Tíminn - 07.09.1983, Side 5

( 1 »

MIÐVIKUDAGUR 7. SEPTEMBER 1983
fréttír
60% ISLENDINGA FLUTST Bll-
FERLUM A SÍMISIU 12 ARUM
— milli landshluta, eða tæplega 125 þúsund manns
■ Um 60 af hverjum 100 íslendingum,
eða alls um 124.500 íslendingar hafa
flutst búferlum milli landshluta innan-
lands á s.l. 12 árum. Mest er um að
Vestflrðingar hafl ákveðið að leggja
land undir fót, en heimakærast hefur
fólk verið á Norðurlandi-eystra og í
Reykjavík. Þetta kom m.a. fram í erindi
Guðmundur Guðmundssonar á Fjórð-
ungsþingi Vestfirðinga.
Guðmundur athugaði fjölda brott-
fluttra út hverju kjördæmi á árunum
1971 til 1982, sem hlutfall af íbúafjölda
hvers svæðis árið 1971.
Hæst reyndist þetta hlutfall á Vest- '
fjörðum 77%, þ.e. 7.687 sem fluttu
þaðan brott á þessum árum af alls 9.917
íbúum landshlutans 1971. Suðurnes
fylgdi fast á eftir með 76%. Guðmundur
benti á að í þessum landshlutum er hæst
hlutfall íbúa sem vinnur við sjávarútveg
og ýmislegt bendi til að fólk er vinnur við
þær greinar sé nokkru hreyfanlegra en
starfsmenn í öðrum greinum.
Samsvarandi landsmeðaltal var 60%,
sem jafngildir því að 60% landsmanna
hafi flutt milli landshluta á þessu tíma-
bili, en Guðmundur bendir á að í ýmsum
tilvikum geti verið um sama fólkið að
ræða sem flutti oftar en einu sinni á
tímabilinu. Lægst var þetta flutninga-
hlutfall á Norðurlandi-eystra 49%, og
næst lægst í höfuðborginni 56%. í
öðrum landshlutum erhlutfallið: Suður-
land 70%, Norðurl.-vestra65%, Vestur-
land 63% og Austurland 62%.
En hvert flutti þá allt þetta fólk?
Miðað við sama hlutfall af fólksfjölda,
þ.e. 1971, fluttu langflestir til Suður-
nesja, eða 85% (9.633 manns) og Vest-
firðir koma í annað sætið með 66%, en
þó 1.166 færri en þaðan fluttu. Lægst er
þetta hlutfall einnig á Norðurlandi
eystra 50%, alls 11.287 ntanns og þó
örlítið fleiri en þaðan fluttu brott. Næst
fæsta fýsti að setjast að á Norðurlandi-
vestra, 58% hlutfall og alls 5.782 manns
sem er 630 færra en þaðan fóru. Á
Vesturlandið var hlutfallið 59%, og
gróðinn nær 500 manns. Sama hlutfall
var í Rcykjavík, en þangað fluttu á
þessu tímabili 64.896 manns og 2.289
fleiri en þaðan fluttu út á landsbyggðina.
Á Suðurlandi er hlutfallið 64%, en sá
landshluti tapaði 1.112 manns á skiptun-
um, þ.e. brottfluttir umfram aðkomna.
- HEl
Grundtvigsminni í Norræna húsinu:
„Var upphafsmaður
norræns samstarfs”
— segir séra Heimir Steinsson,
sem sæti átti í undirbúnings-
nefnd að dagskrá um Grundtvig
■ „Það er ekki að efa að áhrif Grund-
tvigs á andlegt líf Norðurlanda er mjög
mikiö. Hann er okkur Islendingum mjög
nákominn vegna þess hve mikinn hlýhug
hann bar til lands og þjóðar og þeirra
áhrifa sem hann leiddi hér inn í kirkju-
legum málefnum. Að auki var hann
sannfærður um mikilvægi íslands í
menningarsögunni því hann hélt því
fram að Island væri hin heilaga eyja og
hefði varðveitt menningararfleifð allra
Norðurlandanna,“ sagði séra Heimir
Steinsson á blaðamannafundi í Norræna
húsinu í gær í tilefni þess að dagana
8.-10. september n.k. verður í Norræna
húsinu dagskrá helguð F.S. Grundtvig,
en 8. sept. eru einmitt liðin 200 ár frá
fæðingu Grundtvigs.
„Það er óhætt að fullyrða að Grund-
tvig er sá fyrsti af framámönnum í
Danmörku sem hreyfir hugmyndinni um
Norrænt samstarf fyrir utan það að hann
hefur öllum öðrum fremur mótað danska
menningu síðustu hálfa aðra öld. Senni-
lega er einn áþreifanlegasti árangurinn
af æviverki Grundtvigs í lýðháskóla-
hreyfingunni, en hann var hugmynda-
fræðilegur faðir hennar og upphafsmað-
ur. Á íslandi gætir áhrifa Grundtvigs
sennilega mest í ungmennafélagshreyf-
ingunni, en einnig í hinu kristilega lífi og
má í því sambandi geta þess að í
sálmabók íslensku kirkjunnar á enginn
erlendur höfundur fleiri sálma en
Grundtvig, ef undan. er skilinn Mart-
einn Lúter.“
„Við Kolbeinn Þorleifsson sem sæti
áttum í undirbúningi þess að gera
■ Nicolai Fredrik Severin Grundtvig.
dagskrá í tilefni þessa 200 ára afmælis
viljum við þetta tækifæri þakka Norræna
húsinu og stjórn þess ánægjulega sam-
vinnu, en án hins mikla framlags Norr-
æna hússins hefði þetta ekki tekist,"
sagði séra Heimir Steinsson að lokum.
Afmælis Grundtvigs er um þessar
mundir minnst með margvíslegum hætti
um öll Norðurlönd, en hlutur Dana er
þar eðlilega stærstur. Norræna félagið
ákvað fyrir nokkru að gangast fyrir
þriggja daga Grundtvigs minni í samráði
við Norræna húsið og Dansk íslenska
félagið.
Fyrirlestrar verða fluttir í fundarsal
Norræna hússins að kvöldi afmælisdags-
ins og næsta kvöld. Síðdegis hinn þriðja
dag verður efnt til hátíðardagskrár á
sama stað. - ÞB
■ Sýnishorn þeirra húsgagna sem Húsgagnaiðja Kaupfélags Rangæinga sýndi á Hótel Loftleiðum um helgina.
Tímamynd - Róbert
Húsgagnaiðja K.R.:
ný húsgögn
Kynnir
■ „Húsgagnaiðja Kaupfélags Rang-
æinga hefur framleitt húsgögn sam-
kvæmt einkaleyfissamningi við norska
fyrirtækið Ekornes Fabrikker í Noregi í
10 ár og er þar aðallega um heimilishús-
gögn að ræða,“ sagði Ólafur Ólafsson
kaupfélagsstjóri K.R. í samtali við
Tímann, í tilefni húsgagnasýningar sem
K.R. gekkst fyrir á Hótel Loftleiðum um
helgina, þar sem það nýjasta í framleiðsl-
unni var kynnt.
Ólafur sagði að mjög vel hefði verið
látið af þessum norsku húsgögnum, þau
væru mjög vel og smekklega hönnuð,
auk þess sem þau stæðu vel í verðsam-
keppni við önnur húsgögn.
Er Ólafur var spurður hvort Hús-
gagnaiðja K.R. framleiddi mikið magn
af þessum húsgögnum á ári hverju, sagði
hann: „Við höfum náttúrulega þurft aó
draga saman eins og aðrir, vegna þess að
innflutningurinn hefur verið svo fjöl-
breyttur, auk þess sem þar hafa verið
niðurboð. Slíkt hefur gert okkur erfitt
fyrir, en við teljum að núna sé sam-
keppnisaðstaðan við innflutninginn að
batna, því gengið er réttara en verið
hefur, og við trúum því að verðbólga og
vextir fari lækkandi, en það er það sem
hefur gert okkur hvað erfiðast fyrir.“
Ólafur sagði að tekk væri að ryðja sér
mikið til rúms erlendis og talsvert af
þessum húsgögnum væru nú framleidd
úr tekki. Hann sagði að á þcssari sýningu
hefði það glöggt komið fram að fólk væri
jákvæðara í garð tekksins, en framleið-
endurnir hefðu þorað að vona.
Fjöidi verslana í Reykjavík og um
land allt hafa þessi húsgögn til sölu.
Penninn:
Skiptimarkaður
— á notuðum skólabókum
■ „Við rennum blint í sjóinn með
þetta en það virðist hafa vantað vettvang
fyrir námsfólk til að geta selt og keypt
námsbækur," sagði Hannes Guðmunds-
son, framkvæmdastjóri Pennans en 1.
september, opnaði Penninn skiptimark-
að á notuðum námsbókum. Með opnun
skiptimarkaðar er nemendum geflnn
kostur á að koma notuðum námsbókum
í verð og um leið keypt aðrar námsbækur
á sama stað, annað hvort notaðar eða
nýjar.
„Við veltum fyrir okkur hvers vegna
námsbækur hafa svo mikið verið ein-
nota, þ.e. þegar bók er hent eða lögð til
hliðar að loknu námi. Við komumst að
því að annars vegar er um að kenna
þeirri áráttu skólayfirvalda að breyta
sífellt um námsefni og hins vegar að það
hefur vantað stað þar sem námsfólk
getur selt og keypt notaðar kennslubæk-
ur,“ sagði Hannes.
Að sögn Hannesar verður Penninn
með skiptimarkaðinn í Hallarmúlanum
og í Hafnarstræti, frá og með morgun-
deginum íhálfan mánuð. „Efþað gengur.
vel þá hyggjumst við vera með slíkan
skiptimarkað við hver annaskipti. Þaðer
þörf á þessu, því nú eru erfiðir tímar og
kaupgeta almennings og kannski sér-
staklega skólafólks í lágmarki," sagði
Hannes.
Auglýst verður í blöðum hvaða bókum
fólk getur skipt. „Það eru fyrst og fremst
bækur sem eru kenndar í fleiri en einum
skóla og mest á framhaldsskólastiginu."
Komi nemandi með notaða kennslu-
bók sem er í góðu lagi borgar Penninn
nemandanum 40% af söluverði bókar-
innar nýrrar. Penninn selur svo aftur
þessa notuðu bók á 55% af söluverði
bókarinnar nýrrar. - Jól.
Tímamynd Róbert
■ Einar Kristinn Jónsson sölustjóri Pennans stendur hér við skiptimarkaðinn í Hallarmúla,