Tíminn - 15.05.1982, Blaðsíða 7

Laugardagur 15. maí 1982

Öðru hverju birtast skrif um
verðlag á olíuvörum, sem eru
bæði villandi og ónákvæm.
Menn undrast t.d. að þegar
verðlag lækkar á erlendum
mörkuðum, skuli það ekki
lækka þegar hér innanlands.
um kaup á 600 tonnum af kjöti á
þessu ári. Þá voru rædd sameiginleg
hagsmunamál íslands og Noregs um
frjáls viðskipti sjávarafurða innan
EFTA og EBE og til Nígeríu. Þótt
íslendingar og Norðmenn séu stund-
um keppinautar í alþjóðlegum
mörkuðum hafa þeir þó sameiginleg-
ra hagsmuna að gæta til að tryggja
frjáls alþjóðleg viðskipti, þar sem
bæði löndin eru mjög háð utanrík-
isviðskiptum.
Þá var rætt um dagskrármál í
EFTA, vegna inngöngu Portúgals og
Spánar í EBE. Sérstaklega með tilliti
til að tryggja áfram fríverslun við
Portúgal og jafnframt fríverslun við
Spán.
Þá var rætt um hugsanleg olíuvið-
skipti í framtíðinni, en við höfum
næga olíu annars staðar frá á þessu
ári á hagkvæmum verðum og að
teknu tilliti til almennra viðskipta-
hagsmuna. Öllum dyrum er haldið
opnum til lengri framtíðar ef hag-
kvæmt þykir.
Þá urðu langar umræður um ríkis-
styrki Norðmanna til iðnaðar og sjá-
varútvegs og skattlagningu þeirra
greina. Vegna húsgagnaiðnaðarins
létu Norðmenn í té skýrslu að minni
beiðni.
í henni kemur fram, að útflutning-
ur Norðmanna til íslands hefir vaxið
úr 6,5 m.N.kr. 1978 í 12.6 m. N.kr.
árið 1981. íslenskur útflutningur til
Noregs hefir aðeins vaxið úr 0.1
m.kr. í 0.2 m.kr. á sama tíma.
f sem stystu máli þá nýtur hús-
gagnaiðnaðurinn í Noregi lánafyrir-
greiðslu frá Byggðasjóði í afskekkt-
um héruðum og á tímabilinu 1978-
1982 hefir verið veitt fé af opinberri
hálfu, 5-8 m.N.kr. á ári, til endur-
skipulagningar, hagræðingar, mark-
aðsleitar erlendis og iðnþjálfunar.
Er þetta 5 ára áætlun. Að dómi
Norðmanna er um óverulega aðstoð
að ræða, þar sem iðnaðurinn verður
að greiða háan launaskatt allt að
16,8% mismunandi eftirsvæðum.
Þá var ítarlega rætt um stuðning
Norðmanna við sjávarútveginn.
Hann hefir verið mjög mikill. Nýja
ríkisstjómin í Noregi stefnir að því
að hver atvinnugrein beri sig án
stuðnings. Hefir því verið dregið úr
stuðningi við sjávarútveginn. í fyrra
var fjárveiting til stuðnings sjávar-
útvegs 1.400 m.N.kr. en á þessu ári
962 m.N.kr. Þannig hefir verið dreg-
ið úr stuðningi nærri því um 1/3.
Öll viðskipti í einu
ráðuneyti
Að lokum vildi ég segja nokkur
orð vegna niðurlags skýrslu utanrík-
isráðherra, þarsem starfsmenn utan-
ríkisþjónustunnar eru sagðir þeirrar
skoðunar að taka þurfi stjórn utan-
ríkisviðskiptamála úr höndum við-
skiptaráðuneytisins og fela utanrík-
isráðuneytinu hana.
Þetta er gamalkunnugt mál. Ég er
ekkert að lá starfsmönnum utanrík-
isráðuneytisins þótt þeir hafi hug á
því að færa út kvíarnar. Um brey-
tingu á starfssviði sendiráða er hins
vegar ekki að ræða, því að þau hafa í
áratugi unnið í góðri samvinnu við
viðskiptaráðuneytið að þessum
málum. í þessum þýðingarmiklu
málum má ekki persónulegur metn-
aður einstakra starfsmanna ráða
ferðinni, heldur einungis það sjón-
armið, hvernig verði best unnið að
utanríkisviðskipta-málum með hag
landsins fyrir augum.
í mínum huga er enginn vafi á því,
að yfirstjóm utanríkisviðskiptanna
eigi að vera í einu ráðuneyti, eins og
hún hefur verið hér á landi. Einn
þýðingarmesti þáttur utanríkisvið-
skipta er stjóm innflutnings-og
gjaldeyrismála og þar með fram-
kvæmd á gildandi viðskiptasamning-
um og þátttaka í fríverslunarsam-
starfi innan EFTA og við Efnahags-
bandalagið. Þessi mál em mörg ná-
tengd starfssviði Scðlabankans og
gjhaldeyrisviðskiptabankanna og
hafa því af eðlilegum ástæðum verið
í höndum viðskiptaráðuneytisins
síðan það var stofnað árið 1939.
Varla ber að skilja ósk starfsmanna
utanríkisráðuneytisins þannig, að
þeir vilji einnig leggja þessi mál
undir utanríkisráðuneytið, en án
þess verður ekki um að ræða neina
heilsteypta stjóm viðskiptamála. Ég
vil eindregið vara við því, að farið
verði inn á þá braut að skipta utan-
ríkisviðskiptamálum á milli tveggja
ráðuneyta, sem myndu verja miklum
tíma og kröftum í að skiptast á bréf-
um og jafnvel metast á um starfssvið.
Við höfum verið blessunarlega lausir
við slíka tvískiptingu, sem hefur ver-
ið verulegt stjórnarfarslegt vanda-
mál hjá nágrannaþjóðum okkar.
Fftir mjög miklar umræður og at-
huganir ákváðu bæði Norðmenn og
Svíar fyrir nokkrum ámm að fela
einu ráðuneyti öll utanríkisvið-
skiptamálin. í Noregi er það við-
skiptaráðuneytið og í Svíþjóð sam-
steypa, sem kölluð er viðskipta-og
utanríkisráðuneytin. f báðum þess-
um löndum er það viðskiptaráðherr-
ann, sem fer með yfirstjórn þessara
mála eins og reyndar á sér stað í lang-
flestum viðskiptalöndum okkar.
Því hefur hvergi verið haldið fram,
að núverandi fyrirkomulag, sem
byggist á nánu samstarfi viðskipta-
ráðuneytisins og sendiráðanna, hafi
ekki skilað eðlilegum árangri miðað
við það fámenna starfslið, sem að
þessum inálum hefur unnið. Utan-
ríkisráðuneytið hefur fylgst vel með
öllu, sem farið hefur á milli við-
skiptaráðuneytisins og sendiráð-
anna, og hefur viðskiptaráðuneytið
haft ánægjulegt samstarf við utanrík-
isráðuneytið. í okkar fámenna
stjórnkerfi er mjög auðvelt að vinna
saman, þótt um starfsmenn tveggja
ráðuneyta sé að ræða. Ég get einnig
talað af eigin reynslu, þegar ég dreg í
efa, að samstarf innan utanríkis-
ráðuneytisins milli varnarmáladeild-
ar ráðuneytisins og aðalskrifstofunn-
ar sé nokkru nánara heldur en sam-
starf utanríkisráðuneytisins og við-
skiptadráðuneytisins.
Ráðuneyti skiptast á
starfsmönnum
Hins vegar álít ég, að sá galli se á
núverandi skipan, að starfsmenn
utanríkisráðuneytisins fái margir
hverjir ekki nægilega reynslu af því
að vinna sjálfir að viðskiptamálum
meðan þeir starfa hér heima. Á
þessu má þó ráða bót með því að láta
starfsmenn utanríkisráðuneytisins
vinna um tíma t.d. 1-2 ár í viðskipt-
aráðuneytinu. Þessi hugmynd hefur
oft verið rædd, en af hálfu utanríkis-
ráðuneytisins hefur því verið borið
við, að ekki væri hægt að sjá af nein-
um starfsmönnum til viðskiptaráðu-
neytisins vegna anna. Nú nýlega hef-
ur utanríkisráðuneytinu verið boðið
að lána starfsmann í viðskiptaráðun-
eytið í stað þess starfsmanna við-
skiptaráðuneytisins, sem innan
skamms tekur við störfum viðskipt-
afulltrúa við sendiráðið í London.
Um þriggja ára skeið var einn af
starfsmönnum viðskiptaráðuneytis-
ins staðsettur í sendiráði íslands í
París. Þessi ráðstöfun gafst vel og
hefir greitt fyrir viðskiptum á meg-
inlandinu. Þessi starfsmaður er nú
tekinn við starfi í viðskiptaráðuneyt-
inu, reynslunni ríkari. Nú fer annar
starfsmaður viðskiptaráðuneytisins
til London. Ég og utanríkisráðherra
erum sammála um að þessa starfsemi
ætti að auka.
Ég vil að lokum endurtaka þá ein-
dregnu skoðun mína, að stjóm utan-
ríkisviðskiptamála verði að vera á
einum stað í einu og sama ráðuneyt-
inu. Ef sá vilji er fyrir hendi hjáríkis-
stjórn og Álþingi að endurskipu-
leggja Stjómarráð fslands með því
t.d. að fækka ráðuneytunum um
helming, tel ég, að það geti vel kom-
ið til greina að sameina utanríkis-
ráðuneytið og viðskiptaráðuneytið.
Annars held ég, að viðskiptahags-
munum okkar verði best þjónað með
óbreyttri skipan.
borgarmál

Egill Skúli Ingibergsson
i .
DaviðOddsson
— borgarstjóraefnin i Reykjavik — hvorn vilja Reykvikingar?
Reyk-
víkingar
— hvorn viljið þid?
Ihaldspressan ham-
ast nú á því dag eftir
dag hversu ósvífnir við
Framsóknarmenn séum
að leyfa okkur að hafa
að baráttumáli í kosn-
ingunum að Egill Skúli
verði áfram borgar-
stjóri Reykjavikur. Er
það ósvífni að viður-
kenna að Egill Skúli haf i
staðið sig vel sem borg-
arstjóri? Er það ósvífni
að bjóða Reykvíkingum
upp á það að hæf ur mað-
ur haldi áfram með
borgina á framfara-
braut? Við Framsókn-
armenn köllum þetta
skynsemi en ekki ó-
svífni. Við getum bent á
reyndan og viðurkennd-
an mann til að stjórna
borginni. Það geta
Sjálfstæðismenn ekki.
Ég skil vel að þeir vilji
ekki að gerður sé sam-
anburður á borgar-
stjóraefnunum tveim.
En ég spyr Reykvík-
inga. Hvorn viljið þið?
Mér finnst rétt að ít-
reka það< sem áður hef-
ur komið fram. Fram-
sóknarmenn ganga ekki
til meirihlutasamstarfs,
nema að Egill Skúli
verði áfram borgar-
stjóri. Hinir flokkarnir
hafa reynt að gera
stefnu Framsóknar-
manna, um 20% lækkun
fasteignagjalda, tor-
tryggilega. Ég vildi
gjarnan gera þessum
flokkum það Ijóst, svo
Ijóst að ekki verði um
villst, að Framsóknar-
menn gera það að al-
gjöru skilyrði fyrir
meirihlutasamstarfi, að
fasteignagjöld verði
lækkuð.
Það er löngu kominn
tími til að Reykvíkingar
hætti að greiða niður
ýmsa þjónustu f yrir alla
landsbyggðina. Á ég þar
við m>..a. þá fjárhags-
legu byrði sem Reykvík-
ingar verða að bera
vegna Borgarspítalans.
Ætli það stæði okkur
ekki nær að hjálpa ung-
um Reykvíkingum til að
komast í eigið húsnæði.
Fólksf lótlinn.úrborginni
viljum við Framsóknar-
menn stöðva með lækk-
uðu aðstöðugjaldi. Þess
vegna f innst mér það al-
veg koma til greina að
gefa nýjum fyrirtækj-
um, sem bjóða upp á tíu
ný störf eða fleiri, eftir
gatnagerðargjöld og í
sérstökum tilfellum
mætti gefa hluta að-
stöðugjalds eftir í t.d.
eitt til tvö ár.
Við eigum einir eða i
samvinnu við aðra að
gera stórátak í að auka
ferðamannastrauminn
til borgarinnar. Ég er
viss um að það er hægt
að stórauka ferða-
mannastrauminn jafn-
vel tvö- eða þrefalda
hann á fáum árum. Allir
myndu njóta góðs af.
Flugfélög, hótel, veit-
ingastaðir, verslanir og
fleira og fleira.
Að lokum vil ég lýsa
eftir stefnuskrá Sjálf-
stæðismanna fyrir borg-
arstjórnarkosningarn-
ar. Annadhvort er hún
ekki ti’ eða svo vandlega
falin að mér hefur ekki
tekist að koma auga á
hana. Er þetta einhver
laumuleiftursókn? Ver-
ið gæti að nýjum kjós-
endum þætti f róðlegt að
sjá stefnuskrá Sjálf-
stæðisf lokksins i íþrótta-
og æskulýðsmálum og ef
til vill leikur eldri íbúum
borgarinnar nokkur for-
vitni á að vita hvaða
stórátak íhaldið ætlar að
gera F málefnum aldr-
aðra á ári sem sérstak-
lega er helgað þeim.
Líklegaster þó að f lestir
borgarbúa láti sér
stefnuskrárleysi íhalds-
ins litlu skipta. Því að
borgarbúar ætla alls
ekki að koma á íhalds-
meirihluta í borginni
aftur. Aldrei aftur.
Jósteinn
Kristjánsson
skrifar