almenning á fámennari
svæðum er jafnræðisregla brotin. Einnig
er vakin athygli á því að forsætisráð-
herra hafi þegar lýst því yfir að hann
vilji selja póstþjónustu landsins til
einkaaðila og ljóst er að með niðurskurði í
póstþjónustunni er verið að sníða hana að
markaðslögmálum og setja í söluvænlegar
umbúðir. Horfið er frá því að reka póstinn sem
grunnþjónustu og arðsemissjónarmið eru tekin
við. Samfylkingin hefur nú það hlutverk að fylgja
þeirri stefnubreytingu gagnvart landsbyggðinni
úr hlaði og er óhætt að segja að hún gangi hreint
til þess verks.
Höfundur er sveitarstjórnarfulltrúi VG Skagafirði.
BJARNI JÓNSSON
– með þér alla leið
VIÐ TÖKUM VEL
Á MÓTI ÞÉR
V
ö
ru
m
er
ki
S
h
el
l e
ru
n
o
tu
ð
m
eð
le
yf
i S
h
el
l B
ra
n
d
s
In
te
rn
at
io
n
al
A
G
Í
slenskt samfélag er þessar vikur og mánuði að ganga í
gegnum merkilega tilraun sem aldrei hefur verið reynd
áður hér á landi. Það má kalla hana: Hvernig hegðar hreyf-
anlegt vinnuafl sér í hnattvæddum heimi?
Í byrjun þessa árs var hlutfall útlendinga um tíu prósent
af vinnumarkaðinum og var hvergi hærra á Norðurlöndunum.
Talið í hausum voru þetta um 18.000 manns. Á sama tíma var
skráð atvinnuleysi um eitt prósent.
Eftir látlausar fréttir af uppsögnum, stöðvun framkvæmda
og niðurskurði mætti ætla að vinnumarkaðurinn væri hart leik-
inn þetta haust. Tilfellið er þó annað, að minnsta kosti enn sem
komið er.
Púlsinn er sterkur. Atvinnuauglýsingablöð dagblaðanna eru
stútfull af auglýsingum eftir fólki í fjölbreytt störf. Og atvinnu-
leysi er í sögulegu lágmarki, aðeins rétt ríflega eitt prósent. Það
er athyglisvert, sérstaklega þegar höfð er í huga sú gamla þumal-
puttaregla að atvinnuleysi undir tveimur prósentum á að vera
vísbending um þenslu; að þá séu fleiri að störfum vegna þrýst-
ings en vilja í raun og veru vinna.
Þegar Ísland varð aðili að samningnum um Evrópska efna-
hagssvæðið á sínum tíma urðu margir til þess að vara við afleið-
ingum skilyrðisins um frjálst flæði vinnuafls. Svipaðar raddir
heyrðust aftur fyrir ríflega tveimur árum þegar íbúar Eistlands,
Lettlands, Litháens, Póllands, Slóvakíu, Slóveníu, Tékklands og
Ungverjalands bættust í hóp þeirra þjóða sem geta komið og
stundað hér atvinnu án takmarkana.
Fulltrúar verkalýðshreyfingarinnar voru meðal annars ugg-
andi yfir þessari þróun. Menn óttuðust að kjarasamningar yrðu
brotnir á útlendingunum, með þeim afleiðingum til lengri tíma
að kjör versnuðu almennt og atvinnuleysi ykist meðal heima-
manna.
Þessi tilraun er í gangi um þessar mundir. Enn sem komið er
bendir flest til þess að erlenda vinnaflið sé mjög hreyfanlegt og
hafi ekki eyðileggjandi áhrif á atvinnulíf innfæddra.
Þegar allt lék hér í lyndi, krónan var sterk og framkvæmda-
gleðin allsráðandi, svöruðu þúsundir einstaklinga frá Póllandi,
Litháen, Lettlandi og fleiri löndum kallinu eftir fleiri höndum
til starfa. Þessir karlar og konur dreifðust víða um atvinnulífið.
Fjölmargir fóru í byggingaiðnaðinn, aðrir í ýmis þjónustu- og
umönnunarstörf, þar á meðal störf sem Íslendingar hafa gerst
fráhverfir.
Við erum nú stödd á því stigi tilraunarinnar að margt af þessu
fólki hefur haldið heim á nýjan leik. Fall krónunnar hefur minnk-
að muninn á launum hér og í heimalöndum þessa fólks, þar sem
verð á mat og öðrum nauðþurftum er auk þess mun lægra.
Fjölmargir útlendingar eru hér enn að störfum. Flest bendir
til þess að þegar kreppir að þá kjósi þeir að fara heim til sín
fremur en hokra hér. Þeir sem eftir verða hafa tengst landinu
öðrum böndum en fjárhagslegum. Við skulum bjóða þá vel-
komna í hópinn.
Merkileg tilraun í gangi á vinnumarkaðinum.
Hreyfanlega
vinnuaflið
JÓN KALDAL SKRIFAR