Tíminn - 14.05.1982, Síða 7

Föstudagur 14. mal 1982
7
erlent yfirlit
■ EF FARIÐ væri nákvæmlega
eftir þeim tillögum um fækkun
kjarnavopna sem Reagan forseti
lagði fram siðastliðinn sunnudag,
myndi kafbátum sem búnir væru
kjarnavopnum fjölga, en hins
vegar verða fækkun á eldflaugum
sem staðsettar eru á landi.
Það er eitt aðalatriðið I tillög-
um Reagans aðeftir að risaveldin
hafa samiö um fjölda eldflauga,
megi ekki nema helmingur þeirra
vera staðsettur á landi. Hinum
helmingnum eða meira yrði kom-
ið fyrir á kafbátum.
Þetta myndi leiða til þess, að
Sovétrikin yrðu að fækka stórlega
eldflaugum sem staðsettar eru á
landi en talið er að það gildi um
mikinn meirihluta eldflauga
þeirra.
t staðinn þyrftu þau að fjölga
eldflaugakafbátum. Aöeins 22%
af eldflaugum Bandarlkjanna eru
taldar staðsettar á landi.
Astæðan til þess að Reagan
leggur slika áherzlu á fækkun eld-
flauga sem staðsettar eru á landi,
er vafalitið hin mikla andúðar-
alda sem risin er i Vestur-Evrópu
og Bandarikjunum gegn stað-
setningu eldflauga á landi.
Fyrir tslendinga hlyti það að
verða mikið áhyggjuefni ef sam-
komulag milli risaveldanna um
kjarnavopn, yrði til þess að floti
eldflaugakafbáta ykist. Eins og
er, er þó sennilega ekki veruleg
hætta á þvi aðsamiðverði á þeim
grundvelli því að Rússar þykja ó-
liklegir til að vilja fallast á það.
Þeir leggja áherzlu á að eldflaug-
ar þeirra séu staðsettar á landi.
■ Reagan að flytja ræðu I Eureka College I Illinois en þar var hann
nemandi um skeið.
Fjölgar eld-
flaugakafbátum?
Tillögur Reagans gætu stuðlað að því
ÞÓTT umrætt atriði i tillögum
Reagans verði að teljast mikill
annmarki frá islenzku sjónar-
miði, er eigi að siður ástæða til að
fagna mörgu þvi sem kom fram i
ræðu þeirri sem hann flutti i há-
skólanum I Eureka siðastl.
sunnudag. Þótt ræð'an boði ef til
vill ekki mikla efnisbreytingu
boðaði hún breytingu á starfsað-
ferðum sem vafalaust er til bóta.
1 upphafi var afstaða Reagan-
stjórnarinnar sú, að ekki yrðu
hafnar viöræður við Sovétrlkin
um takmörkun kjarnavopna fyrr
en Bandaríkin væru búin aö ná
yfirburðum. Fyrir þrýsting frá
friöarhreyfingunni I Vestur--
Evrópu var þó vikið frá þessu á
siðastliðnu hausti og viðræöur
hafnar um takmörkun meðal-
drægra eldflauga.
Jafnframt var gefiö til kynna
að hafnar yrðu I framhaldi af þvi
viðræður um takmörkun lang-
drægra eldflauga. Þetta átti að á-
kveða nánar á fundi þeirra Haigs
og Gromikos sem haldinn var I
Genf i janúar. Þegar þangað kom
vildi Haig ekki nánara ræða um
þetta vegna herlaganna i Pól-
landi.
Nú hefur Reagan fallið frá þvi
að gera afnám herlaganna að ein-
hverju skilyrði fyrir slikum við-
ræðum. Hann lýsti sig reiðubúinn
til að hefja þær nú þegar, og jafn-
framt óskaði hann eftir að geta
rætt við Brésnjef um þessi mál.
Það er vafalitið að það er vöxt-
ur friðarhreyfingarinnar i
Bandaríkjunum sem hefur stuðl-
að að breyttri afstöðu Reagans.
Höfuðefni tillagna hans er að
kjarnaoddum verði fyrst fækkað
um þriðjung en síðan eldflaugum.
Hann nefndi engar tölur i þessu
sambandi i ræðu sinni, en aðstoö-
armenn hans létu blaðamönnum i
té tölur um meintan fjölda
kjarnavopna sem risaveldin
hefðu yfir að ráða. Þær tölur eru
svipaðar þeim, sem Bandarikja-
stjórn hefur birt áður en Rússar
hafa andmælt.
Margir fréttaskýrendur hafa
bent á að væntanlegar viðræður
risaveldanna um takmörkun
langdrægra eldflauga geti dregizt
mjög á langinn vegna deilna um
núverandi kjarnavopnaeign
þeirra. Sllk hefur orðið reyndin af
fyrri viðræðum um afvopnun.
Það er af þessum ástæðum sem
Muskie fyrrv. utanrikisráðherra
og Edward Kennedy hafa gagn-
■ Kennedv
rýnt tillögur Reagans. Þeir leggja
áherzlu á og þó einkum Kennedy
að byrja eigi á þvi að stöðva
framleiðslu kjarnavopna þar sem
ekki sé liklegt að mikill árangur
náist af viðræðum meðan báðir
aðilar keppast við að framleiða
kjarnavopn.
AFhálfu Rússa hefur tillögum
Reagans verið dræmlega tekið.
Þær séu að miklu leyti áróðurstil-
lögur og stefni aö þvi að tryggja
Bandarikjunum yfirburði og betri
aðstöðu. Þannig eigi fyrst og
fremst að ræða um takmörkun
kjarnaodda og eldflaugar en ekki
fyrr en seint og um siðir um tak-
mörkun annarra kjarnavopna
einsog t.d. stýriflauga. Tilgangur
sé bersýnilega að hefja viðræður
og geta i skjóli langdrægs samn-
ingaþófs haldið áfram kjarna-
vopnakapphlaupinu.
Þannig hafa tillögur Reagans
sætt gagnrýni úr ólikum áttum.
Það má þó telja spor fram á við
að hann leggur til að hefja við-
ræöur. Vart er við þvi að búast að
hann leggi fram i fyrstu tillögur
sem að falla hinum aðilanum i
geð. Reagan verður að taka með i
reikninginn, að margir af helztu
stuðningsmönnum hans vilja eng-
ar viðræður við Rúsa og telja að
hann sé kominn á undanhald.
Af öllu þessu virðist mega ráða
að þótt viðræður komist á, taki
það langan tima að ná árangri ef
hann þá næst. Kapphlaupið muni
þvi halda áfram nema farið verði
að þeim ráðum Kennedys og fé-
laga hans að stöðva framleiðsl-
una meðan viðræður fara fram.
Þórarinn Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar Klfl
ÍSSKAPA- og
VIÐGERÐIR
Breytum gömlum ísskápum
í frystiskápa.
Góö þjónusta.
FRYSTIKISTU -

REYKJAVIKURVEGI 25 Hafnarfirði sími 50473
Lausar stöður
Við Menntaskólann á Isafirði eru lausar til umsóknar f jór-
ar kennarastöður. Kennslugreinar sem um er að ræða
eru: stærðfræði, náttúrufræðigreinar (liffræði, jarðfræði
og efnafræði), félagsfræði og skyldar greinar, viðskipta-
greinar, iþróttir. — Einnig er laust við skólann starf hús-
móður og húsbónda i heimavist (tvær hálfar stöður).
Upplýsingar veitir skólameistari i simum (94) - 3599,
(94) - 3767 eða (94) -4119.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna rikisins.
Umsóknir ásamt ýtarlegum upplýsingum um námsferil
og störf skulu hafa borist menntamálaráðúneytinu,
Hverfisgötu 6, 101 Reykjavik, fyrir 9. júni n.k.
Umsóknareyðublöð fást i ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið,
11. mai 1982.
Útboð
Sveitasjóður Bessastaðahrepps óskar eft-
ir tilboðum i gatnagerð i landi Sveinskots
og Bjarnastaða, Bessastaðahreppi.
Verkið er fólgið i að fullgera götu undir
malbik, ásamt vatns- og frárennslislögn-
um.
Útboðsgögn verða afhent á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen h.f. Ármúla 4, Rvik
gegn 1000 kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen h.f. föstudaginn 21.
mai ’82 kl. 11 f.h. að viðstöddum þeim
bjóðendum er þess óska.
Verkfræðistofa Sigurðar Thoroddsen hf.
Ármúli 4, Reykjavik Simi 84499.
Land-Rover eigendur
Nýkomið á mjög hagstæðu verði:
Öxlar framan og aftan
Öxulflansar
Hjöruliðskrossar
Girkassaöxlar
Girkassahjól
Fjaðrafóðringar
Hraðamælisbarkar
Hurðarskrár
stýrisendar
Lokað verður frá 18/5-6/6
Póstsendum.
Bílhlutir h/f
Suðurlandsbraut 24 — Reykjavik.
S.38365.
spindlasett
kúplingspressur
kúplingsdiskar
og margt f leira