Tíminn - 19.05.1982, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 19. mai 1982
11
á vettvangi dagsinsj
■ Ein arðbærasta fjárfestingin
og brýnasta nauðsyn hverri þjóð,
sem vill stefna að meiri hagsæld
og auðugra mannlifi er menntun
æskufólks hennar. Ef borgin okk-
ar á að verða vagga nýs og betra
samfélags, þarf að leggja áherslu
á að starfshættir skóla séu i sam-
ræmi við þær kröfur, sem gera
verður með tilliti til breyttra
þjóðfélagshátta. Skólinn kemur
öllum við og þessvegna er nauð-
synlegt að fá fram meiri skóla-
málaumræðu.
Mótum okkar eigin
skólamálastefnu
Við þurfum að móta okkar eigin
skólamálastefnu, þar sem stuðst
er við mismunandi viðhorf til
skólastarfs og byggist á ýmsum
þeim hugmyndum, sem menn
■ Við móðurmálskennsluna er gott að þjálf börnin frekar með þar til
gerðum spilum.
Menntun æskunnar
eykur
hafa nú á dögum um hlutverk
skólans og markmið kennslunn-
ar. Við höfum engu að siður sér-
stöðu hvað skólamál snertir held-
ur en svo margt annað. Við meg-
um ekki apa eftir mislukkuðum
tilraunum annarra þjóða, eins og
t.d. Svium. Engu að siður er
nauðsynlegt að fylgjast vel með
þvi sem er að gerast i skólamál-
um hjá öðrum þjóðum. En við
þurfum að vega og meta og taka
upp okkar eigin „aðferðir”.
Fvrirbyggjandi starf, en
ekki vandræðastofnanir
tsland hefur sérstöðu með svo
marga hluti sem eru okkur i vil,
hreint,fagurt land — næg atvinna
— heilbrigt og hraust æskufólk —
vel af guði gert — og við gætum
veriðlaus við ótal vandamál með
þvi að hugsa um hlutina i tæka
tið, „byrgja brunninn áður en
barnið er dottið ofan i hann”.
Heimili og sktíli i sameiningu
þurfa að leggja meiri áherslu á
fyrirbyggjandi starf. Heimili og
skóli þurfa að sinna betur ræktun
tilfinningalifs barna, en að þeim
þarf að hlúa eins og plöntu, sem
verið er að koma til og ekkert eitt
má vanta. A unga aldri er lagður
grunnur að sjálfsmynd ein-
staklingsins og helstu þáttum i
myndun viðhorfa hans til lifsins.
Það þarf að leggja mun rikari
áherslu á að koma i veg fyrir
vandamálin en koma upp nýjum
vandræðastofnunum.
Samræma verður skóla-
tima barna og vinnu-
tima foreldranna
Það þarf aðleggja áherslu á að
hafa samfelldan vinnudag hjá
nemendunum og reyna að hafa
hann sem mest i samræmi við
vinnutima foreldranna. Eitt af
þvi sem þyrfti að gera til að koma
til móts við þá foreldra 6 ára
barna, þar sem báðir vinna utan
heimilis, er að lengja skólatima 6
ára barna, þannig að þau gætu
verið svipað og 7 ára börnin frá
kl. 9-12 eða 1-4, en oft hefur skap-
ast hálfgert vandræða ástand fyr-
ir foreldra þetta fyrsta skólaár
barnsins, þar sem leikskólinn
árunum áður hafði boðið uppá 1/2
dags dvalarti'ma i öryggi. Það er
engan veginn æskilegt að börn,
sem eru spennt og áhugasöm að
hefja skólagöngu, verði kviðin og
i hálfgerðu öryggisleysi, ef eng-
inn er heima tU að koma þeim af
stað eða taka á móti þeim.
1 þessu sambandi er það um-
hugsunarefni hvort skólatima
elstu árganga grunnskólans
mætti ekki stytta ögn nemendum
að meinlausu.
Aðstæður heimilanna
mismunandi
Skólinn verður að aðlaga sig að
nemendunum i'stað þess að setja
fram ákveðnar kröfur, sem allir
verða að standast. Sé upplausn og
vandamál á heimilunum, má
skólinn ekki auka á þau, heldur
verðurhann að koma tilmóts við
þau m.a. með þvf að leyfa þeim
nemendum sem þurfa á aðstoðað
halda að ljúka sinni vinnu i
skólanum undir handleiðslu
kennara og aðstoðarfólks, eins-
konar skólaheimili þarf við hvern
skóla.
Hinsvegará aðörva foreldra og
heimilin sem allra mest til að
veita börnum sínum aðstoð og
fylgjast með námi þeirra og sem
betur fer eru margir foreldrar
mjög áhugasamir um þessa hluti.
Foreldrarnir geta mest
sinnt börnnnum ein-
staklingslega
Kennslufræðilegar rannsóknir
hafa leitt i ljós að nám er ein-
staklingsbundið og persónulegt.
Það er löngu viðurkennd stað-
reynd að kennarar sem hafa 25-30
nemendur i bekk geta ekki nægi-
lega sinnt hverjum einstaklingi i
samræmi við eðli og þarfir hvers
og eins, en foreldramir geta sinnt
þeim mun meira einstaklings- og
persónulega. Jafnvel þó vinnu-
álagið sé mikið á hinu islenska
foreldri og ekki hvað sist hér í
Reykjavík, eru það samt for-
eldrarnir sem mest og lengst
kynni hafa af börnum sinum og
ættu þvi að þekkja betur en nokk-
ur annar persónuleika þeirra og
áhugasvið. Oft gefast þær stund-
ir.sem foreldrarnir eru einir með
börnum sinum, en þá vill gleym-
ast að nota slik tækifæri til hand-
leiðslu við nám og starf og þau
óteljandi vandamál, sem hvers-
dagsleikinn kallar fram.
Skólinn miðast of mikið
við meðalmennsku
Börn þroskast mishratt á öllum
sviðum og þvi er óeðlilegt að gera
■ i heimiUsfræði læra börnin
auk þjónustubragöa og hollustu í
fæöuvali, einnig grunnfögin t.d. f
bakstri — vega, mæla, skrifa upp-
skriftir og lesa þær.
sömu krötúr til allra barna fædd
á árinu 1977, allra barna fædd
1978 o.s.frv. Kennarinn nær
engan veginn að sinna ein-
staklingslega börnum á mjög
óliku getustigi samkvæmt þroska
þeirra, þvi verður það að kennsl-
an miðast oftast við meðalnem-
andann. Skólinn verður að geta
sinnt nemendum betur, ekki að-
eins hinum seinfærari, heldur
gefa nemendum með afburða eða
sérhæfileika tækifæri til að njóta
þeirra og rækta þá. Annars er
hætt við að viðsjáum einkennin —
skólaleiða og vanmáttarkennd i
allt of rilcu mæli. Þau getuminni
dragast meira og meira aftur úr
og eiga æ erfiðara með að tileinka
sér undirstöðuatriði námsgrein-
anna.
Meiri áherslu þarf að
le.ísia á móðurmálið
Það hefur sýnt sig að ekki er
lögð nægileg rækt við móðurmál-
ið.— Það þarf að tala við börnin
oghlusta á þau, þjálfa þarf fram-
setningu og ritleikni. Börn þurfa
að ná fullkomnu valdi á undir-
stöðuþáttum móðurmálsins áður
en lengra er haldið og það þarf að
leggja rikari áherslu á, að sinna
betur lykilgreinum að öðru námi
en þaðeru lestur, skrift og stærð-
fræði.
Breikka verður verk-
efnaval og styrkja
írunninn
Ef laða á fram og þroska hæfi-
leika hvers og eins, þurfa nem-
endur að eiga kost á fjölbreyttu
verkefnavali og með því gefst
kennurum betur tækifæri til aö
kynnast öllum hæfileikaþáttum
barnsins. Það þarf að sinna hin-
um verklega þætti mun meira og
jafna þarf aðstöðu námsgreina
svo sem hand- og myndmenntar,
iþrótta, tónmenntar og heimili§-
fræða. Nemendur þurfa að hafa á
valdisinu grunnþætti námsgreina
áður en lengra er haldið, þess
vegna verður að huga vel að þvi
til dæmis með áfangakönnunum,
að nemendur hafi náð valdi á til-
skyldum grundvallaratriðum áð-
ur en lagt er i næsta áfanga. Eng-
inn byggir margra hæða hús, ef
grunnurinn er mjög veikur eða
sáralitill.
Félagslíf i samvinnu við
heimilin
Skólinn þarf i samvinnu við
heimilin og með aðstoð foreldra-
félaga að auka félagsh'f i skólun-
um. Vikka þarf áhuga nemenda á
sögu lands og þjóðar, umhverfis-
málum, náttúruskoðun, náttúru-
vernd og listum. Hér i höfuðborg-
ina vantar tilfinnanlega náttúru-
gripasafn, og æskilegt væri að
það væri i tengslum við sitthvað
fleira, yrði einskonar lifandi
„menningarmiðstöð” fyrir alla
fjölskylduna, en vissulega er það
lika fyrir skólana.
Hérhefur verið drepið á nokkur
atriðisem sinna þarf betur bæði á
heimilum og i skóla. Bæta þarf
aðstöðu reykviskra skólabarna,
gæta verður þess að skólatimi
þeirra verði samfelldur og að
skólastofur veröi einsetnar, i 4.-9
oekk. Verum minnug þess að
oörnum og unglingum er nauð-
synleg mannleg samskipti og
tengsl og þau þarfnast vináttu,
skilnings og trausts. Það skilar
sér, sem arðbærasta fjárfesting
til okkar þegna þessarar borgar
og þessa lands.
Aslaug Brynjóifsdóttir.
Áslaug Brynjólfsdóttir, (Pl
yfirkennari , skrifar:
• Öll almenn prentun
• Litprentun
• Tölvueyðublöð
• Tölvusettir strikaformar
• Hönnun • Setning
• Filmu- og plötugerð
Prentun • Bókband
PRENTSMIÐJA
KDanV) / /
N C^dctc
Ct H F.
SMIÐJUVEGI 3, 200 KÓPAVOGUR, SÍMI 45000
Laugaskóli
skólinn okkar
Námsframboð
Grunnskóli: 8. og 9. bekkur Framhalds-
skóli: fornám, iðnbrautir, tréiðn 2 ár,
iþróttabraut 2 ár, matvælatæknibraut 2
ár, málabraut, uppeldisbraut 2 ár,
viðskiptabraut 2 ár.
Umsóknarfrestur til 3. júni
Héraðskólinn á Laugum S-Þing.
(550 Laugar
HOMELITE
ÞÓRf ARMÚLA11
Keðjusagir
Raf stöðvar
f
Þorvaldur
Guöjónsson
Söðlasmíðameistari Hitaveituvegur8 Rvík Sími 84058
PÖRVALDAR
HNAKKAR
V