Tíminn - 01.12.1982, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 1982.
LlíJií‘.Hí
erlent yffirlit i

■ Hin lágreista byggð Singapore verður að víkja fyrir skýjakljúfum, og líkist borgin æ meira Manhattan eða Hong Kong.
Singapore tekur vid
hlutverki Hong Kong
■ Borgríkið Singapore er orðið stór-
veldi á sviði verslunar og fjármálahreyf-
inga alls konar. Þar eru bankar, öflugir
á heimsmælikvarða, fjármálastofnanir
og háþróaður rafeindaiðnaður. Óvissan
um framtíð Hong Kong gerir það að
verkum að þörf er á nýrri verslunar- og
fjármálamiðstöð í sunnanverðri Asíu og
Singapore hefur haslað sér völl á þeim
vettvangi. Sem kunnugt er rennur samn-
ingur Breta og Kínverja um Hong Kong
út á næsta áratug og enginn veit með
vissu hvort Kínverjar innlima borgríkið
í ríki sitt eða framlengja samninginn.
Breski forsætisráðherrann var nýlega
á ferð í Peking og ræddi m.a. við
kínverska ráðamenn um framtíð Hong
Kong, en engar endanlegar ákvarðanir
voru teknar, sem ekki var heldur búist
við. En þótt Kínverjar kalli Hong Kong
nýlendu og miðstöð arðráns, eru engir
sem græða eins mikið á þessu hákapital-
íska fyrirbæri og þeir. Borgríkið gegnir
mikilvægu hlutverki í utanríkisverslun
Kína og verulegur hluti gjaldeyristekna
kommanna, sem þar ráða ríkjum, kemur
gegnum Hong Kong. Það er því ekki
líklegt að Kínverjar kæri sig neitt um að
innlima gullkálfinn í ríki sitt eftir að
samningurinn við Breta rennur út. En
samt sem áður eru kapitalistarnir, sem í
raun reka borgina, farnir að kippa að
sér hendi hvað viðkemur fjárfestingum
og þar með áframhaldandi uppbyggingu
Hong Kong.
Þarna myndast því tómarúm, sem
Singapore er meira en fús að fylla.
Singapore liggur ekki síður vel við
verslunarleiðum og viðskiptum en Hong
Kong. Þar er stjómarfar stöðugt eins og
er, og ekkert utanaðkomandi ríki gerir
tilkall til yfirráða þar. íbúamir em að
miklu leyti af kínverskum uppmna, en
þar búa einnig margir Malasíumenn.
Allmargir Evrópumenn búa þar og taka
sinn þátt í fjármálabrallinu. En Kínverj-
ar ero þar öflugastir á því sviði. Ibúar
Singapore eru 2.5 milljónir en landið er
aðeins 617 þúsund ferkílómetrar að
stærð.
Bankar og fyrirtæki í Evrópu og
Bandaríkjunum keppast við að koma
sér upp útibúum í Singapore. Skýjakljúf-
ar og hótel þjóta þar upp, og flugvellir
og hafnarmannvirki eru í smíðum hvar
sem hægt er að koma þeim fyrir.
Stjórnarfarið miðast að því að laða
fjármagn til Singapore. Það er stöðugt
og pólitískar sviptingar í lágmarki. Þau
fyrirtæki sem fá að setja upp starfsemi í
Singapore em valin með það fyrir
augum, að þau komi að gagni fýrir
íbúana. Vegna fámennis íbúanna fá
fyrirtæki ekki áð setja þar á stofn
mannfrek iðnaðarfyrirtæki og enga starf-
semi sem þarfnast mikils landrýmis.
Framleiðslan samanstendur af gerð
talva, margbrotinna og dýrra lækninga-
tækja og verkfræðiþjónustu. Skattlagn-
ingu á erlendum fyrirtækjum er í hóf
stillt til að laða þau að. Samt sem áður
er allvel séð um félagslega þjónustu við
íbúana enda ætlast ráðamenn til að þeir
njóti góðs af allri uppbyggingunni og
gríðarlegum hagvexti. Atvinnuleysi er
■ Markaðslögmálið ræður nú ríkjum á Sri Lanka, bæði í æðstu stjóm ríkisins og
á götumörkuðum.
óþekkt og launin há. Á meðan þetta
ástand varir er því Iítil hætta á að neitt
verði til að raska þeim stöðugleika sem
ríkir í stjórn ríkisins.
Ráðamenn í Singapore em staðráðnir
í að taka við öllu hlutverki Hong Kong
í þessum heimshluta og verður síðar-
nefnda ríkið að spjara sig ef það á ekki
að missa af lestinni, en það fer mikið
eftir því hvaða afstöðu Pekingstjórnin
tekur í málefnum Hong Kong á næstu
ámm. En þeir eru á milli steins og
sleggju hvað þetta snertir. Það er
illþolandi fyrir þá að vera í raun eins
háðir tilveru Hong Kong og raun ber
vitni, en ef þeir innlima borgina slátra
þeir um leið hinni hákapitalísku mjólk-
urkú sem þeir nærast á.
En það em fleiri ríki sem ætla sér bita
af kökunni en Singapore. Sri Lanka,
sem áður nefndist Ceylon, hefur opnað
allar dyr fyrir erlendu fjármagni og
býður fram bæði land og vinnuafl. Árið
1977 urðu stjórnarskipti á eyjunni við
suðurodd Indlands. Frú Bandaranaike
missti völdin í hendur J.R. Jayawardene.
Miðstýring og stöðnun einkenndu stjórn
frúarinnar. Atvinnuleysi var mikið í
hennar tíð og einu útflutningsvömrnar
vom hinar sömu og á nýlendutímanum,
te, kókó og gúmmí. Nýskipan og erlent
fjármagn hafa gjörbreytt landinu og
lífinu þar á þeim fimm árum sem liðin
em síðan stjómarskiptin fóru fram.
Framleiðslufyrirtæki hafa risið upp,
fjármagnið streymir og verslun
blómgast. Atvinnuleysi hefur hrapað úr
24 af hundraði í 14 af hundraði.
Alþjóðabankinn hefur veitt ríflegar
upphæðir til Sri Lanka og ekkert land í
þriðja heiminum mun fá eins mikla
þróunaraðstoð miðað við íbúafjölda og
Sri Lanka.
En stjómarfarið í Sri Lanka er ekki
eins stöðugt og í Singapore, innan tíðar
verður gengið til kosninga og er álitið
að núverandi stjórn haldi meirihluta
sínum.En þeir eru margir sem óttast að
aðstreymi erlendra fyrirtækja og fjár-
magns leiði til óæskilegra lífsvenjubreyt-
inga og upplausnar. Sjálfsagt er mikið
til í því, en vafasamt er að landsmenn
almennt kæri sig um að hverfa á ný til
atvinnuhátta nýlendutímabilsins.
Oddur Ólafsson,

skrifar WK/a
7
Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
Droplaugarstaðir,
heimili aldraðra,
Snorrabraut 58.
Hjúkurnarfræðingar og sjúkraliðar óskast á
hjúkrunardeild heimilisins. Einnig er laus staða
sjúkraþjálfa.
Upplýsingar gefur deildarstjóri og forstöðumaður
á staðnum eða í síma 25811.
' Felagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
W Dagvistun barna
Fornhaga8
Laus staða
Staða forstöðumanns við dagheimilið Austurborg
er laus til umsóknar.
Fóstrumenntun áskilin.
Laun skv. kjarasamningi borgarstarfsmanna.
Umsóknarfrestur er til 10. des. n.k.
Umsóknir sendist til skrifstofu dagvistar barna
Fornhaga 8, en þar eru veittar nánari upplýsingar.
Kennsla
Héraðsskólinn í
Reykholti
Getum bætt við nemendum á seinni önn í nokkur
pláss sem losna í Framhaldsdeildum um áramót.
Umsóknir þurfa að hafa borist fyrir 15. des. n.k.
Nánari upplýsingar gefnar í síma 93-5200,
93-5201 og 93-5210.
Eftirtaldir áfangar verða í boði á vorönn:
BÓK-203 FUN-101 LÍF-103
“ -303 HAG-103 LOL-103
DAN-102 “ -152 MYN-102
“ -202 HAS-102 SAG-103
“ -203 HEI-102 SÁL-223
“ -212 ÍSL-102 SKY-101
EFN-103 “ -202 STÆ-102
“ -111 “ -203 “ -202
ENS-102 “ -313 “ -212
“ -202 ÍÞF-102 “ -203
“ -203 “ -132 “ -232
“ -212 ÍÞG-121 TÓN-102
“ -302 “ -171 VÉL-202
FÉL-103 JAR-103 “ -302
LEI-102 ÞÝS-203