Tíminn - 28.11.1982, Blaðsíða 18

•jHlÍlit
■ Heimsmeistarinn.
■ Pia Cramling sló í gegn.
■ Speelman og Mestel; eru þeir eitthvað skvldir?
SUNNUDAGUR 28. NÓVEMBER 1982
SUNNUDAGUR 28. NÓVEMBER 1982
Skýrsla um útlit og horfur skákmanna í Lnzern
Skýrsla um útlit og horfur skákmanna í Luzern
H Alexandria og Gaprindasvíli.
■ Hún Debby Evans frá Wales.
Gasklefínn og gámurinn
■ Meira til. Peir reyndust aðhaldssam-
ir í peningamálum, Herr Becker og hans
nótar, og um tíma ósýnt um hvort
fyrirtækið færi nokkurn hlut af stað. í
allt þetta og meira stúss fór fyrsta vikan
úti í Luzern (Luzern, meðal annarra
orða, er þægilegur og huggulegur bær),
og lítill tími gafst til að huga að ritstjórn
blaðsins sem við áttum að fara að gefa
út. Ég labbaði mér út í bæ og tók viðtal
við Svetozar Gligori’c; annars gerðí ég
lítið af viti. Fyrsta umferðin hófst án
þess að nokkuð hefði í raun verið
ákveðið - við áttum bara eitthvert
tiltekið efni og datt í hug að það garti
farið í blaðið; fyrsta nóttin í prentsmiðj-.
unni var sem sé ekkert átakanlega
skemmtileg. I'ar sátu að vísu Ijúfir menn
og kurteisir, en kunnu því miður ekki
stakt orð í þeirri ensku sem blaðið var
skrifað á, og var trúandi til að gera.
hrikalegustu vitleysur út af því - eins og
við værum ekki einfær um slíkt! En allt
gekk þetta einhvern veginn og sjá:
daginn eftir var blaðið komið út, flestum
til undrunar. Og þá var komið að því að
gefa út blað númer tvö. Það gekk betur.
Og þannig koll af kolli, ekkert lát varð
á, hverju einasta blaði tókst að koma út
á réttum tíma, villum fór æ fækkandi og
undir lokin var allt farið að ganga eins
og í sögu, hvernig sögu, það veit ég ekki.
Kannski reyfara.
Vinnuaðstaðan, hún var nú til dæmis
ekki upp á marga fiska. Blaðið, eða
okkar partur af því, var unnið á tveimur
stöðum: annars vegar yfirgefnum sturtu-
klefa í Festhalle og hins vegar í
flutningagámi sem stóð fyrir utan.
Sturtuklefinn fékk fljótlega nafnið
„gasklefinn" enda var hann ekki ýkja
hlýlegur, og gámurinn fylltist fljótt af
pappírsrusli, sígarettustubbum og tóm-
um bjórflöskum; menn reyndu að halda
sig fjarri honum þegar fram í sótti, því
enginn átti afgangs orku í að taka til.
Þarna var oftsinnis unninn frá tólf og
upp í fjórtán stunda vinnudagur; upp
misjafnlega snemma á morgnana og
ekki í rúmið fyrr en komin var nótt. Og
þarna fundu menn sig líka í alveg
óvæntum störfum - Bragi Halldórsson
var gerður að eins konar verkstjóra
ritstjórnarinnar og konan hans, Kristín
Þorvaldsdóttir, varð yfirtúlkur í prent-
smiðju; túlkurinn Jörundur Hilmarsson
var aftur á móti orðinn blaðamaður og
gaf sig einkum að konum og þriðja
heims skákmönnum, auk þess sem hann
■ Pólúgaévskíj stressaður
tók viðtal við Kasparov; Guðmundur
Arnlaugsson skrifaði ágætar greinar um
fyrri ólympíumót og var í prófarkalestri
ásamt Öldu Einarsson (og fleirum, það
hljóp hver í annars starf ef þörf krafði);
Áskell Kárason gerði allan fjandann;
Sigurður Gizurarson sýslumaður var
lögfræðilegur ráðunautur og skrifaði
mikið af bréfum til Beckers; Torfi
Ásgeirsson var reddari sölumaður og
hafði sambönd; Birgir Sigurðsson var
okkar maður í prentsmiðjunni og lærði
fljótt að segja „ein spaltig, zwei spaltig“
og svo framvegis. Setjararnir okkar,
ómetanlegir: Anna Sigurðardóttir, Inga
María Sverrisdóttir og Þórunn Bjarna-
dóttir. Hún Linda gerðist Ijósmyndari í
fyrsta sinn á ævinni og seldi blöðin ásamt
Jóhanni Þóri ritstjóra - sjálfur tók ég
nokkur viðtöl og skrifaði mikið til
innihaldslausar greinar, fannst mér. Þá
er aðeins einn ónefndur og hann engin
smásmíði: William Lombardy, alþjóð-
legur stórmeistari og fyrrverandi sóknar-
prestur. Sá var nú sjaldan orðlaus!
Lombardy sá um skákskýringar með
Áskatli, skrifaði viðtöl og greinar.
Annars er svona upptalning mikið út í
hött - eins og ég drap á áðan þurftu
menn iðulega að ganga inn í hin
ólíklegustu störf og töldu það ekki eftir
sér; furða að allir skyldu halda sönsum
eins og álagið var stundum mikið.
Listrænn prentvillupúki
Til dæmis að taka; ótrúlegustu prent-
villur hrjáðu okkur löngum. Það var nú
kannski óhjákvæmilegt í blaði sem
unnið var á þvílíkum hraða, en þetta var
óvenju skæður prentvillupúki sem var
með í förinni, hafði metnað í sínu starfi
og var eflaust listrænn að upplagi; sætti
sig ekki við neinar smávillur eða lítilfjör-
legar. Einu sinni hafði kona frá Banda-
rísku jómfrúreyjum skrifað grein um
kvennaskák í sínu heimalandi fyrir
Jörund og það var ekki fyrr en á síðustu
stundu í prentsmiðjunni að einhver tók
eftir því að yfir greininni stóð, alveg
| óvart: „Kathleen Turner, Virgin". Rétt
eins og ásigkomulag konunnar væri
okkar mál... Best tókst fyrrnefndum
púka samt upp þegar birta átti mynd af
Anatólí Karpov, heimsmeistara í skák
og sú villa komst meira að segja óséð í
gegn.
Eg hafði umsjón með myndatextum
og skrifaði undir myndina eitthvert röfl
á borð við: „Hvað er það sem gerir
þennan mann að frcmsta skákmanni í
■ Bel javskíj, flottur í tauinu.
heimi?“ í ljós kom daginn eftir að
myndatextinn hafði villst undir mynd af
öðrum manni og í vali sínu sýndi
prentvillupúkinn óvænta þekkingu á
skák. Allt í lagi ef myndin hefði verið
af Caiafasi frá Nígeríu eða Jens Christian
Hansen frá Færeyjum - þá hefðu allir
séð undir eins að á ferðinni voru
kjánaleg textabrengl. En nei. Alveg
endilega þurfti textinn um fremsta
skákmann heims að lenda undir mynd
af þeim eina manni sem heimsmeistarinn
óttast: Garrí Kasparov! Það var félegt
uppistand, en í herbúðum heimsmeistar-
ans var mistökunum tekið með skilningi.
Af viðbrögðum Kasparovs fer engum
sögum; kannski kom hann ekki auga á
neitt óeðlilegt...
En það var nú eins og það var. Blaðið
gekk sinn gang og þegar upp var staðið
gátu flestir verið þokkalega ánægðir
með sinn hlut. Og nú er Indónesía
framundan, ef að líkum lætur; ég er að
leita mér að rósóttum stuttbuxum og
hawaii-skyrtu...
Karpov og hárþvottur
Meðal annarra orða: á ólympíuskák-
mótinu var oft talað fjálglega um
nauðsyn þess að efla skáklistina hér og
þar og alls staðar, en einkum í þriðja
heiminum. Færri datt í hug að spyrja
hvers vegna það væri svo aðkallandi.
(Hann Svend Novrup, danski blaðamað-
urinn sem skrifaði lofgrein í Politiken
um duglega Englendinginn Mr. Jónsson,
sagði skák vera holla fyrir einbeitinguna.
Það eru vídeóleikir líka.) Skákmenr.irnir
sjálfir, þeir kunna autanbókar nokkra
lúna frasa um iðju sína - skákin er líf
mitt, atvinna mín, list mín og íþrótt, bla
bla bla... Er frekja að biðja um meira?
Veit ég vel að menn hafa helgað líf
sitt fótbolta, pókerspili eða eldspýtna-
stokkasöfnun, svo skák er ekki ein um
að heltaka huga fólks, en hún er nú samt
svolítið öðruvísi, er það ekki? Bæði er
það að fjöldinn allur af stórgáfuðum,
víðsýnum og alvarlega þenkjandi
mönnum hefur yfirgefið allt (eða svo að
; segja allt) til að tefla skák, og eins hitt
| að meðal áköfustu unnenda skáklistar-
innar hafa verið nautheimskir, þröng-
sýnir idjótar, og allt þar í milli. Ég gekk
hring eftir hring í Allmend Festhalle og
reyndi að koma auga á eitthvert sameig-
inlegt einkenni með skákmönnunum;
fann það ekki.Hvernig er með þá sem
safna sjaldgæfum kóngulóm - eiga þeir
eitthvað sameiginlegt? Alla vega eru
skákmenn jafn ólíkir og þeir eru margir,
■ Júsúpov, tílbúinn að plægja...
og þarna í skáksalnum var að finna allt
litróf mannkynsins, ef svo má að orði
komast. Þarna voru virðulegir séntil-
menn sem bifuðust hvergi þó mikið
gengi á - þarna voru líka hamslausir
ruddar sem svifust einskis. Feimnir
menn, frakkir menn, árásargjamir og
fríðsamir, glaðlyndir og geðvondir.
Ekkert, akkúrat ekkert, áttu þeir sam-
eiginlegt. Og samt hafa þeir, og einmitt
þeir, ákveðið að tefla skák lífið út í gegn.
Mér þótti þetta dálítið skrýtið. Sérstak-
lega var merkilegt að fylgjast með
nokkrum hreinræktuðum „töffurum",
ungum að aldri, sem þarna lágu yfir
skákborðinu og veltu vöngum. Hvers
vegna voru þeir ekki úti á götum að
hrekkja gamlar konur, aka stórum
bílum eða eltast við kvenfólk? Hvers
vegna höfðu þeir kosið að hanga inni
öllum stundum og stúdera skák? Beats
me. Má ég lýsa nokkrum skákmann-
anna?
Auðvitað hélt ég með Ung-
verjum, en samt var ég bara
ánægður með að Sovétmenn skyldu
vinna yfirburðasigur; ég hafði nefnilega
spáð því fyrir mótið og það er alltaf
gaman að vera sannspár. Sovéska sveitin
tók fljótlega forystu og upp úr miðju
móti var hún óstöðvandi; þegar Sovét-
menn höfðu unnið Svisslendinga 4-0 var
ljóst að enginn gæti ógnað sigri þeirra
eftir það. Þeir tefldu líka afar vel,
stórmeistararnir sex, og umfram allt af
öryggi, ekki veikur hlekkurtil í sveitinni.
Karpov stóð vel fyrir sínu á efsta borði,
tefldi að vísu fremur fáar skákir en vann
nokkra fallega sigra og komst aldrei í
verulega taphættu. Tvívegis, gegn Seir-
awan og Ljuboievié, náði hann jafntefli
eftir að hafa haft verri stöðu, en í
hvorugt skiptið þurfti hann að óttast
núllið. En svo ég vísi til fyrrnefnds
myndatexta: hvað er svona merkilegt
við Karpov? Hann er ekki mikill fyrir
mann að sjá og svolítið lymskulegur;
honum var lýst sem holdgervingi Alfreðs
Alfreðssonar ef einhver fattar djókinn.
Skákmenn eru sagðir vera menn hjátrú-
arfullir, skipta ekki um föt dögum
saman ef þeim gengur vel og svo
framvegis. Kannski sama eigi við um
Karpov - nema hann virtist ekki þvo á
sér hárið... Annars er heimsmeistarinn
greinilega langt í frá vinsælasti skákmað-
ur heims; Miles þvertók samt fyrir að
hann væri sá skíthæll sem sumir (óþarft
að taka fram hverjir þeir eru) vilja vera
láta. „Ágætis maður,“ sagði hann, og
Lombardy tók undir það. Presturinn
■ Ribli, dúkkulísa
fyrrverandi sagði meira að segja að
heimsmeistarinn væri „húmoristi", en
þá hlið þekkja hans fáir!
Snjómaðurinn
frá Kákasus?
Áðurnefndur Garrí Kasparov, tilvon-
andi heimsmeistari; hann býður bara af
sér góðan þokka. Vænsta skinn, mætti
segja mér. Að sönnu trúi ég því illa að
drengurinn sé bara nítján ára, nema þeir
þroskist svona snemma í Azerbadjan.
Þrítugur, því gæti ég betur trúað.
Loðinn eins og mannapi (eru hræðilegir
snjómenn í Kákasus?). Hitt er svo
annað mál að aldurinn lýsti sér öðru
hvoru í dálítið ungæðislegu atferli unga
stórmeistarans - hann er enn ekki alltof
sterkur á taugum (æddi um eins og ljón
í búri meðan stóð á skákinni erfiðu gegn
Viktor Korchnoi) og stökk stöku sinnum
upp á nef sér. Á hinn bóginn var hann
hinn alúðlegasti við aðdáendur sína,
sem náttúrlega voru fjölmargir, og varð
himinlifandi ef menn þekktu hann á götu
og viku sér að honum. Kasparov-Wein-
stein virtist ráðinn í að sýna og sanna að
hann væri ekki aðeins glæfralegur ævin-
týramaður við skákborðið, heldur gæti
hann líka rekist vel í sveitakeppni; fyrir
bragðið sat öryggið oft í fyrirrúmi hjá
honum, en hann tefldi þó nokkrar mjög
skemmtilegar skákir. Meðal annars rúll-
aði hann doktor Nunn upp í eftirlætisaf-
brigði Englendingsins, en eftirminnileg-
ustu skákir Kasparovs voru samt gegn
sovésku flóttamönnunum Lev Alburt og
Viktor Korchnoi. Alburt átti tilbúið
heimabrugg sem virtist setja Kasparov
út af laginu, hann fómaði drottningunni
sinni fyrir hættuleg gagnfæri en stóð verr
í biðskákinni að því er séra Lombardy
! (þessi titill er fastur við hann, hvort sem
honum líkar betur eða verr) sagði mér.
En Kasparov vann á endanum.
Skákin gegn Korchnoi var einhver sú
æsilegasta sem menn mundu eftir, elstu
menn gátu aðeins jafnað henni við
bardaga þeirra Fischers og Spasskíjs á
ólympíumótinu í Siegen árið 1970. Það
var allt lagt undir og áhorfendur stóðu
á öndinni af spenningi (frasi). Eftir á
þóttist Kasparov sjálfur ekki vera ýkja
hrifinn af þessari skák, sagði hana fulla
af mistökum beggja keppenda sem getur
vel verið rétt, en það er samt ekki nema
snillingur sem lifir af svona skák. Og
Korchnoi lagði nú svo sem sitt af
mörkum líka. Eftir fyrirtaks frammi-
■ Sax, önnur dúkkulísa
stöðu Kasparovs i Luzem em þeir nú fáir
sem ekki telja næsta víst að hann verði
áskorandi Karpovs árið 1984, svo fremi
sem taugarnar bregðast honum ekki.
Því er kannski ekki nema eðlilegt að
Kasparov reiddist því að þurfa að mæta
í fyrstu umferð áskorendaeinvígjanna
þeim manni sem ef til vill er hættulegasti
keppinautur hans (að Portisch sennilega
undanskildum), en það er Alexandr
Beljavskíj, einnig frá Sovétríkjunum.
Hefur þannig skákstíl að hann gæti
reynst Kasparov skeinuhættur. Það var
athyglisvert að fylgjast með þeim fé-
lögum eftir að dregið hafði verið í
áskorendakeppninni og niðurstaðan lá
ljós fyrir. Aður höfðu Kasparov og
i Beljavskíj verið hinir kumpánlegustu
i hvor við annan, en nú vildi svo til að
þeir töluðust varla við. Aftur á móti
urðu Karpov og Kasparov skyndilega
vinir.
Pólúgaévskíj tefldi á þriðja borði, en
á því áttu fáir von. Hann hefur ekki
staðið sig vel undanfarin ár, en var þarna
tekinn fram yfir bæði Beljavskíj og Tal,
sem þótti skrýtið. En Pólú karlinn þykir
góður í sveitakeppnum (nema á Möltu
1980) og sérfræðingur er hann í að
rannsaka biðskákir, eins og Jörundur
veit. Hann var reyndar áberandi mest
stressaður af öllum í sovésku sveitinni
og alveg á nippinu meðan hann var að
tapa fyrir Ftacnik; svolítið hégómlegur
í útliti og hafði greitt hárið svo rækilega
upp á hausinn að skallinn sást helst ekki
nema tekin væri af honum loftmynd.
Pólú stóð sig ágætlega en ekki mikið
meira en það.
Beljavskíj varð að sætta sig við fjórða
borðið, þó hann sé einn af áskorendum
Karpovs. Mér er sagt að hann telji sig
næsta öruggan um að verða næsti
heimsmeistari, en satt að segja eru fáir
sammála honum. En hann er vissulega
hörkuskákmaður og flottur í tauinu þar
fyrir utan, smágerður og fínlegur, og átti
marga vini í hópi skákmanna annarra
| þjóða. Hann tilheyrir sömu kynslóð og
heimsmeistarinn, fæddur 1953 og því
aðeins tveimur árum yngri, og virðist
ætla að verða sá eini af þessari kynslóð,
fyrir utan Karpov, sem er nægilega
stabíll til að halda sér á toppnum lengur
en örfá ár í senn. Og þó er Beljavskíj
ekkert verulega stabíll.
Tveir bændur
Tal, fyrsti varamaður, er snjáðari en
ég hélt; sjálfsagt eftir þrálát og langvinn
■ Browne einbeittur að venju.
veikindi undanfarna áratugi. Hann hélt
upp á 46 ára afmæli sitt meðan á ólympíu-
mótinu stóð, en flestir hefðu eflaust
veðjað á að hann væri eldri. Hann er
vinalegasti kall og traustlegur; minnti
mig satt að segja mest á gildan bónda af
Ströndum sem farið hefur í sparifötin til
að komast í kaupstað, en kann illa við
sig í þeim. Áhorfendum þótti vænt um
Tal og þegar verðlaun voru afhent fékk
hann langmesta lófaklappið; hafði líka
teflt vel og rækilega og ekki tapað skák
fremur en Karpov og Kasparov. Mikhaíl
Tal virðist eiga níu líf eins og kötturinn.
Annar varamaður, Artúr Júsúpov,
var líka eins og bóndi. Þetta er strák-
lingur að aldri, en stór og luralegur og
kunni enn verr við sig í sparifötunum en
Tal; séra Lombardy sagði að hann
hreyfði menn sína meira að segja eins
og bóndi, þegar hann léki riddurum
sínum mætti næstum sjá plógfarið í
borðinu! Þá hefur nú Júsúpov-ættin
hrapað í þjóðfélagsstiganum síðan sam-
nefndur greifi lék við hvern sinn fingur
í Sánkti Pétursborg, myrti Raspútín
meðal annars - oft! (Reyndar veit ég
ekkert um það hvort Artúr er af því
sama slekti, vísast ekki.) Það kom
mörgum á óvart að Júsúpov skyldi vera
valinn í liðið, en aftur var ég sannspár;
hafði giskað á þetta og Bóris Spasskíj
reyndar tekið undir það. Júsúpov er að
sönnu ekki mjög stigahár miðað við
marga aðra um þessar mundir, og
auðvitað ekki nándar nærri eins frægur
og það gallerí af fyrrverandi heimsmeist-
urum sem mátti sitja heima, en hann er
feykilegur baráttujaxl og hefur auk þess
til að bera þann stöðugleika sem sovéska
skákmenn skortir svo átakanlega á
þessum síðustu og verstu tímum. Hann
er, held ég, fæddur 1960, og á áreiðan-
lega eftir að komast í flokk hinna allra
sterkustu innan tíðar og hefur alla burði
til að halda sér þar vel og lengi. Hann
verður ekki heimsmeistari, en á að
minnsta kosti eftir að ná upp í þann
klassa sem karlar á borð við Géller og
Pólúgaévskíj voru í þegar þeir voru upp
á sitt besta. Júsúpov tefldi einna flestar
skákir allra sovésku stórmeistaranna og
stóð sig mjög vel, hann tapaði aðeins
einni skák (gegn Csom) og virtist ekkert
láta það á sig fá. Þama hafa Sovétmenn
eignast traustan burðarás í ólympíusveit-
ir sínar næstu áratugi.
Smyslov; hvers vegna var hann ekki
með, spurðu margir. Hann átti reyndar
sæti í sovésku sveitinni (sæti Pólúgaév-
skíjs) en vildi ekki vera með, var
■ Ftacnik,skólastrákurinnstóðsigvel.
þreyttur. Smyslov mætti hins vegar á
staðinn þegar nokkuð var liðið á mótið
og slóst þar með í fjölmennan flokk
sovéskra aðstoðarmanna í Luzern. Stór-
meistarinn Krógíus var liðstjóri að þessu
sinni en auk hans þekkti ég stórmeistar-
ana Gúfeld, Averbaku, Makarítsév,
Géller og Gipslis, en sá síðastnefndi
ha‘ )i umsjón með kvennasveitinni. Fyrir
u .. i þessa stórmeistara voru ótal hjálp-
Ui fv Akar af ýmsu tagi í kringum sovésku
svvitina; mest bar á blaðafulltrúanum
Alexandr Rosjal.
Rakarinn hans Alburts
Kepf inautar Sovétmanna númer eitt
að flest a dómi, Ungverjar, voru ekki í
fínu for ii að þessu sinni - þeir reyndust
ekki eiga úthald til að etja kappi við
risaveldið þriðja ólympíumótið í röð.
Lajos Portisch, sá harði tappi, stóð sig
ekki mjög vel á efsta borði og tapaði
þremurskákum; gegn Quinteros, Ljubo-
ievié og Karpov, og hann var heppinn
að tapa ekki gegn Korchnoi í ofanálag.
Korchnoi hafði unna stöðu en lék af sér
í tímahraki og náði ekki nema jafntefli.
Skákina gegn heimsmeistaranum tefldi
Portisch reyndar nokkuð furðulega,
hann virðist ekki geta teflt gegn Karpov
og hefur óverðskuldaður vinningur hans
í Tilburg fyrir skömmu ekki breytt þar
neinu um. Zoltan Ribli og Guyala Sax,
þeir stóðu sig heldur ekki neitt sérlega
vel. (Þeir voru voða kjút, strákarnir.
Þegar ólympíuskákmótið verður haldið
á íslandi árið 1986 ætlum við - við
hjónin, konan mín og ég - að opna
verslun með minjagripi í líki skákmann-
anna. Hort verður stór og mikill bangsi,
Kasparov aksjónmaður, Nunn sprelli-
karl, Seirawan tískusýningargína, Kava-
lek sorgmæddur hundur, Timman glað-
legur köttur, en Ribli og Sax: þeir verða
dúkkulísur.) Fjórða borðs maðurinn
Pinter - Joszif; Harold leikur bara
krikkett núorðið - var útnefndur stór-
meistari á FIDE-þinginu en stóð sig illa,
Istvan Csom var traustur eins og
venjulega, en Attila Groszpeter fékk
lítið að spreyta sig eftir að hafa tapað
skák snemma í mótinu. Þó stóð Átli
Stóri-Pétur sig þokkalega vel. Adorjan
var ekki með, fremur en síðast - þeir
þola hann ekki, hinir. Þetta er haft eftir
Sax: „Mér hefur komið ágætlega saman
við Adorjan upp á síðkastið. Ég hef ekki
talað við hann í tvö ár.“
Úr því Ungverjar voru eitthvað utan
við sig kom það í hlut Tékka að næla
■ Tjíbúrdanídse, heimsmeistari
kvenna.
sér í silfurverðlaunin. Það hefði ekki átt
að koma á óvart því þeir voru með
geysisterka menn á efstu borðunum,
Hort stóð sig að vísu ekki sérlega vel,
en Smejkal og Ftacnik því betur á
borðum tvö og þrjú. Þeir tefldu báðir í
öllum umferðunum fjórtán; Smejkal er
greinilega á uppleið eftir nokkuð erfitt
tímabil og Ftacnik sækir sífellt í sig
veðrið. Hann lítur út eins og klaufalegur
skóladrengur (Smejkal gæti verið kenn-
arinn hans), en tók Pólúgaévskíj í
bakaríið í snaggaralegri skák. Jansa og
Plachetka skiptust á niðri á fjórða borði
en annar vara maður, alþjóðameistarinn
i Ambroz, fékk aðeins að teflaeinaskák.
Ameríkanar; um frammistöðu þeirra
vildu engir spá áður en mótið byrjaði.
Það var deginum ljósara að þeir tefldu
nú fram sterkustu ólympíusveit sinni í
langan, langan tíma - síðan Fischer og
Reshevsky voru upp á sitt besta, ekki
gleyma Lombardy - en liðsandi hefur
sjaldan verið góður í bandarískum
sveitum af þessu tagi og innbyrðis rifrildi
tíð. „Undarlegir hlutir gerast í amerísk-
um sveitum,“ sagði Miles. Sveit Banda-
ríkjamannanna var ein af þremur sem
skipuð var eintómum stórmeisturum:
Browne, Seirawan, Alburt, Kavalek,
Tarjan, Christiansen, og þeim tókst
sæmilega að þykjast vera heilsteypt lið,
og náðu fyrir vikið þriðja sætinu. Best
stóðu sig þeir Seirawan, Tarjan (einn
besti árangur hans í lífinu) og Christians-
en, en hinir tefldu lakar. Browne var
brokkgengur eins og venjulega, náði þó
að sigra Ulf Andersson í síðustu umferð
en sú skák tryggði Könum bronsið og
var jafnframt eina tapskák Svíans á
mótinu; ótrúlegt nokk, þá sveið Browne
Andersson í endatafli! Geta má þess til
fróðleiks og skemmtunar að Alburt fékk
sér permanent meðan á mótinu stóð:
„Rakarinn minn ráðlagði mér það til að
hylja skallann,” sagði hann mér hinn
kátasti...
Undrataska Andertons
Júgóslavar voru þriðja þjóðin sem
tefldu fram sex stórmeisturum. Þeir
stóðu sig mjög misjafnlega. Lubomir
Ljuboievié tefldi náttúrlega á fyrsta
borði og gekk öldungis frábærlega.
Frammistaða hans var raunar einhver
besti árangur hans í mörg ár. Ljubo var
líka öruggur með sig og ánægður, smart
klæddur og fínn (rússkinsjakkatískan);
hann átti sömuleiðis fallega og vel snyrta
konu og þau leiddust um skáksalinn. Á
■ Ulf Anderson; nákvæmur maður.
öðru borði var gamla kempan Gligorié
og tefldi nú á sínu fimmtánda ólympíu-
móti, gerði það nokkuð gott. Sama gerði
Kovacevié á þriðja borði en Velimirovié
(fjórða borð) og Ivanovié (fyrsti vara-
maður) brugðust algerlega. Krunoslav
Hulak, annar varamaður var því oftast
á fjórða borði og stóð sig ágætlega.
Englendingar - Miles, Nunn, Speelm-
an, Stean, Mestel, Chandler - held ég
hafi bara náð tíunda sætinu, en ætluðu
að keppa um silfrið. Þeir áttu fjórðu
sterkustu sveitina að Eló-stigatölu og
má það kallast gott af svo ungri sveit,
Stean er elstur og þó ekki nema 29 ára.
Hann var líka sá eini í liðinu sem ekki
leit út eins og gamall hippi; einkum voru
þeir hárprúðir Speelman og Mestel.
Speelman er höfðinu hærri en Mestel,
en að öðru leyti eru þeir ótrúlega líkir:
horaðir með mikið hár og skegg,
gamaldags gleraugu og dálítið drusluleg-
ir til fara. Mestel var útnefndur sjötti
stórmeistari Englendinga á FIDE-þing-
inu en einn þeirra, Ray Keene, komst
ekki í liðið. í hans stað var álkulegi
Ný-Sjálendingurinn, Murray Chandler,
í sæti annars varamanns og gerði enga
sérstaka lukku að þessu sinni. Á efstu
borðunum voru þeir keppinautarnir
Tony Miles („ A young lad from Birming-
ham“) og- John Nunn, og hafa báðir
staðið sig betur. Nunn er sérkennilegur;
maðurinn er 27 ára, lítur út og klæðir
sig eins og smádrengur en varð doktor í
stærðfræði fyrir nokkrum árum og hefur
kennt við enska háskóla.
Það er með hann eins og hina ensku
stórmeistarana - þeir bruna upp undir
toppinn á fleygiferð en virðast svo
staðnæmast þar. Ekki má gleyma að
nefna liðsstjóra Englendinga, David
Anderton: óaðfinnanlegan enskan sén-
tilmann og virtist illa eiga heima innan
um þessa rytjulegu stráka. Anderton
færði strákunum te milli leikja, og átti
auk þess undratösku nokkra, þar sem
var allt sem þeir þurftu á að halda:
snýtuklútar handa Miles, vatn, samlok-
ur! you name it. Loks var í farangri
Andertons renglulegur strákur að nafni
Nigel Short.
Korchnoi og konurnar
Önnur lið vöktu ekki sérstaka athygli
mína í heild sinni, en fremur einstakir
liðsmenn. Þó má nefna indónesísku
sveitina, sem stóð sig mjög vel á mótinu
og einkum framan af; fyrsta borðs
maðurinn Ardiansyah náði áfanga að
■ Ivanov, kanalegi Rússinn.