Fréttablaðið - 10.10.2008, Blaðsíða 6

6 10. október 2008 FÖSTUDAGUR
Finnst þér sanngjarnt að kalla
forsvarsmenn bankanna óreiðu-
menn?
Já 67,3%
Nei 32,7%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Telur þú að milliríkjadeila
sé skollin á milli Íslands og
Bretlands?
Segðu skoðun þína á vísir.is
EFNAHAGSMÁL Fulltrúar verkalýðs-
hreyfingarinnar og atvinnulífsins
hafa fundað á hverjum degi í
margar vikur um ástandið í
efnahagsmálum þjóðarinnar.
Markmiðið er að halda gangverki
atvinnulífsins smurðu, að sögn
Gylfa Arnbjörnssonar, fram-
kvæmdastjóra ASÍ.
Gylfi segir mikilvægt „við
þessar skelfilegu aðstæður að það
sé unnið saman að því að koma í
veg fyrir að þessi gríðarlega
kreppa og krísa á fjármálamark-
aði breiðist um hagkerfið eins og
eldur í sinu“. - ghs
Framkvæmdastjóri ASÍ:
Snúum bökum
saman með
atvinnulífinu
VERÐLAUN Tilkynnt var í Stokk-
hólmi um hádegi í gær að Nóbels-
verðlaun í bókmenntum í ár hlyti
franska skáldið Jean-Marie
Gustave Le Clézio. Clezio er
fæddur 1940 og var alinn upp í
Suður-Frakklandi, á Máritaníu og í
Nígeríu. Hann er tvítyngdur og
var menntaður í Bretlandi. Fyrstu
skáldsögu sína sendi hann frá sér
árið 1963, Prices-Verbal, sem var
samin í anda nýrómansins franska.
Hann hefur síðan verið afkasta-
mikill höfundur skáldsagna,
ritgerða, barnabóka og ferðabóka.
Hann hefur þýtt á frönsku helstu
verk bókmennta indíána í Suður-
Ameríku og býr í Nýju-Mexíkó í
Bandaríkjunum, á Máritaníu og í
Nice í Frakklandi. Mörg verka
hans hafa verið þýdd á ensku og
Norðurlandamálunum. Verðlaunin
verða afhent skáldinu í desember í
Stokkhólmi eins og venjan er. - pbb
Nóbelsverðlaun í bókmenntum:
Frakki hlýtur
heiðurinn
KJARAMÁL Almennir starfsmenn
bankanna sem ríkið hefur yfirtek-
ið geta ekki verið vissir um að
halda sömu launum og réttindum
og áður, verði þeir endurráðnir hjá
nýju fyrirtæki. Starfsmenn sem
ekki verða endurráðnir geta vænst
þess að uppsagnarfrestur þeirra
verði virtur að vettugi. Ákvæði
laga um réttarstöðu starfsmanna
við aðilaskipti að fyrirtækjum
voru numin úr gildi þegar ríkis-
stjórnin setti neyðarlögin sem sér-
fræðingur í vinnurétti telur að geti
stangast á við EES-samninginn.
Friðbert Traustason, fram-
kvæmdastjóri Samtaka starfs-
manna fjármálafyrirtækja (SSF),
segir það alls ekki víst að almennir
starfsmenn bankanna haldi sínum
fyrri launum og réttindum, eins og
Björgvin G. Sigurðsson viðskipta-
ráðherra hefur haldið fram. „Sett
var inn í neyðarlögin að lög um
réttarstöðu starfsmanna við aðila-
skipti séu ekki í gildi, en sam-
kvæmt þeim heldur starfsmaður
öllum sínum réttindum við breyt-
ingu eins og þessa.“
Eiríkur Elís Þorláksson, héraðs-
dómslögmaður hjá lögmannsstof-
unni LEX, segir þá starfsmenn
sem fá vinnu hjá nýjum banka eiga
að halda óskertum kjörum ef lögin
eigi við. „Í hinum svokölluðu neyð-
arlögum sem sett voru fyrir fáein-
um dögum er hins vegar tekið sér-
staklega fram í 1. grein að þau geri
það ekki.“
Eiríkur telur það álitamál hvort
það standist að undanskilja lögin í
þessu tilviki því þau voru sett til
innleiðingar tilskipunar Evrópu-
sambandsins sem Íslandi ber að
fylgja samkvæmt skuldbindingum
EES-samningsins. „Lögin hafa að
geyma lágmarksréttindi sem ríki
eiga að tryggja starfsmönnum við
aðilaskipti að fyrirtækjum. Því
kann að vera umdeilanlegt hvort
hægt sé að ryðja lögunum út eins
og gert var með neyðarlögunum.“
Eiríkur segir að réttarstaða
starfsmanna sem missa vinnuna
ráðist af því hvort eldri bankinn
verður gjaldþrota eða ekki. „Ef
bankinn verður ekki gjaldþrota þá
á starfsmaður sem fær uppsagnar-
bréf tilkall til launa í uppsagnar-
fresti. Ef bankinn hins vegar verð-
ur úrskurðaður gjaldþrota, þá
horfir málið líklega öðruvísi við.
Launþeginn á að vísu kröfu í þrota-
búið, en óvíst er að eitthvað feng-
ist upp í þær.“ svavar@frettabladid.is
Ekkert tryggir laun
bankastarfsmanna
Ekkert tryggir að laun og önnur réttindi verði óbreytt hjá nýjum ríkisbönkum.
Lög um réttarstöðu starfsfólks hafa þar verið numin úr gildi. Sérfræðingur í
vinnurétti telur neyðarlög geta stangast á við skuldbindingar EES-samningsins.
EIRÍKUR ELÍS
ÞORLÁKSSON
FRIÐBERT
TRAUSTASON
STARFSMENN LANDSBANKANS Nýr ríkisbanki hefur verið stofnaður á rústum gamla
Landsbankans. Þeir 1.000 starfsmenn sem endurráðnir verða lifa í óvissu. 500 gætu
misst vinnuna.
KJARAMÁL Fjármálaeftirlitið
tilkynnti í gær stofnun nýs
ríkisbanka á rústum Landsbanka
Íslands. Heitir hann Nýi Lands-
banki Íslands. Samkvæmt
ákvörðun stjórnar FME munu um
eitt þúsund starfsmenn vinna í
Nýjum Landsbanka í framtíðinni
af þeim tæplega 1.500 sem unnu
þar fyrir.
Helga Jónsdóttir, formaður
starfsmannafélags, segir mikla
óvissu ríkja innan bankans um
hverjir haldi vinnunni og hvort
laun og réttindi haldist frá því
sem var. „Viðskiptaráðherra
sagði að allir myndu halda sínum
launum nema þeir sem hafa
svokölluð ofurlaun. En hann
sleppti því að skilgreina hver þau
væru.“ Helga telur að starfsmenn
útibúanna séu einna öruggastir
um að halda vinnunni en þeir eru
um 700 talsins. - shá
Nýr Landsbanki Íslands:
1.000 af 1.500
verða ráðnir
VIÐSKIPTI Alþjóðlegir fjárfestar, sem eiga tugi
milljarða króna innstæður í íslenskum bönkum, eru
uggandi yfir því hvort þær séu tryggðar. Þrátt fyrir
að ríkisstjórnin hafi margítrekað að allar innstæður
á íslenskum reikningum séu tryggðar virðist óvissa
ríkja um hvort það gildi einnig um útlendinga sem
eiga krónur á íslenskum bankareikningum.
Forsvarsmenn alþjóðlegs fjárfestingarfélags sem
hefur nokkra milljarða króna á íslenskum banka-
reikningum segjast hafa fengið misvísandi svör
varðandi hvort innstæður þeirra væru tryggðar.
Þeir fullyrða að mikil óvissa ríki um málið og það sé
ein af meginástæðunum fyrir þeim óróa sem verið
hefur í viðskiptum með krónuna undanfarna daga.
Ólafur Arinbjörn Sigurðsson, lögmaður á lög-
fræðistofunni Logos, segir að undanfarna daga hafi
fjöldi erlenda og innlendra aðila, einkum erlend
fjármálafyrirtæki, leitað til Logos vegna þessa. Allir
hafi áhyggjur af að ekki sé fullt jafnræði meðal
innstæðueigenda hérlendis. „Ef sá skilningur er
réttur að yfirlýsing stjórnvalda nái einnig til
innstæðna erlendra aðila í íslenskum bönkum er
mikilvægt að þeim skilningi verði þegar í stað komið
á framfæri við erlendar fréttaveitur,“ segir hann.
- hhs
Alþjóðlegir fjárfestar kalla á staðfestingu á tryggingu innstæðna:
Útlendingar óttast um peninga hér
EFNAHAGSMÁL Þrír stærstu lífeyris-
sjóðir landsins tapa um 50 milljörð-
um króna á hruni íslensku bank-
anna. Þetta eru Lífeyrissjóður VR,
Gildi og Lífeyrissjóður starfs-
manna ríkisins, LSR. Ljóst er að líf-
eyrisgreiðslur skerðast á næsta ári,
mismunandi mikið eftir lífeyris-
sjóðum. Iðgjöld hækka hugsan-
lega.
Hrafn Magnússon, framkvæmda-
stjóri Landssamtaka lífeyrissjóða,
LL, segir lífeyrissjóðina hafa orðið
fyrir „bylmingshöggi“. Gunnar Páll
Pálsson, formaður VR, segir erfitt
að gera sér grein fyrir áhrifum
höggsins. „Við getum reiknað með
að tapa rúmum 16 milljörðum, eða
sex prósentum af eignum,“ segir
Gunnar Páll og telur ljóst að færa
þurfi niður réttindi á næsta ári.
Hann vonast til að það verði innan
við tíu prósent.
Hrafn segir að enginn viti hvern-
ig málin standa um áramótin.
Skerðing eða breytingar á iðgjöld-
um komi ekki til álita fyrr en á
fyrstu mánuðum næsta árs. „Mér
er ekki fullljóst hve mikið sjóðirnir
áttu í bönkunum. Innlend hlutabréf
voru metin í lok júní upp á 170
milljarða. Hlutdeild lífeyrissjóð-
anna nemur um átta prósent af
eignum. Við vitum ekki hve mikils
virði þessi bréf eru,“ segir Hrafn
og rifjar upp að lífeyrissjóðirnir
hafi átt um 5,5 prósent í Glitni. Sú
eign hafi rýrnað um 10 milljarða
við yfirtökuna.
„Meiri líkur en minni eru til þess
að það komi til skerðingar á næsta
ári,“ segir Hrafn og telur útilokað
að lífeyrissjóður verði gjaldþrota.
- ghs
Þrír lífeyrissjóðir tapa um fimmtíu milljörðum á hruni bankanna:
Lífeyrisgreiðslurnar skerðast
Við getum
reiknað
með að tapa rúm-
um 16 milljörðum
GUNNAR PÁLL
PÁLSSON
FORMAÐUR VR
ÓTTAST UM KRÓN-
URNAR Óvissa er
um hvort peningar
útlendinga á
íslenskum banka-
reikningum séu
tryggðir.
KJÖRKASSINN