Tíminn - 19.09.1982, Blaðsíða 30

30
SUNNUDAGUR 19. SEPTEMBER 1982
■ í árásinni á brynvarða bílinn frá Brink-öryggisþjónustunni létust tveir varðanna. Buudin var gripin er hún reyndi að flýja af vettvangi.
■ Kathy var aidrei nein venjuleg stúlka. AHir gátu verið
sammála um það. Hún gat gert hvað sem vera skyldi,
sérlega fjölhæf og vel gefín. „Hún hefði getað orðið
stórstjama í kvennaíþróttum, því hún hafði slíkan
skrokk, að hann minnti á það sem sést í sovéska
olympíuliðinu,“ sögðu sumir, en aðrir sögðu: „Hefði hún
þrætt götu dyggðanna mundi hún hafa orðið foringi í
verkalýðssamtökum eða þá í kvenréttindamálum, -
kannske stjórnmáfaskörungur. Það er varla neinn á þingi
nú með hennar skörpu hugsun og skipulagshæfíleika. Eg
dáist að henni.“
GLÆBUR
HATURSINS
Þetta var sagt um Kathy Boudin, eins
og þeir mundu eftir henni sem þekktu
hana áður en hún fór í felur fyrir 12
árum, eftir að hafa flúið dösuð og
hálfnakin eftir sprengingu sem drap
þrjár manneskjur. Á síðasta ári kom
hún cnn fram á sjónarsviðið, flækt í
þjófnaðarbras, sem kostaði fjóra lífið.
Þeir talsmenn hennar, sem minnast
hennar svo hlýlega hér að framan, eru
frændi hennar, sá víðkunni dálkahöf-
undur I.F. Stone og vinur hennar, dr.
Bcnjamin Spock.
Kathy ólst upp í því besta umhverfi
sem hugsast má við bandarískar aðstæð-
ur og hcfði margur mátt öfunda hana af.
Móðir hennar var skáld og naut mikils
dálætis í hópi bókmenntamanna og
lesenda skáldskapar á Manhattan og
réði því glæsileiki persónu hcnnar og
frábærir vitsmunir. Kathy var enn barn
að aldri, þegar faðir hennar, málafærslu-
maðurinn Leonard Boudin, varð hetja
amerískrar frjálslyndis stefnu vegna
■ Kathy Boudin á leið til fangaklefa
síns nú fyrir skömmu.
baráttu hans gegn nornaveiðum Mc-
Carthys á kommúnistum.
Á árunum cftir 1960 varð Leonard
Boudin að samnefnara fyrir frjálsa
hugsun vegna frábærrar framgöngu
sinnar við vörn almennra mannréttinda.
Hann baröist af snilld gegn ákæruvald-
inu í málum eins og „Berriganmálun-
um“ (róttækir prestar sem börðust gegn
stríðinu í Víetnam) og varði Daniel
Ellsberg vegna Pentagon skjalanna. Þá
gat hann sér mikið orð í máli dr.
Benjamin Spock, en hann og kona hans
urðu nánir vinir foreldra Kathy.
Námshestur
Kathy gat með réttu verið stolt af
nafni fjölskyldu sinnar og stjórnmálaleg-
um og menntunarlegum bakgrunni
hennar. Þegar sem unglingur tók hún
þátt í að skipuleggja herferð í þeim
tilgangi að bæta kjör fátæklinga f
Harlem. í skóla sínum Bryn Mawr, var
hún álitin frábær nemandi (Hún hlaut
ágætiseinkunn og valdi rússnesku sem
aðalgrein) og persónuleiki hennar þótti
mjög kröftugur og seiðmagnaður.
Hún tók þátt í að skipuleggja
ráðstefnur í skólanum um efni eins og
mannréttindi og stríðið í Víetnam og
fékk til ráðstefnanna fremstu stjórn-
málarithöfunda og hugsuði þess tíma. í
fyrsta bréfinu sem hún ritaði heim til
foreldra sinna lét hún þcss getið að
svarta vinnuliðið við skólann væri á
ófyrirgefanleg lágum launum og að
stúdentarnir væru illa upplýstir stjórn-
málalega, - cn enginn þeirra læsi New
York Times. „Þetta þarf að breytast,"
sagði hún og tók til við að ráða hér bót á.
Þegar hún var tvítug árið 1964, hélt
hún til Clevcland þar sem hún hugðist
vinna að málefnum fátæklinga í stúd-
entaverkefni. Þar var hún kynnt fyrir dr.
Spock, og í minningu hans var hún
aðdáanlcg manneskja, afar alvörugefin
og full hugsjóna. Hún var alvörugefnari
en ég,“ segir Spock“ og ég bar mikla
virðingu fyrir þeim sem ætlaði að fara
og búa meðal fátæklinganna, en það
hefði mér ekki dottið í hug að gcra. Ég
minnist þess ekki að hún hafi nokkru
sinni brugðið á léttara hjal og hún hló
sjaldan."
Alvörugefnari
og beinskeyttari
Stúdentasamtökin sem hún starfaði
með „Samtök lýðræðissinnaðra stúd-
enta,“ (Students for a Democratic
Society) efldust mjög að áhrifum og
meðlimafjölda og urðu fyrstu skipu-
lögðu æskulýðssamtökin scm einbeittu
sér gegn þátttöku Bandaríkjanna í
stríðinu í Víetnam. Um citt skeið, - það
var árið 1968, - settu samtökin á oddinn
að hefja hvorki meira né minna en
byltingu frjálslyndisafla í Bandaríkjun-
um. Þetta voru öflug samtök og þau
höfðu atkvæði að baki sér. Þau áttu
sambönd meðal svertingja. Um stund
léðu áhrifamiklir stjórnmálamenn þeim
eyra, svo sem Eugene McCarthy,
Robert Kennedy og George McGovern.
Kathy Boudin hlaut sæti rneðal sex
þekktustu leiðtoga samtakanna og varð
sá þeirra sem hvað mestrar virðingar
naut og mest ógn stóð af. Hún var
alvörugefnari og beinskeyttari en ruglu-
kollar og sjálfumglaðir lausingjar á borð
við Jerry Rubin og Abbie Hoffman og
margsamsettari og gerð af betra efni en
ræðuforkar „Black Power" félagsskap-
arins, eins og Hue Newton og Eldridge
Cleaver. Þá var hún betur menntuð en
áðrir leiðtogar hennar eigin samtaka,
eins og Bernadine Dohrn og Mark
Rudd. (Bernadine mun hafa kallað
sjálfa sig byltingarsinnaðan Marxista,
þótt hún hefði ekki lesið einn staf í
Marx, að sögn Carl Oglesby, sem var
forseti „Samtaka lýðræðissinnaðra stúd-
enta“ 1965-1966). Nei, Kathy var engin
leið að líta fram hjá, gera brottræka né
sveigja undir vilja eins né neins.
Hún lagði hjarta sitt og sál í baráttu
þess skara ungs fólks sem vonaðist eftir
eilífri æsku og frelsi, þar sem ástin ein
réði ríkjum en stríð var ekki til. Þetta
skyldi verða heimur án leiðinda og
vinnuþrældóms og hið vanabundna líf
skrifstofuþrælsins og hið hversdagslega
hjónaband skyldi vera úr sögunni. Hún
vildi finna töfralyFið sem laðaði fram
eilíft yndi og æsku og forðaði öllum frá
því að þurfa að verða fullorðinn.
Hin mikla flóðbylgja skall svo yfir
1968 þegar „Samtök lýðræðissinnaðra
stúdenta“ efndu til mikillar samkomu í
Chicago og Daley lögreglustjóri barðist
við múginn með táragasi og kylfum
kvöld eftir kvöld. En svo fjaraði
fljóðbygjan út á endanum, þegar tíminn
var kominn og aðrar bylgjur skullu yfir
á öðrum stöðum. En Kathy Boudin og
nokkrir herskáustu félagar hennar
höfðu hafist svo hátt upp með bylgju-
toppnum að þau urðu eftir í fjörunni,
þegar aldan féll frá landinu.
„Veðurspámennirnir “
verða til
Eftir hamaganginn í Chicago hófu
samtökin að klofna og sérstakur hópur
myndaðist úr einu brotanna sem nefndi
sig „Veðurspámennina". Kjörorðin sem
félagarnir tóku sér voru margs konar og
þar á meðal „Ameríka logi!“ og „Komið
heim með stríðið!“ Nafnið á hópnum var
sótt í söng Bob Dylan „Subterranean
Homesick Blues“ í línu sem hljóðar svo:
„Þú þarft ekki veðurspámann, til þess
að sjá hvaðan vindurinn blæs.“ Nafnið
glataði nokkru af upphaflegu merking-
unni, þegar því var breytt i „Veðurkjall-
arinn“. Ástæða breytingarinnar var sú
að kenþjóðinni í félaginu líkaði ekki
hljómurinn í gamla nafninu. Tilgangur-
inn breyttist hins vegar ekki, en hann
var sá að koma kapítalismanum í
Bandaríkjunum á kaldan klaka.
Samkvæmt skýrslum FBl áttu sér stað
um 4000 sprengingar í skrifstofubygg-
ingum stórfyrirtækja og ýmissa stofnana
á árunum 1969-1972. Enginn getur sagt
til um hve margar þessara sprenginga
voru runnar undan rótum „Veðurkjall-
aramanna". Hins vegar fækkaði spreng-
ingunum mjög eftir að nokkrir félag-
anna sprengdu sjálfa sig í loft upp.
Þá höfðust þau við í húsi við 10. stræti
í Greenwich Village. Þetta var glæsilegt
hús úr múrsteini, sem foreldrar Cathlyn
Wilkerson áttu. Þau hjónin voru að
heiman. í kjallaranum fengust „Veður-
kjallaramenn“ við sprengujsmíðar. En
sprengjugeymslan sprakk í loft upp og
drap þrjá félaganna. Húsið gjöreyði-
lagðist. Cathlyn Wilkerson og Kathy
Boudin lifðu hins vegar af og hlupu
naktar og miður sín út í myrkrið.
Kathy sást ekki í 11 ár eftir þetta.
Heillandi athygli
„Veðurkjallaramenn" líkt og gufuðu
upp eftir þetta. Stríðið í Víetnam var til
lykta leitt, herskyldu var aflétt og
stríðsfangar komu heim. Menn fengu
leið á rock and roll. Nixon var steypt af
stóli og æskulýðurinn hætti að éta
ofskynjunarlyf daga og nætur, fékk sér
vinnu og kvæntist. í hæsta lagi kveiktu
menn sér í einni og einni hasspípu eftir
kvöldmatinn eða þefuðu af kokaini. Þeir
hófu að stunda hlaup og heislufæðisát,
eignuðust krakka og peninga og stöku
unnu í kosningarbaráttunni fyrir Jimmy
Carter. Færri en 40% gengu þó að
kjörborðinu. Stundum kom fyrir að
menn furðuðu sig á hvað orðið hefði af
þessum ofstopalýð úr „Veðurkjallaran-
um“ ekki síst sprengjuliðinu, - Bernad-
ine Dorhn, Mark Rudd, William Ayers
og Kathy Boudin.
„Ég missti allt samband við þau á
sjöunda áratugnum," segir Carl Ogleby,
sem þekkti þau öll mjög vel. „Ég hitti
þau í mýflugulíki við fáránlegustu
aðstæður fáeinum sinnum og svo hurfu
þau mér alveg sjónum,“ segir hann.
„Þau voru í hópi nánustu vina minna og
mér fannst þau mikið prýðis fólk, en ég
var orðinn á öndverðum meiði við þau.
Ég lít svo á að þau hafi orðið fórnardýr
þessa ótta sem heltók unga Ameríkana
á þessu tímaskeiði og braust fram í því
að þeim fannst þeir ekki menn með
mönnum nema þeir gætu egnt yfirvöldin
upp gegn sér.“
Uppáhaldskvikmynd karlmannanna í
„Veðurkjallaranum" var „Butch Cass-
idy and the Sundance Kid“. Það atriði í
myndinni sem þeir höfðu mestar mætur
á var það er þau Butch og Sundance gera
sér grein fyrir því að þau eru elt af
snjallasta lögregluliði í landinu og þau
spyrja hvort annað í sífellu hví þau
teldust vera svo mikilvæg. Það var
athygli þessarar tegundar sem þau í
„Veðurkjallaranum" vildu vekja á sér.
Komið úr felum
Oglesby hefði ekki síst mætur á
kvenþjóðinni í „Veðurkjallaranum“.
Átti það einkum við um Bernadine
Dohm og Kathy Boudin, en hann hitti
hana fyrst í Cleveland árið 1964. „Kathy
var sérlega slungin og tunga hennar var
hvöss og eitruð, þegar henni bauð svo
við að horfa. En hún var dásamleg,
dásamleg kona. Nær allar konurnar í
hreyfingunni vora geysilega aðlaðandi."
Allan tímann á milli 1970 og 1980 taldi
Oglesby og vonaði einlæglega að þessir
gömlu vinir hans hefðu komist á réttan
kjöl.
„Ég var ósegjanlega hryggur, þegar þau
voru að koma upp á yfirborðið eitt af
öðru og ég sá að þau höfðu lifað öll þessi
ár í sömu blekkingarhringiðunni sem
upphaflega hafði gleypt þau og þau
höfðu lokast inni í eftir það.“
Þetta fólk kom úr felum síðla á
áttunda áratugnum, útkeyrt eftir að hafa
lifað svo lengi í felum með fölsk skilríki.
Þau voru orðin þreytt á fátæktarbaslinu
og því að hafa ekki framfæri af öðru en
ávísunum góðgerðarstofnana. Nú átti
flest af þessu fólki börn, sem þau langaði
að reynast vel og vildi reyna að gerast
fullorðið sem fyrst, úr því þeim tókst
ekki að deyja sem ungmenni á sinni tíð.
Dauðinn var ekkert rómantískur lengur,
þegar maður var orðinn 35 ára.
Mark Rudd kom fram árið 1977.
Hann hlaut 2000 dollara sekt og var