Tíminn - 17.02.1982, Blaðsíða 9

Tíminn - 17.02.1982, Blaðsíða 9
Miövikudagur 17. febriiar 1982 9 „Rétt er það, að kaup á tækjum hafa setið á hakanum á lokasprettinum við að ljúka smiði iþróttahúsa. Sá sprettur hef- ur ílestum aðstandendum húsanna verið fjárhagslega erfiður og verið aðdáunar- vert hvemig þeir erfiðleikar voru yfir- stignir. Eitthvað hlaut að frestast og þá var það að búa húsin fullkomlega að tækjum”. arkitektum og verkíræðingum samkvæmt rándýrum sérteikn- ingum ogsvo fer fé iútflúr og annað þ.h.”. Fyrir það fé, sem greinarhöfundur telur hafa farið i bruðl sérteikninga og útflúrs hefði mátt kaupa tæki. Sjö sinnum hefur iþróttanefnd rikisins staðið að rannsóknum til samanburðar á ýmsum gerðum iþróttahúsa, ýmist ein eða i sam- vinnu t.d. við Innkaupastofnun rikisins, sveitarstjórnarsamtök eða bæjarstjórnir Með i þessum rannsóknum voru forbyggð hús og einingahús. Eitt forbyggt iþróttahús hefur verið reist hérlendis. Samtimis varunniðaðsmiði tveggja á hefð- bundinn isl. hátt. Hið forbyggða hús varð eigi ódyrara en hefur verið dýrara i viðhaldi. Iþróttahús úr einingum hafa verið reist hérlendis og bygginga- mátinn reynst hagkvæmur en þar sem langt er frá slikum byggingastöðvum eininga, sem eru fáar, og til byggingarstaða iþróttahúsa hafa flutningar reynst of dýrir eða tæknilega ófærir. lþróttahús reist samkv. stöðl- uðum teikningum er draumsýn, þvi að svo margt varðandi skipu- lagsmál, staðsetningar eða grunnstæði. orsaka marghátt- aðar breytingar frá hinni stöðluðu teikningu til hinna virku að- stæðna. Ég leyfi mér þvi aö andmæla greinarhöfundi að i þessum bygg- ingarmálum hafi ráðið flaustur, bruðl eða minnismerkjagerðir. Að baki smiði allra núverandi iþróttahúsa hérlendis eru margir fundir með viðkomandi aðilum framkvæmda og kunnáttu- mönnum um byggingar. Hafi iþróttakennari verið við störf á viðkomandi stað hefur hann verið með. Fundir um hvert hús hafa verið mismunandi margir allt frá fyrsta fræðslufundi um það sem á að leggja út i, og skoðunarferð milli hliðstæðra mannvirkja sem fyrirhugað er og til fundar með starfsfólki og rekstrarnefnd er húsið eða áfangi þess skyldi tekinn til starfrækslu. Á öllum þessum fundum hefur verið vakin athygli á reynslu ræstingafólks, húsvarða, iþrótta- kennara og áhugamanna um iþróttir. Á þvi timabili, sem ég vann að þessum málum var leitast við að láta eigi þá galla, sem kunnir voru á einhverju iþróttahúsi lifa áfram inn i fyrirhugað hús, en i sambandi við slika viðleitni kemur margt mannlegt og tækni- legt til greina. Fræðsla um iþróttahús hefur verið sótt á fundi, námskeið, ráðstefnur og sýningar á meginlandi Evrópu og til Norður-Ameriku. Viðhorf til - ýmissa atriða i gerð eins iþrótta- húss getur verið flokkað undir „meingallað” sem öðrum finnst til fyrirmyndar. Hefi ég oft lent i stælum vegna slikra sjónarmiða og niðurstaða orðið önnur en ég taldi reynsluna sýna. Greinarhöfundur telur að væntanlegt iþróttahús að Laugarvatni sé vænlegri starfs- vettvangur iþróttakennara og iðkenda fyrir þá fundi sem Gisli Halldórsson hélt með skólastjóra og kennurum ÍKÍ meðan á hönnun mannvirkisins stóð. Nefndur arkitekt og samstarfs- maður hans Bjarni Marteinsson arkitekt erualls góðs maklegir en það átti greinarhöfundur að vita að til þessara funda með kenn- urum boðuðu skólastjóri Arni Guðmundsson og ég sem for- maður skólanefndar og á tvo mættu auk nefndar arkitekta verkfræðingarnir Jóhannes Guðmundsson (burðarvirki), Hjálmur Þórðarson (hitun, vatns- og skólplagnir) og Daði Agústs- son (raflagnir og lýsing). Greinarhöfundur telur þessar fundaraðgerðir afdrifarikar en þetta er einmitt það sama sem gert hefur verið varðandi fyrir- huguð iþróttahús og tekið var fram hér að framan. Frumteikningar af væntanlegu iþróttahúsi IKÍ voru einnig lagðar fram af skólastjóra á skólaráðs- fundum þar sem greinarhöfundur átti sæti. A einum slikum fundi mætti ég. Greinin er orðin lengri en ég ætlaði og þó er eigi tekið til með- ferðar ýmislegt sem sannarlega væri ástæða að rita ýtarlega um svo mjög sem smiði i'þróttamann- virkja hefur verið til umræðu. reynslu. Stjórnendur fyrirtækis- ins telja að verkstjórarnir eigi mikinn þátt i stórbættri afkomu fyrirtækisins. Sætti einstakir starfsmenn sig ekki við stjórnendur fyrirtækja verður að telja eðlilegra að þeir hinir sömu leiti sér að vinnu annars staðar i stað þess að reyna að bola sam- starfsmönnum frá og með órök- studdum fullyrðingum og meið- yröum. Fullyrðingum um að bókhald fyrirtækisins sé ekki i lagi er al- gjörlega visað á bug, enda ekki vitað til að umræddur starfsmað- ur hafi kynnt sér þau mál. Verið er að setja bókhald fyrirtækisins i eigin tölvuvinnslu sem mun skila nákvæmu sölu- og birgðabók- haldi. Telur stjórn fyrirtækisins að það verk sé vel unnið af starfs- liði skrifstofunnar og þessar full- yrðingar jafn órökstuddar og aðr- ar i nefndri grein og einungis til þess fallið að kasta rýrð á sam- starfsfólk. A siðustu þremur árum hafa orðið miklar breýtingar til batn- aðar á rekstri Frihafnarinnar. Breytingar þær er þurfti að gera voruekki allar vinsælar. Almennt sættu starfsmenn sig við breyt- ingarnar, einkum þegar þeir sáu árangur þeirra. Einstaka starfs- menn hafa þó ekki sætt sig við þessar breytingar og unnið gegn þeim af alefli, sem skapað hefur úlfúð og leiðindi á vinnustað. Stjórn fyrirtækisins vonar að hlutaðeigandi starfsmönnum verði brátt ljóst að ekki verður horfið aftur til fyrri starfsaðferða i Frihöfninni á Keflavikurflug- velli heldur verði haldið áfram á þeirri braut til bættra vinnu- bragða sem farin hefur verið. F.h. stjórnar Frihafnarinnar á Keflavikurflugvelli Gunnl. M. Sigmundsson. gróöur og gardar Grein af kakótré með blóm og ung aldin Heilsudrykkur Azteka ■ Fyrir um 460 árum kynnt- ust Spánverjar súkkulaði- drykk i Mexikó, þ.e. kakódufti i vatni kryddað með vanillu og gertsætt meðhunangi. Þannig var það drukkið við hirð Montezuma konungs. Aztekar drukku þennan drykk kaldan og mikið af honum. Þeir töldu hann mjög nærandi og styrkj- andi og sögðu einn bolla af honum nægja hermanni á göngu heilan dag. Sumir, einkum alþýða manna, blönd- uðu maismjöli og spönskum pipar i drykkinn. Kakó, vanillu og mais þekktu Evrópubúar ekki á þeim timum, en lærðu ræktun og notkun af Indiánum. Kakó- tré, er lágvaxið og mjög við- kvæmt og vandræktað. Þarí bæði skjól og hlifð við sterku sólskini, ennfremur myldinn jarðveg. Heimkynnið er frum- skógar Mið-Ameriku og norð- anverðrar S.-Ameriku. Vex enn villt i Amazonskógunum miklu, þar sem meðalhiti árs- ins er yfir 22 gráður og mikill loftraki. Á kakótrjáekrunum eru krónur skuggatrjáa látnar breiðasighæfilega yfir. Sáð er til trjánna á vaxtarstaðnum og þau látin vaxa upp til íulls þar, þvi að mjög erfitt er að flytja plönturnar til gróður- setningar. Hin mörgu rauðu blóm spretta hvarvetna út úr stofni og greinum og siðan hanga hin gulrauðu aldin þar niöur, likt og gúrkur að lögun og stærð. Kakóbaunirnar eru fræin innan úr aldinunum. Þær eru þurrkaðar og með- höndlaðar á ýmsa vegu og venjulega pressuð burt úr þeim allmikil fita. Kakóaldin- in eru 15—25 cm löng og verða gulrauð við þroskun. 1 þeim er um 45% fita, oft kölluð kakó- smjör. Það þránar seint og er notað I smyrsl o.fl. Kakó er mjög nærandi, en þó nær fjör- efnalaust. 1 þvi er ögn af koffeini og teóbrómini. Kakó hefur þvi örvandi áhrif, en þó miklu minni en kaffi og te. Mest kakó kemur frá Vestur- Afriku og Suður-Ameriku, en á þeim stöðum ber kakótréö blóm og aldin allt árið oft i 30—40 ár. Villt tré geta orðið 80—100 ára. Aztekar steiktu (ristuðu) kakóbaunirnar.. Þær voru einnig gjaldmiðill, miölungs þræll kostaði 100 baunir. Spán- verjar reyndu lengi aö leyna aðferð súkkulaðigerðar, svo þeir sætu einir að markaðn- um. Við kakógerð er þykk ald- inskelin brotin til að ná fræjunum. Eftir gerjun o.fl. aðgerðir verða baunirnar fag- urlega rauðbrúnar, bragðið milt og þægilegt. Er gera skal súkkulaði eru finmalaðar baunirnar blandaðar sykri og vanillu, og stundum kakó- smjöri. Ódýrt súkkulaöi er oft blandað mjölvi (sterkju) o.fl. Á uppvaxtarárum undirrit- aðs þóttu kaffi og súkkulaði höfðinglegar veitingar, súkku- laði fyrst, kaffi á eftir. Þetta var föst venja á jólum. Nú er súkkulaði étið i stórum stil, sem sælgæti, i margvislegu föstu formi auk drykkjarins góða. Ingólfur Davíðsson skrifar

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.