Tíminn - 08.08.1982, Blaðsíða 23

SUNNUDAGUR 8. ÁGUST «82
ummn
23
BLÓÐBAÐ SÖGUNNAR:
ÓNIR MUNU
ISARANN!"
¦ Áður en „Kamikaze" flugmaður leggur upp í síðustu ferð sína er bundið um hann „Hachimald" - cnnisband sem hinir
fornu Samurai-hermcnn báru.
¦ „Kamikaze" flugmaður gerir tilraun til
flugmóðurskipið Sangamon. Hann hitti ekki.
að steypa vél sinni i bandaríska
höfðu Bretar og Bandaríkjamenn á
þessu svæði um það bil þrjátíu
flugvélamóðurskip, 78 léttari fylgdar-
flugvélarskip, 29 orrustuskip, meira en
50 beitiskip og vel yfir 330 tundurspilia,
auk 3000 stórra landgönguskipa.
Innrásaráætlanir
Bandamanna
Herinn sem lenda átti í Kyushu átti
að vera undir stjórn Kruegers hershöfð-
ingja, en það var sjötti her Bandaríkja-
manna. Mjög skiptar skoðanir voru um
það hversu miklu mannfalli mætti reikna
með. Marshall hershöfðingi óttaðist að
611 áætlunin „DownfaU" - það er að
segja bæði „Olympic" og „Coronet" -
myndi kosta um 250 þúsund fallna í liði
Bandamanna, en í áætlun herstjórnar-
innar var búist við að fyrsta mánuðinn,
meðan hersveitirnar væru að koma sér
fyrir á ströndinni, væri ekki óraunhæft
að gera „aðeins" ráð fyrir 30-35 þúsund
föllnum.
En Japanir voru ákveðnir í að gera
betur. Þeir vissu náttúrulega að þeir
voru búnir að tapa stríðinu og gætu
aldrei gert sér vonir um að sigTast á
Bandamönnum en með því að hrinda
innrásunum á japönsku eyjarnar von-
uðu þeir að þeir gætu fengið Bandamenn
til að falla frá kröfum sínum um
skilyrðislausa uppgjöf, en slíkir skilmál-
ar voru þeim mikill þyrnir í augum. Ef
þeir gætu aðeins hrint fyrstu innrásinni
og komið því til leiðar að marnifall í liði
Bandamanna væri gífurlegt töldu Japan-
ir að ekki væri óhugsandi að yfirstjórn
Bandamanna félli frá kröfunni um
skilyrðislausa uppgjöf, enda yæru þjóðir
þeirra þá orðnar þreyttar á strfðinu sem
aðeins væri formsatriði að ljúka -
formsatriði sem þó myndi kosta ótrúleg-
ar fórnir. AJlur sá herstyrkur sem
Japanir áttu til skyldi því lagður í að
verjast innrásinni á Kyushu en því fylgdi
að heraflinn annars staðar í landinu var
lítill og illa búinn.
Hajime Sugiyama marskálkur, sem
stjórnaði vörnum japönsku eyjanna,
orðaði þetta svona: „Lykillinn að
endanlegum sigri" - en um endalegan
sigur voru Japanir enn að tala! - „er að
eyðileggja óvinaherina meðan þeir eru
enn í fjöruborðinu og lendingum er ekki
lokið.
Sumir höfðu ekki
einkennisbúníng
Sumarið 1945 höfðu Japanir sex
milljónir manna undir vopnum en þar af
voru tæplega tveir þriðju í Kóreu,
Mansjúríu (þar sem búist var við innrás
Sovétmanna á hverri stundu) og í
einangruðum virkjum hér og þar í
Kyrrahafi og í Kína. Herinn á heimaeyj-
unum taldi 2.3 milljónir reglulegra
hermanna og auk þess þrjár milljónir
varaliða, Sérhver karlmaður á þolanleg-
um aldri hafði þegar verið kallaður í
herinn en margar deildir nýliða voru
mjög illa útbúnar og sumar þeirra höfðu
ekki einu sinni einkennisbúninga til að
klæða sig í. Fátt var um flutningatæki og
eldsneyti sem fyrr segir af skornum
skammti, að ekki sé fastar að orði
kveðið. Mestöll iðnaðarframleiðsla í
landinu var í rústum eftir hinar
geysihörðu loftárásir sem framkyæmdar
voru með B-29 sprengjuflugvélum sem
Japanir áttu engin svör við.
Loftárásirnar höfðu aukist gífurlega
síðustu mánuði og voru nú nær
linnulausar. Boeing B-29 vélarnar, sem
nefndar voru Superfortress, voru afar
langfleygar og báru mikið magn af
sprengjum en það sem fór þó lengst
með að drepa niður baráttuþrek Japana
voru eldsprengjuárásirnar. I ágúst 1945
tilkynnti yfinnaður sprengjusveitanna,
LeMay hershöfðingi, að 58 stórborgir í
Japan hefðu orðið illa úti í árásunum
sem einar saman myndu brátt leiða til
þess að Japan „yrði barið aftur á
miðaldir". Og rétt er að hafa í huga að
eldsprengjuárásirnar höfðu miklu hrylli-
legri afleiðingar en atómsprengjumar
tvær, sé geislavirknin undanskilin.
78 þúsundir féllu í einni
loftárás
Dagana 9.-10. maí 1945 gerðu 325
B-29 vélar eina hörðustu loftárás sem
um getur í sögunni en þá var 41
ferkílómetri af borgarsvæði Tokyo
lagður fullkomlega í eyði. Manntjón var
ógurlegt, 84 þúsundir létu lífiö en
rúmlega 100 þúsundir særðust meira eða
minna. Þetta er töluvert meira en
kjarnorkuárásin í Hiroshima en þar féllu
78 þúsund manns og 68 þúsund særðust,
þó að vísu jafnist þerta manntjón ekki
á við hina hræðilegu Ioftárás Breta á
þýsku borgina Dresden þar sem 137
þúsundir létu lííiö á einni nóttu. Rétt
fyrir stríðslok gerðu sprengjusveitir
LeMay svo mikla árás á borgina Toyama
og eftir árásina var tilkynnt að hvorki
meira né minna en 99.5% borgarinnar
væru rústir einar. Japanir áttu þegar hér
var komið aðeins lítinn flugfiota og tókst
ekki að skjóta niður nema fáeinar B-29
vélar í hverri loftárás: það kemur varla
á óvart að árangursríkast reyndist þegar
flugmennirnir tóku upp á því að fljúga
vélum sínum beint á bandarísku
sprengjuflugvélarnar. En alla vega voru
þessar árásir svo gífurlegar að þær áttu
sinn þátt í því að Japanir tóku á
endanum þá ákvörðun að gefast upp,
eftir að atómsprengjurnar tvær höfðu
endanlega fært þeim heim sanninn um
að frekari mótspyrna væri þýðingarlaus.
Þeir höfðu auk þess frétt af því að
Bandaríkjamenn væru um það bil að
taka í notkun enn stærri og fullkomnari
sprengjuflugvél en B-29, það er að segja
B-32 Dominator, og leist ekki á þann
sprengjukraft sem þær vélar höfðu.
28 milljón manna sjálf-
boðaher
En svo aftur sé vikið ofan á land þá
bjuggust Japanir þar til varnar gegn
innrás sem sjálfsagt hefði orðið ef
atómsprengjurnar hefðu ekki verið
sprengdar yfir Hiroshima og Nagasaki.
í nóvember 1944 höfðu ailir karlmenn
á aldrinum 14-61 og allar konur á
aldrinum 17-41 verið skikkaðar til að
láta skrá sig til þeirrar herþjónustu sem
óskað væri og myndaður var 28 milljón
manna sjálfboðaliðaher um landið allt.
Útsendarar frá herstjórninni fóru um
landið, útbýttu þeim fáu vopnum sem
herstjórnin var aflögufær með og
kenndu þessum nýliðum nokkur undir-
stöðuatriði í heraaðarlist. Þau undir-
stöðuatriði fólust einkum í því að kenna
fólkinu að búa til heimatílbúnar eld-
sprengjur, alls konar sjálfsmorðsgildrur
og grófar byssur sem aðeins gátu skotið
einu skoti. Þeim sem engin vopn höfðu
var sagt að leggja rækt við fornar
sjálfsvaraarlistir Japana og margir kúrs-
ar voru haldnir fyrir konur sem áttu að
kenna þeim að miða spörkum sfnum á
viðkvæmustu staði innrásarmanna. AUs
staðar voru spjöld með markmiðinu:
„Hundrað milljónir munu deyja fyrir
keisarann og þjóðina!"
Margir yfirmenn hersins
frömdu sjálfsmorð
Bandaríkjamenn vissu vel hvað til
stóð og gripu til þess að varpa tveimur
atómsprengjum. Það dugði til þess að
Japanir gáfust upp þann 15. ágúst og
stríðsátökum var opinberlega lokið. Þó
voru margir japanskir hermenn sem
ekki gátu sætt sig við uppgjöfina og
neituðu að leggja niður vopn, jafnvel þó
það kostaði að óhiýðnast keisaranum
sem var alvarlegasti glæpur sem Japanir
gátu hugsað sér. Fjöldi japanskra
flugmanna fór í síðustu kamikaze-ferð
sína eftir að uppgjöf hafði verið lýst yfir,
en sumir tóku það ráð að fljúga í sjóinn
rétt við herskip Bandamanna til að þeir
gætu með góðri samvisku fallið fyrir
föðurlandið án þess að óhlýðnast
Hirohito. Þannig létu margir frammá-
menn f japanska hernum líf sitt en aðrir
frömdu sjálfsmorð heima fyrir eða í
aðalstöðvunum. Svo var til dæmis með
Onishi varaflotaforingja sem hafði sett
Kamikaze-flugsveitiraar á stofn, en
hann risti sig á kvið og háls en gætti þess
að hafa skurðina ekki djúpa. Af
einhverjum óskiljanlegum ástæðum
vildi hann vera lcngi að deyja! Og
liomnn varð að ósk sinni, hann kvaldist
í fimmtán tíma en neitaði læknishjálp
allan fima og hélt háfleygar ræður um
glóríu kamikaze-flugmannannna. Fær-
asti hershöfðingi Japana, Tomoyuki
Yamashita, hugðist feta í fótspor
flotaforingjans og annarra forsprakka
sem tóku sama kost en hætti við í þeirri
von að aftaka hans af hendi Banda-
manna myndi nægja til að kæla reiði
almennings í löndum Bandamanna
myndi nægja til að kæla reiði almennings
f lðndum Bandamanna sem kröfðust
þess að Hirohito keisari yrði dreginn
fyrir dóm og tekinn af lífi. Enda var
Yamashita hengdur en Hirohito lifir
enn.
Svo það þurfti ekki að koma til
innrásarinnar á japönsku eyjaraar sem
ef til vill hefði orðið eitthvert mesta
blóðbað í sögunni. Japanir voru alla
vega staðráðnir í að láta ekki sitt eftir
liggja til að svo mætti verða.
„Hinar mörgu mannfórnir
færðu landinu gæfu..."
En hvernig litu svo þessir sjálfsmorðs-
fúsu Japanir á uppgjöfina? Yfirmaður
sjálfsmorðssveitar á eynni Hainan segir
frá:
„Viðbrögð við uppgjöfinni voru svo
sem cngin, nema hryggð. Þegar ég
komst að því skipaði ég svo fyrir að
æfingum skyldi haldið áfram og ég tel
að það hafi stappað stálinu f menn mfna.
Að lokum kallaði ég þá alla saman til
að ræða hvað gera skyldi. Ég sagði þeim
að ég sæi þrjá kosti. Við gætum barist
áfram og þannig óhlýönast keisaranum,
við gætum allir framið sjálfsmorð, eða
við gætum kosið að lifa enn um sinn og
vinna fyrir Japana svo að fórnir félaga
okkar í öðrum „sérstökum árásasveit-
um" yrðu ekki til einskis. Eins og ég
hafði vonað völdu mennirair þriðja
kostinn. Ég er þeirrar skoðunar að menn
á borð við þessa menn mína hafi lagt
mjög mikið af mörkum til að endurreisa
Japaneftir strfðið....
Menn mínir voru ekki stríðsvélar,
þetta voru ungir mcnn sem elskuðu land
sitt og hugsuðu ekki um sjálfa sig.
Andinn sem þeir voru haldnir var
vissulega innblásinn af hinum forau
stríðsherrum Japans en þegar allt kemur
til aUs eru menn allra þjóða haldnir
svipuðum anda f meira eða minna mæli
þegar svona stendur á og hann er ekki
sérjapanskt fyrirbæri. Ástæðan fyrir
uppgangi Japana eftir strfðið er að mfnu
áliti að hinar mörgu mannfórair færðu
landinu gæfu."
Hveraig það kemur heim og sainan
upplýsti maðurinn ekki.